جزئیات حریق گسترده در ساختمان وزارت نیرو

شرق، شاهد حلاج نیشابوری: آتش‌سوزی مهیب در ساختمان وزارت نیرو در میدان ولیعصر که از صبح دوشنبه آغاز شده بود، به‌‌علت نبود اطلاعات دقیق از اتاق‌های پیچ‌درپیچ، بیش از 24 ساعت به طول انجامید و شرایطی دشوار را رقم زد. 
ساعت 10 صبح دوشنبه به مأموران آتش‌نشانی خبر دادند حریقی در ساختمان برق وزارت نیرو رخ داده است؛ لحظاتی بعد، وقتی که مأموران به محل رسیدند، اقدامات اولیه انجام شد و حراست ساختمان، 500 کارمندی را که در وزارتخانه بودند، تخلیه کرده بود؛ بنابراین آتش‌نشان‌ها با خیال راحت وارد ساختمان شدند و به سمت طبقه منفی چهار رفتند که آتش در آنجا لانه کرده بود. لحظاتی بعد از ایمن‌سازی، زمانی که مأموران اتش‌نشانی ساختمان را ترک کردند، نمی‌دانستند آتش جای دیگر هم لانه کرده و زبانه خواهد کشید تا اینکه شب‌هنگام به مأموران خبر دادند آتش دوباره از طبقه منفی چهار زبانه کشیده ‌است. 
بلافاصله اکیپ ویژه دوباره اعزام شد؛ چرایی این آتش‌سوزی برای مأموران بسیار مهم بود، بنابراین تیم دیگری به علت‌یابی این موضوع پرداخت و مشخص شد در آتش‌سوزی اول، از آنجایی که محل آتش‌سوزی با دیوار آلومینیومی جدا شده بود، مأموران متوجه نشدند پشت این دیوار هم آتش نفوذ کرده و آنجا را ایمن‌سازی نکردند و بعد از گذشت دقایقی آتش آن‌سوی دیوار آلومینیومی زبانه کشید. زمانی که مأموران دوباره به‌‌سمت طبقه منفی چهار رفتند، آن‌قدر دود و حرارت زیاد بود که عملیات با مشکل مواجه شد. 
با توجه به شدت آتش و دود، نیروها از چهار ایستگاه دیگر نیز به محل اعزام شدند و عملیات به‌طور گسترده‌تری ادامه پیدا کرد اما اطفای حریق غیرممکن شد، بنابراین چاره کار در این بود که آتش‌نشان‌ها از گسترش حریق جلوگیری کنند، تیم عملیات سعی کرد مواد قابل اشتعال در اطراف محل را دور کند، ضمن اینکه گاز و آب منطقه نیز قطع شد و از ساکنان ساختمان‌های اطراف خواسته شد محل را ترک کنند. از نیمه‌شب عملیات با قدرت بیشتری ادامه پیدا کرد و رئیس سازمان آتش‌نشانی و شهردار تهران نیز در محل حضور یافتند. 


اخطار به ساکنان
با توجه به عدم اطفای‌حریق، آتش‌نشانی به کلیه واحدهای محل اخطاریه صادر کرد و از آنها خواست محل سکونت یا کار خود را ترک کنند و تا ایمن‌سازی کامل بازنگردند، هرچند ساکنان شخصی و البته خوابگاه دانشجویی‌ای که در آن منطقه بود اخطاریه آتش‌نشانی را جدی گرفتند، اما گزارش خبرنگار «شرق» حاکی از آن است که یک واحد ساختمانی کارگاه تولیدی پوشاک -که مقدار زیادی پارچه و مواد قابل اشتعال در آن وجود دارد- تخلیه نشده است و صاحب کارگاه عنوان کرده چون روزهای پایانی سال است و سفارش‌های زیادی از مشتریان دارد و باید آنها را به‌موقع تحویل دهد، بنابراین امکان اینکه ساختمان را تخلیه کند وجود ندارد. 
