خشکی دریاچه‌اروميه سبب مهاجرتي عظیم می شود

دوره دهم مجلس يكي از متفاوت‌ترين ادوار بهارستان در زمينه فعاليت‌هاي زنان است. در اين دوره برخي زنان وارد پارلمان شدند كه توانايي‌ها و پتانسيل لازم را براي حضور در بهارستان داشتند و ناگفته نماند كه برخي از آن‌ها به خوبي درخشيدند. يكي از اين بانوان ، زهرا ساعی است. وي كه از طيف جوان مجلس به حساب مي‌آيد، در شهریور ۱۳۵۹ در کوی غیاث محله مارالان تبریز زاده شد. دوران دبستان را در «مدرسه پیروزی» زادگاهش طی کردو در دهه ۷۰ به دلیل شغل پدرش همراه با خانواده به تهران منتقل شد و در سال ۱۳۷۷ در رشته شیمی دانشگاه پذیرفته شد که البته بعدها در رشته زبان و ادبیات فارسی نيز تحصیل کرد. در مقطع کارشناسی ارشد به جغرافیای سیاسی تغییر رشته داد و از سال ۱۳۹۴ در مقطع دکتری رشته جغرافیای سیاسی در دانشگاه خوارزمی مشغول به تحصیل بوده است. پدرش «احد ساعی» از پاسداران «لشکر ۳۱ عاشورای آذربایجان» بود که اواخر آبان ۱۳۹۳ به دلیل جراحاتی که در دوران دفاع بر بدنش وارد شده بود، به شهادت رسيد.برخي از فعالیت‌ها و مهم‌ترین مسئولیت‌های زهرا ساعی را مي‌توان، مشاور استاندار و مدیر کل زنان و خانواده استانداری تهران، پژوهشگر معاونت پژوهش‌های سیاست خارجی مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، پژوهشگر مرکز مطالعات زنان دانشگاه تهران، همکاری با مرکز تحقیقات استراتژیک مجمع تشخیص مصلحت نظام، همکاری با سازمان ملی جوانان و همکاری با معاونت فرهنگی-اجتماعی شهرداری تهران دانست. از بین سه هزار و ۷۵۰ داوطلبی که نام‌نویسی کرده بودند، رتبه ۱۱۹ را کسب کرد و نتوانست به شورای اسلامی شهر تهران راه یابد. وي از اعضاي ليست اميد بود و در نهايت با راي خوبي به عنوان نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو راهی مجلس شورای اسلامی شد. در ادامه مشروح گفت‌وگوي اين نماينده مجلس با «قانون» را كه درباره حوزه انتخابيه او و مشكلات كلان كشور است، مي‌خوانيد:
قرار است تبریز به عنوان پایتخت گردشگری درکشورهای اسلامی با عنوان «تبریز 2018» شناخته شود دراین مورد توضیح اجمالی می‌دهید؟
تبریز درسال 2018 میلادی به عنوان پایتخت گردشگری کشورهای اسلامی انتخاب شده است؛ این رویداد بسیارمهم هر57 سال یکبار برای هرکشوري اتفاق می‌افتد. تبریز از لحاظ ژئوپلیتيک منطقه بسیار حساسی محسوب مي‌شود و درواقع کریدور شمال‌غرب کشور بامحوریت تبريز است. اين شهر از لحاظ آثار تاریخی وگردشگری بی‌نظیر بوده و در جهت جذب صعنت توریست تبریز می تواند توریست آموزشی،تاریخی ودرمانی جذب کند. به دلیل داشتن دانشگاه های معتبر از جهت جذب توریست درمانی نيز پزشکان متبحر دراستان وجود دارند كه سبب مي‌شود از کشورهای قفقاز جنوبی، ارمنستان وجمهوري‌آذربایجان جهت درمان به تبریز مراجعه کنند.
