گزارش جدید آژانس در تایید برجام روی میز شورای حکام

نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌روز گذشته (دوشنبه) در مقر این سازمان در وین آغاز و تا جمعه این هفته ادامه پیدا خواهد کرد. بررسی گزارش جدید مدیر کل درباره اجرای تعهدات هسته‌ای ایران در برجام از جمله مهمترین محورهای کاری این نشست است.
یوکیا آمانو مدیر کل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌در آغاز نشست فصلی شورای حکام با تاکید بر اهمیت توافق هسته‌ای با ایران گفت: اگر بنا بر شکست برجام باشد، این امر زیان بزرگی برای راستی آزمایی هسته‌ای و برای چندجانبه گرایی خواهد بود.آمانو در سخنرانی آغازین خود در نشست شورای حکام گفت: آژانس کار تایید و راستی آزمایی اجرای تعهدات مرتبط با هسته‌ای ایران در برجام را در مدت بیش از دو سال انجام داده است. وی افزود: برجام یک دستاورد مهم برای راستی آزمایی هسته‌ای است.من تا به امروز می‌توام بگویم که ایران در حال انجام تعهدات هسته‌ای خود است.
ضروری است که ایران به اجرای کامل این تعهدات ادامه دهد. مدیر کل آژانس افزود: اگر قرار باشد برجام شکست بخورد، این زیان بزرگی برای راستی آزمایی هسته‌ای و چندجانبه‌گرایی خواهد بود. آمانو در ادامه سخنرانی خود گفت: آژانس از ایران درخواست کرده است که توضیحات بیشتری درباره طرح‌های مربوط به توسعه چرخه سوخت هسته‌ای مرتبط با پیشران هسته‌ای دریایی ارائه دهد. 
وی افزود: آژانس همچنان عدم انحراف مواد هسته‌ای اعلام شده ایران را تایید می‌کند و ما به تمام سایتها و اماکن مورد نیاز دسترسی داشته‌ایم. ارزیابی‌های مربوط به وجود نداشتن مواد و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران ادامه دارد. نشست فصلی شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در مقر آژانس در وین آغاز شد و بررسی گزارش جدید مدیر کل درخصوص اجرای تعهدات هسته‌ای ایران در برجام از جمله محورهای کاری این نشست است. در نشست فصلی شورای حکام که روزهای دوشنبه تا جمعه این هفته برگزار می‌شود، علاوه بر بررسی موضوع برجام مسائل دیگری از جمله اجرای توافق‌های پادمانی آژانس در کره شمالی و سوریه و همچنین گزارشهای مربوط به مرور ایمنی و فناوری هسته‌ای مورد بررسی قرار خواهد گرفت. 


همچنین در روز نخست این نشست رضا نجفی نماینده جمهوری اسلامی‌ایران در جلسه، به عنوان رئیس گروه 77 درباره موضوعات ایمنی و فناوری هسته‌ای سخنرانی کرد.
آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌به عنوان نهادتخصصی سازمان ملل مسئول نظارت بر برنامه اتمی‌کشورهای عضو ان.پی.تی را داردونظارت برحسن اجرای تعهدات هسته‌ای ایران در برجام برعهده همین نهاد است و مدیر کل آژانس نتیجه بازرسی‌های بازرسان آژانس را مطابق با قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل، در قالب گزارشی به شورای حکام و به موازات آن به شورای امنیت ارائه می‌دهد.
 آژانس بین‌المللی انرژی اتمی‌روزپنجشنبه 3بهمن(22 فوریه 2018) در تازه‌ترین گزارش خود برای دهمین بار پایبندی ایران به مفاد توافق هسته‌ای برجام را تائید و همزمان اعلام کرد که ایران تصمیم خود برای ساخت پیشران هسته‌ای دریایی در آینده را به آژانس اعلام کرده است. آمانو مدیرکل آژانس در این گزارش با عنوان «راستی آزمایی و نظارت در جمهوری اسلامی‌ایران ذیل قطعنامه 2231 شورای امنیت سازمان ملل»، برای دهمین بار پایبندی ایران به مفاد برجام در خصوص میزان ذخیره آب سنگین، سطح غنی‌سازی و موجودی اورانیوم غنی شده را مورد تائید قرار داد.
