روزنامه جهان صنعت

موج دستگیری دلالان

گروه اقتصادی- دیروز از آن روزهای پر‌هیجان بود؛ به نظر می‌رسد دیگر کارد به استخوان مقامات رسیده و از گوشه و کنار جلسات دولتی خبرهای اعتراضی به گوش می‌رسد. از طرفی ادامه آشوب‌ها در بازار ارز کار را به جایی رساند که دولت برای کنترل آن دست به دامان قانون شد. بازار ارز همانند روزهای گذشته دیروز هم شلوغ بود، این بار شلوغی‌ها اما از جنس دیگری بود و حضور گسترده ماموران نیروی انتظامی در خیابان‌های فردوسی و چهار‌راه استانبول به شکل دیگری بازار را دچار آشوب کرد.
اگر تا قبل از این قیمت‌هایی در بازار با نرخ‌های متفاوت اعلام می‌شد‌ دیروز اما هیچ‌یک از صرافی‌ها قیمتی در بازار اعلام نمی‌کردند. به عبارتی بازار خرید و فروش ارز به طور کامل قفل شده بود و دیگر راهی برای داد و ستدهای گسترده چند ماه گذشته وجود نداشت. از طرفی در حالی روز گذشته کاهش 85 تومانی برای قیمت دلار در بازار ارز اعلام شد که گزارش‌ها حاکی از آن بود که این قیمت‌ها غیرواقعی بوده و عملا هیچ‌گونه قیمت واقعی و درستی در بازار اعلام نشد.
بر اساس اعلام حسین رحیمی، فرمانده نیروی انتظامی تهران بزرگ روز گذشته در عملیات دستگیری اخلال‌گران 10 صرافی پلمب شدند، 16 صرافی نیز اخطار دریافت کردند و 90 نفر از اخلالگران بازار ارز نیز دستگیر شدند. بر اساس گزارش‌ها در ادامه برخوردهای قانونی با سوداگران در بازار ارز، ۷۵۵ حساب دلالان ارزی بلوکه و مسدود شد که مجموع گردش مالی این حساب‌ها نزدیک به ۲۰ هزار میلیارد تومان بوده است.
این آشفتگی‌ها در بازار ارز و سکه در حالی شکل گرفت که نهاوندیان، معاون اقتصادی رییس‌جمهور اعلام کرده بود ریشه این نوسانات غیراقتصادی است و عوامل روانی در تشدید این نوسانات دخیل هستند.


اما نگرانی‌ها از این شرایط به مجلس هم رسید‌ به طوری که رییس کمیسیون اقتصادی مجلس در جلسه روز گذشته مجلس در حالی که تاکید می‌کرد قیمت ارز غیر‌واقعی بوده و بازار قابل مدیریت کردن است، توضیح داد: بازار ارز وضعیت نگران‌کننده‌ای دارد و ظرف چند ماه گذشته عدم مدیریت صحیح بازار ارز ارزش پول ملی را حدود ۲۵ درصد کاهش داده است. این وضعیت در جذب سرمایه‌گذاری خارجی و رابطه افزایش ریسک سرمایه‌گذاری اثر منفی داشته و آثار تورمی به دنبال دارد. ضمن اینکه یکی از دستاوردهای دولت که تک‌رقمی کردن نرخ تورم بوده نیز با مشکل مواجه شده است. پور‌ابراهیمی با بیان اینکه بانک مرکزی توان لازم برای مدیریت بازار ارز را ندارد، ادامه داد: لازم است مجلس ورود کند و به رییس‌جمهور تذکر دهد.
به نظر می‌رسد کنترل بازار آنقدر از دست دولتمردان خارج شده که هر بار برای کنترل شرایط دست به دامان سازمان یا نهاد جدیدی می‌شوند. روز گذشته نیز هیات وزیران به ریاست حسن روحانی، رییس‌جمهور درباره اقدامات پیشنهادی بانک مرکزی برای کنترل بازار تشکیل جلسه دادند و تصمیمات لازم را برای بهبود شرایط اتخاذ کردند.
از سویی اسحاق جهانگیری، معاون اول رییس‌جمهور با برگزاری جلسه محرمانه‌ای با مدیران عامل بانک‌ها و مسوولان بانک مرکزی، علاوه بر دریافت گزارشی از وضعیت بازار ارز، خواستار به کارگیری تمهیداتی برای خروج تقاضاهای سفته‌بازانه از بازار ارز شده است.
