روزنامه جهان صنعت
1396/12/12
رکورد تولید نفت ۴۷ ساله آمریکا شکسته شد؛
گروه انرژی- در زمان نه چندان دوری پیشرفت‌های فناوری به ظهور نفت شیل آمریکا منجر شد. افزایش قابل توجه تولید نفت و گاز شیل آمریکا نه تنها امکان داد این کشور میزان واردات خود را کاهش دهد بلکه کمک کرد بر قیمت‌های نفت در بازار جهانی تاثیر گذار باشد. این مساله ممکن است از نقطه نظر یک مصرف کننده خبر خوبی باشد اما به ضرر تولیدکنندگان بزرگ نفت به خصوص اعضای اوپک بوده است. قیمت نفت از اواسط سال ۲۰۱۴ به دلیل مجموعه‌ای از عوامل شامل رشد قابل توجه تولید نفت و گاز شیل، افت قابل توجهی پیدا کرد. اوپک ابتدا تصور کرد می‌تواند این دشمن نوظهور را با افزایش تولید به منظور ورشکسته کردن شرکت‌های حفاری شیل به زانو درآورد. با این‌همه در کمال تعجب اوپک، این رویدادها به آن سرعتی که انتظار می‌رفت اتفاق نیفتاد و در نهایت پس از پنج تا هشت ماه، تولید شیل آمریکا کاهش پیدا کرد. اما قیمت‌های پایین‌تر نفت به اقتصادهای کشورهای بزرگ تولید کننده که وابستگی زیادی به درآمدهای نفتی داشتند و در بعضی موارد نفت بیش از ۹۰ درصد درآمد صادراتی آنها را تشکیل می‌داد، ضربه زد. بدین‌سان اکثر این کشورها به دنبال میانگین قیمت بالاتر نفت برآمدند تا بودجه‌های ملی خود را تامین کرده و برنامه‌های بلند مدت خود را محقق کنند؛ برنامه‌هایی که مستلزم منابع مالی عظیمی هستند.متعاقبا اوپک به شیوه‌های قدیمی روی آورد و تولید نفت را به منظور بهبود قیمت‌ها کاهش داد. پایبندی بالا به محدودیت عرضه، کاهش ذخایر کشورهای صنعتی از ۲۶۴ میلیون بشکه در یک سال قبل به ۵۲ میلیون بشکه در اوایل سال ۲۰۱۸ را به دنبال داشت. با وجود این، در چند ماه اخیر قیمت‌های نفت در محدوده ۶۰ دلار نوسان داشته است.
سرنوشت جنگ قیمت
تاریخ نشان می‌دهد که هیچ چیز همیشگی نخواهد بود. زمانی زغال سنگ سوخت پرتقاضا بود و عامل انقلاب صنعتی شد. اما اکنون نقش زغال سنگ نه‌تنها به دلیل وجود منابع جدید بلکه به دلیل ملاحظات زیست محیطی و اقتصادی کمرنگ شده است.
افزایش نقش تقاضای نفتی در بخش حمل و نقل به دلیل موتورهای احتراق داخلی ممکن شد که صنعت خودرو را متحول کردند. برتری صنعت خودرو به مدت بیش از یک قرن اجازه داد تقاضا برای نفت همچنان روند رو به رشدش را حفظ کند. زیرا بخش حمل‌ونقل جهانی اعم از جاده‌ای، هوایی، ریلی و دریایی، ۶۵ درصد از تقاضای جهانی برای نفت را به خود اختصاص می‌دهد. به این ترتیب تقاضا برای نفت طی این مدت به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کرد و به ۹۶ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۱۷ رسید.
بر مبنای روند تاریخی، رشد جمعیت و دورنمای اقتصادی، اکثر آژانس‌های بین‌المللی و شرکت‌های مشاوره انتظار دارند تقاضا برای نفت تا سال ۲۰۴۰ به ۱۲۱ میلیون بشکه در روز برسد. با این همه با توجه به انگیزه بالای صنعت خودرو برای ساخت خودروهای برقی، چنین امری بعید نظر می‌رسد.
مطمئنا خودروهای برقی یک شبه جایگزین موتورهای احتراقی نخواهند شد و این تغییر مستلزم گذشت چند دهه است. بنابراین هیچ کس ادعا نمی‌کند که تقاضا برای نفت در حمل‌ونقل جاده‌ای به یکباره از میان خواهد رفت. با این حال نفوذ سریع خودروهای برقی ممکن است به کندی قابل توجه رشد تقاضا برای نفت منجر شود.
