روزنامه ابتکار
1396/11/26
حسن روحانی امروز در راس هیاتی بلند‌پایه به هند سفر می‌کند تهران و دهلی‌نو از دریچه چابهار
محمدرضا ستاریحسن روحانی رئیس جمهوری کشورمان امروز و بنا به دعوت ناندرا مودی نخست وزیر هند به این کشور سفر می کند. این سفر 3 روزه که به گفته پایگاه اطلاع رسانی دولت به منظور تحکیم روابط دوجانبه و در پاسخ به سفر سال گذشته نخست وزیر هند صورت می‌گیرد، قرار است پس از دیدار روحانی با علمای مسلمان و بازدید از مراکز فرهنگی جنوب هند در حیدرآباد، صبح شنبه در
دهلی نو با مذاکرات هیات‌های عالی‌رتبه دو کشور و امضای تفاهم‌نامه‌های همکاری مشترک به پایان می‌رسد.
بنا بر گواه تاریخ، کمتر ملتی به اندازه ایران و هند با یکدیگر ارتباط تنگاتنگ و قرابت مشترک فرهنگی داشته‌اند. این امر پس از استقلال رسمی هند از انگلستان در سال 1947 میلادی، علیرغم دخیل بودن متغیرهای مختلف و گاهاً متضاد میان دوکشور، چه قبل و چه بعد از انقلاب، وارد چالش جدی نشده و همواره در پی رفع ابهامات و توجه به وابستگی‌های متقابل گام برداشته است.
در همین رابطه هند به عنوان یکی از شرکای مهم نفت و گاز ایران علاوه بر نزدیکی راهبردی با کشورمان، از لحاظ ژئواستراتژیک نیز به صورت ویژه ای بر روی ایران حساب باز کرده است. این امر با کلید خوردن کریدور شمال- جنوب به عنوان کوتاه‌ترین، کم‌هزینه‌ترین و سریع‌ترین مسیر کالا میان آسیا و اروپا و نقطه اتصال میان شبه قاره هند به آسیای مرکزی، قفقاز، اروپا و کشورهای حاشیه خلیج فارس با امضای قرارداد چابهار در بهار 1395 وارد فاز جدیدی از مناسبات دوجانبه شد.
طبق این قرارداد که با سفر ناندرا مودی نخست وزیر هند و اشرف غنی رئیس جمهوری افغانستان به تهران منعقد شد، پس از امضای 12 تفاهم‌نامه همکاری میان ایران و هند، سه رئیس دولت تفاهم نامه چابهار را به عنوان دالانی استراتژیک مورد تائید قرار دادند. تهران و دهلی این تفاهم نامه و طرح توسعه بندر چابهار را به عنوان کریدوری برای حمل و نقل میان سه کشور ایران، هند و افغانستان و اتصال آن به آسیای مرکزی، بخش شرقی روسیه و اروپا به عنوان موقعیتی تاریخی قلمداد کرده تا از این رهگذر علاوه بر بهره‌برداری‌های چشمگیر اقتصادی، فرصتی را نیز برای گسترش صلح و ثبات در افغانستان ایجاد کنند.
سفر نخست وزیر هند به ایران که به نظر بسیاری از کارشناسان به عنوان نقطه عطفی در روابط میان ایران و هند به خصوص در فضای بعد از رفع تحریم‌های اقتصادی تلقی میشود، زمینه ساز طرح تکمیل موافقت‌نامه میدان فرزاد B بود که در راستای آن بخشی از بدهی‌های نفتی هندی‌ها به ایران نیز تسویه شد. از سوی دیگر هند به عنوان ششمین اقتصاد جهان، حمایت کامل خود از عضویت ایران در سازمان تجارت جهانی را مورد تاکید قرار داده و تصریح کرد که شرایط را برای دسترسی هر چه سریعتر ایران به بازارهای مالی جهانی مهیا کنند.
