دولت ترامپ برای مقابله با روسیه بمب‌های کوچک‌تر‌ می‌سازد؛

تقویت دکترین هسته‌ای آمریکا
با وجود تحقیقات پرسروصدا درباره احتمال رابطه بین کرملین با ستاد انتخاباتی دونالد ترامپ، که یک سال است در صدر خبرهای داغ در واشنگتن بوده، موضع‌گیری‌های دستگاه جنگی آمریکا در قبال روسیه همچنان تندتر از قبل می‌شود.
دولت دونالد ترامپ جمعه گذشته اعلام کرد، بخش عمده سیاست تسلیحات هسته‌ای دولت باراک اوباما را همچنان ادامه خواهد داد‌ اما یک رویکرد تهاجمی‌تر در قبال روسیه اتخاذ می‌کند چراکه روسیه باید متقاعد شود اگر تهدید به حتی یک حمله هسته‌ای محدود در اروپا بکند با هزینه‌های شدید غیرقابل قبول روبه‌رو خواهد شد.
این بازبینی جامع سیاست هسته‌ای آمریکا خواهان افزایش سلاح‌های هسته‌ای راهبردی نشده و برخلاف اظهارات دونالد ترامپ از جمله در یک توئیت کمی بعد از آغاز ریاست‌جمهور‌ی‌اش است که گفته بود آمریکا باید به میزان زیادی قابلیت‌های هسته‌ای خود را تقویت کرده و توسعه دهد تا زمانی که دنیا نسبت به سلاح‌های هسته‌ای سر عقل بیاید.


این روند تقابل واشنگتن و مسکو در سال‌های آخر دولت قبلی آمریکا آغاز شده بود. از جمله این‌که درباره توانایی هسته‌ای ایالات متحده قرار بوده سه عنصر اصلی نیروی هسته‌ای آمریکا، شامل موشک‌های بالستیک مستقر در خشکی، موشک‌های پرتابی از زیردریایی‌ و تسلیحات هوابرد، به طور گسترده نوسازی شوند. حالا دولت ترامپ می‌گوید هدف از ارزیابی جدید این است که زرادخانه هسته‌ای ایالات متحده را برای روز مبادا آماده کند.
آن بخش از این راهبرد که تازه است، مطرح‌کردن نیاز به دو نوع سلاح هسته‌ای جدید است که به قول مقام‌های نظامی آمریکا قرار است توانایی‌های انعطاف‌پذیر بیشتری در اختیار ایالات متحده بگذارد که بازدارندگی درخور ایجاد کند.
این شامل تغییراتی در بعضی کلاهک‌های هسته‌ای پرتابی از زیردریایی‌هاست به این منظور که انفجارهای به‌نسبت کوچک‌تری ایجاد کنند و تخریب به‌نسبت کمتری به بار بیاورند‌ و همچنین بازگرداندن موشک‌های کروز هسته‌ای که از دریا پرتاب می‌شوند. مقام‌های آمریکایی معتقدند که چنین سازوبرگی، قدرت بازدارندگی آمریکا را واقعی‌تر می‌کند و به این ترتیب آستانه درگرفتن یک جنگ هسته‌ای را بالاتر می‌برد؛ یعنی احتمال چنین جنگی را کمتر می‌کند. آنها می‌گویند بمب‌های هسته‌ای کنونی، سنگ‌های آن‌قدر بزرگی هستند که برای نزدن‌اند.
اما منتقدان، از جمله کارشناسانی که حامی کاهش قدرت هسته‌ای دولت‌های مختلف جهان هستند، می‌گویند این تغییرات موردنظر پنتاگون می‌تواند در عمل باعث شود مرز بین سامانه‌های تسلیحاتی هسته‌ای و دیگر جنگ‌افزارها کم‌رنگ‌تر شود و به این ترتیب خطر نهایی استفاده از تسلیحات هسته‌ای بالاتر برود.
بر اساس گزارش وضعیت هسته‌ای که روز جمعه وزارت دفاع آمریکا، پنتاگون منتشر کرد این کشور قصد دارد زرادخانه‌های خود را به سلاح‌های هسته‌ای جدید با قدرت کم مجهز کند. به گفته مقامات وزارت دفاع آمریکا این سلاح‌ها جایگزین سلاح‌های قدرتمندتر خواهد شد. به این ترتیب واشنگتن تعداد سلاح‌های هسته‌ای را افزایش اما قدرت آنها را کاهش می‌دهد.
