حباب بورس ترکید

هادی مومنی- حباب شاخص کل بورس تهران در هفته گذشته بالاخره ترکید تا ثابت شود بخش اعظمی از رشد‌های این متغیر و البته افزایش قیمت بخشی از سهم‌ها در تالار شیشه‌ای بدون پشتوانه بوده است. پیش‌بینی و هشدار روزنامه «جهان صنعت» در روز چهارم بهمن‌ماه در حالی بعد از یک هفته معاملاتی «‌11 بهمن‌ماه» در بورس و در پایان هفته دوم بهمن‌ماه به حقیقت پیوست که پیش از این به صراحت اعلام کرده بودیم، روند بورس و افزایش شاخص به عنوان اصلی‌ترین معیاری که وضعیت این بازار را نشان می‌دهد در شرایطی که شاهد نوسان شدید قیمت‌ها در بازار ارز هستیم نمایانگر واقعیت‌های بازار سهام نیست. آمارها نشان می‌دهد شاخص بورس در حالی که تا مرز 100 هزار واحد در حال صعود و ثبت یک رکورد تاریخی بود به یکباره در پایان هفته دوم بهمن‌ماه با ریزش 1389 عملا باعث ترکیدن حباب در بورس شد تا حداقل بخشی از این حباب در بازار تخلیه شود. این اتفاق در حالی هفته گذشته روی داد که اطلاعات خرید و فروش سهام در بورس مشخص می‌کند که ارزش بازار از 396 هزار میلیارد تومان در چهارم بهمن‌ماه به 391 هزار میلیارد تومان در 11 بهمن‌ماه «آخرین روز معاملاتی هفته گذشته» رسیده است که نشان می‌دهد پنج هزار میلیارد تومان نقدینگی در این بازار از بین رفته و در واقع جامعه سهامداران به میزان سهم خود در بورس این حجم از سرمایه‌های خود را در این بازار از دست داده‌اند که قطعا برخی از سهامداران تازه در این دوره زمانی قربانی شده‌اند و سرمایه‌های اندک زندگی خود را که با هدف سود و بازده وارد بورس کرده بودند، هم از دست داده‌اند. پیگیری روند معاملات در هفته گذشته مشخص می‌کند اکثر نمادهایی که در رشد بازار و شاخص در آن دوره سوال‌برانگیز نقش اصلی را در بورس بر‌عهده داشتند در این ریزش شدید شاخص نیز اکثرا جزو بازیگران اصلی بوده‌اند که این مساله تایید می‌کند واقعیت معاملات و خرید و فروش سهام در پشت پرده این‌گونه معاملات غیر‌شفاف دنبال شده است. همه این رشد و ریزش‌های نامتعادل و شبه‌برانگیز در شرایطی در بازار سهام و در سکوت مقامات شکل می‌گیرد که همگان به جذب سرمایه‌های مردم در بازار پرریسک بورس تاکید دارند و البته رویای جذب سرمایه‌های خارجی نیز وجود دارد. به واقع آیا سرمایه‌گذاران خارجی به بازار سرمایه و به خصوص بازار سهام ایران با این سطح از مسایل پشت پرده و غیر‌شفاف ورود خواهند کرد. در حقیقت باید خیلی خوش‌بینانه و ساده‌انگارانه به این مهم فکر کنیم که این سبک از سرمایه‌گذاران همانند سرمایه‌گذاران داخلی چشم بسته وارد بازاری می‌شوند که اکثرا برای هر زمان از آن به دور از واقعیت‌های جاری بر بستر تحولات بازارهای اقتصادی داخل ایران و حتی قیمت‌های جهانی نقشه‌های راه متفاوتی ترسیم شده است. در این میان نقش نهاد ناظر برای شفاف کردن این‌گونه رویدادهای غیرشفاف بسیار حیاتی و مهم جلوه می‌کند که امید است بتواند حداکثر تلاش خود را برای جلوگیری و حذف از شکل گرفتن معاملات خاکستری در بورس به کار گیرد.