به طور کلی باید گفت که هندی ها از لحاظ منابع انرژی بسیار در مضیقه قرار داشته و حجم منابع این کشور، تکافوی جمعیت میلیاردی و سیر توسعه در هند را نمی دهد. هر چند اصلاحات اقتصادی موفقی در این کشور در طول سال های اخیر صورت گرفته و آنها رشد اقتصادی 8 درصدی را در سال گذشته تجربه کرده اند، اما عدم وجود منابع، بخصوص در بخش انرژی، آنها را در مسیر توسعه دچار چالش خواهد کرد.
نزدیکترین منبع تامین انرژی برای هند منطقه خلیج فارس و ایران بوده و به همین جهت است که هندی ها در نگاه راهبردی خود، حساب ویژه ای بر روی ایران باز کرده اند. از سوی دیگر حضور چینی ها در بندر گوادر پاکستان، از منظر هند هرگز پنهان نبوده است. چابهار و موقعیت استراتژیک و ژئوپلتیک آن می تواند پایگاهی برای هندوستان در مسیر مهار چین در اقیانوس هند و همچنین همسایه چالش برانگیز آنها، پاکستان باشد.
نیاز ژئوپلتیکی هند به ایران
در همین رابطه فرزاد رمضانی بونش کارشناس شبه قاره هند در گفت و گو با «ابتکار» در خصوص روابط میان ایران و هند به خصوص پس از روی کار آمدن حسن روحانی، اظهار داشت: روابط دو کشور با پیشینه تمدنی چند هزار ساله با توجه به مناسبات فرهنگی و روابط گسترده تمدنی، هر چند پس از استقلال پاکستان عملاً بحث همسایگی دو کشور را از میان برد، اما با توجه به چارچوب و بسترهای گوناگون اقتصادی، سیاسی، فرهنگی و ژئوپلتیکی آن، نزدیکی‌های قابل ملاحظه‌ای میان دو کشور ایجاد کرده است. این امر در سال‌های اخیر و روی کار آمدن دولت آقای روحانی که با استقبال هندی‌ها نیز همراه بود، با توجه به مولفه‌های فراوان گسترش روابط میان تهران و دهلی نو، همکاری‌های دو کشور را وارد فصل جدیدی از مناسبات کرد. در این میان نگاه دهلی‌نو به گسترش روابط با تهران به عنوان یک قدرت منطقه‌ای، با توجه به نیاز این کشور به آسیای مرکزی، افغانستان و همچنین بندر چابهار برای متوازن ساختن روابط و جلوگیری از افزایش نفوذ چین در منطقه، وارد ابعاد تازه‌تری شد. اکنون با توجه به اینکه هند به عنوان یک قدرت اقتصادی با منزلت جهانی شناخته میشود، این ابعاد در حوزه مولفه‌هایی چون همکاری‌های اقتصادی، بسترهای زیادی را برای نزدیکی میان دو کشور فراهم ساخته و این امر با توجه به نیاز روزافزون هند به انرژی، توجه این کشور را به ایران به عنوان یکی از صادرکنندگان نفت و گاز بیش از گذشته معطوف ساخته است.
همچنین حضور رو به گسترش هند در حوزه‌های نظامی و دفاعی، دهلی نو را مجاب کرده تا مناطقی همچون آسیای مرکزی و خاورمیانه را مورد توجه قرار دهند و از نظر مقامات هندی و مراکز پژوهشی این کشور، یکی از الزامات راهبردی حضور در این مناطق، افزایش روابط با ایران قلمداد میشود.
مقایسه فرمول همکاری‌های چین در گوادر با فرمول همکاری هند در چابهار
این کارشناس شبه قاره هند در خصوص قرار داد چابهار و انتقادات برخی کارشناسان مبنی بر اینکه با توجه به مانورهای زیادی که روی این طرح صورت گرفته ما از سال گذشته تاکنون شاهد دستاوردی چشمگیر در این حوزه نبوده ایم و به طور کلی بندرگوادر در پاکستان به عنوان رقیب چابهار باعث شده تا ظریف این بندر تحت شعاع قرار بگیرد، توضیح داد: هندی‌ها نگاهی راهبردی به توسعه چابهار و استفاده از این بندر برای گسترش حضور اقتصادی، سیاسی و ژئوپلتیکی خود در مناطق افغانستان و آسیای مرکزی دارند. اما در این میان ما شاهد یکسری موانع و مشکلات داخلی برای توسعه این بندر از منظر مقامات هندی هستیم. در این میان تحریم‌های سال‌های گذشته و ایجاد مشکلات بانکی و همچنین نوع نگاهی که غربی‌ها به برخی از مسائل ایران دارند، موجب شده تا دولت هند برای توسعه این بندر با تردیدهایی مواجه باشد.
