خطيب اعتدال

عليرضا  كيانپور
 
بزرگاني چون، سيد‌محمود طالقاني، حسينعلي منتظري، ‌اكبر هاشمي‌رفسنجاني، سيدعلي خامنه‌اي و محمدرضا مهدوي‌كني برخي از خطباي نماز جمعه تهران از ابتداي انقلاب تاكنون بودند و حال، با حكمي كه روز گذشته از جانب مقام معظم رهبري صادر شد، حجت‌الاسلام سيد‌محمدحسن ابوترابي‌فرد به عنوان امام جمعه موقت تهران منصوب و قرار شد كه نماز جمعه اين هفته تهران به امامت اين روحاني معتدل و متخلق اقامه شود.
هم‌اكنون حضرت آيت‌الله خامنه‌اي، امام جمعه دايم تهران است. نخستين نماز‌جمعه تهران پس از پيروزي انقلاب، در تاريخ ۵ مردادماه سال ۵۸ و به امامت آيت‌الله سيد محمود طالقاني در دانشگاه تهران برگزار شد و حالا چند سالي است، روحانيوني همچون آيات احمد جنتي، امامي‌كاشاني، موحدي‌كرماني و حجج‌الاسلام كاظم صديقي و سيد‌احمد خاتمي در مقام ائمه‌جمعه موقت پايتخت به فراخور اين مسووليت خطير را ايفا مي‌كنند و از اين پس، ابوترابي‌فرد نيز در ايفاي اين مسووليت، اين روحانيون را همراهي خواهد كرد.


 
اميد به تريبون‌هاي منتقد
حجت‌الاسلام ابوترابي‌فرد، نايب‌رييس پيشين مجلس شوراي اسلامي كه يكي، دو سالي است، همزمان با پايان عمر مجلس نهم كمتر به امور سياسي مشغول بوده، حال در شرايطي اين مسووليت خطير را برعهده مي‌گيرد كه تريبون نماز‌جمعه همواره و به‌ويژه با روي كار آمدن دولت اعتدالگراي تدبير و اميد از سال 92 به اين‌سو، به‌دليل برخي رويكردهاي جانبدارانه و انتقادات بيش از حد از سوي برخي ائمه‌جمعه عليه دولت يازدهم و دوازدهم و سياست‌هاي آشتي‌جويانه روحاني در امور خارجي و داخلي، با انتقاد ناظران روبه‌رو شده و همزمان، عدم استقبال قابل انتظار از حضور در اين مراسم سياسي-مذهبي كه «وحدت‌آفريني» از مهم‌ترين انگيزه‌هاي وجودي‌اش بوده، تحليلگران را به فكر فرو برده بود. به‌ويژه وقتي صفوف نماز جمعه اين سال‌ها را با آنچه در سال‌هاي نخست پيروزي انقلاب و زماني كه خطبايي همچون طالقاني امامت نماز‌جمعه پايتخت را برعهده داشتند، مقايسه مي‌كردند. در يك چنين شرايطي است كه حضور ابوترابي‎فرد معتدل و اخلاقمدار مي‌تواند بسيار اميدبخش باشد. آن هم وقتي تريبون نماز جمعه پايتخت در سال‌هاي گذشته عمدتا در اختيار طيفي از روحانيون سياسي نسبتا تندرو و منتقد دولت قرار داشته و حال، رويكرد اخلاقي ابوترابي‌فرد به عنوان يك روحاني اصولگراي معتدل مي‌تواند آغازگر فصلي نو در تبيين مسائل كلان اقتصادي، سياسي، اجتماعي و فرهنگي از اين تريبون ارزشمند و حائز اهميت باشد.
 