از لحاظ آثار تاریخی و طبیعت بکر منطقه نیز می‌توانیم جذب توریست تاریخی داشته باشیم؛ همان گونه كه صنعت توریست در بسياري از کشورها از سرانه بالایی برخوردار است تبریز 2018 می‌تواند شروع خوبی برای این صنعت درکشور باشد. لازم به ذكر است این رویداد مهم بسيار دقیق وعلمی در سطح کلان بررسی شده در کنار ستاد استانی، ستاد ملی تبریز 2018 تشکیل شده است. نمایندگان آذربایجان شرقی کارهای خوبی در مجلس انجام دادند و با وزارتخانه ها وسازمان‌های مربوطه هماهنگي‌هایي صورت گرفته است. هیات دولت 10درصد بودجه سازمانی را به تبریز 2018 اختصاص داده و در بودجه سال 97 نیز اعتباری به تبریز 2018 اختصاص داده شده است؛ باتوجه به اینکه وارد سال 2018 می‌شویم از آقای جهانگیری خواسته ایم این اعتبارات را زودتر ازمصوبه مجلس دراختیار ما قرار دهد. بايد اشاره كنم متولی اصلی كار استاندار و دستگاه های مربوطه هستند. جلسات خوبی در حوزه سخت افزاری ونرم افزاری شهر تشکیل و کارها ازیک سال ونیم پیش شروع شده است كه شهرداری تبریز نيز نقش بسیارمهمی دراین امر دارد. امیدواریم در قسمت عمرانی کارها سریع تر انجام شود.


چه اولویت‌هايی در زمینه بهبود وضعيت تبریز و مناطق اطراف آن دارید وتاکنون اقداماتی انجام شده است؟
جذب توریست جزو اولویت های بسيار مهم است. در همين راستا تبریز 2018 شروع یک رویداد بسیارمهم و نقطه آغاز به‌حساب می‌آید. در جلساتی که درسطح ملی واستانی داشتیم تاکید زیادي روی این موضوع شد. متاسفانه ضعف رسانه وتبلیغ وجود دارد و براي همين از وزارت امور خارجه و وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی خواسته شده از طریق سفارتخانه ها ورایزن‌های فرهنگی امرتبلیغات صورت بگیرد. کتابچه، بروشورهای تبلیغاتی طراحی و دراختیار وزارت امورخارجه قرار گرفته تا از طریق سفارتخانه‌ها براي تبریز 2018 تبلیغ صورت گیرد.
درحوزه شهری(سخت افزارونرم افزار)چه اقداماتی برای تبریز 2018 انجام داده اید؟
حوزه نرم افزاری بافت فرهنگی واجتماعی شهر را دربرمی گیرد. سخت افزار ی زیرساخت‌ها وتوسعه فضای شهری مثل مترو، ساخت وتوسعه هتل‌هاست كه خوشبختانه در بخش خصوصی ومشارکت‌های مردمی تبریز بسیار بالاست. از طرفي با اتاق بازرگانی وبخش خصوصی جلسات خوبی داشتیم كه قرار شده آن‌ها یک بخشی از کاررا برعهده بگیرند.
روستای کندوان با قدمتی که دارد آن‌گونه كه بايد توجهي به پتانسيلش نمي‌شود، نظر شما چيست؟
روستای کندوان یکی ازمناطق خاص گردشگری تبریز محسوب مي‌شود كه ویژگی خاص آن خانه‌هايي به حساب مي‌آيد كه در دل سنگ ساخته شده است. مهم‌ترین مشکل این روستا اسکان توریست ها وتوسعه هتل‌هاست که اگر این مشکل حل شود کندوان می‌تواند بار عظیمی از جذب توریست رادر خودداشته باشد.
