روزنامه جهان صنعت

بازار ارز زیر بار نمی رود

گروه اقتصادی- داستان بازار ارز هنوز هم ادامه دارد و با گذشت سه ماه از شروع نوسانات بازار مسوولان نتوانسته اند دست دلالان را از بازار کوتاه کنند. اگر تا پیش از این دلارهای موجود در بازار دو نرخی بودند این بار اما نرخ‌ها پا فراتر گذاشته‌اند و نرخ‌های جدیدی را در بازار به ثبت رسانده‌اند.
نرخ‌های چند گانه اما در شرایطی پدیدار شده‌اند که بارها مسوولان اعلام کرده‌اند سعی دارند نرخ دلار در بازار تک‌نرخی شود اما اکنون نرخ‌ها به جای تک‌نرخی حتی سه نرخی نیز شده‌اند. نرخ‌هایی که هرکدام راه خود را می‌روند؛ از نرخ 4400 تومانی که دولت اعلام می‌کند تا نرخ‌های 4800 و 4900 تومانی که در بازار آزاد وجود دارد و نرخ‌های مبادله‌ای که در سامانه سنا به ثبت رسیده است که همه و همه نرخ‌هایی هستند که در بازار برای دلار به ثبت رسیده‌اند.
جالب این است که حتی نرخ‌های 4400 تومانی که دولت اعلام می‌کند نیز آنقدر محدود است که به سختی می‌تواند ارز مورد نیاز مسافران برای سفر را تامین کند. بر اساس گزارش‌ها خریداران برای دریافت همین ارزها باید صبح زود خود را به صرافی‌ها برسانند تا بتوانند خریدشان را انجام دهند. این در حالی است که حتی اگر همه خریدارانی که ارز نیاز دارند بخواهند برای خرید ارز مورد نیازشان در صف خرید ارز آن هم در ساعات اولیه صبح قرار بگیرند باز هم شرایط همانند آنچه که پیش از این بر بازار حاکم بود می‌شود و باز هم صف‌های طویلی است که پایانی ندارد و واضح است که فقط به تعداد معدودی از خریداران ارز خواهد رسید و معلوم نیست تکلیف آنهایی که در صف می‌مانند چه خواهد شد و چه تعداد روز باید در این صف‌ها قرار بگیرند تا شاید ارزی که می‌خواهند به دست‌شان برسد.
اما نکته‌ای هم که وجود دارد این است که تمام مردمی که این روزها مقابل صرافی‌ها در صف هستند مسافر نیستند، بسیاری از آنها دلار دولتی را می‌خرند و آن طرف خیابان 300 تومان بالاتر به نرخ آزاد می‌فروشند و سودشان را به جیب می‌زنند. تعدادی هم هستند که ترجیح می‌دهند فعلا سپرده‌های خود را به دلار تبدیل کرده و نگه دارند و توجیه این افراد هم حفظ ارزش پول شان است.


اما این همه داستان نیست. طی روزهای اخیر برخی از صرافی‌های دارای مجوز بانک مرکزی که سهمیه دریافت ارز دولتی دارند با درج اطلاعیه‌ای روی شیشه‌های مغازه خود اعلام کرده‌اند که تنها مسافران می‌توانند ارز دولتی دریافت کنند. صرافی‌های مجاز بانک مرکزی که دلار دولتی را به مردم می‌فروشند مدت‌هاست شرط اصلی معاملات شان دریافت اصل کارت ملی و کپی آن است؛ در اطلاعیه‌ای که این روزها در این صرافی‌ها منتشر می‌شود بازهم تاکید شده دلار فقط با کارت ملی فروخته می‌شود.
مسوولان بانک مرکزی در حوزه ارزی اما تاکید کرده‌اند که فروش ارز با ارائه بلیت، پاسپورت و فیش پرداخت عوارض خروج از کشور به متقاضیان اقدامی غیرقانونی است. بانک مرکزی همچنین اعلام کرده که هیچ‌گونه تغییری در قوانین و مقررات بانک مرکزی مبنی بر خرید و فروش ارز صورت نگرفته است و متقاضیان می‌توانند ارز مورد نیاز خود را از صرافی‌های مجاز بانک مرکزی تامین کنند.