دانشجویی که نیمه‌شب مجبور به ترک خانه‌اش شده ‌است، درباره این اتفاق گفت: نیمه‌شب درهای ساختمان را محکم کوبیدند و تعداد زیادی مأمور آتش‌نشانی وارد ساختمان شدند و با سرعت و شاید در عرض چند دقیقه ساختمان 20 واحدی را تخلیه کردند و چنان با سرعت این‌کار را انجام دادند که حتی فرصت اینکه لباس عوض کنیم یا کارت عابربانک برداریم، هم نبود؛ آنها با سرعت اعجاب‌آوری این کار را کردند و ما را که حدود صد نفر بودیم، به نمازخانه خوابگاهی در این اطراف بردند و تا صبح آنجا بودیم. امتحان هم داشتیم ولی نتوانستیم درس بخوانیم. حتی یکی از مسئولان دانشگاه به سراغ ما نیامده تا وضعیتمان را بررسی کند و ما هنوز آواره مانده‌ایم. 
دانشجوی دیگری که به همراه مأموران برای بردن مدارکش آمده بود نیز گفت: آنقدر سرعت تخلیه‌کردن ما زیاد بود که اصلا نمی‌دانم چطور این اتفاق افتاد و یادم نمی‌آید؛ ضمن اینکه خیلی ترسیده بودیم. آمده‌ام تا چند کتاب و لباس بردارم مأموران اجازه ندادند وارد ساختمان شوم و سرتیم مأموران یک نفر را با من فرستاد.
آتش‌نشان‌ها وارد ساختمان نشوند
خطر فقط برای ساکنان نیست. مهدی داوری رئیس سازمان آتش‌نشانی تهران که در محل حادثه حاضر شده است، از همکارانش خواست برای اطفای حریق جان خود را به خطر نیندازند. او گفت: از همه آتش‌نشان‌ها خواهش می‌کنم این تصور را نداشته باشند که به هر قیمتی باید وارد ساختمان شوند. ما ساختمان را ایمن‌سازی و اهالی را تخلیه کردیم و از انتشار آتش هم جلوگیری کردیم. حرارت به 400 درجه رسیده؛ سازه فلزی است و ممکن است خطری جان آتش‌نشان‌ها را تهدید کند؛ پس تا همین جای کار ما کارمان را درست انجام دادیم و لازم نیست کسی جانش را به خطر بیندازد. از همین راهی که درست کردیم، جلو می‌رویم. 
وی همچنین در توضیح آنچه به آتش‌نشان‌ها گفته بود به رسانه‌ها گفت: این گفته‌ها به معنای آن نیست که من از همکارانم خواستم اطفای حریق را متوقف کنند؛ واقعیت این است که حرارت تا 400 درجه رسیده، دود بسیار غلیظی در طبقه منفی چهار است. ما از طریق دستگاه‌هایی که داشتيم آب به پایین فرستادیم و فوم هم ارسال کردیم و در حال کنترل حریق هستیم. در ساختمان هم کسی نیست که آتش‌نشان‌ها جان خود را به خطر بیندازند. اگر در ساختمان کسی بود، من قطعا از همکارانم می‌خواستم به هر ترتیبی شده، جان مردم را نجات دهند اما درحال‌حاضر نیاز نیست جان خود را به خطر بیندازند؛ ضمن اینکه هرچند دقیقه یک‌ بار دو نفر می‌روند، وضعیت را کنترل می‌کنند و برمی‌گردند. ما دمای 400 درجه را به صد رساندیم و با همین روش بدون خسارت جانی می‌توانیم وضعیت را ایمن‌سازی کنیم. 
وی گفت: موفق شدیم آتش را در منفی چهار نگه داریم؛ طبقه زیر یعنی منفی پنج موتورخانه است؛ یک مخزن آب در آن قرار دارد و گازوئیل در آن منطقه نیست. 
گازوئیل در حیاط ساختمان است
یکی از مسئولان امنیتی ساختمان خسارت‌دیده که خواست نامش فاش نشود ،درباره شایعه وجود گازوئیل به خبرنگار ما گفت: این امر واقعیت دارد اما گازوئیل در طبقه منفی شش نیست. این مخزن در حیاط است. بعد از اینکه موتورخانه تعمیر و وسایل گازسوز شد، دیگر کسی به تخلیه این گازوئیل توجهی نکرد. 