این در حالی است که کارشناسان، ضعف سیاستگذاری و مدیریت را عامل نابسامانی اخیر بازار ارز معرفی می‌کنند و معتقدند در صورت اعمال مدیریت صحیح تنش‌های اخیر ارزی قابل پیشگیری بود.معرفی دلالان ارزی به مراجع قضایی، ساماندهی صرافی‌های غیرمجاز، افشای نام معامله‌گران مشکوک ارز و ارسال نام آنها به سازمان امور مالیاتی، برنامه‌ریزی برای توزیع ارز مداخله‌ای و ساماندهی بازار ارز از جمله خط‌مشی‌هایی بوده که در جلسه جهانگیری با مدیران عامل بانک‌ها مطرح شده است.
این در شرایطی است که بانک مرکزی بیست و سوم بهمن‌ماه سال‌جاری، اسامی معامله‌گران مشکوک ارزی را به سازمان امور مالیاتی ارسال کرده و بارها به مردم هشدار داده که مراقب باشند تا اسیر برخی دلالانی که در بازار ارز فعال شده‌اند، نشوند و مورد سوءاستفاده قرار نگیرند.
ولی‌الله سیف، رییس کل بانک مرکزی هفته گذشته از برنامه این بانک برای انتشار دو گروه اوراق مشارکت ارزی خبر داده بود. وی اعلام کرد: برای آن دسته از سرمایه‌گذارانی که تمایل به سرمایه‌گذاری در دارایی‌های با پایه ارزی دارند، بانک مرکزی و نظام بانکی گزینه‌های مناسبی را طراحی کرده که به زودی از آنها رونمایی خواهد شد.
رییس شورای پول و اعتبار تصریح کرد: بانک مرکزی با هدف ایجاد انگیزه اقتصادی بهتر برای بانک‌ها، ترتیبی اتخاذ خواهد کرد که بانک‌ها بتوانند منابع ارزی جمع‌آوری‌شده را نزد بانک مرکزی با نرخ مناسب سپرده‌گذاری کنند و در این ارتباط بانک مرکزی در جهت حمایت از امنیت سپرده ارزی مردم نزد بانک‌ها اقدام خواهد کرد. به نظر می‌رسد زمان رونمایی از برنامه‌های جدید دولت فرا رسیده و معلوم نیست این بار مقامات چه آشی برای بازار خواهند پخت.
یک بار با عرضه دلار سعی داشتند از افزایش قیمت‌ها جلوگیری کنند، یک بار صرافی‌ها را پلمب کردند، بعد از آن با ترساندن مردم از گرفتن مالیات سعی داشتند حضور مردم در بازار را کم کنند و این بار هم پای نیروی انتظامی به بازار باز شده است تا با دستگیری دلالان به کنترل اوضاع کمک کند.
اما به نظر می‌رسد دلال اصلی در این شرایط خود دولت بوده است که با دستکاری در قیمت‌ها سعی داشته برای خود و کمبودهایش منبع درآمدی بسازد. اما دولت پا فراتر از آنچه باید، گذاشت و اکنون دیگر توانایی کنترل شرایطی که خود مسبب آن بوده را نیز ندارد.
