روزنامه آفتاب یزد
1396/11/25
افزایش قیمت ارز حاصل یک جریان منطقی است نه توهم و حباب!
آفتاب اقتصادی- الهام علائی: علیرغم همه انتقادها و مباحث مطرح شده در روزهای اخیر پیرامون افزایش نرخ ارز، سیر صعودی قیمت ارز ادامه دارد تا به جایی که در معاملات دیروز دلار به ۴۹۵۰ تومان رسید. بر اساس اعلام بانک مرکزی، نرخ ۳۲ ارز از جمله دلار و یورو نسبت به روز دوشنبه افزایش و نرخ شش واحد پولی دیگر کاهش یافت، همچنین نرخ یک ارز نیز ثابت ماند. بر این اساس، نرخ هر دلار آمریکا برای سه‌شنبه، بیست و چهارم بهمن ماه با ۲۱ ریال افزایش نسبت به روز دوشنبه ۳۷ هزار و ۱۹ ریال قیمت خورد. همچنین هر پوند انگلیس با ۵۱ ریال کاهش نسبت به روز دوشنبه ۵۱ هزار و ۲۵۹ ریال و هر یورو با ۹۴ ریال رشد ۴۵ هزار و ۵۳۹ ریال ارزش‌گذاری شد. این در حالی است که صرافی‌های پایتخت هر دلار آمریکا را با ۸۲ تومان افزایش نسبت به روز دوشنبه ۴ هزار و ۹۰۷ تومان فروختند و در بسیاری موارد این نرخ به بیش از این و حتی حدود ۴۹۵۰ تومان نیز رسید.از سوی دیگر، قیمت انواع سکه نیز در بازار تهران افزایش یافت و روز گذشته در بازار آزاد، هر قطعه سکه تمام بهار آزادی با ۲۵ هزار تومان افزایش نسبت به روز دوشنبه یک میلیون و ۵۸۹ هزار تومان فروخته شد. همچنین هر قطعه سکه طرح قدیم نیز در مدت مشابه شاهد رشد ۲۳ هزار و ۵۰۰ تومانی بود و یک میلیون و ۵۳۵ هزار و ۵۰۰ تومان داد و ستد شد. سکه نیم بهار آزادی با شش هزار و ۵۰۰ تومان رشد نسبت به روز دوشنبه ۷۷۵ هزار تومان به فروش رسید و ربع بهار آزادی نیز با ۹ هزار تومان افزایش ۴۶۹ هزار و ۵۰۰ تومان معامله شد. همچنین قیمت سکه گرمی دیروز در بازار آزاد با شش هزار تومان رشد نسبت به روز دوشنبه ۳۱۲ هزار تومان بود. هر گرم طلای ۱۸ عیار نیز با یک هزار و ۷۱۰ تومان افزایش ۱۵۳ هزار و ۲۵۰تومان ارزش‌گذاری شده بود. آفتاب اقتصادی در این راستا با محسن جلال‌پور، کارشناس اقتصادی و رئیس سابق اتاق ایران گفت‌وگویی صورت داد که در ادامه آن را می‌خوانید:
از نظر شما عامل یا عوامل افزایش اخیر در نرخ ارز چیست؟
همان‌گونه که بارها مطرح شده، روال تثبیت مصنوعی نرخ ارز و مدیریت قیمت ارز با شرایط درآمدهای نفتی دارای عواقب و مشکلات جدی است. زیرا اقتصاد دستوری نیست و با دستور امکان بهبود و رفع مشکلات وجود ندارد. اقتصاد بیمار باید درمان شود و با مسکن نمی‌توان درد و بیماری را از میان برد. متاسفانه دلایل بسیاری مانند دولت بزرگ، هزینه‌های فراوان، بودجه نادرست، هزینه‌های جاری بسیار که هر سال نیز افزایش می‌یابند، کمبود نقدینگی، چاپ اسکناس و پس از آن افزایش نقدینگی موجب ایجاد یک تورم جدی میشود که حاصلی جز افزایش قیمت کالاها در برندارد. ارز و طلا نیز از این قاعده مستثنی نیستند و بنابراین قیمت آنها افزایش یافته است. با توجه به موارد مذکور، پیش‌بینی می‌شد که این روال نمی‌تواند روال پایداری باشد و نتیجه آن حتما جهش‌هایی است که در طول سال‌های اخیر بارها اتفاق افتاده و این نوسانات نیز پیرو همین جهش‌ها صورت گرفته اند. ضمنا تفاوتی ندارد که چه دولتی بر سر کار است، چه دولت هشتم، نهم و دوازدهم باشد، چه دولت اصولگرا، اصلاح‌طلب و معتدل، چنین شرایط حاصل منطقی عملکرد اقتصادی گذشته و حال ماست.