براساس دستورالعمل بانک مرکزی سقف فروش ارز از سوی صرافی‌های منتخب بانکی به صرافی‌های مجاز، یکصد هزار دلار یا یورو است. اشخاص حقیقی و حقوقی می‌توانند تا سقف پنج هزار یورو یا دلار از این صرافی‌ها ارز مورد نیاز خود را فقط با ارائه کارت ملی به صورت روزانه تهیه کنند.
شرایط بازار طی روزهای اخیر نشان می‌دهد که بسیاری از صرافی‌ها از همان روزی که بازار حالت امنیتی به خود گرفت دست از کار کشیدند و تقریبا نیمه‌تعطیل شده‌اند. در مقابل صرافی‌هایی که هفته قبل خرید نداشتند حالت عکس به خود گرفته و این هفته فروش نداشتند و فقط خریدار بودند. به نظر می‌رسد با وجود کوتاهی‌هایی که از سوی مسوولان وجود دارد و اینکه همیشه دیر به صحنه می‌آیند مردم نیز دست کمی از آنها ندارند و همه و همه دست به دست هم می‌دهند تا شرایط را به نفع خود تمام کنند و هریک به ظن خود در تلاشند با استفاده از موقعیت بازار سودهای کلانی به جیب بزنند.
اما در رابطه با نرخ‌های جدیدی که به واسطه تلاش‌های جدید مسوولان برای کوتاه کردن دست دلالان از بازار شکل گرفته است باید گفت که این نرخ‌ها بیش از پیش بازار را دچار چندگانگی کرده است. به بیانی بازار ارز چنان پیچیده و آشفته شده که کنترل آن از دست همه خارج شده و هر بار قانون جدیدی برای آن وضع می‌شود تا شاید دیگر نشانی از بی ثباتی‌ها در بازار باقی نماند. تا پیش از این برای حذف فعالیت دلالان در بازار و جلوگیری از فعالیت‌های مخرب آنها دولتمردان با توسل به قانون و نیروی انتظامی به بازار ورود کردند تا اقدامات آنها را به بن بست بکشانند. اما این اقدام نیز نتیجه نداد و دلالان بازار تنها با تغییر مکان خود باز هم فعالیت‌های خود را در بازار شروع کردند. همین شد که مسوولان باز هم به فکر افتادند تا راه دیگری برای آرام کردن بازار پیدا کردند. راه جدیدی که پیش روی بازار قرار گرفت راه‌اندازی سامانه‌ای به نام نیما بوده که البته سامانه نیما بیشتر برای تامین منابع مالی و ایجاد امنیت برای تجار راه اندازی شده است تا بدون احساس خطر بتوانند فعالیت‌های تجاری شان را انجام دهند.
نظام یکپارچه معاملات ارزی نیما که از ۲۸ بهمن‌ماه به صورت آزمایشی کار خود را با ثبت سفارش و از طریق صرافی‌های منتخب بانکی آغاز کرده بود، از این هفته به صرافی‌های تضامنی متصل می‌شود.
بر اساس ابلاغ بانک مرکزی، با آغاز به کار آزمایشی سامانه نیما، بانک مرکزی با برگزاری جلسات توجیهی و آموزشی برای صرافی‌های بانکی و اتصال آنها به نظام یکپارچه معاملات ارزی فرآیند تامین ارز به صورت سیستمی را شروع کرد. با پیوستن تدریجی صرافی‌های تضامنی (غیربانکی) یکی دیگر از بازیگران اصلی بازار ارز از خدمات سامانه نیما بهره‌مند خواهد شد. همچنین همزمان با بانک مرکزی، وزارت صنعت، معدن و تجارت با همکاری سازمان توسعه جلسات توجیهی و آموزشی برای بازرگانان و تجار نیز برگزار می‌کند. بدین ترتیب بازیگران بازار ارز کشور به صورت تدریجی به نظام یکپارچه معاملات ارزی متصل می‌شوند تا بازیگران ارز در کنار یکدیگر قرار گیرند و گامی موثر در تشکیل بازار منسجم ارزی برداشته شود. گزارش بانک مرکزی می‌افزاید که سامانه نیما با هدف حمایت از صرافی‌های مجاز، تسهیل تجارت برای بازرگانان و ساماندهی بازار ارز توسط بانک مرکزی و با همکاری وزارت صنعت ایجاد شده است. این سامانه ارزش افزوده بالایی برای صرافی‌های مجاز، بازرگانان و در مجموع متقاضیان خرید یا فروش ارز فراهم می‌کند و صرافی‌ها می‌توانند با استفاده از نیما، تقاضاهای خرید یا فروش ارز از سراسر کشور را به صورت برخط مشاهده و با ارائه پیشنهادات، دسترسی بیشتری به مشتریان بالقوه داشته باشند. صرافی‌ها از طریق سنا به درخواست‌های خرید یا فروش ارز دسترسی دارند و می‌توانند از خدمات رایگان نیما برای برقراری ارتباط با متقاضیان، ارائه پیشنهاد و جذب تقاضاها، بدون نیاز به مراجعه حضوری استفاده کنند.
