گروه صنعت، معدن و تجارت: روند رو به رشد صنعت فولاد ايران در ميان کشورهاي جهان همچنان ادامه دارد. انجمن جهاني فولاد در آخرين گزارش خود از رشد 21.4 درصدي توليد فولاد خام و 28.2 درصدي توليد آهن اسفنجي ايران خبر داده است. براساس اين گزارش ايران موفق شده رتبه دومين کشور توليدکننده آهن اسفنجي در سال 2017 را کسب کند. همچنين براساس آمارهاي اعلام شده رتبه جهاني فولادسازي ايران طي سال گذشته چند پله ارتقا پيدا کرده است. رشد رتبه‌اي که نشان دهنده اين موضوع است که به‌دنبال ظرفيت‌هاي ايجاد شده از قبل، ايران به يکي از بازيگران مهم در سطح بين‌المللي تبديل شده است تا وارد بازار صادراتي شده و جايگاهي براي خود به‌دست آورد.

در همين حال انجمن جهاني فولاد با انتشار گزارشي توليد فولاد خام در 66 کشور توليدکننده فولاد جهان در سال 2017 را اعلام کرد. ميزان توليد فولاد خام ايران در سال گذشته ميلادي 21 ميليون و 726 هزار تن بود که حاکي از رشد 21.4 درصدي نسبت به سال 2016 بود. همچنين طي مدت مذکور توليد فولاد خام جهان با رشد 5.6 درصدي به يک ميليارد و 675 ميليون تن رسيد. توليد چين نيز با 5.7 درصد رشد به 831 ميليون و 700 هزار تن رسيد و طي اين مدت ترکيه با توليد 37 ميليون و 500 هزار تن فولاد خام شاهد رشد 31.1 درصدي بود. چين با توليد 831 ميليون و 730 هزار تن بيشترين ميزان توليد فولاد خام را در سال 2017 داشت و پس از آن ژاپن با توليد 104 ميليون و 930 هزارتن و هند با توليد 101 ميليون و 371 هزار تن در رتبه‌هاي دوم و سوم قرارگرفتند. امريکا و کره جنوبي نيز به ترتيب با توليد 81 ميليون و 640 هزارتن و 71ميليون و 180 هزار تن در رتبه‌هاي چهارم و پنجم قرار گرفتند.

توليد آهن اسفنجي جهان در سال 2017 با 9.2 درصد رشد به 72 ميليون و 770 هزار تن افزايش يافت که طي اين مدت هند با توليد 25 ميليون و 850 هزار تن رتبه نخست توليد اين ماده را کسب کرد و پس از آن ايران با توليد 20 ميليون و 540 هزار تن آهن اسفنجي که حاکي از رشد 28.2 درصدي نسبت به مدت مشابه سال 2016 بود، توانست در رتبه دوم جاي گيرد.

پيش از اين و براساس گزارش ۹ ماه نخست سال ۲۰۱۷ ميلادي ايران توانسته بود ۱۶/۲۳ ميليون تن فولاد توليد کند که نسبت به مدت مشابه سال قبل از آن ۳۰ درصد رشد داشت. به اين ترتيب ايران يکي از بزرگترين کشورهاي توليدکننده فولاد در خاورميانه است و بعد از برداشته شدن تحريم‌هاي اقتصادي و اجرايي شدن توافق هسته‌اي توانست سهم خود در بازار فولاد را افزايش دهد. اين کشور سرمايه‌گذاري زيادي در افزايش حجم توليد و افزايش توان صادراتي داشت. بازاريابي فعال ايران در سطح بين‌المللي باعث شد بازارهاي تازه‌اي براي محصولات توليدي ايران شناسايي شود و ايران به يکي از بازيگران مهم در بازار جهاني تبديل شود. مهم‌ترين دستاورد تلاش‌هاي ايران در بازار فولاد دنيا را مي‌توان در ارتقاي دو پله‌اي ايران در فهرست بزرگترين توليدکنندگان فولاد دنيا ديد.

