روزنامه ابتکار
1396/12/15
وزیر خارجه فرانسه پس از ماه‌ها تاخیر به ایران سفر کرد
خط و نشان در پاریس ، مذاکره در تهرانظریف : حفظ برجام باید برای همه به یک اندازه مهم باشد و حمایت در گفتار کافی نیست
لودریان: به زودی راهکارهای جدیدی برای گشایش در روابط پولی و بانکی اعلام خواهد شد
محمدرضا ستاری
ژان ایو لودریان وزیر امور خارجه فرانسه سرانجام پس از ماه‌ها تاخیر یکشنبه شب وارد تهران شد و در نخستین روز از ملاقات‌های رسمی خود در تهران با حسن روحانی رئیس جمهوری، محمدجواد ظریف وزیر خارجه و علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان دیدار کرد.
این سفر در حالی صورت می‌گیرد که سطح روابط و مناسبات میان تهران و پاریس از سویی چشم انداز مثبتی دارد و از سوی دیگر با دوگانگی و گاهاً تضادهای فراوان روبه رو است. این امر در بحبوحه مذاکرات هسته‌ای میان ایران و گروه 1+5 نیز وجود داشت. زمانی که لورن فابیوس وزیر خارجه فرانسه با ایفای نقش پلیس بد در مذاکرات هسته‌ای به گفته برخی از منابع مطلع، باعث به تاخیر افتادن نتیجه نهایی در مذاکرات شد. همین امر پیش‌زمینه‌ای را ایجاد کرد تا با پیوند خوردن به موضع‌گیری فرانسوی ها در خصوص مسائل موشکی و نقش ایران در منطقه، برخی از رسانه‌های کشور، دستاوردهای این سفر را با تردید نگریسته و بیشتر بر روی این موضوع مانور دهند.
آنچه مشخص است، روابط و همکاری‌های سیاسی و اقتصادی ایران و فرانسه با قدمتی که در آن وجود دارد، کمتر زمانی به مانند امروز با فراز و نشیب‌های فراوان مواجه بوده است. فرانسه اکنون بر روی کاغذ بیشترین بهره‌برداری را از توافق هسته‌ای و بازگشت مجدد ایران به جامعه جهانی برده است. روابط اقتصادی دو کشور پس از برجام با رشد و افزایش کم نظیری روبه رو بود، به طوری که بازگشت مجدد کارخانه‌های پژو و رنو و همچنین قرارداد با غول نفتی توتال و خرید هواپیما از ایرباس تنها گوشه‌ای از سطح همکاری‌های نوین ایران و فرانسه است.
از سوی دیگر پیروزی امانوئل ماکرون در انتخابات بهار امسال و دور شدن خطر قدرت‌گیری راست افراطی در فرانسه، با استقبال کم‌نظیری از سوی تمامی جناج‌های کشور و همچنین افکار عمومی ایرانیان مواجه شد. در آن زمان بسیاری از تحلیل‌گران در داخل کشور، حضور ماکرون در الیزه را به عنوان برگ برنده‌ای برای ایران تلقی کرده و پیش‌بینی روزهای درخشانی را در روابط دو کشور داشتند. این میزان سرمایه اجتماعی برای ماکرون در ایران اما با برخی از اظهار نظرها و موضع‌گیری‌های فرانسه در قبال مسائلی همچون برنامه موشکی و نقش منطقه‌ای ایران به میزان قابل توجهی افول کرد. ماکرون قرار بود مدت‌ها قبل به ایران سفر کند، ولی در بحبوحه بحران میان عربستان و قطر به ریاض رفت و در آنجا از برخی سیاست‌های ایران انتقاد کرد. وزیر خارجه فرانسه نیز که طبق گفته مقامات فرانسوی قرار بود زودتر از اینها به تهران آمده و مقدمات سفر دی ماه ماکرون به ایران را فراهم می‌ساخت، اکنون در فضایی وارد تهران شده است که دیگر آنچنان از اقبال عمومی افکار جمعی ایرانیان خبری نیست.