این راهبرد برای مقابله با آنچه تغییر منفی در روابط جهانی خوانده می‌شود طراحی شده است. به نظر می‌رسد تغییر استراتژی آمریکا و خطر رویارویی نظامی و هسته‌ای با روسیه، چین، کره‌شمالی و ایران دلیل تغییر در برنامه‌ سلاح‌های هسته‌ای ایالات متحده باشد.
سلاح‌های هسته‌ای کنونی آمریکا به قدری قدرتمندند که به گفته مقامات این کشور احتمال استفاده از آنها در جنگ و رویارویی نظامی بسیار کم است‌ اما سلاح‌های جدید با قدرت تخریب کمتر امکان استفاده در مخاصمات را خواهند داشت. با این وجود میزان تخریب این سلاح‌ها برابر یا کمتر از بمب‌‌هایی است که در جنگ جهانی دوم در ژاپن به کار برده شد.
ترامپ همچنین در سخنرانی سالانه خود در سه‌شنبه گذشته هیچ اشاره‌ای به موضوع توسعه قابلیت‌های هسته‌ای آمریکا نکرد، اما گفت زرادخانه هسته‌ای آمریکا باید جلوی اقدامات تجاوزگرانه را بگیرد.
یک گزارش 74 صفحه‌ای خلاصه‌وار درباره یافته‌های مربوط به این بررسی و بازبینی عنوان کرده که کره‌شمالی یک تهدید واضح و شدید برای آمریکا و هم‌پیمانانش است. همچنین این گزارش تاکید کرده هرگونه حمله هسته‌ای کره‌شمالی علیه آمریکا یا هم‌پیمانانش منجر به پایان این حکومت خواهد شد.
این بررسی انجام شده تحت رهبری پنتاگون در عین حال چین را به عنوان یک رقیب هسته‌ای بالقوه قلمداد کرده و گفته زرادخانه هسته‌ای آمریکا به نحوی تنظیم شده تا جلوی این نتیجه‌گیری اشتباه از سوی پکن که می‌تواند با استفاده از سلاح‌های هسته‌ای در آسیا به برتری دست یابد یا استفاده از سلاح‌های هسته‌ای به صورت محدود قابل قبول خواهد بود را بگیرد.
این بررسی تحت رهبری پنتاگون دستورش یک‌سال پیش از سوی ترامپ صادر شد تا به بازبینی وضعیت زرادخانه هسته‌ای آمریکا و سیاست‌های این کشور در این حوزه بپردازد. ترامپ در یک بیانیه کتبی گفت: راهبرد آمریکا به نحوی طراحی شده که احتمال استفاده از سلاح‌های هسته‌ای را هر چه کمتر کند.
او در اشاره‌ای به تهدید حملات سایبری فاجعه‌بار گفت: آمریکا به دنبال تقویت عامل بازدارنده در مقابل حملات بزرگ علیه آمریکا و هم‌پیمانانش از جمله حملات فاجعه‌باری که لزوما به شکل تسلیحات هسته‌ای نیستند، است.
دولت ترامپ همچنین نتیجه گرفته که آمریکا باید تا حد زیادی از برنامه رییس‌جمهور قبلی برای مدرنیزه‌سازی زرادخانه هسته‌ای از جمله با بمب‌افکن‌ها، زیردریایی‌ها و موشک‌های زمینی جدید پیروی کند.
همچنین این دولت از تداوم پایبندی به توافق‌های کنترل تسلیحاتی موجود از جمله توافق موسوم به استارت جدید خبر داده که آمریکا و روسیه را ملزم به رعایت سقف 1550 کلاهک هسته‌ای راهبردی و حداکثر 700 پرتابگر کرده است.
در گزارش بررسی هسته‌ای پنتاگون نتیجه گرفته شده با وجود آنکه نظام‌های کنترل تسلیحات می‌توانند منافع آمریکا را به پیش ببرند اما در حال حاضر با توجه به آنچه آمریکا تجاوزگری روسیه در اوکراین و نقض توافقات موجود تلقی می‌کند،‌ پیش‌بینی پیشرفت بیشتر در این حوزه دشوار است.