از سوی دیگر، هر چند هندی‌ها حضور در چابهار را توازن بخش حضور چین در گوادر می‌دانند، ولی باید توجه کنیم که نوع و حجم سرمایه‌گذاری آنها در چابهار تا کنون نتوانسته است اهداف اولیه این طرح را تامین کند. به عبارت دیگر فرمول همکاری‌های چین و پاکستان در گوادر بسیار جلوتر از فرمول همکاری‌های ایران و هند در بندر چابهار است، چرا که حجم سرمایه‌گذاری گسترده چین در گوادر در مقایسه حجم سرمایه‌گذاری هندی‌ها در چابهار بسیار متفاوت است.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
پس از انتشار تصاویر ماهواره ای از میزان خسارت ها به پایگاه نواتیم، دیروز نیز تصاویر ماهواره‌ای پایگاه رامون ارتش صهیونیستی منتشر شد که نشان می دهد علاوه بر آشیانه ها، مراکز تجهیزات نظامی نیز توسط موشک های بالستیک ایران هدف قرار گرفته است (خراسان) امیر واحدی: این‌بار با بمب‌افکن su ۲۴ پاسخ ویرانگر می‌دهیم / سردار حاجی‌زاده: صد در صد می‌زنیم (جوان) اخبار ویژه (کيهان) پیام صریح ایران به جنگ‌طلبان صهیونیست (تجارت)
سایر اخبار این روزنامه
رئیس جمهور سابق دوباره برای قوه قضائیه رجزخوانی کرد
احمدی نژاد پشت دردادگاه بقایی
بگیر و ببند دلالان بار دیگر جایگزین اصلاح سیاست های ارزی شد
کاهش اندک نرخ ارز به زور دستبند
جایگاه گم شده ورزش در زندگی روزمره ایرانی‌ها
از شنبه شروع می کنم!
رضا دهکی
از تلخی بدبینانه تا تلخی واقع‌بینانه
حسن روحانی امروز در راس هیاتی بلند‌پایه به هند سفر می‌کند
تهران و دهلی‌نو از دریچه چابهار
دلایل اقبال بیشتر مخاطب به آثار ترجمه در حوزه کودک بررسی شد
قصه‌های خارجی شیرین تر از قند پارسی
«ابتکار» از تشکیل جلسه فراکسیون امید درباره مرگ سیدامامی گزارش می دهد
بهارستان به دنبال شفاف‌سازی زوایای یک ابهام
سه لاشه پرنده مبتلا به ویروس آنفلوانزای فوق حاد در چیتگر تهران مشاهده شد
دوباره آنفلوآنزا در کمین پرندگان
«ابتکار» در گفت‌و‌گو با کارشناسان حقوقی ماجرای شکایت از هیات داوران جشنواره فیلم فجر را بررسی می کند
سرلشگر فیروزآبادی از رویدادهای 2 خرداد 76 تا ماجراهای 88 می گوید
روایت غریب دو دهه عجیب
رئیس جمهور سابق دوباره برای قوه قضائیه رجزخوانی کرد
احمدی نژاد پشت دردادگاه بقایی
دادستان تهران با اشاره به پرونده کاووس سیدامامی هشدار کرد
دخالت در پرونده قضایی دارای اشکال است
دادستان تهران با اشاره به پرونده کاووس سیدامامی هشدار کرد
دخالت در پرونده قضایی دارای اشکال است
دادستان تهران با اشاره به پرونده کاووس سیدامامی هشدار کرد
دخالت در پرونده قضایی دارای اشکال است