با این حال سفر لودریان فارغ از این اظهار نظرها در کنه خود دارای اهمیت‌های فراوانی است. در شرایط بحرانی در منطقه خاورمیانه و آشفتگی‌هایی که به واسطه نقش آمریکا در برجام بوجود آمده است، گفت و گوهای مستقیم و بی واسطه میان ایران و فرانسه به عنوان یکی از مهمترین ارکان اتحادیه اروپا، می‌تواند در ترسیم مسیر آینده این دو مساله مهم، بسیار اثرگذار باشد. این سفر همچنین می‌تواند تا حدودی مکمل سفر سال گذشته روحانی به فرانسه در جهت پیگیری همکاری‌های دوجانبه میان دو کشور باشد. از سوی دیگر حمایت فرانسه و کلیت اتحادیه اروپا از برجام نیز می‌تواند به عنوان پایه‌ای مستحکم برای ایجاد گفت و گو در موضوعات واگرا و متناقض تلقی شود. آنچه مشخص است، ایران و فرانسه نیز بنا بر ماهیت روابط بین‌الملل دارای اشتراکات و افتراقات خاص خود هستند. آنچه در این میان می‌تواند تهدید‌ها را به فرصت تبدیل کند، سنگینی کفه اشتراکات است که به نظر می‌رسد میان تهران و پاریس وجود دارد.
حمایت در گفتار کافی نیست
این امر در سخنان روز گذشته محمدجواد ظریف با همتای فرانسوی خود کاملاً مشهود است، زمانی که وزیر خارجه کشورمان با لودریان در خصوص طیف وسیعی از موضوعات مورد علاقه از جمله روابط دو جانبه، اجرای برجام و بد عهدی‌های ایالات متحده آمریکا، مسائل منطقه‌ای به ویژه سوریه و یمن گفت و گو و تبادل نظر کرد. ظریف در ادامه به همتای فرانسوی خود ضمن اشاره به موضع اصولی فرانسه و اروپا در خصوص برجام، از برخی رفتارها و اظهارات مقامات اروپایی در اجرای برجام و نیز تاثیر پذیری از فشار آمریکایی‌ها انتقاد کرد و افزود: برجام به عنوان یک توافق چند جانبه که اروپا هم در به ثمر رسیدن آن سهیم بود و به گواهی ۱۰ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی، ایران کاملا به آن پایبند است، در حال حاضر دستخوش بازی‌های غیر منطقی و سیاسی کاری‌های آمریکایی‌ها شده است که اروپا می‌تواند نقش سازنده‌تری در حفظ این دستاورد بین‌المللی ایفا کند. حفظ این دستاورد دیپلماتیک باید برای همه ما به یک اندازه مهم باشد و حمایت در گفتار کافی نیست. اگر قرار است جامعه بین المللی تلاش کند یک طرف را راضی به ماندن در توافق هسته‌ای کند، این ایران است که باید راضی شود نه آمریکا. آمریکا نه تنها در اجرای تعهدات خود بدعهدی نهادینه داشته است، بلکه حتی مانع اجرای تعهدات اروپا هم شده است.
وزیر امور خارجه کشورمان در خصوص تحولات منطقه نیز به تلاش‌ها و پیشنهادهای ایران برای حل و فصل بحران‌های منطقه اشاره کرد و گفت: متاسفانه برخی طرفها اراده‌ای برای حل و فصل سیاسی بحران‌های منطقه ندارند. ما فکر می کنیم که اروپا می‌تواند دوستان منطقه‌ای خود را متقاعد به در پیش گرفتن راه حل‌های سیاسی در این مشکلات و بحران‌ها کند. اگر اروپا واقعا به دنبال پایان دادن به فاجعه‌های انسانی در منطقه است می‌تواند در این زمینه از تبادل نظر با ایران استفاده کند ولی اگر هدف، تبلیغات و یا راضی کردن آمریکاست ما در این بازی وارد نمی شویم.
دو طرف خواستار روابطی با ثبات هستند
اما پایه مذاکرات مستقیم پیش از سفر لودریان به تهران از گفت و گوی تلفنی میان روحانی و ماکرون کلید خورد. روحانی شامگاه یکشنبه و پیش از ورود وزیر خارجه فرانسه، طی گفت و گو با رئیس جمهوری این کشور، از تصمیم ایران برای برقراری یک رابطه باثبات با فرانسه سخن گفت. ماکرون نیز متعاقباً خواستار یک رابطه روشن، محکم و با ثبات با ایران شد و گفت دفاع از برجام خط روشن و صریح پاریس است.
