وضعیت قرمز در «عفرین»



گروه جهان/    پس از یک ماه درگیری نظامی ترکیه در شهر عفرین در شمال سوریه موسوم به «شاخه زیتون»، پس از آنکه خبر رسید میان دولت سوریه و کردهای این کشور بر سر استقرار نیرو در عفرین توافق حاصل شده، رجب طیب اردوغان رئیس‌جمهوری ترکیه هشداری تهدید‌آمیز علیه اقدام طبیعی یک کشور برای حمایت از تمامیت ارضی‌اش داد تا بهت و حیرت ناظران را دوچندان کند. اوهمچنین دیپلماسی فعالی به راه انداخت تا مانع ورود ارتش سوریه به عفرین شود.
با وجود تهدیدها و مذاکرات ترکیه عصر دیروز اولین گروه از نیروهای مردمی سوریه وارد شهر عفرین شدند.


 به گزارش «ایران» به نقل از شبکه خبری سی‌.ان‌.ان، سخنگوی دولت اردوغان به سخنگوی دولت بشاراسد همتای سوری‌اش هشدار داد، دولت سوریه باید از ورود به عفرین خودداری کند. بکیر بوزداغ، سخنگوی دولت ترکیه، گزارش خبرگزاری دولتی سوریه که این خبر را منتشر کرده بود، «تأیید نشده و غیرواقعی» و ناشی از تبلیغات سیاسی کردها دانست اما اضافه کرد که «هرگونه تصمیم دولت سوریه که به موجب آن نیروهای خود را روانه عفرین کند تا از نیروهای کرد و سازمان‌های تروریستی حمایت کند، با عواقب خطرناکی برای منطقه روبه‌رو خواهد شد». بوزداغ در ادامه سخنانش گفت: «ما به حملات هوایی و زمینی خود علیه یگان‌های مدافع خلق کردهای سوریه آنقدر ادامه می‌دهیم تا مطمئن شویم که حتی یک تروریست هم در این منطقه وجود ندارد». در همین حال، ترکیه مسیرهای عبور نیروهای مردمی سوریه را گلوله باران کرد تا مراتب مخالفت خود را با ورود آنها به شهر عفرین نشان بدهد. همچنین رئیس‌جمهوری ترکیه مدعی شد، ظرف مدت کوتاهی نیروهای این کشور، شهر عفرین سوریه را محاصره خواهند کرد. او افزود: «ظرف روزهای آتی، پیشروی‌های زمینی نیروهای ما در عفرین با سرعت بیشتری انجام خواهد شد. ما با کسانی که امنیت‌مان را چه در داخل و چه در خارج از مرزهایمان تهدید می‌کنند، با نهایت قوا مبارزه خواهیم کرد.»
پیش از این خبرگزاری سانا متعلق به دولت سوریه اعلام کرد که براساس توافق حاصل شده میان دولت سوریه و نیروهای کرد این کشور، گروه نیروهای مردمی که مستقیم زیر نظر ارتش سوریه آموزش نظامی‌ دیده‌اند، برای مقابله با نیروهای ترکیه وارد عفرین می‌شوند. به‌دنبال واکنش‌های اعتراضی اردوغان، مولود چاووش اوغلو وزیر خارجه این کشور هم سکوت نکرد و صریحاً در کنفرانسی خبری گفت: «اکنون حکومت اسد وارد عفرین می‌شود؟ اگر بشوند چه؟ این مسأله خیلی اهمیت دارد. اگر نیروهای اسد وارد عفرین شوند تا گروه‌های پ‌.ک‌.ک و یگان‌های مدافع خلق را از آنجا بیرون کنند، خب هیچ مشکلی وجود نخواهد داشت. اما اگر به‌دلیل محافظت از آنها به عفرین می‌روند، آن وقت دیگر هیچ‌چیز جلودار ترکیه و سربازان آن نخواهد شد. ما حامی وحدت سوریه هستیم و در تمامی عملیات‌هایمان به این نکته پایبند بوده‌ایم. هدف ما از بین بردن تروریست‌هاست و در عملیات عفرین نیز هدفمان از بین بردن یگان‌های مدافع خلق به‌عنوان تهدیدی برای ترکیه است.»
تلاش‌های دیپلماتیک ترکیه برای مجاب کردن دولت سوریه
 با وجود اقدام‌های تهاجمی ترکیه، مقام‌های این کشور پس از اعلام این خبر سعی کردند با استفاده از ارتباطات دیپلماتیک به حل و فصل این موضوع بپردازند. در همین راستا، اردوغان طی تماسی تلفنی با حسن روحانی رئیس‌جمهوری کشورمان به حضور نیروهای سوریه در شمال کشورشان اشاره کرد و خواستار متوقف شدن اعزام نیروهای مردمی به عفرین شد. اما تلاش‌های اردوغان به اینجا هم ختم نشد.
