خنجر ‌1/6 ميليارد دلاري امريكا به قلب برجام ‏

به رغم آشكار بودن نقش عربستان در حادثه تروريستي 11 سپتامبر، دادگاهي در لوكزامبورگ، حكم توقيف 1/6 ميليارد دلار ‏از دارايي‌هاي بانك مركزي ايران را صادر كرده است.‏
به گزارش نيويورك‌تايمز، گروهي از قربانيان حملات تروريستي كه برنده حكم يك دادگاه غيابي عليه ايران شده‌اند، اكنون براي ‏اجراي آن به دادگاهي در اروپا رجوع كرده‌اند‌.  منابع آگاه گفته‌اند قاضي دادگاه لوكزامبورگ بر همين اساس 1/6 ميليارد دلار از دارايي‌هاي متعلق به بانك مركزي ايران را ‏توقيف كرده است‌.
 
نيويورك‌تايمز درباره علت توجه اندك به اين اقدام دادگاه لوكزامبورگ نوشته روند دادرسي به پرونده مذكور به صورت كاملاً ‏محرمانه انجام شده است اما جزئيات اين پرونده در نامه‌اي كه اين روزها در واشنگتن دست به دست مي‌شود تشريح شده است‌.  


وكلاي قربانيان ياد شده روز پنج‌شنبه با ارسال اين نامه به نخست‌وزير لوكزامبورگ خواستار كمك دولت وي در مخالفت با تلاش ‏ايران براي رفع توقيف از اموالش شده‌اند. رونوشتي از نامه هم به مقام‌هاي ارشد كاخ سفيد ارسال شده است‌.  يك روزنامه امريكايي در گزارشي روز دوشنبه فاش كرده كه مقام‌هاي دولت باراك اوباما، رئيس‌جمهور سابق امريكا رهبري ‏تلاش‌هايي براي مصادره 1/6  ميليارد دلار از دارايي‌هاي بانك مركزي ايران را كه در لوكزامبورگ نگهداري مي‌شود به عهده ‏دارد. ‏موضوعي كه ماجرا را پيچيده‌تر مي‌كند اين است كه شكايت‌نامه‌اي را كه به صدور اين حكم غيابي عليه ايران منجر شده ‏خانواده‌هاي قربانيان حملات تروريستي 11سپتامبر سال 2001 تنظيم كرده‌اند‌.  در سال 2011 عده‌اي از قربانيان حملات 11 سپتامبر از يك قاضي فدرال در نيويورك به نام «جورج بي‌دانيلز» خواستند عليه ‏ايران حكم صادر و اين كشور را به پرداخت غرامت به قربانيان اين حمله محكوم كند. ادعاي اين گروه اين بود كه ايران به ‏گروه تروريستي القاعده براي اجراي اين حمله كمك كرده است‌. ‏ بي‌دانيلز بدون شواهد كافي و در حكمي سياسي سال 2012 ‏ايران را به پرداخت 2 ميليارد دلار خسارت به قربانيان اين حملات و پرداخت 5 ميليارد دلار به عنوان جريمه محكوم كرد. ‏‎ ‎

بر اساس گزارش نيويورك‌تايمز با توجه به نبود امكان اخذ پول از ايران اجراي اين حكم دادگاه تا چند سال مسكوت ماند تا اينكه ‏آشكار شد 1/6ميليارد دلار از دارايي‌هاي بانك مركزي ايران كه به موجب تحريم‌ها مسدود شده بود، در شركت «كلير استريم» ‏در لوكزامبورگ نگهداري مي‌شود‌.  سال گذشته وكلاي خانواده‌هاي قربانيان 11 سپتامبر يك قاضي در لوكزامبورگ را متقاعد كردند اموال بانك مركزي ايران را بار ‏ديگر مسدود كند. آنها در اقدامي به صورت همزمان شكايتي تنظيم كرده و خواستار صدور حكم درباره امكان استفاده از اين ‏اموال براي اجراي حكم غيابي دادگاه امريكايي شدند. ‏‎ ‎
  
تلاش براي رفع حكم توقيف
بانك مركزي ايران و شركت كليراستريم اكنون هر دو در تلاش هستند حكم توقيف جديد صادر شده را رفع كنند‌. ‏ دو وكيلي كه ‏رهبري اين تلاش‌ها را به عهده دارند مقام‌هاي دولت باراك اوباما، رئيس‌جمهور امريكا هستند‌.  ‎«لي اس وولوسكي»، يكي از وكيلان كاخ سفيد در دوره اول باراك اوباما بوده و «مايكل جي گاتليب»، نماينده دولت اوباما ‏براي بستن زندان گوانتانامو بوده است‌.  روزنامه نيويورك‌تايمز احكامي از اين دست را كه طي آنها رأي دادگاه‌هاي امريكا اموال ايران در مناطقي مانند اروپا را در معرض ‏‏خطر قرار مي‌دهد، موجب تضعيف اساس توافق هسته‌اي دانسته كه وعده داده بود پيوستن ايران به جامعه اقتصاد جهاني را ‏‏تسهيل كند‌.  پيام محسني، از كارشناسان مسائل بين‌المللي با خاطرنشان كردن اينكه همين حالا هم سرمايه‌گذاري‌هاي مورد انتظار در ايران در ‏‏دوران پسابرجام محقق نشده‌، مي‌گويد موفقيت عده‌اي در توقيف دارايي‌هاي ايران، دست مخالفان برجام در ايران براي انتقاد از ‏‏اين توافق هسته‌اي را باز خواهد گذاشت‌.  محسني به نيويورك تايمز گفت: «حكم‌هايي مانند اين دارايي‌هاي ايران در اروپا را در معرض آسيب قرار خواهد داد و اين براي ‏ايراني‌ها اگر نقض ‏نص صريح برجام نباشد، نقض روح آن است.»‎
  