براساس گزارش‌هاي رسمي‌منتشر شده ايران در نتيجه جذب سرمايه‌گذاري در صنعت فولاد و استفاده از فناوري‌هاي مدرن که بعد از برداشته‌شدن تحريم‌هاي اقتصادي امکان ورود آن فراهم شد، توانست به‌عنوان يکي از توليدکننده‌هاي اصلي فولاد دنيا معرفي شود و حجم توليدات خود از دو کشور فرانسه و ترکيه – که سال‌ها حجم توليدي بيش از ايران داشتند- بيشتر کند. در حال حاضر نيز بررسي‌ها نشان مي‌دهد که ايران در فهرست کشورهاي بزرگ توليدکننده فولاد دنيا بعد از تايوان و قبل از اوکراين قرار دارد. در سال 2016 ميلادي ايران چهاردهمين توليدکننده بزرگ فولاد بود و رقيب ديرينه‌اش يعني کشور ترکيه، بيش از ايران فولاد توليد مي‌کرد و بخش زيادي از محصولات توليدي‌اش را به بازارهاي بين‌المللي صادر مي‌کرد. با اين حال گزارش‌هاي مربوط به ماه‌هاي گذشته نشان مي‌دهد که در ۹ ماه نخست امسال ايران دهمين کشور بزرگ توليدکننده فولاد بود ولي در صورتي‌که ميزان توليد اين کشور در سپتامبر را معيار مقايسه قرار دهيم.

افزايش ظرفيت توليد در داخل

يکي از دلايل افزايش توليد فولاد به افزايش ظرفيت در زنجيره فولاد در سال‌هاي گذتشه برمي‌گردد. در اين ارتباط بهادر احراميان، عضو هيات مديره انجمن توليدکنندگان فولاد در گفتگو با خبرنگار «تجارت» مي‌گويد: افزايش توليد و ارتقاي رتبه ايران در زمينه فولاد به اين موضوع برمي‌گردد که ظرفيت‌هاي فولادسازي در کشور در چند سال گذشته افزايش يافته است. البته تا پايان سال و فصل سرد را در نظر بگيريم ممکن است تا حد اندکي توليد و تقاضا کاهش پيدا کند. اما موضوع اين است که رتبه چند سال گذشته کشور در ماه‌هاي گذشته ارتقا يافته است. 

اين عضو هيات نمايندگان اتاق بازرگاني در ادامه خاطرنشان کرد: با توجه به آمار صادرات نيمه نخست سال ۹۶ حدود ۵۰ درصد صادرات فولاد در نيمه نخست با توجه به اهداف برنامه‌ريزي‌شده تحقق يافته است، چراکه هدف‌گذاري شده بود که ۸ ميليون تن صادرات داشته باشيم. عضو هيات مديره انجمن توليدکنندگان فولاد ادامه داد: در بحث صادرات بايد زيرساخت‌هاي فيزيکي را گسترش دهيم که اين موضوع به حمل‌ونقل و آمادگي بندر بازمي‌گردد. البته براي ۸ ميليون تن ظرفيت صادرات زيرساخت‌ها آماده است، بنابراين در اين زمينه با مشکلي روبه‌رو نيستيم. البته براي صادرات بيشتر بايد يک هماهنگي بين صادرکنندگان و بخش دولت وجود داشته باشد. البته با توجه به رويکرد وزير صنعت بهاي خاصي به امر تجارت و صادرات اختصاص داده شده است. 

احراميان در ادامه براي صادرات پايدارتر عنوان کرد: به علاوه اينکه در امر صادرات فولاد بايد بتوانيم به سمت قراردادهاي بلندمدت‌تر پيش برويم. به عبارت ديگر در زمينه صادرات بايد يک راهبرد پايدار در پيش بگيريم. در اين راهبرد پايدار بايد تمامي‌قوانين دست‌به‌دست يکديگر بدهند تا بتوانند صادرات پايداري را شکل بدهند. البته ازسوي ديگر شرکت‌ها بايد تعهد و توان اين را داشته باشند که تعهدات بلندمدت را بپذيرند. وي در ادامه عنوان کرد: مسئله بعدي براي صادرات پيش رفتن به سمت صادرات با ارزش‌افزوده بالاتر است چراکه صادراتي که تنها به بيلت و اسلب و محصولات اينچنيني اختصاص يابد، چندان نمي‌تواند براي ما ارزش‌افزوده ايجاد کند. عضو هيات نمايندگان اتاق بازرگاني ايران همچنين در پايان تاکيد کرد: در نهايت اينکه بايد عوارض بر صادرات را کاهش دهيم و قوانين و مقررات صادرات را بيشتر از پيش تسهيل کنيم.