رکورد بی سابقه در بازار سکه و ارز


گروه اقتصاد کلان-ايليا پيرولي: هنوز التهاب افزايش قيمت ارز فروکش نکرده، که هيولاي خفته ديگري اقتصاد در کما رفته کشور را متاثر کرد. قيمت طلا و به تبع آن نرخ سکه با رشد بي‌سابقه‌اي در طي روزهاي گذشته مواجه شده است. ديروز نرخ سکه به ايستگاه يک ميليون و پانصد و هفتاد و يک هزار تومان رسيد. قيمتي که بازار سکه در طول تاريخ حيات خود تا کنون تجربه نکرده است. نکته جالب‌تر آنکه قيمت طلاي جهاني نيز با رشد بها به آن حد که بتواند بازار داخلي را متاثر سازد، قرار ندارد.
حالا در کنار همه چالش‌هاي اقتصادي، بازار داخلي در التهابي فرو رفته که به عقيده بسياري از کارشناسان اقتصادي، حاصل عدم مديريت نرخ ارز بوده است. آنها مي‌گويند؛ بانک مرکزي نتواست به وعده خود جامه عمل بپوشاند و يکسان‌سازي نرخ ارز را اجرايي کند. به باور آنها اين موضوع حاصل سياست‌گذاري اشتباه و نادرست مسئولان دولت يازدهم و دوازدهم بوده که همانند مسئولان گذشته اقدام کردند.
بازار ارز مدت‌هاست که در التهاب قرار دارد و همه مسئولان از جمله بالاترين مقام اجرايي کشور وعده فروکش کردن آن را بارها داده‌اند؛ اما انگار اين هيولاي اقتصاد بدون توجه به همه وعده‌ها و اقدامات همه متغييرهاي اقتصادي را متاثر خود کرده و مي‌کند. حالا در اين ميان هنوز مشخص نيست که دولت و بانک مرکزي در اين آشفتگي نرخ ارز چقدر سهيم است. بارها از سوي کارشناسان اقتصادي موضوع گفته شده تاييد شده اما اين دولت و دولت‌هاي گذشته اين موضوع انکار کرده‌اند.
اما کارشناسان بر اساس آمارها و شواهد عيني معتقدند که دولت‌ها براي جبران کسري بودجه خود اقدام به دخالت دربازار ارز کرده و فيتيله نرخ ارز را بالا کشيده تا براي خود سودآوري کنند. يعني براي جبران هزينه‌هاي جاري خود.
رئيس اتحاديه توليد کنندگان و صادرکنندگان طلا، جواهر و سنگ‌هاي قيمتي ايران، درباره چرايي افزايش قيمت طلا و سکه گفته است: عوامل داخلي و بيروني بر قيمت طلا اثرگذار هستند. همواره قيمت طلا متاثر از اين دو موضوع بسياري از متغييرهاي کلان اقتصادي را تحت الشعاع خود قرار داده است. 
عبادلله محمدولي در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه تجارت ادامه داده است: از عوامل بيروني مي‌توان به تنش‌هاي سياسي موجود بين ايران و يگر کشورها اشاره کرده که به صورت طبيعي بر اقتصاد و به ويژه متغييرهاي کلان اقتصادي تاثير مي‌گذارد.از طرفي تنش‌هاي سياسي در دورن کشورهاي جهان و همچنين بين کشورها نيز از ديگر عواملي است که خود به خود بازار طلا را متاثر خواهد کرد.
اين فعال بازار طلا و سکه گفته است: در بازار داخلي نيز مادامي‌که سياست‌گذاري پولي ساماندهي نشود، نمي‌توان به بازارطلا را به سامان کرد. يعني اينکه در حال حاضر اصلي‌ترين عامل افزايش قيمت طلا در بازار داخلي، نوسان‌هاي شديد نرخ ارز در طي يکي دو ماه اخير بوده است. دولت در اين باره تا کنون هيچ اقدامي‌به عمل نياورده است. اين در حالي است که طلا به عنوان يک متغيير اقتصادي تابع شرايط مالي پولي است. از اين رو هنگامي‌که پايه پولي کشور تضعيف شود، نرخ ارز و سکه و طلا با افزايش مواجه مي‌شوند. اين نتيجه بلبشو اقتصادي است چرا که اگر سياست‌گذاري اقتصادي کشور بر پايه اقتصاد مولد شکل بگيرد و توليد به عنوان نوک پيکان اقتصاد در اولويت سياست‌گذاري‌هاي دولت قرار بگيرد، قيمت طلا و سکه اين‌چنين با التهاب مواجه نخواهد شد.