اما این همه ماجرا نیست؛ ماجرای اصلی آنجا شروع می‌شود که جوابگوی ضررهایی که تجار و بنگاه‌های اقتصادی ما متحمل شده‌اند چه کسی خواهد بود؟ آیا دولت که اکنون با این قیمت‌های نجومی کام خود و دلالان در بازار را شیرین کرد، جوابگوی زیان‌های این فعالان اقتصادی نیز خواهد بود؟
از طرفی این نوسانات به زودی در جای‌جای اقتصاد کشور ریشه می‌دواند و ممکن است به جایی برسد که دیگر قدرتی برای کنترل و تثبیت نرخ‌ها وجود نداشته باشد. حال سوال اینجاست؟ در چنین شرایطی و با تورم‌هایی که در آینده نزدیک پیش‌بینی می‌شود، برنامه دولتمردان برای بهبود شرایط چیست؟ مگر غیر از این است که دولت یازدهم چهار سال از دوران ریاست‌جمهوری خود را برای کنترل قیمت‌ها گذاشت تا نرخ تورم را کنترل کند؟ به نظر می‌رسد اکنون دولت خود دستاوردهای چهار ساله‌اش را نیز زیرپا می‌گذارد و دور از انتظار نخواهد بود که به زودی دوران تلخ قیمت‌های نجومی سالیان گذشته بر چهره اقتصاد کشور غالب شود.از طرفی بنگاه‌های تولیدی ما همچنان در خواب زمستانی خود فرو رفته‌اند و توانی برای حضور موثر در اقتصاد ندارند، پس بهتر آن است که دولت دست از این بازی‌های نامعلوم خود بردارد و به جای اینکه هر بار به ارگان و نهاد جدیدی متوسل شود خود دست به کار شود و با کشیدن افسار قیمت‌ها به بهبود شرایط بازار کمک کند؛ در غیر این صورت این بازی همچنان ادامه خواهد داشت و نمی‌توان انتظار بازگشت آرامش به بازار را داشت.
نرخ ارز دستکاری می‌شود
در همین رابطه یک اقتصاددان می‌گوید: دولت به دلیل کسری مزمن بودجه اقدام به دستکاری نرخ ارز می‌کند، ولی چنین بازی‌هایی را نباید فقط از منظر بازی با عدد و رقم کسری مالی دولت بررسی کرد، بلکه باید به تبعات ناگوار آن نیز توجه داشت.
فرشاد مومنی با بیان اینکه بدون تردید نرخ ارز دستکاری می‌شود، بیان کرد: اکنون این مساله مطرح است که دولت دچار کسری مزمن بودجه و بحران مالی بی‌سابقه شده، بنایراین اقدام به دستکاری نرخ ارز و بازی با آن و در عین حال بازی با قیمت‌های کلیدی دیگر می‌کند.
وی ادامه داد: مساله اساسی‌تر این است که این جهت‌گیری‌ها بر انسجام اجتماعی، احساس تعلق به کشور و امید به آینده اثرات نامطلوبی به جای می‌گذارد و ما انتظار داریم قوه مجریه و مقننه و هم نهادهای نظارتی رویه‌های دورنگرانه و عاقبت‌اندیشی را جایگزین رویه‌های کوته‌نگرانه‌ کنونی خود کنند، در غیر این صورت باید هزینه‌های بسیار سنگین‌تری را در آینده بابت آن بپردازیم.
مومنی با اشاره به اینکه بهره‌مندان از رانت‌ها و غیرمولدها اکنون از افزایش نرخ ارز استقبال می‌کنند افزود: افرادی که نیروی جریان‌ساز برای افزایش گاه و بیگاه نرخ ارز هستند، رسانه‌هایی دارند که در نقش تریبون آنها افزایش نرخ ارز را تبلیغ می‌کنند. در چنین وضعیتی که مردم مظلوم و تولیدکنندگان محروم‌تر و مظلوم‌تر ما باید برای بقای خود تلاش کنند، ثروت بادآورده‌ای هم هست که نصیب غیرمولدها می‌شود.عضو هیات علمی گروه اقتصاد دانشگاه علامه طباطبایی اضافه کرد: بزرگ‌ترین توجیه دولت برای بازی با نرخ ارز این است که اگر نرخ ارز را بالا ببرد می‌تواند اوضاع و احوالش را از نظر مالی ساماندهی کند، ولی غافل از اینکه دولت به عنوان یک ابربنگاه که بزرگ‌ترین مصرف‌کننده و بزرگ‌ترین سرمایه‌گذار است، بزرگ‌ترین زیان‌بیننده از بازی نرخ ارز هم هست.
وی ادامه داد: از موضع بقای نظام ملی باید این جهت‌گیری‌های خطرناک که به مردم و کیفیت زندگی آنها و همچنین بنیه تولید ملی پشت کرده را کنار بگذاریم و در عوض به آنها توجه کنیم و فشارهای طاقت‌فرسای کنونی بر عامه مردم و تولید‌کنندگان را برداشته و فشارها را به رانت‌خوارها و رباخوارها و دلال‌ها و وارکننده‌ها و مونتاژ‌کارها معطوف کنیم. راه نجات ما از این مسیر می‌گذرد و دولت هم بهتر است به جای کارهای نمایشی رویه‌های خود را اصلاح کند.
