پیگیری یک مرگ



ماجرای خودکشی دکتر کاووس سیدامامی همچنان برای نمایندگان مجلس، جامعه علمی کشور و حقوقدانان مبهم است. نمایندگان خواستار پاسخگویی مسئولان ذی ربط شده و از تحقیق و تفحص از سازمان زندان‌ها سخن گفته‌اند. انجمن‌های علمی نیز در نامه‌هایی به رئیس جمهوری، خواستار ورود او به این مسأله شده‌اند. حقوقدانان هم بر مسئولیت سازمان زندان‌ها در صیانت از جان زندانیان تأکید دارند. علت واکنش‌ها، هم زندگی و شخصیت علمی و اجتماعی دکتر سیدامامی است، هم سابقه خودکشی‌ها در اوین و دیگر زندان‌های کشور که بعد از اعتراض‌های اخیر به وقوع پیوسته است.
واکنش مقام‌های قضایی


اظهارنظر مقام‌های قضایی درباره پرونده جاسوسی فعالان محیط زیست و خودکشی سیدامامی، همچنان شامل کلیات است.
از جمله حجت‌الاسلام محسنی اژه‌ای، سخنگوی قوه قضائیه در این خصوص گفت: «افرادی به اتهام دادن اطلاعات طبقه‌بندی شده از مراکز حساس به سرویس‌های اطلاعاتی بیگانه از جمله رژیم صهیونیستی اسرائیل و امریکا در روزهای گذشته دستگیر شده و بعضی از آنان در بازداشت هستند.» به گزارش انتخاب، وی درباره خودکشی سیدامامی در سلول انفرادی هم گفت: «فرد مورد نظر شما جزو همان بازداشت‌شدگان بوده است، اما اینکه برای چه کسانی و به چه میزانی اتهامشان اثبات می‌شود باید تا پایان بررسی‌ها و دادگاه صبر کرد.»
معاون اول قوه قضائیه درباره علت درگذشت  کاووس سیدامامی هم اظهارکرد: «من هم شنیده‌ام ایشان خودکشی کرده‌اند، اما هنوز از جزئیات آن اطلاع ندارم.» محسنی اژه‌ای در پاسخ به اینکه با توجه به خودکشی سیدامامی و دو نفر دیگر در زمان اعتراضات، این سؤال ایجاد شده است که چرا سازمان زندان‌ها مراقبتی نسبت به بازداشت‌شدگان ندارد؟ تصریح کرد: «مراقبت می‌شود اما این موضوع اخیر نیز در حال بررسی است که ببینیم چگونه اتفاق افتاده است.»
موسی غضنفرآبادی، رئیس دادگاه انقلاب هم اتهام دستگیرشدگان را جاسوسی اعلام کرد و گفت: پرونده افراد دستگیر شده فعلاً در دادسرای امنیت مطرح است و پس از رسیدگی در این دادسرا به دادگاه انقلاب ارسال می‌شود.
جدی شدن تحقیق و تفحص
از سازمان زندان‌ها
نمایندگان مجلس که اغلب از فراکسیون امید هستند، در اظهارنظرهای خود خواستار روشن شدن همه ابعاد ماجرا، از چیستی پرونده بازداشتی‌ها تا دلایل خودکشی دکتر سیدامامی شده‌اند. علیرضا رحیمی، عضو کمیسیون امنیت ملی با انتشار یادداشتی در کانال «تلگرام» خود، با بیان اینکه خبر خودکشی دکتر کاووس سیدامامی در زندان، موجبات تحیر و نگرانی نمایندگان مجلس را نیز رقم زد، اظهارکرد: «همزمانی حدودی این خبر تلخ و رازآلود با دیدار هیأت نمایندگان مجلس از زندان اوین و بررسی مرگ سینا قنبری و نیز تأخیر غیرقابل قبول مسئولان ذیربط برای بازدید اخیر نمایندگان از اوین و از سوی دیگر خبر‌رسانی از سوی خانواده آن فقید به جای اطلاع‌رسانی از سوی دستگاه مسئول، موضوع این حادثه را حساس‌تر کرده است.»
وی با اشاره به بررسی احتمال جمع‌آوری امضا در صحن مجلس برای روشن شدن ابهامات این اتفاق و پاسخگو بودن نهادهای ذی ربط از سوی نمایندگان، اضافه کرد: «نمایندگانی از فراکسیون امید بویژه به‌دنبال ارائه تذکر، طرح سؤال از وزیر دادگستری و مکاتبه با رؤسای قوا هستند. در این هنگام موضوع تحقیق و تفحص از سازمان زندان‌ها در گروه‌های تلگرامی نیز از روز گذشته بین بعضی نمایندگان مطرح شده است که نشان از نگرانی جدی آنان دارد.» به گفته این عضو کمیسیون امنیت ملی، «نکته قابل توجه اینجاست که اگرچه زندان‌ها فی نفسه ظرفیت لازم برای ورود نظارتی مجلس و نمایندگان را دارد، اما چرا باید مرگی در زندان رخ دهد و موجی از نگرانی و سؤال در افکار عمومی ایجاد شود بعد نمایندگان تحقیق و تفحص را کلید بزنند؟ موارد مشابه را در همین مجلس دهم داشته‌ایم که فاجعه‌ای عیان شده بعد تحقیق و تفحصی آغاز شده و در نهایت نیز بجز قرائت گزارش آن در صحن تحولی اصلاحی در بیرون اتفاق نیفتاده است.» وی ضمن تأکید بر ضرورت پاسخگویی دستگاه‌های مسئول به افکار عمومی و مجلس در مرگ این استاد، بویژه درباره علت اطلاع رسانی نکردن مستقیم، از رئیس مجلس نیز خواست درباره این واقعه تلخ با اقدامات نظارتی نمایندگان همراهی مؤثر داشته باشد. محمدجواد فتحی، عضو کمیته مجلس برای بازدید از زندان‌ها نیز از بررسی خودکشی دکتر امامی در کمیسیون حقوقی قضایی مجلس خبرداد.
محمد کاظمی، نایب رئیس کمیسیون حقوقی و قضایی مجلس نیز که عضو هیأت بازدید از زندان اوین بود، به «ایلنا» گفت:«بنابر قانون حفاظت از زندانیان برعهده سازمان زندان‌ها است و آنان باید جوابگو باشند که علت خودکشی این زندانی چه بوده است.» محمدرضا تابش رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس هم  دستگیری عده‌ای از فعالان تلاشگر زیست محیطی و اطلاع‌رسانی نکردن متجاوز از ۲۰ روز درباره این موضوع را «شبهه برانگیز» و مرگ این استاد جامعه شناسی دکتر سیدامامی در زندان را «تأسف‌آور» توصیف کرد که باعث می‌شود ابهامات درباره اتهامات وارده به دستگیرشدگان افزایش یابد. به گزارش جماران، وی از قوه قضائیه خواستار پاسخگویی صریح شد و از دولت نیز تقاضای پیگیری عاجل و قاطع کرد.
درخواست 4 انجمن علمی استادان دانشگاه از رئیس جمهوری
علاوه بر نمایندگان مجلس، چهار انجمن علمی علوم سیاسی ایران، جامعه شناسی ایران، مطالعات صلح ایران و انجمن ایرانی مطالعات فرهنگی و ارتباطات در نامه مشترکی به رئیس جمهوری خواستار پیگیری مرگ کاووس سیدامامی شدند. نویسندگان،  اخبار و شایعات منتشرشده درباره دلایل دستگیری و مرگ ایشان را غیرقابل باور توصیف و تأکید کردند که این اخبار ابهامات و سؤالات زیادی را پدید آورده است. آنان، رئیس جمهوری را به‌عنوان مسئول اجرای قانون اساسی که همواره نسبت به تدوین و اجرای کامل منشور حقوق شهروندی نیز حساسیت داشته مسئول ایضاح و رفع رنج‌های ناگوار و متوالی جامعه علمی دانسته و تأکید کردند: حداقل انتظار ما این است که بر اساس این مسئولیت، برای بررسی جدی و پیگیری مؤثر و پاسخگوکردن نهادهای درگیر در این ضایعه دردناک اقدام عاجل و مؤثر به عمل آورید.
فرزند سیدامامی اعلام کرد که مراسم خاک سپاری وی امروز در آرامگاه روستای «امامه» در 40کیلومتری شمال تهران برگزار می شود.

