روزنامه ابتکار
1396/11/24
کالبد شکافى یک اقتصاد
علی آهنگر- در تمام دوران یکصد سال گذشته مسئله اصلى و اساسى کشور اقتصاد بود. تا جایى که انقلاب اسلامى نیز نتیجه قیام و به پا خاستن مستضعفین و پا برهنگان جامعه بود. ایران در دوران پیش از انقلاب، در یک دوره شاهد رشد و شکوفایى ریشه اى در صنعت و اقتصاد بود. زمانى که علینقى عالیخانى، معمار صنعت و اقتصاد ایران از سال‌هاى ۴١ تا ۴٨ مسئولیت وزارت اقتصاد را بر عهده داشت. چنان که عالیخانى خود مى گوید و آگاهان نیز به آن اشاره دارند، در این دوره، صنعت به جاى تجارت پایه اصلى اقتصاد شد، بخش خصوصى توسعه یافت، توانمندى مدیریتى بر کارخانه ها حاکم گشت، فکر و اندیشه جاى حمایت و یارانه هاى دولتى را در اداره کارخانه ها گرفت، نوعى تفکر بیمه اى و حمایتى از کلیت جامعه مى خواست اساس تامین اجتماعى را بنیان بخشد.در دوران انقلاب اسلامى، سال‌هاى ٧۶ تا ١٣٨٠ را مى توان عصر طلایى اقتصاد نفت پایه ایران دانست. در دولت ششم قراردادهاى بیع متقابل با همه محدودیت‌هایى که قانون اساسى و قانون نفت ١٣۶۶ براى سرمایه گذارى خارجى مى گذاشت، تعریف شد. قراردادهاى گازى با ترکیه و ترکمنستان بسته شد و پدیده سوآپ نفت آغاز شد. تنش زدایى با کشورهاى منطقه و اسلامى با حضور رئیس دولت در جلسه سازمان کنفرانس اسلامى در دستور کار قرار گرفت و با برگزارى مجمع کنفرانس اسلامى در پاییز ٧۶ در تهران زمینه هاى مساعد همکارى فراهم گشت. در این شرایط، دولت هفتم توانست از زمینه هاى مساعد به وجود آمده بهترین و عالى ترین بهره برداری ها را انجام دهند بهترین بهره بردارى دولت هفتم از شرایط مساعد به وجود آمده، راه اندازى پارس جنوبى و عسلویه بود. عسلویه قرن ها بود که در رازناکى جنگل حرا در سکوتى آرام خفته بود. ناى بند زیستگاه غوکان دریایى، مرغان ماهیخوار و آهوان زیبا بود. مارهاى سیاه و زرد بیابان‌هاى اطراف و عقرب هاى خشن همه آن چیزهایى بودند که عسلویه با خود داشت. اینها همه اما تاریخچه عسلویه تا پاییز ٧۶ بود. تا قبل از زنگنه و تا پیش از آن که پاى اسدالله صالحى فروز با حکم زنگنه به آنجا باز شود. از این پس تاریخ عسلویه با کوه آهن هاى برافراشته رقم خورد. جنگل‌هاى درهم تنیده آهن و اراده شکوهمندى جنگل حرا را محو مى ساخت. پالایشگاه، سکو، شهرک، فرودگاه، مدرسه، مسجد، کلانترى، آب لوله کشى، مجتمع قضایى و هر چیز دیگرى که براى ایجاد صنعت و زندگى لازم و ضرورى بود، در آنجا ایجاد شد. همه چیز، آبادان را به یاد مى آورد. آغازین روزهاى قرن بیستم تکرار مى شد. اما این همه ماجرا نبود. بلوک هاى اکتشاف، تولید و توسعه اولویت بندى شد. دنیاى پر هیجان نفت چشم انتظار کنفرانس لندن بود. سید مهدى حسینى در میان بیش از ۴٠٠ شخصیت حقیقى و حقوقى، در میان نور خیره کننده فلاش