روزنامه جوان
1396/11/30
عقبگرد دلار
هادی غلامحسینیدر شرايطي بهاي دلار در بازار به حـدود 4 هزار و 600تومان رسيده است كه انتظار مي‌رود دلار مجدداً به حدود 4هزار تومان بازگردد. زيرا قرار نيست در برهه‌اي دلار را به مرگ 5هزار تومان بگيريم تا افكار عمومي به تب 4هزار و 600 تومان راضي شود. از اين گذشته خود دولت معترف است كه بهاي دلار بايد در حدود 4هزار تومان باشد، هر چند مقامات بانك مركزي سيگنال‌هايي خلاف ادعاي دولت را اين روزها مخابره مي‌كنند كه بايد از آنها پرسيد، خط دلار گران را از كدام اتاق غيردولتي دريافت مي‌كنند. به گزارش «جوان»، طي ماه‌هاي اخير ارزش پول ملي در برابر ساير ارزها دهها درصد سقوط كرده، اين در حالي است كه اين شوك ثبات اقتصادي را از بين برد و بسياري از فعالان اقتصادي را نسبت به سياست‌هاي دولت دوازدهم بي‌اعتماد كرد. زيرا دولت كنترل بازار ارز را از دست داد و اين روزها تلاش مي‌كند با طرح‌هاي پولي مجدداً بازار ارز را آرام كند. براساس اين گزارش، در ادامه روند نزولي قيمت‌ها در بازار سكه و ارز، بهاي انواع سكه و ارز كاهش يافت. در بازار روزگذشته، ارز سكه طرح جديد 10هزار تومان، طرح قديم 20 هزار تومان، نيم‌سكه 8هزار تومان، ربع سكه 6هزار تومان، سكه گرمي 6هزار تومان و هر گرم طلاي 18عيار 4 هزار و 60 تومان تا اين لحظه كاهش قيمت داشته است. در معاملات ارز هم، بهاي دلار 62تومان، يورو 153تومان، پوند 219تومان و درهم 134تومان افت كرده است. عدم شفافيت خریدار و فروشنده ارز
بسياري از كارشناسان اقتصادي عدم شفافيت بازار ارز ايران و همچنين بالابودن هزينه‌هاي جاري دولت را يكي از دلايل رشد بي‌ضابطه قيمت‌ها در مقاطعي در بازار ارز عنوان مي‌كنند و براين باورند كه بايد خريدار و فروشنده ارز در كشور به طور شفاف مشخص باشد. زيرا عده‌اي براين باورند كه فقط قاچاقچيان سالانه 15تا 22ميليارد دلار ارز از بازار ارزي كشور تأمين مي‌كنند و ايضاً حجم دلارهاي خانگي نيز به مرز 20ميليارد دلار هم مي‌رسد كه اين ارقام نشان از آشفتگي بازار ارز ايران دارد. در كنار اين موارد، صرافي‌ها، دلالها و سفته‌بازان ارزي را بايد مد نظر قرارداد كه مي‌تواند بر حجم آشفتگي‌هاي بازار ارز بيفزايند. به گزارش «فارس»، براساس بررسي برخي نهادهاي ناظر بر بازار ارز، تهران بيش از 4هزار دلال سرپايي و 153صرافي غيرمجاز دارد كه البته اين تعداد، صرافي‌هاي غيرمجازي هستند كه تابلوي صرافي دارند. علاوه بر اين، صرافان بدون تابلو يكي ديگر از بازيگران بازار ارز هستند كه آمار دقيقي از تعداد آنها در دست نيست. بررسي دقيق‌تر بازيگران بازار ارز نشان مي‌دهد، تعداد زيادي از دلالان سرپايي نماينده و كارمند صرافان بدون تابلو و غيرمجاز هستند و براي امكان جولان‌دهي بيشتر در بازار ارز و كسب سود از سوي اين صرافان به خدمت گرفته شده‌اند. معضل صرافی‌های غیر مجاز و دلالها