تدوین استراتژی‌های موثر
اوپک ممکن است به جای اینکه بخواهد به صورت مستقل عمل کند، تصمیم بگیرد با نفت شیل آمریکا همکاری کند. در این شرایط هر دو طرف باید تا حدودی درباره میزان تولیدشان به منظور دستیابی به یک میانگین قیمت سالانه منطقی بین ۷۰ تا ۸۰ یا حتی بیشتر توافق کنند. به شکل تئوری، این شرایط ممکن است موثر واقع شود اما بسیاری از تولیدکنندگان نفت مستقل ممکن است نیازی به دنبال کردن چنین همکاری‌ای نبینند.
مشکل دیگر نحوه تعیین سهمیه‌های تولید به خصوص برای تولیدکنندگان نفت شیل آمریکاست. در حال حاضر به حد کافی مشکل در کنترل سهمیه تولید شماری از اعضای اوپک وجود دارد.
بنابراین چطور می‌توان انتظار داشت تولید کنندگان نفت شیل مستقل و غول‌های نفتی به سهمیه تولید مشخصی پایبند بمانند. اما اگر چنین استراتژی‌ای به نحوی تحقق پیدا کند دو طرف ممکن است برد کنند.
رونق صنعت شیل
برهمین اساس وزارت انرژی آمریکا اعلام کرد تولید نفت این کشور در ماه نوامبر رکورد تولید ۴۷ سال گذشته را شکست و در ماه دسامبر اندکی کاهش پیدا کرد.
اداره اطلاعات انرژی آمریکا با بازبینی ارزیابی‌های اولیه، اعلام کرد تولید نفت این کشور در نوامبر به 057/10 میلیون بشکه در روز صعود کرد اما در دسامبر ۱۰۸ هزار بشکه در روز کاهش یافت و به 949/9 میلیون بشکه در روز صعود کرد.
آمار تولید نوامبر بالاتر از رکورد 044/10 میلیون بشکه در روز بود که در نوامبر ۱۹۷۰ به ثبت رسیده بود. تولید آمریکا طی چند سال گذشته با رونق صنعت شیل افزایش یافته و کمک کرده این کشور از عربستان سعودی که یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان جهان است، سبقت بگیرد و به سطح تولید روسیه نزدیک شود.
رکورد تولید جدید احتمالا دوباره شکسته خواهد شد. دولت آمریکا پیش‌بینی کرده تولید این کشور تا اواخر امسال به بیش از ۱۱ میلیون بشکه در روز صعود خواهد کرد.
براساس گزارش رویترز، افزایش تولید، واردات نفت آمریکا را یک پنجم کاهش داده و صادرات انرژی این کشور را بالا برده است.
اما رشد تولید آمریکا باعث شده روند افزایش قیمت نفت با وجود ادامه محدودیت عرضه از سوی تولیدکنندگان اوپک و غیراوپک در سال‌جاری محدود شود.
طبق آمار اداره اطلاعات انرژی آمریکا، مجموع تولید نفت و محصولات نفتی در دسامبر 08/20 میلیون بشکه در روز بود که حدود 5/0 درصد نسبت به 98/19 میلیون بشکه در روز در دسامبر سال ۲۰۱۷ افزایش داشت اما حدود یک درصد نسبت به نوامبر کاهش داشت.
تولید ماهانه نفت اوپک کاهش یافت
از سویی طبق یافته‌های نظرسنجی رویترز، تولید نفت اوپک در فوریه با پایبندی بالاتر امارات متحده عربی به توافق نفتی این سازمان کاهش یافت و به پایین‌ترین میزان در ۱۰ ماه گذشته رسید.
براساس نظرسنجی رویترز، اوپک در فوریه 28/32 میلیون بشکه در روز نفت تولید کرد که ۷۰ هزار بشکه در روز نسبت به ژانویه کاهش داشت. مجموع تولید فوریه پایین‌ترین میزان از آوریل سال ۲۰۱۷ بود. پایبندی تولیدکنندگان مشارکت‌کننده در توافق نفتی از ۱۴۴ درصد در ژانویه به ۱۴۹ درصد افزایش یافت که نشان می‌دهد جهش قیمت‌ها در اوایل امسال که با بالاترین رکورد خود در سه سال گذشته صعود کرده بودند، پایبندی آنها را تضعیف نکرده است.
