روزنامه ابتکار
1396/12/15
56 اثر جهانی در موزه ملی ایران به نمایشگاه گذاشته شد ملاقات با «لوور کوچک » در تهران
ایران با نمایش «امپراطوری گل‌های سرخ» به فرانسه میرودزهرا داستانی
«لووری کوچک» با 56 اثر جهانی به تهران آمده است. آثاری که به تاریخ کشورهای فرانسه، ایتالیا، اتریش، آلمان، هلند، مصر، ترکیه، سوریه، عراق، هند و ایران تعلق دارد. «شکوه تمدن‌های جهان» عنوان این نمایشگاه دیدنی است که به مدت 4 ماه در معرض دید علاقه‌مندان قرار دارد. این چهارمین نمایشگاه از آثار تاریخی و ارزشمندان کشورهای جهان است که از سال 94 تا کنون در موزه ملی ایران برگزار شده است. مجسمه ابوالهل، تبر مفرغی با کتیبه شاه ایلامی و شئ مفرغی از لرستان، پرتره زن جوان نشسته اثر نقاش معروف هلندی رمبراند هارمنزون وان راین و مجموعه 18 عکس عباس کیارستمی با عنوان «به من نگاه کن» این نمایشگاه را دیدنی‌تر کرده است.
موزه ملی ایران یا همان موزه ایران باستان واقع در خیابان امام خمینی، خیابان سی تیر از امروز تا ۱۸ خرداد ماه سال 97 میزبان بخش کوچکی از موزه لوور فرانسه است. موزه‌ای که با بیش از ۲۵ تا ۴۵ هزار بازدیدکننده در سال، پربازدیدترین موزه جهان است. وجود اشیاء و آثار مهم تاریخی از تمدن‌های مختلف در جهان از جمله لوح حمورابی، تابلوی بانوی صخره‌ها و تابلوی مونالیزا اثر لئوناردو دا وینچی این موزه را به مشهورترین موزه جهان بدل کرده است. حضور موقت اشیاء متعلق به این موزه در کشورهای دیگر به اندازه‌ای مهم و قابل توجه است که برگزاری هرباره یک نمایشگاه سر و صدای بسیاری را در رسانه‌ها برپا می‌کند. 4 ماه پیش نمایش موقت۳۰۰ قطعه هنری-تاریخی موزه لوور در موزه لوور ابوظبی توجه بسیاری را به خود جلب کرد و این بار در آستانه نوروز پارسی افتتاح لوور کوچک در تهران با حضور وزیر امور خارجه فرانسه توانسته است برای دیگر بار نام خود را در صدر اخبار قرار دهد. اما چه شد که موزه لوور به تهران آمد؟
این اولین بار نیست که تهران و موزه ملی ایران شاهد حضور اشیاء و آثاری تاریخی از کشورهای دیگر است. به گفته جبرئیل نوکنده مدیرکل موزه ملی ایران در نشست خبری افتتاح این نمایشگاه، از سال ۱۳۹۴ تاکنون، سه نمایشگاه خارجی در موزه ملی ایران برگزار شده است که نمایشگاه موزه لوور چهارمین نمایشگاه خارجی در موزه مادر ایران است. گرچه نوکنده معتقد است که هر کدام از نمایشگاه‌هایی که تا کنون در ایران برگزار شده ازشمند بوده و قابل قیاس با یکدیگر نیستند اما شاید این نمایشگاه به چند دلیل قابل توجه باشد؛ نخست حضور آثار معروف‌ترین موزه دنیا در ایران که به ادامه همکاری‌های ایران و فرانسه منجر خواهد شد، دوم، نمایش دو شیء ایرانی به وطن و سوم به نمایش گذاشتن عکس‌های خاص عباس کیارستمی از موزه لوور. نمایشگاهی که ژان لوک ماتینس، مدیر موزه لوور افتتاح آن را نتیجه سفر حسن روحانی رئیس‌جمهور ایران به پاریس و توافق‌های آن سفر و برگزاری این نمایشگاه در موزه‌ای که به دست معمار فرانسوی آندره گدار ساخته شده است را نقطه پیوند فرهنگی ایران و فرانسه می‌داند. او در نشست خبری افتتاح این نمایشگاه گفته است: «تمدن و تاریخِ گذشته به خصوص آثاری که متعلق به زمان کوروش و دایوش تاثیر شگرفی بر اروپا گذاشته است.» او با بیان این که در قرن ۱۹ پیمان‌هایی بین دو کشور منعقد شد که نتیجه آنها انجام کاوش‌های باستان‌شناسی بود، افزوده: «ایران در سال ۱۸۸۴ این امکان را به ما داد که در ایران کاوش‌های باستان‌شناسی برای موزه لوور انجام دهیم. این رویداد تاریخی در اواخر قرن ۲۱ با توافق‌هایی که بین دو کشور صورت گرفت به روز شد، همکاری که به برگزار نمایشگاهی درباره هنر صفوی در سال ۲۰۰۷ منجر شد، همچنین شاهد کاوش‌های باستان‌شناسان فرانسوی در نیشابور در سال ۲۰۰۴ و ۲۰۱۰ بوده‌ایم.»
