آغاز گفت‌وگوی اروپا با ایران

گروه سیاسی- دونالد ترامپ روز ۲۲ دی‌ماه هنگام تعلیق تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران طبق تعهدات کشورش در برجام به کشورهای اروپایی‌ ضرب‌‌الاجل داد تا فرارسیدن موعد بعدی تعلیق تحریم‌ها در ۱۲۰ روز آینده، معایب این توافق هسته‌ای را اصلاح کنند. رییس‌جمهور آمریکا به کشورهای اروپایی هشدار داد در صورتی که توافق را مطابق میل او اصلاح نکنند این آخرین باری است که تعلیق تحریم‌ها علیه ایران را تمدید می‌کند. انگلیس، فرانسه و آلمان به عنوان کشورهای اروپایی طرف ایران در توافق برجام بعد از این تهدیدهای ترامپ گفت‌وگوهایی را با مقام‌های آمریکایی برای اصلاح این توافق آغاز کرده‌اند. رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا روز دوشنبه (دوم بهمن‌ماه) بعد از دیدار با مقام‌های انگلیسی در لندن گفت با کشورهای اروپایی بر سر تشکیل کارگروهی با ماموریت «اصلاح برجام» موافقت کرده است. یک مقام وزارت خارجه آمریکا نیز در توضیح درباره اظهارات تیلرسون گفته این کارگروه ماموریتی درباره الحاق یک توافق جداگانه به برجام ندارد و هر گونه توافق با کشورهای اروپایی درباره ایران جدا از توافق هسته‌ای خواهد بود.
خبرگزاری رویترز گزارش داده این سه کشور اروپایی، همراه با ایتالیا وارد گفت‌وگوهایی موازی با مقام‌های ایرانی درباره مسایل منطقه‌ای شده‌اند. به ادعای رویترز، مقام‌های ارشد دو طرف اولین نشست خود را ماه گذشته در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ برگزار و درباره «نقش ایران در درگیری‌های یمن» گفت‌وگو کرده‌اند. جمهوری اسلامی ایران همواره ادعاهای کشورهای غربی درباره دخالت در امور داخلی کشورهای دیگر را رد کرده است. آمریکا و انگلیس مهم‌ترین کشورهای تامین‌کننده سلاح برای عربستان سعودی در جنگ این کشور علیه یمن بوده‌اند. عربستان سعودی از فروردین‌ماه سال ۱۳۹۴ برای بازگرداندن قدرت به «عبد ربه منصور‌هادی»، رییس‌جمهور مستعفی یمن، این کشور فقیر عربی را هدف حملات سنگین هوایی، زمینی و دریایی قرار داده است. این حملات به کشته شدن هزاران نفر از غیرنظامیان و گسترش فقر و بیکاری و آوارگی و بیماری‌های واگیردار در یمن منجر شده است. دو دیپلمات اروپایی و یک مقام ایرانی به رویترز گفته‌اند مقام‌های ایران، فرانسه، انگلیس، آلمان و ایتالیا قرار است بار دیگر در این ماه میلادی در ایتالیا با یکدیگر دیدار کنند. یک دیپلمات اروپایی دیگر دیدار طرفین در مونیخ را تایید کرده است. این دیپلمات ارشد اروپایی گفت: «ما در مونیخ، آنچه از آنها در یمن انتظار می‌رود را مشخص کردیم. آنها آشکارا گفتند که نقشی در یمن ندارند، اما به جمع‌بندی‌هایی برای پیشبرد گفت‌وگوها دست پیدا کردیم. وی اضافه کرد: ایرانی‌ها بسیار همکاری می‌کنند، اما برگزاری یک جلسه مثبت به معنی این نیست که ما شاهد تاثیری در دنیای واقعی خواهیم بود. مقام ارشد ایرانی هم به رویترز گفت: اکثر اختلافات با غرب را می‌توان برطرف کرد، اما انجام این کار به حسن نیت و تلاش نیاز دارد. غرب باید یک‌بار دیگر اعتماد ما را به دست بیاورد. توافق هسته‌ای کامل اجرا نشد، چطور ما می‌توانیم به آنها در مسایل دیگر اعتماد کنیم؟ این گفت‌وگوها در شرایطی انجام شده‌اند که رژیم صهیونیستی، ایران را به تلاش برای تثبیت حضور خود در جنوب سوریه متهم کرده است. رژیم صهیونیستی روز ۱۲ بهمن پس از متهم کردن ایران به تلاش برای ارسال یک فروند پهپاد به اراضی اشغالی فلسطین، مواضع ارتش سوریه را هدف قرار داد. دیپلمات ارشد اروپایی گفت قدرت‌های اروپایی امیدوارند در دور بعدی گفت‌وگوها با ایرانی‌ها درباره نقش نیروهای متحد ایران در جنوب لبنان و جنوب سوریه گفت‌وگو کنند. یک دیپلمات ارشد فرانسوی گفت: می‌خواهیم توافق هسته‌ای را حفظ کنیم، اما به ایرانی‌ها گفته‌ایم که با آنها در زمینه‌های دیگر هم مشکل داریم. لازم است ببینیم در این موضوعات هم پیشرفت حاصل می‌شود. در غیر این صورت، اقدامات ترامپ به فروپاشی توافق منجر خواهد شد.
