روزنامه آفتاب یزد
1396/11/26
جدل مبارک
آفتاب یزد- گروه سیاسی :تئوریسین، مغز متفکر یا هر کس که نامش را بگذارید ...این بار برای نوشتن یک یادداشت دست به دامن اقبال لاهوری شده:"با خون دل خویش خریدن دگرآموز، نالیدی و تقدیر همان است که بوده است/آن حلقه زنجیر همان است که بوده است، نومید مشو ناله کشیدن دگر آموز"همین چند بیت نشان می دهد که سعید حجاریان دیگر قرار نیست از امید حرف بزند. حجاریان در قامت یک اصلاح طلب به مخالفت با طرح رفراندوم رئیس جمهور پرداخته است. اما مطمئنا از نگاهی متفاوت با جناح راست . حجاریان در یادداشتی که متن آن در "جماران" منتشر شده نا امیدانه به بررسی اظهارات اخیر روحانی در بیست و دوم بهمن که به استناد اصل 59 قانون اساسی راهحل مشکلات بزرگ سیاسی، اجتماعی و اقتصادی را در صندوق های رای و رفراندوم می دانست، پرداخته است. حجاریان در بخشی از این یادداشت آورده: «آقای روحانی فرموده اند، اگر در دو تا مسئله اختلاف نظر داریم، جناحها اختلاف دارند، دعوا و شعار ندارد، صندوق آرا را بیاوریم و طبق اصل 59 قانون اساسی هر چه مردم گفتند، به آن عمل کنیم...»
او در ادامه به بررسی این موضوع که اگر روحانی منظورش از همه پرسی
تنها دعواهای جناحی است، آورده: «اگر مقصود ایشان
اختلاف جناحها بر سر سیاستهاست، طبیعتاً قوه مقننه بنا به کارکردش این اختلافات را حل میکند و اگر مجلس در این امر ناموفق بود، مجمع تشخیص مصلحت نظام به موضوع ورود کرده و حل اختلاف میکند. وانگهی، در بند هشتم اصل یکصد و دهم قانون اساسی آمده است: حل معضلات نظام که از طرق عادی [مجمع تشخیص مصلحت نظام] قابل حل نیست، بر عهده رهبری است. لذا باید این پرسش را مطرح کرد که اساساً اصل پنجاه و نهم قانون اساسی به چه کار آقای روحانی میآید؟ اصلی که پیچ و خمهای زیادی دارد؛ اولاً رهبری انقلاب یا دو سوم نمایندگان باید موضوع همهپرسی را تایید کنند، ثانیاً شورای نگهبان چون آن را مصوبه مجلس میداند، برای خود حق وتو قائل است. لابد در ذهن آقای روحانی مسئلهای بوده است که اصل پنجاه و نهم را پیش کشیده است.»
اظهارات حجاریان به این معناست که عملا نظر نهایی را درباره هر رفراندومی کسانی به غیر از رئیس جمهور و مجلس خواهند داد و طبیعی است که در این راه موضوعات حساس کشور هیچ گاه به تایید شورای نگهبان و ... برای همهپرسی نمیرسند. مگر آن که حسن روحانی با بیان رفراندوم مقاصد دیگری داشته باشد.
او در بخشی دیگر به کنایه یا به عنوان یک هشدار اظهار داشته: «گمان دارم اصل مذکور، در صورتی که ارکان حکومت اراده کنند صرفاً به کار تغییر نظام ریاستی به پارلمانی و یا تبدیل جمهوری اسلامی به حکومت اسلامی – چنانکه مدنظر یکی از احزاب اصولگرا بود- میآید. »
ادبیات ناامیدانه لاهوری را در قلم حجاریان در این بخش از یادداشت او میتوان دید که آورده: «فارغ از محتوای متن مذکور باید گفت خمیر این قبیل خواستاندیشیها که مایه سیاسی ندارند، فطیر است و به تنور نمیچسبد. اساساً هر طرحی دقیق مطرح نشود جز سرگشتگی دستاوردی به همراه ندارد و در بایگانی طرحهای ناکام خاک خواهد خورد.»
فعال سیاسی اصلاح طلب سعید حجاریان اعتقاد دارد که بیان همهپرسی با استناد به اصل 59 امکانپذیر نیست؛ نکتهای که روزنامه آفتاب یزد نیز پیشتر در گزارشهایی بر آن تاکید داشت. حجاریان معتقد است چنین طرحی فشل است و با توجه به شرایط موجود نتیجهای نخواهد داد.