برش
جلسه نمایندگان مجلس با کارشناسان اطلاعات سپاه
رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس از برگزاری جلسه‌ای با حضور نایب رئیس مجلس درباره مرگ کاووس سیدامامی در زندان اوین خبر داد. علاءالدین بروجردی در گفت‌وگو با خانه ملت، گفت: دیروز صبح فراتر از کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس، جلسه‌ای با حضور تعدادی از نمایندگان مجلس و با حضور نایب رئیس مجلس، جناب آقای مطهری برگزار شد و فیلم وی در زندان اوین را مشاهده کردیم. وی افزود: کاووس سیدامامی متأسفانه به هر دلیل شرایط زندان را نتوانسته تحمل کند، هرچند وی در سلول عادی نگهداری نشده است، در واقع کاووس سیدامامی با توجه به اینکه استاد دانشگاه بوده، در سلول مناسب نگهداری شده است. بروجردی ادامه داد: در فیلم مذکور هم نشان می‌دهد که کاووس سیدامامی پیراهن خود را درآورده و برای خودکشی آماده می‌شود. خانواده وی نیز این اتفاق را پذیرفتند لذا درخواست کالبدشکافی هم نکرده‌اند. به گفته وی، خودکشی کاووس سیدامامی در زندان اوین در این جلسه که با حضور تعدادی از نمایندگان و نایب رئیس مجلس شورای اسلامی، برگزار شد نیز تأیید گردید. با این حال علی مطهری نایب رئیس مجلس با اشاره به جلسه دیروز برخی نمایندگان با کارشناسان اطلاعات سپاه درباره فوت کاووس سید امامی در زندان، توضیحات ارائه شده را کافی ندانست و گفت که مجلس منتظر تکمیل اطلاعات خود در این زمینه است. به گفته مطهری، این جلسه به درخواست اطلاعات سپاه برگزار شده است. وی افزود: ‌در این جلسه همچنین فیلمی از داخل سلول آقای سید امامی نشان دادند. در این فیلم لحظه خودکشی مشهود نیست اما حدود هفت هشت دقیقه ایشان (سید امامی) مشغول اقداماتی است که نشان می‌دهد احتمالاً قصد خودکشی دارد. در اینجا کوتاهی اپراتور روشن است که متوجه این اتفاق نشده در حالی که باید زودتر متوجه می‌شده و از این اتفاق جلوگیری می‌کرده است. به نظر می‌رسد در این زمینه کوتاهی شده و خودشان هم قبول دارند. نایب رئیس مجلس با اشاره به اتهام وارده به سیدامامی درخصوص جاسوسی، یادآور شد: مبارزه با جاسوسی کار تخصصی وزارت اطلاعات است و بهتر است این دو نهاد در کار یکدیگر دخالت نکنند.