کاهش 4/1 درصدی شاخص
در عین حال نگاهی جزیی‌تر به معاملات هفته دوم بهمن‌ماه نشان می‌دهد در پایان معاملات هفته منتهی به 11 بهمن‌ماه 96، شاخص کل نسبت به هفته قبل 4/1 درصد کاهش یافت. بر اساس این گزارش، در پایان معاملات هفته منتهی به 11 بهمن‌ماه 96، شاخص کل با 1389 واحد کاهش نسبت به هفته قبل، به رقم 98133 واحد رسید. شاخص بازار اول با 1355 واحد کاهش به رقم 69449 واحد بالغ شد و شاخص بازار دوم با 1016 واحد کاهش عدد 210329 واحد را تجربه کرد و به ترتیب با 9/1 درصد و 5/0 درصد کاهش نسبت به هفته قبل مواجه شدند. در پنج روز کاری این هفته، ارزش کل معاملات اوراق بهادار به 14126 میلیارد ریال بالغ شد که نسبت به هفته قبل 35 درصد کاهش یافته است. در ضمن تعداد 4301 میلیون انواع اوراق بهادار در بیش از 305 هزار دفعه مورد معامله قرار گرفت و به ترتیب 41 و 10 درصد کاهش را نسبت به هفته گذشته تجربه کرد. این درحالی است که تعداد 77 میلیون واحد از صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس تهران به ارزش کل بیش از 782 میلیارد ریال مورد معامله قرار گرفت و هر کدام با 36 درصد افزایش نسبت به هفته گذشته همراه شد.
آمار سالانه داد‌و‌ستدها
این گزارش می‌افزاید: تعداد ۲۰۳ میلیارد و ۷۴۸ میلیون سهم و حق‌تقدم از ابتدای امسال تاکنون در مدت ۲۱۰ روز مورد معامله قرار گرفته است. از ابتدای امسال تاکنون در مدت۲۱۰ روز معاملاتی تعداد ۲۰۳میلیارد و ۷۴۸ میلیون سهم و حق‌تقدم به ارزش ۵۱۸ هزار و ۳۷۸ میلیارد ریال در ۱۳ میلیون و ۲۴ هزار و ۷۷۲ دفعه مورد معامله قرار گرفته است. همچنین بررسی معاملات بازار سهام به تفکیک بازار نشان می‌دهد در این مدت ۱۱۹ میلیارد و ۶۷۹ میلیون سهم به ارزش ۲۶۳هزار و ۵۴۱ میلیارد ریال در پنج میلیون و ۴۸۲ هزار و ۵۱۷ نوبت در بازار اول؛ ۷۲ میلیارد و ۲۸۵ میلیون سهم به ارزش ۱۷۳هزار و ۸۴۶ میلیارد ریال در هفت میلیون و ۴۵۲ هزار و ۱۹۳ نوبت در بازار دوم؛ ۶۶ میلیون سهم به ارزش ۶۶ هزار و ۴۰۶ میلیارد ریال در ۱۹ هزار و ۸۱ نوبت در بازار بدهی؛ ۱۰ میلیارد و ۳۶۸ میلیون سهم به ارزش ۵۹۵ میلیارد ریال در ۲۰۷۷ نوبت در بازار مشتقه و ۱۳۵۱میلیون واحد از صندوق‌های سرمایه‌گذاری قابل معامله در بورس تهران به ارزش ۱۳هزار و ۹۹۰ میلیارد ریال در ۶۸ هزار و ۹۰۴ نوبت مورد معامله قرار گرفته است. این گزارش می‌افزاید: شاخص کل بورس نیز که معاملات امسال بورس را از ارتفاع ۷۷ هزار و ۲۳۰ واحد آغاز کرده است تاکنون با ۲۰هزار و ۹۰۴واحد افزایش معادل ۲۷ درصد رشد را به ثبت رسانده و به ارتفاع ۹۸ هزار و ۱۳۳ واحد رسیده است. شاخص بازار اول نیز در این مدت با ۱۴هزار و ۹۸۹ واحد رشد و شاخص بازار دوم با ۴۳ هزار و ۹۵۸ واحد افزایش مواجه شده‌اند.