4 پیشنهاد به بانک مرکزی
معاون اسبق ارزی بانک مرکزی اظهار کرد: تزریق نقدی ارز از کانال صرافی‌ها موجب انتقال نقدینگی و سرمایه‌ها به بازار ارز شده است و بنابراین لازم است نیازهای ارزی با روش حواله‌ای باید تامین شود و برای مسافران هم ارز در مرزهای خروجی پرداخت شود.
سیدکمال سیدعلی افزود: بانک مرکزی در شرایط فعلی نباید ارزی در بازار بفروشد، معمولا تقاضای واقعی ارز به صورت ارز حواله‌ای است و باید تقاضای ارز به صورت حواله‌ای تامین و پوشش داده شود.وی تصریح کرد: به نظر می‌رسد در این مقطع که به این شکل به بازار هجوم برده شده است، تزریق نقدی ارز از کانال صرافی‌ها موجب انتقال نقدینگی و سرمایه‌ها به بازار ارز شده است و اگر ارز بانک مرکزی به بازار عرضه نشود، متقاضیان اضافی از بازار خارج می‌شوند. وی با بیان اینکه انتشار اوراق مشارکت ارزی و تجدیدنظر در سود سپرده راهکار‌های موثر برای کنترل بازار ارز است، گفت: اگر بانک مرکزی قصد بازنگری در نرخ سود را ندارد، می‌تواند اوراق مشارکت ریالی با نرخ دو تا سه درصد بالاتر از سود سپرده یک‌ساله منتشر کند. این اوراق در کنار اوراق مشارکت ارزی و تامین نیاز ارزی حواله‌ای موجب فروکش کردن التهاب بازار ارز خواهد شد.سیدعلی اضافه کرد: در حال حاضر نباید نگران به وجود آمدن ارز سوم باشیم زیرا اولویت کنترل بازار ارز است. در ارتباط با کنترل این بازار باید بازارهای موازی مانند بازار سرمایه و بازار پول را فعال کنیم.
اثربخشی اخذ مالیات از خریداران عمده ارز
مدیر گروه بانکداری اسلامی گفت: زمانی‌که نگرانی نسبت به آینده وجود دارد بخشی‌از تولیدکنندگان و افراد که بدهی ارزی دارند از ترس افزایش نرخ ارز خریدهای خود را جلو می‌اندازند.
کامران‌ندری ‌در خصوص تاکید مسوولان بانک ‌مرکزی و ریاست‌جمهوری در مورد غیرواقعی ‌بودن نرخ ارز و دلایل روانی‌ آن و عدم توجه مردم به این تاکیدها و بی‌اعتمادی‌شان به بازار و خرید ارز از سوی آنها اظهار کرد: این موضوع از نگرانی مردم نسبت به آینده نشات می‌گیرد، تحولاتی که در ماه‌های اخیر اتفاق افتاد در کنار تهدیداتی که از خارج وجود دارد برای لغو برجام می‌تواند به این جو نااطمینانی نسبت به آینده دامن بزند.
وی با بیان اینکه جو روانی باعث نگرانی در بازار شده است، افزود: یکسری از معامله‌گران هستند که روی این موج سوار شده‌اند و دست به خریدهای بالا در حجم زیاد زده‌اند.
مدیرگروه بانکداری اسلامی پژوهشکده پولی و بانکی تصریح کرد: خریدهای ریز و کوچک دلار که از سوی مردم عادی انجام می‌شود نمی‌تواند به یکباره روی نرخ‌ها تاثیرگذار باشد لذا خریدارهای عمده ارز هستند که می‌توانند با ایجاد تقاضای موثر روی نوسانات افزایش دلار تاثیرگذار باشند.
وی در مورد معرفی‌خریداران عمده ارز به سازمان امور مالیاتی برای اخذ مالیات از آنان و احتمال بازگشت بازار به شرایط عادی گفت: در صورتی که به نوعی خریدهای عمده را محدود کنند این موضوع می‌تواند تا حدودی از التهاب بازار کم کند البته این سیاست جدید بانک مرکزی مشخص نیست چگونه موثر باشد زیرا جزییات آن روشن نیست.