مقام‌های دولت آمریکا جمعه گذشته پیش از انتشار علنی این بررسی، مقام‌های روسیه و چین را در جریان آن گذاشته است. در عین حال دیدگاه دولت ترامپ این است که سیاست‌ها و اقدامات روسیه آکنده از پتانسیل برای محاسبه غلطی که منجر به تشدید کنترل نشده جنگ در اروپا شود، هستند. این دولت مشخصا به دکترین روسیه مشهور به «تهدید کن تا درگیری تخفیف یابد» اشاره کرده که در آن مسکو به استفاده از سلاح‌های هسته‌ای کم‌قدرت‌تر در یک درگیری محدود و متعارف در اروپا تهدید می‌کند با این اعتقاد که انجام این کار آمریکا و ناتو را وادار به عقب‌نشینی خواهد کرد.
این بررسی می‌گوید اظهارات اخیر مسوولان روسیه در مورد این دکترین تسلیحات هسته‌ای در حال تحول، ظاهرا قرار است آستانه و محدوده را برای اولین استفاده از سلاح‌ هسته‌ای توسط مسکو پایین آورد. در عین حال در سند بازبینی مواضع هسته‌ای آمریکا که بعدازظهر جمعه منتشر شد، تقاضا شده تسلیحات هسته‌ای این کشور در جنگنده‌های رادار‌گریز اف – 35 نیز مستقر شود.
در این سند نوشته شده است: مدرن کردن جنگنده‌های دارای قابلیت دوگانه از جمله جنگنده‌های نسل جدید اف – 35 همچنان قدرت بازدارنده ناتو را به همراه قابلیت ما برای استقرار سریع سلاح‌های هسته‌ای در صورت اقتضای وضعیت امنیتی، حفظ خواهد کرد.
این سند مشخص کرده که واشنگتن به کارگیری سلاح‌های هسته‌ای را تنها در موارد حاد برای دفاع از منافع هسته‌ای آمریکا و هم‌پیمانان و شرکایش در نظر می‌گیرد. در عین حال طبق این گزارش، موارد حاد می‌تواند شامل حملات راهبردی غیرهسته‌ای علیه آمریکا یا منافعش شوند. در این سند نوشته شده است: آمریکا در حال گنجاندن قابلیت‌های هسته‌ای در جنگنده‌های دارای قابلیت حمله هسته‌ای و استقرار سریع اف – 35 به عنوان یک جایگزین برای پتانسیل‌های فعلی در حال کهنه شدن است. این سند خاطر‌نشان کرده است‌ این برنامه به همراه برنامه‌های جاری افزایش طول عمر بمب‌هایB-61 یک عامل مهم برای تقویت ثبات منطقه‌ای مبتنی بر بازدارندگی و افزایش اطمینان هم‌پیمانان خواهد بود. همچنین دولت ترامپ گزینه ادامه آزمایش سلاح‌های هسته‌ای در صورت لزوم را حفظ کرده است.
در این سند نوشته شده آمریکا تا زمان ضرورت آزمایش سلاح‌های هسته‌ای را از سر نخواهد گرفت و هدف از این کار تضمین ایمنی و تاثیر زرادخانه هسته‌ای آمریکا است و از همه کشورهای دارای سلاح هسته‌ای می‌خواهد به اعلام و حفظ یک نوع تعلیق برای آزمایش‌های هسته‌ای دست بزند.
خطر رقابت تسلیحاتی بین قدرت‌های جهانی
استراتژی نظامی جدید آمریکا ممکن است به آغاز جنگ سرد دیگری میان این کشور با روسیه و چین بینجامد. رابرت سوفر، معاون وزیر دفاع آمریکا در توجیه استراتژی جدید این کشور گفت که واشنگتن می‌خواهد مطمئن شود هیچ خطایی از روسیه سر نمی‌زند. وی افزود: روسیه باید بداند حمله هسته‌ای، حتی محدود، آن را به هدف‌هایش نمی‌رساند اما موجب تغییر اساسی ماهیت مخاصمه خواهد شد و هزینه غیرقابل محاسبه‌ای برای مسکو خواهد داشت.
به گفته مقامات آمریکا لازم نیست سلاح‌های جدید در خاک کشورهای متحد نصب شوند بلکه این سلاح‌ها قابل شلیک از زیردریایی‌ها خواهند بود. همچنین گفته می‌شود این سلا‌ح‌ها می‌توانند از سامانه دفاع ضد‌موشکی روسیه عبور کنند.
با این وجود گرگ ویور، مسوول توان استراتژیک ستاد ارتش آمریکا گفت: این کشور قصد ندارد حمله‌کننده اول باشد و هدف این است در صورتی که به ما حمله شود، استفاده از سلاح هسته‌ای محتمل‌تر باشد.