از نقش برجسته مادی تا عکس‌های کیارستمی
در آثاری که لوور در ایران به نمایش گذاشته کمتر اثری از اشیاء تاریخی ایرانی به چشم می‌خورد. به جز دو قطعه که یکی نقش برجسته سر خراج‌گزار مادی یافته شده در خروس‌آباد، متعلق به سده هشتم پیش از میلاد و در دوران امپراتوری نو- آشوری و دیگری بیرق مدور بر دوش دو گاو نر مزین به حلقه چهار نفره یافته شده در لرستان و متعلق به اوایل هزاره دوم پیش از میلاد است، مابقی گزیده‌ای از شاهکارهای فرهنگی و تمدنی از مناطقی مانند اروپا، آسیا و امریکا است. اشیائی که به گفته ماتینس هر ساله به موزه‌های کشورهای مختلف به امانت داده میشود و دلیل انتخاب آنها برای نمایش در ایران انتخاب این آثار در پاسخ به تقاضای طرف ایرانی برای نمایشگاه کلیت موزه لوور در تهران بوده است. او گفته است: «لوور سالانه دو هزار اثر را برای نمایشگاه در سایر کشورها امانت می‌دهد، ما برای نمایش آثار لوور در خارج از فرانسه دو منطق داریم؛ اول اینکه تعداد افراد اتباع یک کشور که سالانه از موزه لوور بازدید می‌کنند مدنظر قرار داده میشود. در همین چارچوب در آمریکا و چین نمایشگاه‌هایی به‌صورت مرتب برگزار می‌کند.» او دومین معیار را بحث مجموعه‌ها و همکاری‌های علمی در حوزه موزه‌ای دانسته و افزوده: «یکی از عملکردهای اساسی ما همکاری با کشورهایی است که آثار موجود در لوور از آن کشورها آمده‌اند. در همین راستا برنامه‌هایی برای برگزاری نمایشگاه در مصر، تونس، الجزایر و یونان را در دست داریم. در بخش مجموعه‌های اروپای مدرن نیز با کشورهایی مثل هلند و انگلستان برای برگزاری نمایشگاه همکاری می‌کنیم. درباره هنر اسلامی در لانس دوره قاجار انتخاب شد.»
نتایج حضور لوور در ایران
حضور لوور در ایران و نمایش آثاری از این موزه فرانسوی که به حمایت چند اسپانسر از جمله بانک آینده، توتال و رنو است از منظر بسیاری از مسئولان اتفاقی مبارک است. علی اصغر مونسان، رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در مراسم گشایش رسمی نمایشگاه موزه لوور در تهران اظهار کرده: «نمایش مجموعه گرانسنگ آثار فرهنگی و تاریخی تمدن‌ها در کشورمان سبب میشود ایرانیان فرهنگ دوست و صاحب تمدن و تاریخ دیرین از این اقدام شایسته موزه لوور فرانسه استقبال دو چندان کنند و تقارن گشایش موزه و بهار طبیعت باعث میشود در این رهگذر سنت دیرینه مهمان نوازی و میزبانی نوروزی خود را با شایستگی به جا آورند.» وی ادامه داده: «به تعبیر مشترک شارل بودلر و حافظ پارسی‌گوی، عشق به یکدیگر و زیستن با این گوهر ناب را می‌توانیم در جریده عالم ثبت کنیم تا همگان شاهد باشند که چنین مکان و نمایشگاهی از جغرافیای عشق و فرهنگ سخن می‌گوید و اشیاء تنها نمادی هستند که این گوهر ناب را میان فرهنگ ملت‌ها در موزه‌ها نمودار می‌کنند.» معاون رئیس جمهوری تاکید کرده: «بی‌تردید اشیای ایرانی در عرصه تاریخ، تمدن و فرهنگ بیش از دو قرن است که درهای نمایشگاه‌های گوناگون دنیا را به روی جهانیان گشوده است، اولین آن در سال 1267 شمسی (1889) در فرانسه برگزار شد و این کشور با هفت نمایشگاه بیشترین تعداد برگزاری نمایشگاه با ماهیت آثار ایرانی را به خود اختصاص داده است.» مونسان گفته است: «این اتفاق به خوبی نشان می‌دهد که عمق روابط و تعاملات فرهنگی دو کشور در عالی‌ترین سطح قرار دارد، اگر چه پس از آن نمایشگاه‌هایی در انگلستان، آمریکا، اتریش، بلژیک و سوئیس برگزار شده است.» وی افزوده: «روابط فرهنگی ایران و فرانسه از قرن هفدهم میلادی و از دربار شاه عباس صفوی در ایران همزمان با زمامداری هانری چهارم آغاز و در ادامه آن در قرن نوزدهم همزمان با آغاز جمهوری سوم فرانسه و دوره قاجار در ایران روابط دو کشور بالنده‌تر شده و در نهایت به انعقاد نخستین قراردادهای رسمی میان نهادها و موسسات علمی و فرهنگی دو کشور منجر شده است.» معاون رئیس جمهوری اظهار کرده: «نقطه شاخص این روند فعالیت‌های ارزشمند باستان شناسان فرانسوی در ایران در شهرهای شوش، سیلک، تورنگ تپه و چغازنبیل با محوریت تحقیق بر خط و زبان‌های باستتانی و انتشار متون کهن ادامه پیدا می‌کند که معماری ساختمان موزه ایران باستان توسط آندره گدار فرانسوی را باید به آن افزود.»