در همین رابطه روحانی روز گذشته در دیدار خود با وزیر خارجه فرانسه با تاکید براینکه ایران در توسعه روابط با پاریس هیچ محدودیتی قائل نیست، اظهار داشت که بر هم خوردن توافق هسته ای نقطه پشیمانی همگان خواهد بود و البته ما برای هرگونه شرایطی که مد نظرمان نباشد، آماده خواهیم بود. او همچنین گفت: خوشبختانه امروز به واسطه برجام فضای مناسبی برای توسعه روابط و همکاری های فیما بین به وجود آمده که باید در راستای دستیابی به اهداف مهم و مشترک و منافع دو ملت در این مسیر حرکت کنیم.
وزیر خارجه فرانسه نیز در این دیدار با اعلام آمادگی کشورش برای توسعه و تحکیم روابط با ایران، گفت که فرانسه تسهیلاتی را برای گسترش همکاری‌ها در نظر گرفته است. لودریان همچنین با اشاره به اینکه پاریس بسیار مایل است که به عنوان کشوری دوست در تمامی زمینه‌ها با ایران رایزنی و همکاری داشته باشد، اعلام کرد: ایران و فرانسه می توانند در راستای تقویت ثبات و امنیت منطقه ای به ویژه جلوگیری از وقوع فاجعه انسانی در کشورهای منطقه و حل بحران های منطقه ای همکاری های خوبی با هم داشته باشند.
رفتارشناسی فرانسه در معادلات خاورمیانه
کارشناسان در خصوص تحلیل رفتارهای فرانسه در حمایت از برجام و انتقاد از نقش منطقه‌ای و برنامه موشکی ایران قائل به دو نظر هستند. برخی معتقدند که فرانسه و به طور کلی اروپا با توجه به راهبردهای ضد ایرانی واشنگتن و به منظور حفظ توافق هسته‌ای وادامه همکاری‌ها با ایران، قصد دارند در مسیرهایی با آمریکا همراهی کنند. این همراهی و هم‌صدایی در دو مساله که با سیاست‌های دلخواه آنها در تضاد قرار دارد، به وجود آمده است. نخست برنامه موشکی ایران و دوم نقش ایران در منطقه خاورمیانه تا از این رهگذر فرانسوی‌ها با یک تیر دو نشان را هدف قرار داده و به نوعی بازی دو سر سود را برای خود طراحی کنند.
به همین دلیل است که ظریف در پاسخ به اظهارات وزیر خارجه فرانسه در خصوص توان موشکی ایران، ضمن تشریح مذاکرات برجام و تبیین مستدل این واقعیت که موضوع موشکی ایران خارج از برجام و حتی قطعنامه ۲۲۳۱ است تاکید کرد: آمریکا و دیگر کشورهایی که منطقه ما را با فروش سلاح به انبار باروت تبدیل کرد اند باید این اقدامات را متوقف کنند. توان نظامی ایران برای دفاع از کشور و بازدارندگی است و ایران با توجه به تجربه تلخ جنگ تحمیلی آموخته است که برای دفاع از شهروندان خود به توان بازدارندگی خود متکی باشد.
این در حالی است که برخی دیگر از کارشناسان علت انتقاد و موضع‌گیری فرانسه علیه ایران را در جایگاه آنها در منطقه خاورمیانه جستجو و تحلیل می‌کنند. آنها معتقدند که فرانسوی‌ها از دیرباز نفوذی سنتی در منطقه به ویژه در کشورهایی مانند سوریه و لبنان داشته‌اند که با توجه به تحولات اخیر منطقه، این نفوذ و جایگاه به میزان زیادی از بین رفته است. از همین رو پاریس با برآورد کردن وزنه آمریکا در تحولات آتی خاورمیانه، قصد دارد تا با همراهی کردن واشنگتن، بار دیگر جایگاهی در منطقه برای خود دست و پا کند.
اعتقاد راسخ فرانسه برای اجرای برجام
با این اوصاف لودریان در ملاقات دیروز خود با ظریف از اعتقاد راسخ کشورش برای اجرای برجام سخن گفت و اظهار داشت: ما در این مسیر اقدامات عملی متعدد و گسترده‌ای از آن جمله سرمایه‌گذاری در صنایع خودرو و انرژی ایران و ایجاد اعتبار ویژه برای همکاری تجاری و سرمایه گذاری در پروژه های مشترک داشته‌ایم.