نفت در ژانویه برای نخستین بار از سال ۲۰۱۴ به بالای ۷۱ دلار در هر بشکه صعود کرده بود و تا روز پنجشنبه بالای ۶۶ دلار معامله شد. با این‌همه اوپک می‌گوید محدودیت‌های عرضه باید حفظ شود تا این سازمان نسبت به رفع اشباع عرضه‌ای که از سال ۲۰۱۴ ایجاد شده است، اطمینان حاصل کند.
سهیل المزروعی، وزیر انرژی امارات متحده عربی، ماه جاری به رویتزر گفت: ما همچنان احساس می‌کنیم ماموریت‌مان کامل نشده است. قیمت یک مساله است و تعادل مجدد بازار مساله دیگری است و ما نیاز داریم بازار متعادل شود.
اوپک در راستای توافق کاهش تولید با روسیه و سایر تولید کنندگان غیراوپک تولیدش را حدود 2/1 میلیون بشکه در روز کاهش می‌دهد. این پیمان در ژانویه سال ۲۰۱۷ آغاز شده و تا پایان سال ۲۰۱۸ اجرا خواهد شد.
در فوریه بزرگ‌ترین کاهش عرضه از سوی امارات متحده عربی انجام گرفت که امسال ریاست چرخشی اوپک را برعهده دارد و در سال ۲۰۱۷ نسبت به سایر همتایان خود در اوپک در عمل به سهمیه تولیدش کندتر بود.
به گفته منابع آگاه در این نظرسنجی، تولید امارات متحده عربی ۵۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت و به پایین سهمیه تعیین شده برای این کشور از سوی اوپک رسید که منعکس‌کننده تلاش برای افزایش پایبندی و تعمیرات برنامه‌ریزی شده یک میدان نفتی بود.
دومین کاهش بزرگ تولید در لیبی روی داد و تولید این کشور به دلیل تعطیلی میدان نفتی الفیل ۳۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت. تولید ونزوئلا نیز ماه میلادی گذشته کاهش بیشتری پیدا کرد. صنعت نفت این کشور به دلیل کمبود نقدینگی با بحران تامین منابع لازم روبه‌رو شده و با وجود افزایش فعالیت‌های پالایشگاهی، صادرات نفت این کشور در فوریه کاهش یافت.
تولید در دو تولیدکننده بزرگ اوپک تغییر چندانی نداشت. تولید عربستان سعودی نزدیک به ۱۰ میلیون بشکه در روز ثابت ماند. میزان عرضه این کشور همچنان پایین سهمیه تعیین شده از سوی اوپک مانده است. عراق که دومین تولیدکننده بزرگ اوپک است، در فوریه به دلیل شرایط جوی نامساعد، نفت کمتری از جنوب صادر کرد و در عوض، نفت بیشتری از شمال این کشور صادر شد.
در میان کشورهایی که تولید بالاتری داشتند، بزرگ‌ترین رشد تولید مربوط به نیجریه به میزان ۲۰ هزار بشکه در روز بود. نیجریه و لیبی در ابتدا از مشارکت در توافق نفتی معاف شده بودند اما در سال ۲۰۱۸ هر دو کشور متعهد شدند که تولیدشان از سطح تولید سال ۲۰۱۷ فراتر نرود.
اوپک سطح تولید سال ۲۰۱۸ را بر مبنای کاهش انجام گرفته در اواخر سال ۲۰۱۶ به میزان 73/32 میلیون بشکه در روز هدف‌گذاری کرده است. طبق این نظرسنجی، اوپک ۴۵۰ هزار بشکه در روز در فوریه پایین‌تر از سطح هدف‌گذاری شده تولید داشت که تا حد زیادی به دلیل افت شدید تولید ونزوئلا بود.
نظرسنجی رویترز بر مبنای آمار صادرات که از سوی منابع خارجی فراهم میشود، آمار تامسون رویترز و اطلاعات ارائه شده از سوی منابع در شرکت‌های نفتی، اوپک و شرکت‌های مشاوره تهیه شده است.
تامین تقاضای آسیا
همچنین تحلیلگران در نظرسنجی رویترز پیش‌بینی کردند قیمت نفت امسال رشد مستمری خواهد داشت اما روند رشد آن به دلیل افزایش تولید شیل آمریکا در برابر محدودیت عرضه اوپک محدود خواهد ماند.
در نظرسنجی رویترز از ۳۷ اقتصاددان و تحلیلگر پیش‌بینی شد نفت برنت در سال ۲۰۱۸ به ۶۳ دلار در هر بشکه می‌رسد که اندکی بالاتر از قیمت 37/62 دلار است که در نظرسنجی ماه گذشته پیش‌بینی شده بود.