صحبت های حجاریان را اگر در برابر موضع گیری های اخیر اصولگرایان پیرامون حسن روحانی به خاطر طرح همه پرسی وی بگذاریم خیلی بیشتر به این نتیجه می رسیم که چرا « آن حلقه زنجیر همان است که بود است!»
حملات ادامه دار
حسن روحانی صرفا به خاطر بیان همین طرح، در این روزها مورد بیشترین هجمهها از سوی اصولگرایان قرار گرفته است. عدهای او را با بنی صدر سال 59 که به دنبال برگزاری رفراندوم برای حل اختلافات سیاسی داخلی بود مقایسه کردند و کسانی چون کدخدایی -سخنگوی شورای نگهبان یعنی همان نهادی که حق وتو یک همه پرسی را نیز دارد- تندترین واکنش نسبت به روحانی را داشته و به کنایه گفته است که احتمالا حسن روحانی اصل قانون اساسی را اشتباه گرفته است.
کدخدایی حتی به بخش دیگری از اظهارات روحانی که گفته بود: «چرا عدهای از قطار انقلاب پایین انداخته میشوند» نیز اشاره کرد و گفت: «آنهایی که پیاده شدند، به دلیل عدم اعتقاد و التزام به قانون اساسی بوده و لاغیر.»
از طرفی روز گذشته آیتالله سید احمد خاتمی خطیب نماز جمعه تهران اظهاراتی به مراتب تندتر بیان کرده که نشان میدهد چرا سعید حجاریان ناامید، از مسیر صعب العبور طرح روحانی سخن گفته است. خطیب نمازجمعه تهران سخنان حسن روحانی درباره همهپرسی را مورد حمله قرار داده و اظهار داشته است: «سخنان اخیر رئیسجمهور برای بدخواهان انقلاب آنقدر شیرین بود که تبدیل به تیتر اول «بیبیسی» فارسی شد. اظهارنظر او را در این موقعیت مناسب ندیدم و مطرح کردن اصل 59 قانون اساسی را مصداق قدردانی از مردم نمیدانم.»
او ادامه داده: «از این اظهارنظر حدود 15 نفر از سران ضد انقلاب نشاندار که به دنبال براندازی نظام هستند تجلیل کردند.»
وی در اظهاراتی دیگر اضافه میکند: « هرگز به آرزوی خود برای رفراندوم و همهپرسی عمومی نخواهند رسید. میخواهند سفره اسلام و ولایتفقیه را با رفراندوم جمع کنند.»
حال میتوان اظهارنظرهای او و کدخدایی را بهحساب بسته شدن پرونده عملیاتی همهپرسی گذاشت چرا که وقتی هنوز یک طرح، اینگونه با حمله مواجه میشود طبیعی است که با جدی شدن این طرح نمیتوان ذرهای امید به آن داشت.
توصیه به رئیس جمهور
شاید از همین روست که حجاریان رئیس جمهور را به اصل دیگری از قانون حواله میدهد: «رئیس جمهور بهتر است به جای اصل پنجاه و نهم بر اصل یکصد و سیزدهم قانون اساسی تمرکز کند و مکانیزمهای لازمه را برای ایفای نقش خود بهعنوان مجری قانون اساسی به وجود بیاورد و مطابق سوگندی که به قصد انشاء در مجلس یاد کردهاند، از آزادی و حرمت اشخاص و حقوقی که قانون اساسی برای ملت شناخته است، حمایت کنند.»
اما گویی یادداشت حجاریان خط لازم را به سایر چهرههای اصلاح طلب نیز در چنین برهه ای داده است تا آنها نیز روحانی را از این جهت که همهپرسی عملی نیست و مصداقهایش نیز نامعلوم است به راهکارهای دیگر فراخوانند.
کرباسچی بر ضد رفراندوم روحانی
نمونهاش غلامحسین کرباسچی که در گفتوگویی با نامه نیوز اظهار داشته: «رئیس جمهور نگفتند که چه موقع و کجا میتوان و باید از این ابزار استفاده کرد. یکی از دلایل انتقاد به این اظهارات به نظر من این است که ما هنوز تا رسیدن به جایی که از ظرفیت اصل 59 قانون اساسی استفاده کنیم، خیلی راه داریم.»