علت افزایش قیمت طلا و سکه را چه می‌دانید؟
این افزایش قیمت در بازار طلا و سکه کاملا طبیعی است. زیرا طلا کالایی است که به راحتی قابل حمل و نقل است و قیمت آن در دنیا کاملا مشخص است. به‌عنوان مثال، اگر یک گرم طلا را در ایران بتوان یک دلار فروخت، به راحتی در خارج کشور نیز قابل معامله است. بنابراین کاملا طبیعی است که با افزایش قیمت دلار، قیمت سکه و طلا نیز افزایش یابد. در کشور ما هم سکه و هم ارز به ریال خرید وفروش می‌شوند، در نتیجه هر چقدر ریال نسبت به ارز ضعیف شود، قیمت سکه نیز بالا می‌رود تا تعادل خود را حفظ کند.
بازار دلار را در آینده با توجه به شرایط فعلی چگونه پیش‌بینی می‌کنید؟
این مسئله وابسته به تصمیمات دولت و حاکمیت است. اگر در این راستا تصمیم معقولی گرفته شود، امکان اینکه شاهد شرایط بهتر باشیم و نرخ ارز به صورت تدریجی افزایش یابد، وجود دارد. تنها در این صورت است که از افزایش جهشی قیمت ارز می‌توان جلوگیری کرد. اما اگر به سیاست کتمان حقایق ادامه دهیم و معتقد باشیم که افزایش نرخ ارز، یک مسئله توهمی است و به اقتصاد مربوط نمی‌شود، بعید است که بهبودی در اوضاع اقتصادی شکل گیرد. از سوی دیگر، پیش‌بینی رقم آینده ارز و دلار غیر ممکن است و حتی رقم کنونی نیز موجب شگفتی من شد و اصلا پیش‌بینی نمی‌کردم که به این میزان افزایش یابد. تصور بر این بود که با توجه به عرضه دلار توسط بانک مرکزی و صرافی‌ها، قیمت ارز تعدیل شود که این اتفاق صورت نگرفت. به اعتقاد من، امروز حتی مسئولان دولت و بانک مرکزی نیز نمی‌توانند پیش‌بینی دقیقی از آینده بازار ارز داشته باشند چرا که در این شرایط بحرانی، بنا به دلایل فراوان، هجمه‌ای که به بازار ارز صورت می‌گیرد، بیش از میزان واقعی است و تقاضا به شکل عجیبی بالا می‌رود. این در حالی است که اگر ما مدیریت صحیحی انجام می‌دادیم، مانع این گونه جهش‌ها و تنش‌ها در اقتصاد کشور می‌شدیم.
حبابی که مسئولان آن را در بازار ارز دخیل می‌دانند، قرار است چه زمانی از میان برود؟
به شخصه اعتقادی به وجود چنین حبابی ندارم. وضعیت کنونی، حاصل یک جریان منطقی اقتصادی است و بحث حباب و ترکیدن حباب در این میان مطرح نیست.
اظهارات مسئولان را درباره دلایل غیراقتصادی نوسانات اخیر در قیمت دلار تا چه حد قابل قبول می‌دانید؟
مسئولان باید قبل از این به چنین شرایطی فکر می‌کردند، اما در حال حاضر ناچار به بیان این مسائل هستند تا بتوانند فضای جامعه را آرام کنند و مانع تشکیل صف‌های طولانی برای خرید ارز شوند. اما مسئله دیگر این است که متاسفانه در سال‌های اخیر، سرمایه اجتماعی ما به شدت تحلیل رفته است و سخنان مسئولان با مردم، نه تنها اثرگذار نیست، بلکه در برخی موارد نتیجه معکوس نیز دارد. این یکی از نشانه‌های کمبود سرمایه اجتماعی است که با وجود اظهارات رئیس‌جمهور، وزرا و مسئولان، مردم همچنان به خرید ارز ادامه می‌دهند و این نشان‌دهنده عدم اعتماد به مسئولان و دولت است که متاسفانه مسئله بسیار نگران‌کننده‌ای است.
در شرایط کنونی چه باید کرد؟
بهترین اقدامی که باید صورت پذیرد، این است که مردم را آگاه کرد و اطلاعات دقیق و شفاف به آنها داد. دانستن اطلاعات اقتصادی حق مردم است که منجر به افزایش اعتماد آنها به مسئولین میشود و از چنین بحران‌هایی پیشگیری خواهد کرد. از سوی دیگر بهتر است مردم نیز از هجوم به بازار و پیش خرید خودداری کنند تا آرامش مجدد به بازار برگردد.
تاثیر افزایش قیمت ارز بر معیشت مردم را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
مسلما افزایش نرخ طلا و ارز منجر به افزایش تورم در کشور میشود و مردم را با مشکلات اقتصادی بیشتری مواجه خواهد کرد. اگر همراه با تورم، قیمت ارز را نیز همان‌گونه که در برنامه چهارم و پنجم اقتصادی است به صورت منطقی و متعادل دیده بودیم، مانع ایجاد این تورم می‌شدیم. اما اکنون حاصل این تورم بدون شک در زندگی روزمره و معیشت مردم تاثیرگذار خواهد بود.