به گزارش «ایران» به نقل از خبرگزاری راشا تودی، کرملین با انتشار بیانیه‌ای خبر داد که اردوغان با ولادیمیر پوتین همتای روسی‌اش تماس تلفنی برقرار کرده و در آن بر لزوم همکاری سه کشور ایران، روسیه و ترکیه تأکید کرده است. او در این تماس تلفنی، با اشاره به مذاکرات سوچی درباره صلح سوریه متذکر شده که ترکیه آماده است تا مناطق کاهش تنش و توسعه روند سیاسی سوریه را در راستای صلح ملی در سوریه تضمین کند و در این راستا قدم بردارد. طبق این بیانیه، رؤسای جمهوری دو کشور روسیه و ترکیه وضعیت شمال غرب سوریه را با توجه به عملیات نظامی ترکیه در منطقه عفرین بررسی کردند. از سوی دیگر، منبعی نزدیک به دولت اردوغان خبر داد که اردوغان، پوتین را در جریان آخرین تحولات عملیات شاخه زیتون قرار داده است. در همین حال میخائیل بوگدانف معاون وزیر امور خارجه روسیه در مصاحبه با راشا تودی در حاشیه نشست بین‌المللی والدای در مسکو تأکید کرد که روسیه در مذاکرات اخیر میان دمشق و کردهای سوریه درباره منبج، مشارکت نداشته و افزود که بعید نیست که عفرین به‌عنوان پنجمین منطقه کاهش تنش در مذاکرات آتی در آستانه مطرح شود. او در ادامه همه طرف‌ها را نیز به خویشتنداری و احترام به اصل تمامیت ارضی سوریه دعوت کرد. اردوغان علاوه بر پوتین، در تماسی تلفنی با حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران نیز ورود احتمالی ارتش سوریه به عفرین را مورد بررسی قرار داد اما گویا تماس‌های تلفنی اردوغان با قدرت‌های منطقه نتوانسته راضی‌اش کند و به همین دلیل قرار است رؤسای جمهوری ایران، روسیه و ترکیه در ماه آوریل با یکدیگر در آنکارا دیدار کنند.
با وجود همه اقدامات ترکیه، عصر دیروز نیروهای مردمی وابسته به ارتش سوریه که از «نبل و زهرا» آمده بودند، برای حمایت از نیروهای مدافع خلق کُرد سوری وارد شهر عفرین شدند.
نماینده یگان های مدافع خلق کردی نیز ضمن تأیید این خبر در خصوص تعداد نظامیانی که وارد این شهر شده اند هم گفت که امکان اعلام تعداد نیروهایی که وارد عفرین شده اند وجود ندارد زیرا این اطلاعات نظامی و محرمانه است.
سوریه به‌دنبال مقابله با حملات ترکیه
در پی تهدیدها و تلاش‌های آنکارا برای ممانعت از ورود ارتش سوریه به عفرین، دولت سوریه نیز واکنش نشان داد. بثینه شعبان مشاور سیاسی و رسانه‌ای بشار اسد با اعلام اینکه سوریه با اقدام‌های نظامی ترکیه در شمال این کشور مقابله خواهد کرد، گفت: «حکومت ترکیه می‌خواست تروریسم را وارد سوریه کند اما نتوانست موفق شود، به همین دلیل قوانین بین‌المللی را زیر پا گذاشته و شروع به مداخله در شمال سوریه کرده است. ترکیه نسبت به توافقنامه آتش‌بس بی‌توجه است و به آن عمل نمی‌کند که این امر همکاری میان کشورهای تضمین‌کننده و حامی ترکیه را سخت کرده است.»
فیصل مقداد معاون وزیر خارجه سوریه هم در واکنشی علیه اقدام‌های نظامی ترکیه گفت: «ما علیه حضور ترکیه در شمال کشور و تجاوزش به ساکنان عفرین و مناطق دیگر اقدام خواهیم کرد. ارتش سوریه از تمامیت ارضی کشور خود دفاع خواهد کرد. به همین دلیل از کردها و اعراب و تمامی مردم سوریه می‌خواهیم برای مقابله با این تجاوز متحد باشند.» در حالی که دولت سوریه قرار است برای حمایت از کردهای سوریه و به‌دلیل مخالفت قاطع ترکیه با آن بهای سنگینی بپردازد، شورای دموکراتیک سوریه اعلام کرده که کردها حتی با وجود ورود نیروهای دولت سوریه به منطقه عفرین در حومه حلب همچنان به حکومت غیرمتمرکز پایبند هستند و هرگز اجازه نخواهند داد که دمشق در امور مدنی و اداری عفرین ورود کند.

جنگ پرهزینه انسانی <عفرین> برای ترکیه
در حالی که تنها یک ماه از این درگیری‌ها گذشته، ستاد کل ارتش ترکیه در تازه‌ترین گزارش خود، مدعی شد که از آغاز عملیات شاخه زیتون در منطقه عفرین، مجموع کشته‌شدگان، اسرا و زخمی‌شدگان نیروهای داعش و یگان‌های مدافع خلق کرد سوریه به ۱۶۴۱ نفر رسیده است. از سوی دیگر، بر اساس جدیدترین آمار تاکنون بیش از 786 نفر در این کشور در ارتباط با انتقاد از عملیات نظامی ارتش ترکیه در شمال سوریه بازداشت شده‌اند. اردوغان نیز روز گذشته خبر داد که طی این حملات، 32 سرباز ترکیه‌ای و 70 جنگجوی مورد حمایت ترکیه کشته شده‌اند. آماری که به خوبی نشان می‌دهد، عملیات نظامی ترکیه در شمال سوریه، هزینه‌ای بالا داشته که با تهدیدهای اخیر این کشور ممکن است بیشتر هم شود.