روزنامه ابتکار
1396/11/30
« ابتکار» از کنفرانس امنیتی مونیخ 2018 گزارش می‌دهد نبرد دیپلماتیک ایران در مونیخ
محمدرضا ستاریکنفرانس امنیتی مونیخ به عنوان یکی از مهمترین مجامع بین‌المللی در عرصه امنیت جهانی با حضور مقامات بلندپایه، کارشناسان بین‌المللی و برخی از صاحبان صنایع نظامی از کشورهای مختلف جهان در حالی آغاز به کار کرد که نگرانی‌ها از بروز تنش‌های جدید در جهان رو به افزایش است. بحران دامنه‌دار در خاورمیانه، تنش‌های میان آمریکا، کره‌شمالی و چین در شرق دور و همچنین مساله افراط‌گرایی رو به گسترش در جهان از جمله عواملی هستند که نظام بین‌الملل را به شدت تحت تاثیر قرار داده و به عنوان اصلی‌ترین دغدغه امنیتی جهان مورد توجه قرار گرفته است.
در همین رابطه و در حالی که اکنون نظام بین‌المللی درگیر چالش‌های متعدد امنیتی است، کنفرانس امسال از جنبه‌های دیگری نیز برای ایران کم سابقه بود. طبق روال سال‌های اخیر محمدجواد ظریف وزیر خارجه کشورمان به عنوان نماینده ایران در این کنفرانس حاضر بود، اما فضای کنفرانس امسال با توجه به جهت‌گیری‌های مغرضانه آمریکا در قبال برجام و نقش منطقه‌ای ایران و همچنین گره کور بحران در سوریه و یمن باعث شد تا سخنرانی‌ها و رویارویی‌های مونیخ 2018 برای دیپلمات‌های کشورمان از جنس دیگری رقم بخورد.
پاسخ کری و رئیس شورای روابط خارجی اروپا به اظهارات نتانیاهو
ظریف، نتانیاهو و عادل الجبیر سه سخنران مهم سومین روز کنفرانس امنیتی مونیخ بودند. نخست وزیر رژیم صهیونیستی به عنوان نخستین سخنران از جمع این سه مقام ارشد، صبح دیروز بار دیگر با اشاره به نقش منطقه‌ای ایران مدعی شد که این نقش باعث بی‌ثباتی در منطقه شده است. او در اقدامی که پیش از این نیز در مجمع عمومی سازمان ملل مسبوق به سابقه بود، این بار با بلند کردن قطعه‌ای فلزی مدعی شد که این بقایای پهپاد ایرانی است که هفته قبل به حریم هوایی اسرائیل تجاوز کرده است. نتانیاهو سپس با تلاش برای برای تحریک افکار حاضران جمع خطاب به ظریف گفت که این قطعه را می‌شناسید؟ این بقایا متعلق به شماست. اگر لازم باشد نه تنها علیه نیروهای وابسته به ایران در منطقه، بلکه با خود این کشور نیز برخورد خواهیم کرد.
سخنان نتانیاهو در حالی مطرح شد که برخی از چهره‌های سرشناس جلسه روز گذشته آشکارا در مقابل آن موضع‌گیری کردند. به عنوان نمونه جان کری وزیر خارجه سابق آمریکا در واکنش به ادعاهای نتانیاهو با دفاع از برجام تصریح کرد که اظهارات نتانیاهو درباره رسیدن ایران به سلاح هسته‌ای و نیز برجام اساسا درست نیست. از سوی دیگر کارل بیلدت رئیس شورای روابط خارجی اروپا نیز با انتشار پیام‌هایی در صفحه توئیتر خود نوشت: همانطور که انتظار می‌رود نتانیاهو در مسیر جنگ قرار دارد. وی توافق هسته‌ای با ایران را با قرارداد 1938 مونیخ مقایسه کرد. او به دنبال صلح نیست. ادبیات خصمانه نتانیاهو علیه ایران یادآور این است که چطور وی با همان حرارت و استدلال‌ها در حمایت از جنگ علیه عراق قبل از سال 2003 صحبت کرده بود. وی در ادامه مدعی شد: به طور قطع ایران یک پهپاد را به حریم هوایی اسرائیل فرستاده است اما اسرائیل نیز به طور مرتب حریم هوایی سوریه و لبنان را نقض می کند. نتانیاهو ابتدا گفت که بدون امنیت نه فقط آزادی بلکه هیچ چیزی وجود ندارد.اما وی در پاسخ به سوالی در این زمینه گفت که اسرائیل هیچگاه به فلسطین اجازه کنترل امنیت را نخواهد داد. نمی‌توان از این نتیجه‌گیری پرهیز کرد که احتمال وقوع یک جنگ جدید در اسرائیل، سوریه یا لبنان در سال 2018 بسیار بالا است. بهتر است خود را برای موج جدید و بزرگی از مهاجرت‌ها آماده کنیم.