نهاوندیان: تقاضای غیراقتصادی دنبال ملتهب کردن بازار ارز است
محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رئیس جمهور با بیان اینکه تقاضای غیر اقتصادی دنبال ملتهب کردن بازار ارز است، گفت: باید اقدامات هوشمندانه ای کرد و تقاضای سفته بازانه مدیریت شود. هیچ کس نمی‌تواند انکار کند که این دولت هم تورم از بالای ۴۰ درصد به کمتر از ۱۰ درصد کاهش داد و هم رشد منفی اقتصادی را مثبت کرد. این حرف که دولت خود به دنبال افزایش نرخ ارز است، حتما نادرست است.
محمدرضا پورابراهیمی داورانی، رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی قیمت دلار را در مدت اخیر غیر واقعی دانست و گفت: ثبات نسبی بازار ارز در طول فعالیت دولت یازدهم در بازار وجود داشت، اما در چند ماه گذشته روند صعودی قیمت دلار با رشد قابل توجهی روبه‌رو شده است و در صورتی که نوسانات بازار ارز کنترل نشود نرخ تورم نیز افزایش می‌یابد. در ماه‌های اخیر افزایش قیمت دلار تاثیرات غیرمستقیم و بعضا با تاخیر روی قیمت کالاها داشته، اما باید توجه داشت قیمت دلار از نظر ما واقعی نیست.
مسعود خوانساری رئیس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی اتاق تهران اظهار داشت: نوسانات ارزی اخیر لطمه جدی به اقتصاد و سرنوشت بنگاه‌های خصوصی می‌زند البته رئیس کل بانک مرکزی تاکنون چندین بار بحث یکسازی سازی نرخ ارز را مطرح کرده، ولی این موضوع تا کنون اجرایی نشده است. سه نوع ارز شرکتی، اسکناس و حواله در بازار داریم که نرخ ارز حواله ای بالاتر از نرخ شرکتی و اسکناس است و این موضوع نگران کننده است.
محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت درباره آشفتگی بازار ارز و افزایش قیمت دلار گفت: بازار پول در اختیار بانک‌هاست، کار بانک مرکزی نظارت است و اعطای سپرده آن قانونی است. این تلاطم برای دولت قابل قبول نیست و بانک مرکزی برنامه‌هایی دارد که به‌زودی اجرا خواهد شد. از ملت می‌خواهیم برای وارد شدن به بازار ارز هول نزنند، قیمت ارز حتماً به جایگاه حقیقی خود بازخواهد گشت. با محاسبات ما قیمت دلار زیر چهار هزار تومان است و در حال حاضر قیمت دلار حباب است و باید بترکد.
محمد کشتی آرای، عضو اتحادیه طلا و جواهر تهران تصریح کرد: مهم‌ترین عامل افزایش بی سابقه قیمت سکه رشد قیمت دلار و بالا رفتن تقاضا در بازار است. اگر عامل قیمت جهانی طلا را چندان دخیل ندانیم، بیشترین سهم افزایش قیمت سکه مربوط به دلار است. وضعیت موجود بازار موجب شده که یک حباب حدود ۹۰ هزار تومانی روی سکه ایجاد شود. تقاضا در بازار وجود دارد، خیلی از واحدها از این ترس دارند که از فروش جا بمانند.
عضو کمیسیون برنامه و بودجه مجلس از طرح سوال از وزیر اقتصاد در خصوص رها شدن بازار ارز و افزایش بی ضابطه نرخ دلار خبر داد. حسین حاجی دلیگانی گفت: امروز از وزیر اقتصاد در قالب سوال ابهامات ایجاد شده در خصوص عملکرد دولت در بازار ارز را مطرح کرده و کرباسیان باید بابت رها شدن بازار ارز کشور به نمایندگان پاسخگو باشد. از آنجا که امکان سوال از سیف برای نمایندگان وجود ندارد، وزیر اقتصاد باید در این خصوص به مجلس پاسخگو باشد.
سایر اخبار این روزنامه
امید مافی روزنامه نگار
سولماز رضایی*
روحانی منصف
به منزل صادق هدایت اینجا مثل بوف کور است
لشکر تک‌نفره
ورود حسن روحانی به ماجرای خودکشی سیدامامی
ای کاش ضرغامی وجدان راحت تری داشت
تحقیق و تفحص از موسسه ایران پس از همشهری
افزایش قیمت ارز حاصل یک جریان منطقی است نه توهم و حباب!
شیعه و سنی در جمهوری اسلامی در دشوارترین میدان‌ها کنار یکدیگرند
باید سختگیری و دخالت‌ها در زندگی مردم کم شود
تماس خاوری با دفتر روزنامه!