عده‌ای از کارشناسان به این سامانه واکنش نشان داده اند و هریک نظرات متفاوتی را اعلام کرده‌اند. برای مثال علیرضا پورجعفری از فعالان اقتصادی در خصوص این سامانه می‌گوید: با اجرایی شدن این سامانه، خطر بازرگانان جهت از بین رفتن سرمایه به حداقل خواهد رسید؛ چراکه معاملات زیر نظر بانک مرکزی است و برای فعالان این حوزه اطمینان خاطر به همراه می‌آورد. همچنین این سامانه کمک می‌کند تا فضای رقابتی بین صرافی‌ها به وجود بیاید و در نتیجه صرافی که تسهیلات خوبی به مشتریان ندهد، از بازار کم‌کم حذف شود.
یکی دیگر از فعالان بازار ارز نیز می‌گوید: اگرچه این سامانه نوپاست، ولی به نظر می‌رسد که این سامانه بتواند ارتباط میان تجار و صرافان شناسنامه دار را برقرار کرده و آنها را به سمت فضای رقابتی پیش برد. این در حالی است که یکسری از تجار، ممکن است که صرافی‌ها را نشناخته و نسبت به انجام حواله اطلاعات کافی ندارند بنابراین این سامانه می‌تواند سبب شود که صرافی درخواست حواله مشتری را ببیند و برای آن حتی در سامانه، راهکار بدهد.
بنابراین به نظر می‌رسد در شرایطی که نوسانات بازار نااطمینانی‌های زیادی را در بازار علی الخصوص برای تجار ایجاد کرده بود اکنون می‌توانند با اندکی امیدواری و با پیش بینی از آینده بازار فعالیت‌های اقتصادی خود را انجام دهند و دیگر نگران این نباشند که باز هم بازار قرار است نرخ‌ها به کدام سمت و سو هدایت شود. با این حال باید منتظر بمانیم و ببینیم اجرای این اقدام جدید حداقل تغییری در حال تجار کشور ایجاد خواهد کرد و می‌تواند از ادامه دار شدن بی ثباتی‌ها در اقتصاد جلوگیری کند یا خیر.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
ناکامی گناه مبهم فرشته! (خراسان) حباب «ریزپرنده- غول‌رسانه» ترکید! (جوان) اخبار ویژه (کيهان) اسرائیل دوباره تحقیر شد (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
روزی که نمازجماعت را در قدس بخوانید ‌ به‌زودی فرا می‌رسد وعده رییس فیفا از قول روحانی؛ بازار ارز زیر بار نمی رود ارزانی‌های دستوری جواب نمی‌دهد دختران انتظار! آغاز گفت‌وگوی اروپا با ایران دولت به دریافت مالیات ویژه از واردکنندگان خودرو موظف شد‌؛ خطر بروز جنگ تجاری واشنگتن-پکن قدرت‌نمایی پوتین مقابل آمریکا مطهری: حق اعتراض مردم را به رسمیت بشناسیم آسیب‌شناسی حضور بانوان در اماکن عمومی ورزشی؛ اشتغالزایی برای ۵ میلیون نفر در حوزه گردشگری به سبک سلبریتی‌ها؛ رییس جدید سازمان راهداری خبر داد؛ رکورد تولید نفت ۴۷ ساله آمریکا شکسته شد؛ بازسازی حادثه خانوم جلسه‌ای! تیر غیب! یک تصمیم بی‌ثبات کننده نشست‌های تعیین‌کننده برجامی وعده رییس فیفا از قول روحانی؛ واکنش اتحادیه اروپا به تعرفه گمرکی آمریکا برای واردات فولاد