سخنران دیگر این جلسه عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان بود. وی نیز هم‌نوا با نخست وزیر اسرائیل و در چارچوب موضع‌گیری علیه ایران اظهار داشت که عربستان به فشار خود علیه ایران ادامه خواهد داد تا رفتارش را تغییر دهد. وی که بلافاصله پس از ظریف سخرانی کرد، در بخش دیگری از سخنرانی خود با ابراز نگرانی از این که ایران در پی صدور انقلاب خود است مدعی شد: مشکلات منطقه همزمان با انقلاب ایران در سال 1979 اغاز شد. اگر ایران می‌خواهد با آن همانند یک کشور عادی رفتار کنیم، باید به قوانین و معاهدات بین‌المللی پایبند باشد.
پاسخی از نوع ظریف: امروز شاهد یک سیرک کارتونی بودم
در همین راستا، وزیر خارجه کشورمان در بخش‌هایی از سخنان دیروز خود در پنجاه‌وچهارمین کنفرانس امنیتی مونیخ با اشاره به ادعاهای مطرح شده به خصوص صحبت‌های نتانیاهو در این جلسه گفت: امروز شاهد یک سیرک کارتونی بودم اجازه دهید به موضوعات جدی بپردازیم. ما خواستار یک منطقه قوی هستیم و نمی‌خواهیم در منطقه هژمون باشیم ؛ دوران هژمونی گذشته است.
سال گذشته پیشنهاد ایران را برای ترتیبات امنیتی در خلیج فارس بر اساس گفتگو ، اصول مشترک و اقدامات اعتمادساز تکرار کردم. برخی ازهمسایگان ما سال گذشته ازفرصت خود برای وارد کردن اتهاماتی علیه ایران استفاده کردند. برخی نیز امسال همین کار را کردند و خواهند کرد. امروز صبح شاهد یک سیرک کارتونی بودیم که حتی ارزش پاسخ دادن را هم ندارند. امروزشکست قلمرویی داعش یک حس ثبات را در قلمروهای سابق داعش ایجاد کرده است، اما شکست یکی ازشرورترین سازمان‌های جهان به این معنی نیست که تهدید افراط گرایی از منطقه و فراتر از آن از بین رفته است. علت‌های ریشه ای این مساله بخصوص ایدئولوژی نفرت و حذف همچنان وجود دارد و ممکن است در جای دیگری ظهور کند.
وزیر خارجه ایران اظهار داشت: قدرتهای نظامی از دیرباز راهبردهای مختلفی برای پیروزی در جنگ داشته اند اما هرگونه راهبردی برای پیروزی در صلح را نادیده گرفته اند.قدرتهای بزرگ و متحدان منطقه ای آنها دیگران وبخصوص ایران را متهم کرده اند.آمریکا ومشتریان منطقه ای آن به پیامدهای طبیعی
انتخاب های خود دچار شده اند اما از این مجمع و سایر مجامع جهانی برای احیای هیستری علیه سیاست خارجی ایران و مشوش کردن واقعیت استفاده می کنند.
وی یادآور شد: همانطور که سال گذشته گفتم منطقه ما نیازمند یک ساختار امنیتی منطقه ای جدید است. ما معتقد به ایجاد یک منطقه قوی بجای مرد قوی در منطقه هستیم.
منطقه ای که در آن ملت های بزرگ وکوچک حتی آنهایی که رقابت تاریخی دارند به ایجاد ثبات کمک کنند. برای ساختن یک منطقه قوی باید واقع بین باشیم و تفاوت ها را بپذیریم. ما نیازمند حرکت از فرماسیون‌های جمعی ائتلافی به سمت مفاهیم در بر گیرنده مانندشبکه سازی امنیتی هستیم که یک رویکرد غیر حاصل جمع صفر است. توافق هسته ای نمونه ای چنین تفکر غیر حاصل جمع صفری بود. به رسمیت شناختن تفاوت‌ها و در عین حال شناسایی یک هدف مشترک و حفظ احترام برای منافع همه طرفها هدایتگر مذاکرات دشوار منتهی به توافق هسته ای بود.
ظریف گفت:ایران پس از این توافق درصدد این بود که همان رویکرد را برای منطقه خلیج فارس استفاده کند و پیشنهاد ایجاد مجمع گفتگوی منطقه ای را مطرح کرد اما گوش شنوایی نیافت هر چند این پیشنهاد هنوز مطرح است و تنها راه خروج است. پارامترهای پیشنهاد ایران برای ساختار امنیتی منطقه‌ای ساده اما موثر هستند که بجای تلاش برای نادیده گرفتن تضاد منافع، تفاوت‌ها را به رسمیت می‌شناسد. ما نیازمند اقدامات اعتمادساز از قبیل دیدارهای مشترک نظامی اطلاع پیشاپیش درباره رزمایشهای نظامی تا شفافیت درباره خریدهای نظامی و کاهش هزینه های نظامی هستیم. در زمانی که بطور خطرناکی به تشدید مناقشه ها که زندگی فرزندان و نوه های ما را تحت تاثیر قرار خواهد داد نزدیک شده ایم، من همتایان خود در منطقه خلیج فارس را تشویق میکنم تا برای محقق کردن این پیشنهاد به ایران بپیوندند.