در بحث مشکلات تبریز گفته شده ناامنی اجتماعی در اين شهر وجوددارد، آیا صحت دارد؟
وقتی به صورت کلی به آسیب های اجتماعی نگاه می کنیم تبریز رتبه بالایی ندارد و جزو شهرهای امن به‌حساب می آید. درهمه کلان شهر ها مشکلات ومعضلات اجتماعی وجود دارد؛ شهر تبریز درصد پایینی از این آسیب های اجتماعی را درخود دارد. درشورای عالی اجتماعی کشور چند اولویت به عنوان سرفصل آسیب ها تعیین شده كه عبارتند از اعتیاد ، طلاق ، بزهکاری که به لحاظ آماری متفاوت هستند. براي مثال در استان البرز بیشترين آمار ثبت طلاق ویزدکمترین ثبت را داریم. رشد طلاق در چند سال اخیر افزایش داشته و در حوزه طلاق تبریز با توجه به وسعت وجمعیت رتبه میانی را دارد. در بحث اعتیاد نیز در تبریز معتاد متجاهروجود ندارد. دربرنامه ششم راهکارهایي برای معضل اعتیاد آمده است؛ بعضی دستگاه ها موظف شدند درجهت کاهش این آسیب اجتماعی اقداماتی انجام دهند. در بحث آسیب های اجتماعی حاشیه نشینی ومهاجرت جزو بحث های مهم کلان‌شهرها محسوب می‌شود. قسمت اعظم مهاجرت‌ها از روستاها به دلیل عدم اشتغال است كه باعث ایجاد اشتغال کاذب می‌شوند. دربرنامه ششم آمده است که باید متولیان امر روستاهای خالی ازسکنه را دوباره احیا کنند. بحث اشتغال زایی درروستاها از دولت یازدهم شروع شده وهمچنین مجلس نیز مصوباتی دراین زمینه داشته است. صندوق توسعه ملی مبلغی برای اشتغال زایی در روستاها درنظر گرفته و قرار شده برای رونق روستاها افرادی که در شهر زندگی می‌کنند اما می خواهند در روستا اشتغال ایجاد کنند برحسب نوع شغل وام با درصد بسيار پایین به آن‌ها داده شود.
بیکاري درروستاییان ناشی ازچیست؟
تعریف درستی از اشتغال جدید در روستاهاوجود ندارد. کشاورزی مدرن تعریف نشده، زمین‌هاي کشاورزی مرغوب نیست، آب کم است و از طرفي جوانان روستا تحصیلات دارند ودوست ندارند کشاورزی کنند و دنبال شغل جدیدی می‌گردند.
در بحث كشاورزي وضعيت تبريز چگونه است؟
رونق در بخش کشاورزی بیشتر از باغداري ودرکنارآن دامپروری است. متاسفانه هنوز تعریفی از شغل جدید، مدرن ومکانیزه نشده است و به همین دلیل بعضی از محصولات نامرغوب است یا برای محصول تولید شده بازار وجودندارد. برای محصولات مرجوعی صنایع تبدلی نیست و این‌ها همان تعریف شغل جدید ومدرن است. ما اگر صادرات داریم صادرات بکر انجام می دهیم و ارزش افزوده را بالا نمی بریم.
برای جلوگیری از مهاجرت به شهرها اقداماتی صورت گرفته است؟
این کار از دولت یازدهم شروع شده است. معاونت روستایی نهاد ریاست جمهوری جلسات خوبی با دهیاران وبخشداران گذاشته است و مشاورانی به روستاها رفته اند و طرح‌های توجیحی متناسب با ظرفیت روستا ارائه كردند. در بحث تعاونی‌ها نيز کارهای خوبی صورت گرفته اما وسعت کار زیاد است. باید مردم روستا را به سمت آموزش وفرهنگ کار جمعی سوق دهیم كه در برنامه ششم برای کارهای انفرادی نيز تعریف صورت گرفته‌است.