سوخت سرمایه سپرده‌گذاران با افزایش نرخ
یک پژوهشگر حوزه ریسک با بیان اینکه به هر میزانی که ارز گران شود، ارزش سرمایه سپرده‌گذاران سوخت می‌شود، به مردم توصیه کرد با افزایش نرخ ارز اغوا نشده و به امید سود کوتاه‌مدت راهی بازار نشوند.
محمدحسین ادیب با بیان اینکه بسیاری از افراد به امید کسب سود کوتاه‌مدت این روزها به بازار ارز مراجعه کرده و سبب افزایش قیمت‌ها در بازار شده‌اند، گفت: توجه صرف به سود کوتاه‌مدت بدون توجه به ریسک، نتیجه‌ای جز ورشکستگی و از دست دادن سرمایه ندارد. وی توضیح داد: برخی تصور می‌کنند با خرید ارزهای عمده و با روند افزایشی آن سود می‌کنند اما در بلندمدت چیزی جز ضرر و زیان عاید آنها نمی‌شود.
این کارشناس حوزه ریسک با تاکید بر اینکه سرمایه‌گذار نباید تنها به سود کوتاه‌مدت و فوری بیندیشد، بیان کرد: در حالی که عده‌ای به دنبال کسب سودهای بالای 20 درصد هستند که اقتصاد ایران ظرفیت پرداخت سود بالاتر از هشت درصد را ندارد.وی گفت: کسانی که این روزها به امید کسب سود روانه بازار ارز می‌شوند، باید بدانند آنچه بر سر آن قمار می‌کنند، نرخ ارز نیست بلکه ثروت آنهاست زیرا به هر میزانی که ارز گران می‌شود، سپرده آنها بی‌ارزش خواهد شد.
آیا بانک کارگشایی بازار سکه را حبابی کرد‌
به گفته نایب رییس اول اتحادیه طلا و جواهر تهران افزایش قیمت سکه در بازار به دلیل عدم مدیریت بانک کارگشایی در تنظیم بازار است. مسعود یزدانی با بیان اینکه اگر اداره سکه به اتحادیه طلا و جواهر سپرده شود، حباب قیمت از بین می‌رود، گفت: هر جا دولت به مسایل صنفی ورود کرده، چالش آن بیشتر شده است. امروز به این دلیل که مسوولیت تنظیم بازار سکه با بانک کارگشایی است، عرضه و تقاضا نامتوازن شده است. وی افزود: از دولت خواهش می‌کنیم کارهای صنف را به خودشان واگذار کند. اگر این اتفاق بیفتد به شما قول می‌دهیم هیچ زمانی عرضه و تقاضای سکه دچار چالش نخواهد شد و قیمت‌های حبابی ایجاد نمی‌شود.
لینک منبع خبر
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
اسراييل‌ضربه راهبردي خورده است (اعتماد) افتتاح ابرپروژه سد و نیروگاه ایرانی در سریلانکا (جوان) اخبار ویژه (کيهان) عیارسنجی طرح مالیات بر عایدی سرمایه (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
پرونده سید امامی را دنبال می‌کنیم آینده سیاسی «بی‌بی» در ابهام معافیت‌های مالیاتی هدفمند شد سنگ‌اندازی در مسیر بازار مشتقه ارز اولین واگذاری شرکت‌های زیرمجموعه سیستم بانک‌های دولتی «کطبس» اطلاعات داد بررسی عملکرد «اورژانس اجتماعی»؛ همه تناقض‌گویی‌های آقای دبیرکل؛ حال ما را هم مراعات کنید! در باب دلار 5000 تومانی! «جهان صنعت»عملکرد نهادی نوظهور را در بازار فیلم و سریال کشور بررسی می‌کند؛ بوی توطئه به مشام می رسد آنفلوآنزای فوق‌حاد پرندگان بیخ گوش پایتخت‌نشینان؛ موج دستگیری دلالان مصوبه جنجالی مجلس برای واریز یک درصدی درآمد به خزانه‌؛ جاده‌ها در غیاب نظارت جدی همچنان قربانی می‌گیرند تیراندازی اطراف ساختمان آژانس امنیت ملی آمریکا جوابیه شرکت ملی گاز ایران اقدام قهری در بازار جواب نمی‌دهد همه‌پرسی و منطق آن