لودریان در ادامه با اشاره به اراده فرانسه برای تداوم روابط محکم و دوستانه با ایران اظهار داشت: اروپا به ویژه فرانسه متعهد و علاقمند به اجرای برجام با وجود فشارهای آمریکا است. ما در خصوص همکاری‌های بانکی اقدامات خوبی را شروع کردیم و سرمایه گذاری شرکت های فرانسوی در ایران پس از برجام رشد چشمگیری داشته است که ضمانت های صادراتی و گشایش خطوط اعتباری از جمله نشانه های این همکاری است.
انتقاد صریح شمخانی از برخی اقدامات اروپا
در همین راستا وزیر خارجه فرانسه با علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی کشورمان نیز دیدار و گفت و گو داشت. وی به شمخانی گفت: در فضای پسابرجام چشم انداز روابط سیاسی و اقتصادی میان ایران و فرانسه بسیار روشن است. لودریان همچنین بر مخالفت کشورش با اقدامات آمریکا در قبال تاکید کرد و اظهار داشت: به زودی راهکارهای جدیدی به منظور ایجاد گشایش‌های جدی در روابط پولی و بانکی میان ایران و فرانسه اعلام خواهد شد.
دبیر شورای امنیت ملی کشورمان نیز در این دیدار به وزیر خارجه فرانسه گفت: منطق هر نوع توافق بین‌المللی صیانت همه طرفها و جامعه جامعه جهانی از آن بوده و درخواست پایبندی از یک طرف و بی تفاوتی نسبت به نقض تعهدات طرف دیگر قابل قبول نیست. شمخانی تاکید کرد که سیاست اروپا در امتیازدهی به آمریکا برای باقی نگه داشتن این کشور در برجام نادرست و به معنای انفعال و تسلیم شدن در برابر بازی روانی ترامپ است. وی همچنین تقویت توانمندی دفاعی ایران به ویژه قدرت موشکی کشور را ضرورتی اجتناب ناپذیر در مسیر اجرای سیاست بازدارندگی عنوان کرد و افزود: توان دفاعی ایران تهدید کننده هیچ کشوری نبوده و توسعه آن بدون تاثیر پذیری از مولفه های سیاسی، تابعی از نیازمندی‌های امنیتی و تهدیدات بالقوه کشور است. شمخانی در ادامه قطعنامه اخیر پیشنهادی برخی کشورهای اروپایی در مورد یمن را ناامید کننده و علامت بی تفاوتی کشورهای غربی به
نسل کشی و نقض حقوق بشر در یمن و فجایع انسانی در این کشور عنوان کرد و اظهار داشت: ترجیح منافع اقتصادی حاصل از پشتیبانی از عربستان سعودی و امارات بیانگر استاندارد دوگانه و قابل معامله بودن جان انسان‌ها در نظر مقامات برخی کشورهای اروپایی و آمریکا است.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) جنگ رسانه‌ای در فضای موشکی (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
پاسخ های محسنی‌اژه‌ای در جمع دانشجویان
همه خودکشی‌ها به خاطر سختی در زندان نیست
«ابتکار» از هشدار فراکسیون امید به دولت درباره ارتباط ضعیف روحانی با حامیان اصلی‌اش گزارش می‌دهد
نوزدهمین دوره جوایز آکادمی فیلم آمریکا برندگانش را شناخت
اسکار تحت تاثیر ترامپ و « من هم همینطور»
جلال خوشچهره
گفت‌وگوهای سخت لودریان در تهران
« ابتکار» از پیامدهای اختلال‌خواب یک‌سوم ایرانی‌ها در جامعه گزارش می‌دهد
خواب خوبم آرزوست
مردم با چه ترانه‌هایی به یاد نوروز می‌افتند؟
آمد بهار جان‌ها، ای خوش کمر به رقص آ
«ابتکار» از افزایش حضور هنرمندان در امور خیریه گزارش می‌دهد
نقش اجتماعی سینما
56 اثر جهانی در موزه ملی ایران به نمایشگاه گذاشته شد
ملاقات با «لوور کوچک » در تهران
وزیر خارجه فرانسه پس از ماه‌ها تاخیر به ایران سفر کرد