در زمینه جاده وراه های ارتباطی چه کارهای انجام داده‌ايد؟
چند جاده و خط ریل راه آهن استراتژیک در استان وجود دارد. احداث بعضی ازاین راه ها از زمان‌هاي قبل کلید خورده اما به اتمام نرسیده است. مجمع نمایندگان استان یکی از اولویت‌های کاری خود را تکمیل واحداث راه های ارتباطی استان درنظر گرفته اند. از طرفي نيز جلسات خوبی با آقای آخوندی داشتیم و اولویت ها را ه ها را مشخص کردیم. در این یک سال که پیگیری کردیم خوشبختانه پیشرفت‌های خوبی حاصل شده و پروژه‌ها درحال انجام و سرعت کار نيز خوب است. فراموش نشود كه اتوبان بازرگان به تبریز به جهت احیاي جاده ابریشم از راه های استراتژیکی کشورمحسوب می‌شود و همچنین دربحث صادرات به کشورهای قفقاز شمال و اروپا تکمیل این راه بسيار مهم است. از دیگراقداماتي كه مي‌توانم به آن اشاره كنم توسعه ترمینال و فرودگاه تبریز است. دربحث تبریز2018 احداث فازدوم فرودگاه جزو کارهایي است که باید زودتر اقدام شود. برخي از کشورهای توسعه یافته راه را مبنای توسعه قرار داده اند، زیرا راه می تواند هزینه ها را پایین بیاورد. در اين زمينه با كمك حمل ونقل مي‌توانيم واردات وصادرات داشته باشیم.
استان شما نزديك‌ترين همسايه به درياچه اروميه است. در زمینه احیای اين درياچه چه اقداماتي مجلس و نمایندگان انجام داده اند؟
احیای دریاچه ارومیه جزومطالبات همیشگی ومهم آذربایجان است. مردم نيز روی این موضوع پافشاری می کنند و اگر دریاچه خشک شود، شاهد مهاجرت عظیم ساکنان شمال‌غرب کشورخواهیم بود. از تبعات دیگرآن وزش بادهاست که روی زیست محیط منطقه تاثیردارد و می توان گفت کل کشور را در یک بازه تحت تاثیر قرارمی دهد. در دولت یازدهم ستاد احیای دریاچه ارومیه تشکیل و درآنجا سه فاز تثبیت ، احیا وفاز نهایی تعریف شد. فاز تثبیت انجام و فازاحیای به دلیل کمبود اعتبارات وهمچنین هزینه بسيار بالایی که دارد همچنان مانده است و از دولت خواسته ایم سریع تر این اعتبارات را دراختیارما قراردهد. البته ناگفته نماند تامین این هزینه در توان داخلی کشورنیست و چندین راه پیش بینی شده است تا مشكلات حل شود. یکی از آن‌ها قرض گرفتن از صندوق جهانی یا کمک های بین المللی است. در همين راستا نامه‌ای خدمت ريیس جمهور نوشته‌ام و درآن بحث دریاچه ارومیه را مطرح كرده ام وحل معضل دریاچه را یک مطالبه عمومی قرارداده‌ام. رييس‌جمهور نيز قول داد به صورت ویژه به اين ماجرا رسیدگی کنند.
فراکسیونی درمجلس به نام فراکسیون ترک زبانان تاسیس شد، آیا این جدا سازی باعث انشقاق در کشور نمی‌شود؟
فراکسيون ترک زبانان با نگاه سیاسی و اقتصادی و براي رفع مشکلات منطقه تشکیل شد. درآن زمان بارها به این سوالات پاسخ دادیم.
كابينه روحاني تشكيل شد ولي به نظر شما چرا دولت از زنان استفاده نکرد؟
به نظر من بايد اين موضوع را از آقای روحانی بپرسید. حضور زنان در سطوح مدیریتی کشور جزومطالبات فراکسیون زنان وخانواده مجلس است. در همين راستا پیگیری های فراواني نيز صورت گرفت. درجلساتی که با هیات دولت داشتیم این موضوع را مطرح کردیم و در آن زمان نتیجه آن این شد که وزرا ملزم شوند یک معاون ویک مشاور خانم در وزارتخانه داشته باشند. البته این کار درحال انجام است ولي متاسفانه خانم‌ها رزومه اجرایی ومدیریتی در سطح کشورندارند و این یک معضل است. به نظر من تعیین مشاور ومعاون براي وزرا شروع خوبی است تا زنان قابلیت‌هاي خودشان را نشان دهند و درآینده تصدی وزارتخانه‌اي را داشته باشند.