آثاری که تا کنون شانس خروج از ایران را نداشتند
این پیوند اما به طرق دیگری نیز مستحکم‌تر خواهد شد. جبریئل نوکنده، مدیر کل موزه ملی ایران در این نشست خبری از برگزاری نمایشگاهی از آثار دوره قاجار با عنوان «امپراطوری گل سرخ» در موزه لوور فرانسه خبر داده و گفته است: «نمایشگاه لانس مختص آثار دوران قاجار است، آثاری که از دوره قاجار در اروپا به نمایش درآمده‌اند زیاد نیستند، نمایشگاه قبلی حدود ۲۰ سال پیش بود که بیشتر مختص نقاشی بود، اما در این نمایشگاه آثار نقاشی، عکاسی، سرامیک و اشیای قدیمی نیز به نمایش گذاشته خواهد شد و نمایشگاهی ترکیبی است که اساس آن کاوش‌های تحقیقاتی است که به‌صورت همزمان در ایران و غرب انجام شده است.» او ادامه داده: «این فرصت خوبی برای همفکری با طرف ایرانی است، آثاری در این نمایشگاه به نمایش گذاشته خواهد شد که تا کنون فرصت خروج از ایران را پیدا نکرده بودند. همچنین در آن نمایشگاه آثار طراح لباس فرانسوی کریستین لاکوآ به نمایش گذاشته خواهد شد.» وی در توضیح دیگر نمایشگاه‌هایی که قرار است بعد از نمایشگاه امپراطوری گل سرخ در لوور مدرن با حضور موزه ملی ایران برگزار شود، توضیح داده: «در خرداد نمایشگاهی در هلند با نام «ایران مهد تمدن» برگزار میشود، همچنین مهر سال آینده در نمایشگاهی در بریتیش میوزیم همراه با موزه لوور شرکت می‌کنیم. او همچنین از انجام مذاکراتی با موزه المان خبر داد و افزود: امیدواریم سال آینده در همین زمان و مکان شاهد برگزاری نمایشگاهی از آثار موزه آلمان باشیم.» مدیر موزه ملی ایران همچنین در مورد تفاهم‌نامه موزه ملی و لوور برای برگزاری این نمایشگاه گفته است: «تفاهم‌نامه بین لوور و سازمان میراث‌فرهنگی منعقد شده است که تمام ماموریت‌های سازمان در آن آمده است، بخشی از آن نیز به موزه ملی ایران بر می‌گردد. در واقع همکاری‌های پژوهشی، علمی، گردشگری، صنایع‌دستی و حوزه‌های مختلفی است.»
سایر اخبار این روزنامه
پاسخ های محسنی‌اژه‌ای در جمع دانشجویان
همه خودکشی‌ها به خاطر سختی در زندان نیست
«ابتکار» از هشدار فراکسیون امید به دولت درباره ارتباط ضعیف روحانی با حامیان اصلی‌اش گزارش می‌دهد
نوزدهمین دوره جوایز آکادمی فیلم آمریکا برندگانش را شناخت
اسکار تحت تاثیر ترامپ و « من هم همینطور»
جلال خوشچهره
گفت‌وگوهای سخت لودریان در تهران
« ابتکار» از پیامدهای اختلال‌خواب یک‌سوم ایرانی‌ها در جامعه گزارش می‌دهد
خواب خوبم آرزوست
مردم با چه ترانه‌هایی به یاد نوروز می‌افتند؟
آمد بهار جان‌ها، ای خوش کمر به رقص آ
«ابتکار» از افزایش حضور هنرمندان در امور خیریه گزارش می‌دهد
نقش اجتماعی سینما
56 اثر جهانی در موزه ملی ایران به نمایشگاه گذاشته شد
ملاقات با «لوور کوچک » در تهران
وزیر خارجه فرانسه پس از ماه‌ها تاخیر به ایران سفر کرد