بررسي نهادهاي نظارتي نشان مي‌دهد، برخي افراد در پوشش مشاغل ديگر كه در ظاهر هيچ ارتباطي به بازار ارز ندارد، در اين بازار نقش پررنگي ايفا مي‌كنند و برخي از دلالان ايستاده گماشته همين عناصر بدون تابلو هستند. اثر اخلالگرانه غيرمجازها و دلالان در زماني مشخص مي‌شود كه بازار به دلايلي با عدم تعادل در عرضه و تقاضا مواجه مي‌شود، چراكه اين عناصر فعال در بازار تشديدكننده التهابات بازار ارز مي‌شوند و هر چقدر ارز از ناحيه بانك مركزي تزريق شود، از سوي اين افراد جذب مي‌شود. براي اطلاع بيشتر به اين ارقام توجه كنيم، طبق بررسي‌ها خريداران بخش عمده ارز تزريق‌شده به بازار در دو ماه از سال گذشته، حدود 160نفر بوده‌اند و اين 160نفر جزو بازيگران اصلي بازار ارز هستند. از حجم قابل توجه ارز تزريق‌شده، 10درصد توسط يك خانواده خريداري شده است. عجيب‌تر آنكه ميزان ارز تزريق‌شده از سوي بانك مركزي به بازار ارز در سال 95 حدود دو برابر سال 93 و ارز تزريق‌شده در سال‌جاري دو برابر قبل بوده است، اما با اين حال بخش عمده ارز تزريق‌شده توسط همين بازيگران اصلي بلعيده شده است. اين در شرايطي است كه تنها 6ميليارد دلار از ارز پتروشيمي‌ها وارد بازار و به طرفه‌العيني بلعيده شده است. بنابراين تا زماني که اين عوامل در بازار ارز حضور دارند، بازار ارز هر سال اين وضعيت را خواهد داشت و ارز كشور به راحتي از خزانه بانك مركزي به كيسه اين دلالان مي‌رود. با وجود تأكيدات قانوني اين اقدام از سوي بانك مركزي و نيروي انتظامي انجام نشد و بانك مركزي مسئول برخورد با غيرمجازها را نيروي انتظامي اعلام مي‌كرد. تا اينكه در بهمن سال گذشته يك نهاد عالي اين مسئوليت را بر عهده ناجا، واجا و دادگستري گذاشت. با وجود اين تأكيد اما مصوبه زماني اجرايي شد كه التهاب بازار ارز به مرز غيرقابل تحمل رسيد. نيروي انتظامي از هفته پيش براساس ليست دريافتي از بانك مركزي، شروع به برخورد با صرافي‌هاي غيرمجاز كرد و در گام اول 16صرافي غيرمجاز بسته و دهها دلال دستگير شد. از طرف ديگر با رصد حساب‌ها و معاملات، حساب 755معامله‌گر عمده بازار ارز بسته شد. هفته گذشته نيروي انتظامي به صرافان تابلودار اخطار يك هفته‌اي پلمب داده است. مشاهدات ميداني خبرنگار ما حاكي است، مأموران ناجا با حضور در صرافي‌هاي غيرمجاز به صورت كتبي اخطار پلمب را ارائه مي‌دهند. قطعاً يكي از اهرم‌هاي شروع اصلاحات جدي در حوزه بازار ارز التهابات ماه‌هاي اخير بوده، هر چند كه هنوز از جزئيات كاركرد سامانه جديد ارزي بانك مركزي و فعال شدن آن اطلاع دقيقي در دست نيست و طبق شنيده‌هاي موثق سامانه جديد ارزي هنوز روي روال نيفتاده است، اما قطعاً در صورت جديت در راه‌اندازي و تكميل سامانه نظام يكپارچه معاملات ارزي (نيما)، برخورد با صرافي‌هاي تابلودار و بدون تابلوي غيرمجاز و دلالان ايستاده مي‌توان به آينده باثبات بازار ارز اميدوار بود. اميد است اين اقدامات گذرا و صرفاً براي ريختن آب روي آتش نباشد و نهادهاي نظارتي با ادامه اين برنامه‌هاي نظارتي، براي هميشه ساختاري جديدي در بازار ارز بنا نهند.