شما عضو کمیسیون اجتماعی مجلس هستید؛ افرادي در جامعه هستند که به آن‌ها توانخواه می‌گویند و هزینه درمان آن‌ها بسیار بالاست وبیمه ندارند. آیا اقدامی در زمینه حل مشکل این افراد صورت گرفته است؟
سازمان بهزیستی متولی افراد خاص است و مراکز توانبخشی زیر نظر بهزیستی با هزینه کم یا حتی رایگان خدمات رسانی می کند. به دلیل گسترده بودن جامعه هدف دربرخي اوقات ضعیف کار می کند.
كشور ما دربحث بیمه قوی نيست و بيشتر خانواده‌ها باید خودشان هزینه‌های درمانی را پرداخت کنند. افراد توانخواه جزو بیمارهای خاص هستند و پوشش بیمه بایدبرای آن‌ها درنظرگرفته شود. در برنامه ششم ارتقاي حمایت‌های اجتماعی جامعه معلولان وتوانخواه به‌صورت شفاف آمده است و قرارشده ظرف پنج‌سال آینده برنامه‌ها اجرایی شود. ارگان‌ها ونهادهای مربوط موظفند در زمان تعیین شده خدمات به معلولان داشته باشند و دسترسی به امکانات را برای این افراد باید آسان‌تر کنند.
در بحث خدمات شهری وحتی استخدام این افراد، کمیسیون اجتماعی مجلس چه کارهایي انجام داده است؟
قوانین خدمات به معلولان تا حدودی کامل است. نقض وخلأهايی وجود داشت که در این لایحه حمايت از حقوق معلولان آن‌ را برطرف کردیم. اشتغال، مسکن به صورت ویژه دیده شده و سعی کردیم ضمانت اجرایی را بالا ببريم و نظارت‌ها را بیشترکنیم تا سازمان‌ها ونهادهای متولی به وظایف خودشان خوب عمل کنند و درغیر این صورت به آن‌ها تذکرداده می‌شود.
از طرف دیگر دستگاه‌ها باید خودشان را ملزم ومطالبات معلولان را جزو اولویت‌ها قرار دهند. براي مثال وزارت تعاون ورفاه در زمینه اشتغال افرادآن سه درصدی را که باید وزارتخانه دراستخدام نیرو معلول دارند، لحاظ کنند. دربحث مناسب‌سازی فضای شهری وحقوق شهروندی بسيار ضعیف کارشده‌است و فضاي لازم براي استفاده از اماکن عمومی برای معلولان وجود ندارد. البته بايد توجه داشت كه در بحث مشکلات معلولان، قانون وقانون‌گذاری یک مساله محسوب مي شود و بخش دیگر نوع نگاه و فرهنگ مردم است كه باید به صورت جدی به مقوله فرهنگ وفرهنگ سازی توجه شود. آموزش وپرورش، صداوسیما ورسانه ها متولی این امرهستند و نگاه به معلول نباید از روی ترحم باشد. معلول به عنوان یک انسان فقط از لحاظ جسمی مشکل دارد.
رسانه‌ها تا چه حد مي‌توانند در اين بين كمك كنند؟
باید اشاره کنم شبکه های مجازی امکان خوبی به معلولان درجهت آگاهی بخشی وگفتن مطالبات‌شان داشته‌اند. درواقع فضای مجازی ورسانه های یک بازوی اجرایی بسيار قوی ودقیق برای جامعه معلولان بوده‌اند. یک میلیون و 350 نفر معلول ثبت شده در بهزیستی داریم. جمعیت این افراد زیاد است و اين در حالي است که هرسال 80 تا 100 هزارنفر براثر تصادفات رانندگی به این جامعه معلولان اضافه می‌شوند اما آن‌ها ابرازی برای دیدن شدن ندارند.
قوانين فرزندخواندگی آیا تغییری کرده است تا خانواده ها راحت تر بتوانند مسئوليت كودكان را در اختيار بگيرند؟
در حوزه حقوقی وقضایی با پیگیری هايی که سازمان‌های مردم نهاد وبهزیستی داشته اند قوانین تسهیل تر شده است و حتی به خانم‌هايی که تجرد قطعی دارند فرزند داده می‌شود.