تلاش ایران برای تعدیل سیاست اروپا
حسن‌ هانی‌زاده، تحلیلگر مسایل بین‌الملل در گفت‌وگو با روزنامه «جهان صنعت» در تحلیل موضوع
گفت و گوی کشورهای اروپایی با ایران گفت: «‌اگر مذاکره‌ای درباره نقش ایران در منطقه بین مقامات ایرانی و کشورهای اروپایی در حاشیه نشست امنیتی مونیخ صورت گرفته یک نوع دخالت کشورهای اروپایی در مسایل داخلی و منطقه‌ای ایران است. طبیعی است که گفت‌وگو میان دیپلمات‌ها محورهای متعددی دارد اما اگر کشورهای اروپایی زیاده‌خواهی خود را در حدی افزایش دهند که بخواهند مانع نفوذ معنوی ایران در منطقه شوند طبیعی است که ایران باید واکنش‌های مناسبی از خودش نشان بدهد تا در آینده اروپایی‌ها نتوانند در مسایل امنیتی ایران دخالت ‌کنند‌ اما آنچه مسلم است این است که ایران به طور طبیعی نفوذ فوق‌العاده‌ای در منطقه ‌‌دارد و نقش مثبت و تاثیر‌گذاری در حل مناقشات منطقه‌ای و در کمک به مظلومان در مقابل با گروهک‌های تروریستی ایفا کرده است، از این رو کشورهایی مانند سوریه، یمن و لبنان همواره نیازمند کمک ایران برای تقابل با گروهک‌های تروریستی بوده‌اند و ایران هیچگاه سرخود وارد یک منطقه نشده و این با درخواست خود کشورهای منطقه بوده است.» وی افزود: «در این شرایط چگونه می‌شود باور کرد که آمریکا و انگلیس از آن سوی اقیانوس‌ها بیایند و در مسایل منطقه‌ای همجوار ایران دخالت کنند‌ اما ایران دست‌بسته در مقابل تروریست‌ها ساکت بماند تا این گروهک‌ها بتوانند وارد خاک ایران شوند. این نوع رفتار هرگز در استراتژی ایران نیست که در برابر تروریست‌ها و دخالت قدرت‌های استعماری ساکت باقی بماند‌ بنابراین اگر مساله در مورد نفوذ ایران و توان دفاعی ایران است باید با واکنش تند دستگاه دیپلماسی ایران مواجه شود.» وی درباره هدف اروپایی‌ها در این گفت‌وگو‌ها گفت: «باید دید نیت اروپایی‌ها در این زمینه چیست؟ اگر کشورهای اروپایی مانند انگلیس، فرانسه و آلمان به دنبال آن هستند که دونالد ترامپ رییس‌جمهور آمریکا را مهار کنند که به برجام پایبند بماند حرکت سازنده‌ای است‌ اما این را در نظر بگیرید اروپایی‌ها دو موضع‌گیری متفاوت در این زمینه دارند؛ یکی درباره برجام که اعلام کردند به آن پایبند هستند و دیگری درباره توان دفاعی و نفوذ ایران در منطقه که در این مساله با آمریکایی‌ها همراه هستند. بنابراین در این مساله رفتار متفاوتی دارند از این رو ایران باید از این کشورها بخواهد که موضعی شفاف داشته باشند. بنابراین باید با اروپایی‌ها مذاکره کرد و تلاش کرد تا سیاست‌های آنان را نسبت به ایران تعدیل کنیم.»