رييس‌جمهور يا سلطان؟

ميثم سليماني
بازي‌هاي دو نالد ترامپ، رييس‌جمهور ايالات متحده را پاياني نيست. وي اخيرا دستور اجرايي براي آماده كردن مقدمات برگزاري يك رژه نظامي را به پنتاگون صادر كرده است. معمولا تعداد زيادي از كشورهاي جهان سالانه رژه‌هاي نظامي را به مناسبت‌هاي مختلف برگزار مي‌كنند. رژه‌هاي نظامي پرهزينه كه نمادي از توانمندي‌هاي نظامي هر كشور به حساب مي‌آيد و معمولا حكومت‌ها تلاش مي‌كنند آخرين دستاورد يا توانمندي نظامي خود را به رخ بكشند. اين نوع رژه‌ها معمولا با تشريفات خاصي برگزار مي‌شود كه نمونه آن را مي‌توان در كشورهايي مانند، ايران، روسيه، فرانسه و چين مشاهده كرد. اما اين اتفاق در كشوري مانند امريكا در موارد نادري رخ مي‌دهد و رژه‌ها معمولا شباهتي به مراسم‌هاي رژه معمولي كه مشاهده مي‌كنيم، ندارد. اگر بخواهيم آخرين رژه رسمي سربازان آمريكايي را نگاه كنيم بايد به سال 1991 بازگرديم هنگامي كه سربازان اين كشور از جنگ خليج فارس پيروزمندانه به خانه برگشتند و در برابر جورج بوش پدر رييس‌جمهور وقت ايالات متحده رژه رفتند. اما ساير رژه‌هاي آمريكايي معمولا به شكل يك پياده‌روي ساده برگزار مي‌شود و خبري از تجهيزات غول‌پيكر نظامي نيست. اين نوع رژه‌ها نيز به‌طور معمول در روز گراميداشت كهنه‌سربازان برگزار مي‌شود. اما در حال حاضر واشنگتن‌پست گزارشي را منتشر كرده كه نشان مي‌دهد، دونالد ترامپ علاقه زيادي براي برگزاري رژه‌هايي به سبك فرانسوي‌ها يا چيني‌ها پيدا كرده و قصد دارد با يك رژه نظامي به نوعي عظمت آمريكا را نمايش دهد. چشم‌اندازي كه دونالد ترامپ در خصوص رژه ارتش دارد اين است كه سربازان به همراه تانك‌ها و تجهيزات جنگي خود در خيابان‌هاي واشنگتن رژه بروند و از مقابل پنتاگون و كاخ سفيد عبور كنند. موضوعي كه به نظر مي‌رسد مقام‌هاي آمريكايي به فكر انجام آن هستند. دو نفر از مقام‌هاي رسمي كه در جريان اين موضوع قرار داشتند به شرط ناشناس ماندن در گفت‌وگو با واشنگتن‌پست مي‌گويند كه در جريان ديداري كه در روز 18ژانويه بين ترامپ و ژنرال‌هاي بلند پايه ارتش در اتاق جلسات محرمانه و اختصاصي پنتاگون برگزار شد، دونالد ترامپ از جيمز متيس، وزير دفاع آمريكا خواسته است تا مقدمات برگزاري يك رژه را فراهم كند. در اين جلسه مقامات عاليرتبه نظامي از جمله ژنرال جوزف دانفورد، رييس ستاد كل مشترك ارتش آمريكا نيز حضور داشته و رييس‌جمهور طي يك فرمان اجرايي محرمانه دستور برگزاري اين رژه را صادر كرده است. ترامپ در اين جلسه عنوان كرده است، من مي‌خواهم يك رژه مثل فرانسه برگزار شود و برنامه‌ريزي آن نيز به شكل محرمانه باشد و بايد در اين راهپيمايي اعضاي عالي رتبه ارتش حضور داشته باشند. به گزارش واشنگتن‌پست نمايش قدرت نظامي در آمريكا چندان مرسوم نيست چراكه برگزاري چنين مراسمي ارزان نيست. انتقال تانك‌هاي آبرامز و تجهيزات پيشرفته به پايتخت چندان آسان نيست و ميليون‌ها دلار هزينه دارد و هنوز مشخص نيست كه اين هزينه چگونه تامين خواهد