درزمینه اشتغال زنان مخصوصا زنان سرپرست خانواده چه اقداماتی صورت گرفته است؟
دربرنامه ششم به صراحت بحث زنان سرپرست خانوار را آورده ایم و در سال 93 زمانی که مدیرکل اموربانوان وخانواده استان تهران بودم طرح جامع توانمندی زنان سرپرست خانوار را به صورت پایلوت انجام دادم که این طرح ملی اعلام شد و تا قبل از این برنامه، متولی خاص برای زنان سرپرست خانوار درکشوروجود نداشت.آماری که از سال 85 تا 90 تهیه کردیم یک میلیون و 200زن سرپرست خانوار که تحت پوشش بهزستی وکمیته امداد بودند ثبت شده‌اند اما آمارهاي غیر رسمی پنج میلیون نفر را نشان می داد. درپایلوتی که انجام شد اطلاعات به صورت مدون وخودکار در اختیار متولی برنامه قرار می گیرد و متولی کار وزارت کارواموراجتماعی ونظارت برعهده معاونت زنان وخانواده ریاست جمهوری در نظرگرفته شده است. با جلساتی که در گذشته با خانم ملاوردی و امروز با خانم ابتکار داشتیم، قرار شده 10 استان به صورت پایلوت را شروع کنیم تا شناسایی و بانک اطلاعاتی این افراد وهمچنین بحث توانمندسازی آن‌هادر بخش اشتغال صورت بگیرد. بسیاری ازاین زنان جزو نیروی بالقوه به حساب می‌آیند. گفتني است در بحث اشتغال خانگی نیز طرح‌هايی داده شده که بسيار می‌تواند کمک به اقتصاد خانواده وکشور باشد.
انتقادهاي فراواني به موضوع ازدواج كودكان وجود دارد، نظر شما در اين باره چيست؟
در قانون مدنی کشور سن ازدواج برای دختران 13 تا 15 با اذن ولی یا اجازه دادگاه آمده است. زیر 13 سال را قانون اجازه ازدواج وثبت نمی دهد. ما نيز از ثبت احوال خواستیم آمارازدواج به تفکیک استان ها رابه ما بدهد كه طبق اين آمار بیشتر ازدواج هاي زير سن قانوني در سیستان بلوچستان وخراسان شمالی صورت می‌گیرد. این نوع ازدواج‌ها قومي، قبیله ای وعشیره‌اي هستند.
لايحه حمايت از كودكان به كجا رسيده است؟
در کمیسیون قضایی مجلس مواد تصویب شده و تا آخر امسال لایحه به صحن مجلس می‌آید. حمایت‌ها جامع تر شده وقوانین بیشتربه نفع کودکان تقویت شده است.
اين گفته را كه به كودكان كار تعرض مي‌شود، قبول داريد؟
نمي شود در اين‌باره اظهارنظر قطعي كرد. اين قشر از مردم جامعه ما در شرايط سختي زندگي مي‌كنند و مي‌تواند اتفاقات فراواني براي آن‌ها رخ دهد. البته من مخالف طرح ضربتی جمع آوری کودکان بودم زيرا طرح‌هاي اجتماعي ما از آن‌جايي كه با عجله اجرا مي‌شود كارآيي لازم را ندارد. از سوي ديگر تعدد دستگاه‌هاي مختلف و اختلال فعاليت‌ها كه در اين زمينه اقدام مي‌كنند سبب مي‌شود تا فعاليت‌ها آن‌گونه كه بايد نتيجه لازم را نداشته باشد.
نظرشمادر مورد حضور زنان در استادیوم چیست؟
مساله زنان همیشه حاشیه سیاسی دارد. بحث حضور زنان در ورزشگاه‌ها از مجاري خود پيش نرفت. بي‌شك ابتدا باید کارشناسی صورت می‌گرفت و باعلماومراجع مشورت و بعد ازطریق رسانه اعلام عمومی مي‌شد ولي چون از ابتدا از مسير خودش پيگيري نشد، با حواشي همراه شد.