زندگي سياسي خطيب جديد تهران
ابوترابي‌فرد كه در مجلس اصلاح‌طلب ششم، به عنوان نماينده قزوين و آبيك و يكي از اعضاي فراكسيون اقليت تاثير چنداني در امور مختلف پارلمان فعال آن دوره نداشت، با آغاز به كار مجلس هفتم موفق به حضور در هيات رييسه، آن هم به عنوان يكي از دو نواب‌رييس مجلس شد. عنواني كه تا پايان كار مجلس هفتم نيز حفظ شد و همزمان با آغاز مجلس هشتم، پس از 4 سال حضور در جايگاه نايب‌رييس دوم مجلس، اين‌بار با كسب آرايي به‌نسبت بيش از 4 سال مجلس هفتم، بالاتر از محمدرضا باهنر در جايگاه نايب‌رييس نخست مجلس قرار گرفت. جايگاهي كه ابوترابي‎فرد آن را تنها در اجلاسيه آخر مجلس هشتم از دست داد. در آستانه تشكيل مجلس نهم، او كه در آن زمان پس از حضور در 3 دوره متوالي موفق به نشستن بر كرسي نايب‌رييسي مجلس در هفت سال از هشت سال مجالس هفتم و هشتم شده بود، از تهران وارد رقابت‌هاي انتخاباتي شد و پس از موفقيت در كسب آراي مردم تهران، با صلابتي بيش از گذشته، راي نمايندگان مجلس نهم را نيز به دست آورد و چهار سال پياپي به عنوان نايب‌رييس نخست مجلس در اداره مجلس نقش‌آفريني كرد. البته روند كاميابي‌هاي سياسي اين اصولگراي معتدل در انتخابات مجلس دهم دوام نيافت و ابوترابي‌فرد نيز همچون 29 اصولگراي ديگر فهرست ائتلاف بزرگ اصولگرايان در تهران در رقابت با 30 نامزد ليست اميد از حضور در مجلس دهم بازماند. با اين همه، نقش موثر او در جريان تصويب برجام در مجلس نهم همواره مورد تكريم و تقدير اصلاح‌طلبان و به‌ويژه جريان اعتدالگراي دولت تدبير و اميد بوده است. آنجا كه ابوترابي‌فرد به عنوان يكي از 15 عضو كميسيون ويژه بررسي برجام در مجلس نهم، نحوه تهيه گزارش نهايي اين كميسيون را جانبدارانه ارزيابي كرد و به‌همراه مسعود پزشكيان و غلامرضا تاجگردون اصلاح‌طلب، عباسعلي منصوري آراني اعتدالي و البته علاءالدين بروجردي اصولگرا چند ساعت پيش از قرائت اين گزارش در صحن علني مجلس، از عضويت در آن كناره‌گيري كرد. فارغ از اين رويكرد سياسي اعتدالي ابوترابي‎فرد اما آنچه همواره ازسوي نزديكان اين سياستمدار روحاني مورد تاكيد قرار گرفته است، اخلاقمداري و روحيه معنوي او بوده و آنچه مجلس را متقاعد كرده كه در اعطاي راي به ابوترابي‌فرد به عنوان نايب‌رييس نخست مجلس شك و ترديدي به خود راه ندهند، همين روحيه اخلاقي او بوده است. ابوترابي‌فرد با اتكا به همين روحيه بود كه بسياري از مشكلات در مجلس را با كدخدامنشي رفع و رجوع مي‌كرد و ازقضا احتمالا همين روحيه متفاوت او باعث شد رهبر معظم انقلاب در مردادماه سال90 طي حكمي او را به عنوان يكي از اعضاي هيات عالي حل اختلاف و تنظيم روابط قواي سه‌گانه منصوب كند. البته حضور ابوترابي‎فرد در عرصه سياست، صرفا به همين چند دوره نمايندگي محدود نمي‌شد. او در سال 92 و در جريان انتخاباتي كه نهايتا با پيروزي روحاني به انجام رسيد، خود را به عنوان يكي از 5 كانديداي ائتلافي در جريان اصولگرا، نامزد كرد و البته درنهايت با انصراف از ادامه رقابت، همچون ديگر اعضاي ائتلاف، تا پايان روز انتخابات در ميدان نماند. با اين حال نامه‌اي كه همان زمان با امضاي بيش از 200 نماينده براي انصراف ابوترابي‎فرد تهيه و در صحن علني مجلس قرائت شد، نشان از عمق محبوبيت اين سياستمدار معتدل در مجلس داشت. بيانيه‌اي كه در آن از ابوترابي‌‎فرد درخواست شد با انصراف از حضور در رقابت‌هاي انتخابات رياست‌جمهوري، امكان بهره‌مندي مجلس و ملت ايران را از خدمات وي فراهم سازد. حال به‌ نظر مي‌رسد حضور ابوترابي‌فرد در نمازجمعه تهران مي‌تواند به‌خوبي امكان بهره‌مندي آحاد ملت از خدمات اين روحاني متخلق را فراهم آورد. انتخابي كه حالا با استقبال طيف‌هاي مختلف سياسي روبه‌رو شده و در يكي از همين واكنش‌ها، حسام‌الدين آشنا، مشاور رييس‌جمهور در توييتي نوشته است: «اگر تهران باشم، اين هفته به
نماز جمعه مي‌روم.»