کرباسچی با کنایه ادامه میدهد: «این بار دوم نبود، بلکه بار« nام» بود که روحانی از همه پرسی گفت. بارها این را گفته اند اما از ظرفیتهای قانونی که خودشان در اختیار دارند استفاده نمیکنند.آقای روحانی از قطار انقلاب و کسانی که از این قطار پیاده شدهاند صحبت کردند اما نگفتند که خود دولت چه قدر از نیروهای جوان، متبحر و کسانی که میتوانند نوآوری داشته باشند را سوار قطار انقلاب کرده است.»
او ادامه داده: «مردم از دستگاه اجرایی توقع دارند که قبل از پرداختن به موضوعاتی مثل رفراندوم، از ظرفیتهای قانونی خودشان استفاده کنند. آقای روحانی در انتخابات 92 و 96 رای قویای از ملت گرفت و به همین خاطر توقعات بسیاری از او میرود. به هر حال در سخنرانیهای انتخاباتی خود وعدههایی داده بود که باید با استفاده از ظرفیتهای قانونی و اختیارات خود آنها را محقق کند.»
کرباسچی به اینجا هم بسنده نمیکند و میافزاید: «حرفهای آقای روحانی مصداق "آنچه خود داشت ز بیگانه تمنا میکرد" است.»
اختلاف نظر بین اصلاح طلبان
البته برخی اصلاحطلبان هم هستند که پای اظهارات روحانی ایستادهاند، درست مثل عباس عبدی که ضمن تاکید بر این موضوع که بنده نمیدانم که در ذهن ایشان چه میگذشته که در سخنرانی خود به چنین نکتهای اشاره کرده است، مینویسد: «این نیز عجیب است که تاکنون کسی حاضر نشده تحقق یکی از اصول قانون اساسی را با ذکر مصداق به بحث و گفتوگو بگذارد.»
وی تاکید میکند: «این اصل نشان میدهد که همهپرسی منحصر به تصویب قانون اساسی نیست، بلکه یکی از روشهای اعمال قوه مقننه است.»
عبدی ادامه میدهد: «قرار نیست که هر روز یا هر سال یک رفراندوم انجام شود، ولی بیمعناست که با گذشت ۴٠ سال هنوز حتی یک مورد هم مواجه با چنین مسائل مهمی در اقتصاد، سیاست، فرهنگ و اجتماع نشده باشیم؟ مگر ممکن است؟»
او اضافه میکند: «اول اینکه معیار این ادعا چیست؟ به عبارت دیگر جز این است که باید مسائل مهم را به بحث گذاشت و پیشنهاد کرد تا در دستور کار برای همهپرسی قرار گیرد؟ به طور قطع قرار نیست که هر موضوعی که پیشنهاد میشود فورا تصویب و به رفراندوم گذاشته شود. ولی آیا میتوان اصل ورود به این بحث را مسدود کرد؟ قطعا پاسخ منفی است.»
عبدی از مصادیق هم میگوید: «همین الان میتوان درباره مسائل گوناگونی مثل قیمت حاملهای انرژی، پرداخت یارانهها، در موضوعات خارجی و خیلی از مسائل دیگر که بسیار هم مهم است وارد بحث و گفتوگو شد و به صورت طرحهای قانونی به مردم عرضه کرد تا تصویب یا رد کنند. این بهترین شیوه و فصلالخطاب آرای عمومی در اداره کشور است، حتی میتوان در یک مرحله چندین مسئله را همزمان به همهپرسیهای جداگانه گذاشت. پرسش دوم این است که فرض کنیم مخالفان همهپرسی هیچکدام از این موارد را در حدی مهم نمیدانند که شایسته ارجاع به همهپرسی باشد، ایرادی ندارد، فقط لطف کنند و نمونههایی را خودشان ذکر کنند که اگر این نمونهها به وجود آمد، براساس آن همهپرسی صورت گیرد.»
عدم توافق نظر
هرچند هنوز هم چهرههای زیادی هستند که به حسن روحانی و موضوع همه پرسی آن دل بسته اند و تحلیلها و راههایی به او نشان میدهند اما جبهه گیری تند اصولگرایان از یکسو و عدم انسجام و اتحاد نظر اصلاح طلبان و مطرح کردن مباحثی حاشیهای از طرف آنها از سوی دیگر را باید به منزله به سرانجام نرسیدن خواست روحانی در مورد رفراندوم دانست. روحانی شاید اگر جدیتر و با بررسی بیشتر همراه با پشتوانه جریانهای اصلاح طلب این موضوع را پیش میبرد به مراتب از آنچه که امروز میبینیم در این زمینه موفق تر بود تا دیگر سعید حجاریانها تا این حد ناامیدانه از اقبال لاهوری یاد نمیکردند.