به گفته محمدولي؛ در حال حاضر نامولدها بر اقتصاد تسلط پيدا کرده‌اند و اين امر باعث شده تا آنها براي سودآوري بيشتر دست بر روي متغييرهاي کلان اقتصادي گذاشته و بازارها راملتهب مي‌کنند تا جايي‌که مردم در اين التهاب رواني تحريک شده و اقدام به خروج سپرده‌هاي خود از بانک‌ها کرده و مبادرت به خريد طلا و سکه و ارز مي‌کنند. اينهاهمه ناشي از رشد غيرمولدهاست.
به گفته وي، مادامي‌که صنايع و توليد به معناي واقعي در اين اقتصاد در چرخه قرار نگيرد، سناريوها يکي پس از ديگري تکرار مي‌شوند و اين قصه نخ نما شده همواره قرباني مي‌گيرد.
وي با انتقاد شديد از بانک مرکزي نسبت به نداشت سياست‌گذاري مستقل در اين زمينه گفته است: بانک مرکزي نه تنها هويت مستقل نداشته بلکه به عمد يا ناخواسته نتواسته سياست‌گذاري مناسبي براي بازار ارز داشته باشد. اين امر باعث شده تا التهاب نسبت به ماه‌هاي گذشته در اين بازار بيشتر شده و بر ديگر بازارها اثر مستقيم داشته باشد.
نايب رئيس اتحاديه کشوري طلا و سکه نيز اصلي‌ترين عامل افزايش قيمت طلا و سکه را نوسان‌هاي بازار ارز اعلام کرده و گفته است: قيمت طلا وسکه از حاصل ضرب قيمت جهاني طلا و نرخ ارز به دست مي‌آيد لذا هنگامي‌که نرخ ارز روند صعودي داشته باشد قيمت طلا نيز با رشد مواجه خواهد شد. اين اصلي‌ترين عامل افزايش قيمت طلا و سکه در اين روزها بوده است.
محمد کشتي آراي در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه تجارت گفته است: در مواقعي که التهاب ايجاد مي‌شود، تقاضا با افزايش رو به رو خواهد شد، تقاضايي که کاملا حبابي بوده و متاثر از عوامل رواني ناشي از رشد قيمت ارز بوده است. از اين رو متقاضيان نقدينگي خود را به طلا و سکه و ارز تبديل مي‌کنند که اين عامل باعث مي‌شود دامنه التهاب بازار طلا فروکش نکند. 
وي ادامه داده است: بي‌شک مديريت بانک مرکزي بر نرخ ارز مي‌تواند تاثير مستقيمي‌بر دامنه التهاب بازار طلا و سکه داشته باشد. 
به گفته وي، روند جهش قيمتي در اين کالاي لوکس در صورت نبود مديريت منطقي همچنان ادامه خواهد داشت، چرا که دامنه التهاب قيمت طلا و سکه فروکش نکرده است.
اين فعال بازار طلا و سکه در ادامه با بيان اينکه حراج سکه از سوي بانک کارگشايي اقدامي‌مناسب بوده گفته است: اما اين ميزان از حراجي کافي نبوده و بايد بانک مرکزي بر اين موضع شدت عمل بيشتري داشه باشد. مديريت مناسب بهترين راه‌حل در اين وضعيت است که بانک مرکزي مي‌تواند به خوبي نقش خود را در صورت داشتن استراتژي ايفا کند.
آنچه اکنون در بازار مشاهده مي‌کنيم، تنها يک موضوع را برايمان تداعي مي‌کند و آن هم حضور گسترده رانت‌خواران و انحصارگرايان در اقتصاد ايران است.