واكنش ايران
معاون اروپا و امريكاي وزارت امور خارجه در خصوص بلوكه شدن يك ميليارد و 600 ميليون دلار از دارايي‌هاي ايران در ‏لوكزامبورگ گفت: اين پولي بوده كه متعلق به بانك مركزي و در زمان تحريم‌ها در اروپا بوده و به دليل تحريم‌هاي اعمال شده، ‏اين امكان وجود نداشته كه ما دسترسي به اين پول داشته باشيم‌.  ‎تخت‌روانچي ادامه داد: در اين فاصله و بعد از مذاكرات برجام هم كساني كه در جهت ضديت با جمهوري اسلامي ايران در داخل ‏و خارج از امريكا فعاليت مي‌كنند تلاش كردند آن مصوبه‌اي كه در داخل امريكا بوده است كه از ديد ما كاملاً غيرعادلانه و كاملاً ‏بي‌مبناست، به خارج از امريكا تعميم بدهند‌.  معاون اروپا و امريكاي وزارت امور خارجه با بيان اينكه الان اين مبلغ در اروپاست و هيچ تحول جديدي كه در يكي دو روز ‏اخير رخ داده باشد نبوده است، عنوان كرد: وكلاي بانك مركزي با وكلاي شركت لوكزامبورگي در تماس و در حال انجام ‏مشورت‌هاي لازم هستند تا ما بتوانيم به اين پول دسترسي پيدا كنيم و اين اتفاقات قبل از مذاكرات برجام افتاده بود‌.
 
ظريف: تماسي با تيلرسون نداشته‌ام
وزير امور خارجه در مصاحبه‌اي با خبرگزاري ايسنا در پاسخ به اين پرسش كه چرا ايران بعد از انتخاب ترامپ از سوي مردم ‏امريكا و بعد از آنكه به طور رسمي ‏‏در كاخ سفيد مستقر شد، در رابطه با اجراي برجام سعي نكرد با تيم رئيس‌جمهور جديد ‏امريكا ارتباط برقرار كند و براي توجيه ‏‏و توضيح برجام اروپايي‌ها را واسطه كرد؟ تأكيد كرد: ما هيچ وقت نگفتيم براي اجراي ‏برجام با كسي (امريكايي‌ها) صحبت ‏‏نمي‌كنيم. ‏ ظريف در پاسخ به اينكه اما آقاي عراقچي حدود يك ماه پيش در كنفرانسي خبري بر اين مسئله تأكيد كردند كه گفت‌وگوي ايران ‏‏‏با امريكا با پايان مذاكرات و اجرايي شدن برجام پايان يافته است، اظهار كرد: آن زمان كه آقاي عراقچي اين صحبت را مطرح ‏‏‏كردند، هنوز دولت امريكا شكل نگرفته بود كه بخواهيم با آن دولت تعامل كنيم. ‏

وي ادامه داد: در حوزه اجراي برجام محدوديتي براي گفت‌وگو و تعامل نداريم. ما اعلام كرديم كه برجام موضوع مذاكرات مجدد ‏‏‏‏نيست، اما براي گرفتن مجوزهاي اوفك مثل گذشته دوستان ما در وزارت خارجه با همتايان خود در وزارت خارجه و خزانه‌داري ‏‏‏‏امريكا ارتباط دارند، همچنين با اروپايي‌ها و كشورهاي ديگر، البته تاكنون در سطح بنده نيازي به ارتباط با وزير خارجه (جديد) ‏‏‏‏امريكا براي اجرام برجام نبوده و از اين رو هيچ تماسي با ايشان نداشته‌ام. ‏ظريف در پاسخ به اين پرسش كه تا الان كه حدود دو ماه از روي كار آمدن دولت ترامپ مي‌گذرد و با توجه به مواضع قبل و بعد ‏‏‏‏از انتخابش به عنوان رئيس‌جمهوري امريكا تعلل و اخلالي در روند اجراي برجام، رايزني‌ها و ارتباطات مقامات پيگيري‌كننده ‏‏‏‏اجراي برجام مشاهده نكرده‌ايد؟ گفت: در زمان اوباما هم اخلال در كار اجراي برجام بود. متأسفانه دولت امريكا صرف نظر از ‏‏‏‏اينكه چه كسي در كاخ سفيد است، فكر مي‌كند اهرم فشار اقتصادي را در اختيار دارد و مي‌تواند از آن استفاده كند و حتي بعد از ‏‏‏‏برجام هم آنچه ما و مقام معظم رهبري از بدعهدي امريكا مورد تأكيد قرار داديم، اين بود كه بايد يك به يك آنها (امريكايي‌ها) را ‏‏‏‏به اجراي تعهدات‌شان مجبور كنيم. اين واقعيتي است كه در همه مراحل آن را ديديم. همچنين ‏راه‌هايي براي كار با دلار پيدا كرده‌ايم.