آیت الله نوری همدانی: بخشی از سخنرانی ۲۲ بهمن دشمن شادکن بود
آیت الله نوری همدانی نسبت به سخنان اخیر برخی مسئولان واکنش نشان داد و گفت: اگر هوس برگزاری رفراندوم دارید، در خصوص معیشت مردم رفراندوم برگزار کنید.
به گزارش «انتخاب»، این مرجع تقلید در انتهای درس خارج فقه خود در مسجد اعظم با اشاره به نظر برخی افراد حوزوی در خصوص عدم وجوب حجاب ابراز داشت: کسانی که تفقه در دین ندارند در برابر آیات قرآن و روایات ما دست به قلم شدند و چنین مطالب ناصحیحی را بیان میکنند.
او تاکید کرد: حوزه باید خیلی مراقب باشد و نباید در برابر چنین منکراتی سکوت کند؛ ما با جامعه و افکار مختلف باید ارتباط داشته باشیم.
آیت الله نوری همدانی بخشی از سخنان سخنران راهپیمایی ۲۲ بهمن را دشمن شادکن خواند و اظهار کرد: اولین کسی که سخنان این فرد را پخش کرد، شبکه بی بی سی بود.
این مرجع تقلید در خصوص مساله رفراندوم که یکی از مسئولان مطرح کرده بود، عنوان داشت: جمهوری اسلامی یکبار رفراندوم را انجام داد و مردم با آرای بسیار بالا این نظام را قبول کردند و همان مردم که به این نظام رای دادند روز ۲۲ بهمن حضور یافتند. همین حضور برای تائید نظام کافی است لذا لازم است فردی که صحبت میکند به قانون اساسی ما مراجعه کند و بداند رفراندوم در چه زمانی انجام میگیرد.
او خاطرنشان کرد: من به مسئولان نصیحت میکنم از مسائل حاشیه ای به طور جدّ پرهیز کنند. این حاشیه سازیها برای چیست؟
آیت الله نوری همدانی ابراز داشت: به جای این حرفها و حاشیه سازیها، وضعیت اقتصادی و معیشت مردم را درست کنند؛ طوری حرف میزنند که انگار از اوضاع جامعه بی خبرند و نمیبینند مردم از گرانی در رنج هستند.
او تاکید کرد: به جای حاشیه سازی، بانکها را درست کنید و اقتصاد کشور را سامان دهید؛ اگر عاجز از درست کردن بیکاری و گرانی هستید با صداقت بگوئید نمیتوانید انجام دهید، چرا حاشیه سازی میکنید؟ رهبر انقلاب اسلامی هم در مورد اقتصاد مقاومتی به مسئولان تذکرات و توصیههایی داشته اند که در مقابل این سخنان ررهبری هم گزینشی عمل میکنند.
این مرجع تقلید در پایان یادآور شد: اگر هوس رفراندوم دارید، در مورد معیشت مردم رفراندوم برگزار کنید، صندوقی بگذارید و آرای مردم را اخذ کنید.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
هادی حق شناس تحلیلگر
اعلام 3 سیاست بانک مرکزی برای مدیریت بازار ارز
مرتضی مبلغ فعال سیاسی اصلاح طب
جدل مبارک
چرا اتوبوسهای بیآرتی بعضا مسافر سوار نمیکنند؟
یکه زارع: استانداردهای ایران را خودروهای بنز و هیوندا هم پاس نمیکنند
آخرین تحولات در پرونده خودکشی سیدامامی
کاشت برنج «طارمهاشمی» در قزاقستان!
چند هفته بعد از سیر صعودی نرخ ارز و واکنشهای دولت مبنی بر اینکه علت گرانی ارز، اقتصادی نیست و دلایل روانی دارد، دیروز خبر از بازداشت عدهای به عنوان اخلالگران آمد
مسائل مهم تری از پرونده اسیدپاشیهای اصفهان داریم!
عبارت «خس و خاشاک» یک اشتباه بود
روشنفکران غربی برای پناهندگی در ایران زنبیل گذاشتهاند!