آژانس در این گزارش با بیان اینکه غنی‌سازی اورانیوم در ایران ادامه دارد، اعلام کرده است : ذخایر اورانیوم غنی شده 67/3 درصدی ایران تا تاریخ 12 فوریه 5/109 کیلوگرم بوده و در طول دوره گزارش نیز میزان این ذخایر از 300 کیلوگرمی‌که در برجام مجاز شناخته شده است، فراتر نرفته است.ذخایر آب سنگین ایران 9/117 تن اعلام و تاکید شده که میزان این ذخایر نیز در طول دوره گزارش بیش از 130تن نبوده است. در گزارش جدید آژانس در خصوص فعالیتهای مرتبط با آب سنگین و بازفراوری آمده است: ایران احداث رآکتور آب سنگین اراک را مطابق با طراحی اولیه دنبال نکرده است.ایران همچنان به آگاه کردن آژانس درباره ذخایر آب سنگین در ایران و تولید آب سنگین ادامه داده و به آژانس اجازه داده تا بر ذخایر آب سنگین نظارت داشته باشد. گزارش جدید آژانس و تائید اجرای تعهدات هسته‌ای ایران در برجام در حالی است که فشارهای آمریکا بر کشورهای اروپایی درخصوص رفع نواقص ادعایی برجام تشدید شده و مقامات آمریکایی و رژیم صهیونیستی گفته‌اند اگر نواقص مورد ادعای آنها در برجام برطرف نشود آمریکا در موعد بعدی تمدید تعلیق تحریم‌ها در ماه مه (اردیبهشت) از تائید برجام خودداری خواهد کرد.سید عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه کشورمان دو هفته پیش در گفت‌وگو با شبکه خبری «بی‌بی‌سی جهانی» گفت «برجام در برهه‌ای حساس قرار گرفته و در سه ماه آینده چالش بزرگی خواهیم داشت.» عراقچی همچنین در اندیشکده «چتم‌هاوس» لندن، لفاظی‌های دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا را نقض صریح متن برجام دانست و گفت که در چنین فضای تنش‌آمیزی تداوم موفقیت‌آمیز برجام دشوار خواهد بود. 
معاون وزیر امور خارجه سخنان مسئولان آمریکایی را نقض «متن» برجام دانست و گفت: بنابراین به نظر ما این معاهده با این وضع نمی‌تواند ادامه پیدا کند.اگر بانک‌ها و سایر شرکت‌ها نتوانند با ما کارکنند، ما نمی‌توانیم داخل معاهده‌ای که سودی برای ما ندارد باقی بمانیم. به نظر می‌رسد که محل نزاع اصلی درخصوص برجام تفسیر و برداشت متفاوت طرفین از آن است. درحالی که ایران و کشورهای اروپایی و اتحادیه اروپا برجام را صرفا مرتبط با موضوع هسته‌ای می‌دانند، آمریکا با مطرح کردن ادعاهایی درخصوص اقدامات ایران در منطقه و برنامه موشکی می‌گوید ایران به برجام پایبند نبوده است. عراقچی در چتم‌هاوس لندن تاکید کرد: «برجام به هیچ موضوع دیگری ارتباط ندارد.ما، یعنی طرفین معاهده، از روی قصد و آگاهانه تصمیم گرفتیم که برجام را مستقل از سایر موضوعات مورد مذاکره قرار دهیم.اگر این تمرکز نبود، ما هنوز هم در حال مذاکره بودیم. ممکن نبود همه موضوعات را بگنجانیم، و دلیل موفقیت ما همین تمرکز روی یک موضوع واحد بود.» مقامات دولت ترامپ در ماه‌های گذشته به دنبال بهانه‌هایی برای تحت فشار گذاشتن آژانس از جمله تحت فشار گذاشتن آژانس در ارتباط با بند T ضمیمه برجام در خصوص تهیه اقلام با کاربری دوگانه بودند. اما آمانو در کنفرانس خبری حاشیه نشست آذر ماه شورای حکام با رد برخی فضاسازی‌های رسانه‌های غربی، تاکید کرد که آژانس بر اجرای تعهدات هسته‌ای ایران در تمام بخش‌های برجام از جمله بخش T ضمیمه توافق هسته‌ای نظارت دارد و هیچ مشکل یا نگرانی ندارد. اکنون آمریکا تمرکز خود را برموضوع «بند غروب» برجام و مساله موشکی و منطقه‌ای قرار داده است.
دو هفته پیش همزمان با رایزنی‌های عراقچی در لندن، «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل‌، در جلسه‌ای در دانشگاه شیکاگو با بیان اینکه بند غروب باید اصلاح شود گفت: متحدان ما در حال حاضر با تمرکز بر آزمایش موشک بالستیک و بررسی بند غروب برجام و بررسی مسائل دیگر، در حال کمک به ما هستند. اما عراقچی در لندن سخن از بند غروب در برجام را اشتباه دانست وگفت: برجام «بند غروب» (مهلت و تاریخ انقضا) ندارد یعنی موقت نیست.تعهد ایران برای عدم دستیابی به سلاح اتمی‌دائمی‌است، نه موقت. این همه در حالی است که به اذعان آمانو مدیرکل آژانس، «این نهاد تنها اجرای تعهدات مرتبط با هسته‌ای ایران در برجام را تائید می‌کند و در جایگاهی نیست که درخصوص پایبندی یا عدم پایبندی ایران به برجام» قضاوت کند.
 از این رو به نظر نمی‌رسد که نشست این هفته شورای حکام نیز فراتر از تائید اجرای تعهدات هسته‌ای ایران، بتواند به حل اختلاف اصلی درخصوص برجام که ناشی از برداشتهای سیاسی و خواسته‌های نامرتبط با برجام از طرف آمریکا است کمکی بکند.سرنوشت برجام در مذاکرات هفته‌های آینده در جایی غیر از آژانس اتمی ‌مشخص خواهد شد.