ظریف همچنین در بخش پرسش و پاسخ با رد ادعاهای رژیم صهیونیستی علیه ایران تاکید کرد که مشکل منطقه تجاوزگری اسرائیل است و این رژیم باید حقوق فلسطینیان را رعایت کند و دست از تجاوزکاری بردارد. وی درباره برجام نیز تاکید کرد: به شما اطمینان می دهم که اگر منافع ایران در برجام تامین نشود ایران پاسخ خواهد داد و پاسخ ایران جدی خواهد بود که موجب پشیمانی برخی از اقدامات اشتباهشان خواهد شد. اما ما اولین کسی نخواهیم بود که توافق را نقض خواهد کرد.
مونیخ عرصه‌ای برای پیشبرد دیپلماسی ایران
علی رغم ادعاهای مطرح شده علیه ایران در جلسه دیروز و پاسخ ظریف به این صحبت‌ها، کارشناسان معتقدند که کنفرانس امسال با توجه به تمامی تلاش‌ها برای اجماع‌سازی علیه ایران، بار دیگر به عرصه‌ای برای پیشبرد دیپلماسی عمومی ایران تبدیل شد. در همین رابطه ظریف در حاشیه این سفر دیدارهای زیادی را با مقامات کشورهای مختلف برگزار و در آن سعی در ایجاد همگرایی‌های مشترک میان ایران و این کشورها داشت. این امر زمانی حائز اهمیت است که بدانیم، امسال آمریکا افرادی همچون مایک پمپئو رئیس سیا، ژنرال مک‌مستر مشاور امنیت ملی ترامپ و جیمز متیس وزیر دفاع را به اجلاس امسال روانه کرده بود تا روند فشارها بر علیه ایران افزایش دهند، اما در عمل آنچه شاهد بودیم، عدم استقبال سایر کشورها به خصوص اروپا از اقدامات آمریکا و متحدانش بود، به طوری که حتی مقامات سابق آمریکایی از جمله جان کری و ارنست مونیز وزیر سابق انرژی این کشور با رد اتهامات مطرح شده علیه ایران و توافق هسته‌ای، یکی از قاطع‌ترین مدافعان برجام در صحنه کنفرانس مونیخ بودند.
در همین رابطه روزنامه وال استریت ژورنال با اشاره به رایزنی عباس عراقچی با دیپلمات‌های ارشد اروپایی که در پی رایزنی‌های گسترده ظریف با مقامات ارشد در حاشیه کنفرانس مونیخ صورت گرفت، نوشت: دیپلمات‌های غربی با هدف متقاعد کردن واشنگتن برای تغییر رفتار با ایران، دیدارهایی را با یک مقام ارشد ایرانی برگزار کردند. این دیدارها کانال جدیدی را برای رایزنی با ایران گشوده است. اروپایی‌ها به صورت قاطع از برجام حمایت می‌کند و در تلاش هستند تا این مذاکرات را طی ماه‌های آینده به سایر مسائل از جمله بحران سوریه و یمن نیز بسط دهند. این روزنامه در ادامه خاطرنشان کرد که یکی از مواضع مشترک میان اروپا و آمریکا در برابر ایران، بحث برنامه موشکی این کشور است، اما ایران به صراحت مذاکره در خصوص برنامه موشکی خود را رد کرده و معتقد است در شرایطی که آمریکا با فروش میلیاردی تسلیحات به کشورهای منطقه موازنه قوا را تغییر داده است، نمی‌تواند بحث و مذاکره راجع به برنامه موشکی خود را بپذیرد. تمامی این مسائل به این جمله ختم میشود که اروپا هر گونه مذاکره مجدد در خصوص برجام را مردود دانسته و نسبت به تضعیف این توافق بین‌المللی به آمریکایی‌ها بارها هشدار داده‌اند.
به همین واسطه است که مفسران معتقدند با وجود تمام تلاش‌ها برای تحت شعاع قرار دادن کنفرانس مونیخ امسال علیه ایران، ظریف و تیم همراه وی به خوبی توانستند از فرصت جهانی پیش آمده برای پیشبرد مقاصد دیپلماتیک خود در مونیخ بهره ببرند.
سایر اخبار این روزنامه
حضرت آیت الله خامنه‌ای:
بی‌توجهی به مستضعفان ارتجاع و حرکات ضدانقلابی است
« ابتکار» از کنفرانس امنیتی مونیخ 2018 گزارش می‌دهد
نبرد دیپلماتیک ایران در مونیخ
سرنوشت نامعلوم بیش از 60نفر در پی سقوط هواپیمای مسافربری تهران- یاسوج
مسافران «آسمان» خفته در «دنا»
سرنوشت نامعلوم بیش از 60نفر در پی سقوط هواپیمای مسافربری تهران- یاسوج
مسافران «آسمان» خفته در «دنا»
سرنوشت نامعلوم بیش از 60نفر در پی سقوط هواپیمای مسافربری تهران- یاسوج
مسافران «آسمان» خفته در «دنا»