هاى عکاسان و خبرنگاران بزرگترین مناقصه قرن را به جهانیان عرضه مى‌داشت. شل، توتال، انى، گازپروم، شلامبرژه. ایتالیا، نروژ، انگلستان، فرانسه، چین، روسیه، ژاپن، مالزى همه آمدند. هرکس در این میدان پر هیجان نقشى براى خود جست و جو مى کرد. قراردادهاى بیع متقابل یک بار دیگر ابتکار عمل ایرانى را در دنیاى پر تلاطم نفت به رخ مى کشید. ظرفیت تولید نفت به ۴ میلیون و ٢٠٠ هزار بشکه در روز رسید. ذخایر اثبات شده نفت از ٩٠ میلیارد به ١٣٧ میلیارد بشکه افزایش یافت. در همین زمان، توسعه صنعت مهم پتروشیمى کشور در دستور کار قرار گرفت. محمد رضا نعمت زاده ماموریت یافت تا دهها پالایشگاه پتروشیمى احداث کند. میلیون‌ها تن صادرات و میلیاردها دلار درآمد نتیجه انقلاب در صنعت پتروشیمى بود. ایران یک بار دیگر سر برآورد. ایران قد برافراشته بود. حالا مى شد در سال ١٣٨٣ سند چشم انداز بیست ساله توسعه کشور را تدوین کرد. سندى که در افق ١۴٠۴ ایران را در منطقه در زمینه هاى بسیارى در مقام اول قرار مى داد. دوران طلایى اقتصاد نفت پایه ایران هر چند تا پایان دولت هشتم نیز تداوم یافت اما از سال ١٣٨١ به بعد رنگ باخت. اکنون فصل چهل سالگى و پختگى انقلاب است و تاریخ کشور ما در آستانه عصر ١۴٠٠ به سر مى‌برد. بیش از یکصد سال تجربه کار با قدرتهاى بزرگ غرب و شرق و دو دوره شکوفایى اقتصاد در پیش و پس از انقلاب اسلامى درس‌هایى را به تصمیم سازان و تصمیم گیران کشور ارائه مى دهد تا بتوانند با درانداختن طرحى نو، شکوفایى و رونق اقتصادى را یک بار دیگر به کشور و جامعه بازگردانند.
سایر اخبار این روزنامه
خودکشی سیدامامی در حال بررسی است
«ابتکار» از انتقاد نمایندگان نسبت به اصول بر زمین مانده قانون اساسی گزارش می دهد
بررسی «ابتکار» از وضعیت حال و آینده بازار طلا در ایران و جهان
فنر طلا رها شد
جلال خوشچهره
صراحت و شجاعت در کلام رئیس‌جمهوری
« ابتکار» از مشکلات اجتماعی و مالی تراجنسی‌ها گزارش می‌دهد
قفسی به نام تَن
«ابتکار» پیشنهاد همه پرسی ریاست جمهوری را بررسی می‌کند
مسیر غبارآلود رفراندوم
« ابتکار » سابقه اهدای جایزه‌های مشترک در جشنواره‌های سینمایی را بررسی می‌کند
تکرار استثنای حاشیه ساز
« ابتکار » حضور ایران در کنفرانس بازسازی عراق را بررسی می‌کند
حلقه مفقود تعمیم قدرت سیاسی به نفوذ اقتصادی
سید قاسم یا حسینی در گفت وگو با «ابتکار» از نقش فروغ در تزریق زبان به ادبیات فارسی می گوید
قبرستان گردی از کجا آمد و چرا استقبال از آن هر روز بیشتر میشود؟
هزار سال گورگردی
زمان واریز «عیدی» مستمری‌بگیران تامین‌اجتماعی اعلام شد
ترامپ: توافق هسته‌ای برای اسرائیل فاجعه بار است
نیویورک‌تایمز تحلیل کرد
۵ نکته درباره درگیری اخیر اسرائیل و سوریه
احتجاج: پراندن مگس از روى زخم
کالبد شکافى یک اقتصاد