وی گفت: حدود 20 تا 25 دستگاه خودروی گازسوز هم در پارکینگ است که هنوز آتش‌نشان‌ها موفق به خارج‌کردن آنها نشده‌اند چون وضعیت خطرناک است و امکان انفجار آنها وجود دارد. ما بالای 10 عدد ژنراتور هم داریم که آنها هم در انبار مانده است. البته چیزی نزدیک به چندصد کیلو کاغذ هم در محل آتش‌سوزی وجود دارد. وی درخصوص اینکه چرا درباره دیوار آلومینیومی چیزی به آتش‌نشان‌ها نگفته‌اند نیز گفت: ساختمان بالای 500 نفر کارمند داشت؛ به محض اینکه آتش‌سوزی شروع شد، ما سعی کردیم کارمندان را خارج کنیم و با آتش‌نشانی هم تماس گرفتیم. بعد از اینکه مأموران آمدند، خودشان وارد ساختمان شدند و ما دیگر وارد نشدیم و کارمندها هم که رفته بودند وقتی آمدند، گفتند ایمن‌سازی شد و ما هم تصورمان این نبود که آنها متوجه دیوار آلومینیومی نشده‌اند. 
احتمال ریزش ساختمان
جلال ملکی سخنگوی آتش‌نشانی تهران وقتی در برابر پرسش خبرنگاران قرار گرفت، گفت: اینکه این ساختمان ریزش کند یا نه، مسئله‌ای است که متخصصان سازه باید درباره‌اش نظر بدهند اما با توجه به مشورتی که ما با آنها کردیم، گفتند فعلا خطر ریزش وجود ندارد. 
این در حالی است که نجفی شهردار تهران روز گذشته گفته بود دیوارها نشست کرده‌ اما کل ساختمان هنوز نشست نکرده ‌است. 
اینکه آتش‌نشان‌ها نیمه‌شب همسایه‌های این ساختمان را از خیابان بیرون کردند، نشان‌دهنده وجود یک خطر است چراکه سازه این ساختمان دقیقا شبیه به پلاسکو است و تاریخچه این سازه نشان می‌دهد آن نیز توسط سازنده پلاسکو و با همان روش سازه فلزی ساخته شده ‌است. 
ملکی درباره ایمنی این ساختمان نیز گفت: اخطارهایی به این ساختمان داده شده بود که وزارت نیرو آن را جدی گرفته و ایمن‌سازی کرده بود. یکی از دلایلی که با فاجعه روبه‌رو نشدیم و خوشبختانه موفق به کنترل آتش شده‌ایم همین موضوع است. ملکی درباره اینکه چرا آتش در مرحله اول به‌طور کامل خاموش نشد، توضیح داد: بایگانی پایین چند بخش داشت و کسی هم نبود که اطلاعات را به ما بدهد. بچه‌ها تصور کردند همان 20 متر که در چشم بوده فضای بایگانی است؛ اطلاعات را به ما دیر دادند و البته دود غلیظ هم حاکم بوده است. 
وی درخصوص اینکه آیا سازه ریزش می‌کند یا نه، گفت: ما همه شرایط را در نظر می‌گیريم. شرایط ریزش را هم در نظر گرفتیم. ‌شب حادثه جلسه اضطراری با حضور معاون شهردار و جمعی از مهندسان از جمله مهندسی که ساختمان را بازسازی کرده، برگزار کردیم. این مهندس اعلام کرد پی ساختمان بتن و بسیار محکم است و هر چقدر آب نفوذ کند، امکان ریزش نیست اما ما همه اتفاقات و احتمالات را در نظر می‌گیریم. 
وی در پاسخ به اینکه علت آتش‌سوزی چه بوده است گفت: هنوز آتش‌سوزی مهار نشده و ما نمی‌توانیم علت را بگویيم چون نیاز به کار کارشناسی دقیق دارد اما معمولا این آتش‌سوزی‌ها به دلیل اتصالات سیم برق اتفاق می‌افتد. 
این در حالی است که وزیر نیرو روز گذشته حین سرکشی به ساختمان و صحبت با آتش‌نشان‌ها اعلام کرد طبق گفته کارمندان علت آتش‌سوزی بازشدن خودکار کپسول اطفای حریق در ساختمان منفی چهار بوده؛ کپسول باز و به اطراف پرت شده و از آنجا که کاغذ در آن طبقه که طبقه بایگانی بوده زیاد بوده،‌ بلافاصله آتش‌سوزی آغاز شده‌ است.