شد. يك مقام رسمي كاخ سفيد نيز به شرط ناشناس ماندن برنامه‌ريزي در خصوص اين جريان را يك توفان فكري توصيف كرد و گفت: هنوز هيچ چيز مشخص نشده است. درحال حاضر ديگر گوشتي روي استخوان باقي نمانده كه بخواهيم از آن هزينه كنيم. با اين حال سارا هاكبي سندرز، سخنگوي كاخ سفيد در واكنش به اين موضوع طرح اصلي را تاييد كرد و گفت اين طرح‌ها در جريان است. وي افزود: رييس‌جمهور ترامپ به شكل باورنكردي از نيروهاي امنيتي آمريكا حمايت مي‌كند، زيرا هرروز زندگي‌شان را براي امنيت كشور به خطر مي‌اندازند. او از وزارت دفاع خواسته است تا جشن‌هايي را برپا كند كه همه آمريكايي‌ها بتوانند از آنها قدرداني كنند. گفتني است در آخرين رژه نظامي كه در آمريكا پس از جنگ خليج‌فارس در تابستان سال 1991 برگزار شد بيش از 200هزار شهروند آمريكايي تماشاگر بودند و حدود 8هزار نيروي نظامي، وسايل نقليه زرهي، سيستم موشكي پاتريوت در اين رژه شركت كردند كه تعدادي هواپيما نيز بر بالاي سر آنها حركت مي‌كردند. آنگونه كه پيش‌بيني مي‌شد اين مراسم مورد استقبال زيادي قرار نگرفت و مردم تحت تاثير قرار نگرفتند. جشن، هرچند جالب بود ولي هزينه آن 12 ميليون دلار بود. از طرفي تنها 200 هزار نفر در اين مراسم شركت كردند كه بسيار كمتر از رقم پيش‌بيني‌ها بود كه برآورد مي‌شد يك ميليون نفر يا حتي بيشتر در اين مراسم حضور پيدا كنند. از سوي ديگر هرچند تمايلي براي برگزاري رژه‌هاي بزرگ نظامي در آمريكا وجود نداشته است، اما واقعيت آن است كه آمريكا همه ساله نمايشگاه‌هاي نظامي در ايالت‌هاي مختلف برگزار مي‌كند. رژه‌هاي محدود در روز كهنه سرباز يا مراسم نمايش‌هاي هوايي از جمله مراسم‌هاي جذاب براي مردم است كه به‌طور معمول ميليون‌ها بيننده را به خود جذب مي‌كند. يا از سوي ديگر رژه‌هاي دريايي با حضور ناوهاي هواپيمابر و حضور جنگنده‌ها در بالاسر آنها يك موضوع معمول در آمريكا به حساب مي‌آيد. اما واقعيت اين است كه واشنگتن هيچگاه محل حضور نظاميان با تانك و اسلحه‌هاي پيشرفته نبوده است. به نظر مي‌رسد دونالد ترامپ يك حسرت دارد و آن اين است كه علاقه‌مند است به مانند روساي جمهور كشوري مثل روسيه يا چين باشد. او حتي با حسرت به رژه نظامي در فرانسه نگاه مي‌كرد كه رييس‌جمهوري اين كشور سوار بر يك خودروي جيپ از جلوي ارتش خود سان مي‌ديد. او نيز علاقه‌مند است سوار بر يك ماشين نظامي امريكايي خود را شبيه يكي از روساي جمهور قدرتمند نشان دهد. در حال حاضر مشخص نيست كه هزينه اين اقدام از كجا تامين مي‌شود ولي قاعدتا هزينه بايد برعهده پنتاگون قرار گيرد كه خود با مشكلات مالي فراواني روبه‌رو است. با اين حال ترامپ علاقه‌مند است در برابر ارتشي بزرگ با تجهيزات زرهي پيشرفته كه به نوعي قدرت نه آمريكا بلكه آمريكاي ترامپ را به ديگر همتايان خود به نمايش بگذارد، ديده شود. او علاقه‌مند است مثل پادشاهان حكومت كند تا يك رييس‌جمهور. اما هيچگاه نبايد فراموش كرد كه قدرت كشورها تنها از قدرت نظامي آنها سررشته نمي‌گيرد.