به گفته اشلی پترسون از شرکت «استارتاس ادوایزرز»، سطح پایبندی اوپک به محدودیت عرضه و روند رشد تولید شیل آمریکا احتمالا اصلی‌ترین عوامل تاثیرگذار بر قیمت نفت در سال ۲۰۱۸ خواهند بود. قیمت‌ها احتمالا در سال ۲۰۱۸ نسبت به سال ۲۰۱۷ نوسان بیشتری خواهند داشت که به دلیل تردیدها نسبت به روند رشد آمریکاست.
تولید نفت آمریکا که در حال حاضر بالای ۱۰ میلیون بشکه در روز است، امسال ممکن است از مرز ۱۱ میلیون بشکه در روز عبور کند.
به گفته کایلین بیرچ، تحلیلگر واحد اطلاعات اکونومیست، بازار نفت شاهد حضور شرکت‌های خصوصی آمریکایی است که بسیاری از آنها از هزینه‌های پایین تولید نسبت به نقاط دیگر سود می‌برند و در نتیجه آمریکا همچنان یک بازیگر مهم خواهد ماند.
در این بین آمار بخش تحقیقاتی اوپک در ماه جاری نشان داد این سازمان صادرکننده نفت در حال رسیدن به هدف خود برای بازگرداندن سطح ذخایر کشورهای صنعتی به میانگین پنج ساله است.
اعضای اوپک به همراه شماری از تولیدکنندگان خارج از این سازمان شامل روسیه موافقت کرده‌اند سطح تولیدشان را مجموعا حدود 8/1 میلیون بشکه در روز محدود کنند. این توافق از ژانویه سال گذشته آغاز شده و قرار است تا پایان امسال ادامه پیدا کند.
عربستان سعودی هفته گذشته اعلام کرد امیدوار است اوپک و متحدانش تعدیل روند کاهش تولید را از سال آینده آغاز کنند و یک چارچوب همکاری دائمی برای تثبیت بازارهای نفت پس از پایان توافق فعلی ایجاد کنند.
به گفته تحلیلگران، بدون یک خروج تدریجی از توافق، ذخایر جهانی ممکن است به شدت کاهش پیدا کرده و باعث افزایش قیمتی شوند که تبعات منفی خواهد داشت.
تولید نفت در ونزوئلا که یکی از اعضای اوپک بوده و با بحران اقتصادی دست و پنجه نرم می‌کند، به پایین‌ترین میزان در بیش از ۲۰ سال گذشته سقوط کرده و کمک کرده محدودیت عرضه اوپک فراتر از 2/1 میلیون بشکه در روز توافق اولیه این سازمان شود.
انتظار می‌رود رشد تقاضا از سوی اقتصادهای آسیایی به خصوص چین بخشی از افزایش عرضه آمریکا را جذب کند.
پیش‌بینی میشود قیمت نفت سبک آمریکا در سال ۲۰۱۸ به 88/58 دلار برسد که بالاتر از 11/58 دلار پیش‌بینی شده در نظرسنجی ژانویه رویترز است.
سایر اخبار این روزنامه
روزی که نمازجماعت را در قدس بخوانید به‌زودی فرا می‌رسد
وعده رییس فیفا از قول روحانی؛
بازار ارز زیر بار نمی رود
ارزانی‌های دستوری جواب نمی‌دهد
دختران انتظار!
آغاز گفت‌وگوی اروپا با ایران
دولت به دریافت مالیات ویژه از واردکنندگان خودرو موظف شد؛
خطر بروز جنگ تجاری واشنگتن-پکن
قدرت‌نمایی پوتین مقابل آمریکا
مطهری: حق اعتراض مردم را به رسمیت بشناسیم
آسیب‌شناسی حضور بانوان در اماکن عمومی ورزشی؛
اشتغالزایی برای ۵ میلیون نفر در حوزه گردشگری به سبک سلبریتی‌ها؛
رییس جدید سازمان راهداری خبر داد؛
رکورد تولید نفت ۴۷ ساله آمریکا شکسته شد؛
بازسازی حادثه خانوم جلسه‌ای!
تیر غیب!
یک تصمیم بی‌ثبات کننده
نشست‌های تعیین‌کننده برجامی
وعده رییس فیفا از قول روحانی؛
واکنش اتحادیه اروپا به تعرفه گمرکی آمریکا برای واردات فولاد
