گزارش «همدلی» از دلایل بانک‌ها درخصوص عدم تسهیلات‌دهی مناسب به‌مردم پول نداریم

همدلی| فاطمه آقایی‌فرد: وام ازدواج در لایحه بودجه سال آینده 50 درصد رشد کرد تا حواشی آن دست از سر اقتصاد برندارد. انتقادها از تکلیف جدید دولت برای بانک‌ها در حالی از سوی برخی از کارشناسان اقتصادی و نمایندگان مجلس مطرح می‌شود که به اعتقاد برخی از تحلیلگران و صاحب نظران مسائل بانکی، هنوز منابع کافی برای افزایش تسهیلات در دسترس بانک‌ها نیست. حالا به باور بسیاری از تحلیل‌گران اقتصادی بدون شک دولت با در نظر گرفتن هزینه‎های بالای ازدواج بخصوص در سال‌های اخیر، پیشنهاد افزایش 50 درصدی تسهیلات را در لایحه بودجه 97 مطرح کرده است، اما هنوز بسترهای لازم برای اجرای این طرح در بانک‌ها فراهم نیست و سال به سال بر تعداد افرادی که در صف دریافت تسهیلات ازدواج هستند، اضافه می‌شود. در انتهای تیر ماه همین امسال بود که بانک مرکزی از صف حدودا 500 هزار نفر از متقاضیان برای دریافت تسهیلات ازدواج در بانک‌ها خبر داد. صف نیم میلیون نفری مردم برای دریافت تسهیلات ازدواج اگرچه بعد از اجرای طرح ضربتی ارائه وام ازدواج به حدود 130 هزار نفر در پاییز همین امسال رسید، اما به‌نظر می‌رسد که با زیاد شدن تکالیف بانک‌ها از سوی دولت این‌روزها گلایه‌های بانک‌ها درباره این افزایش بلندتر شده و دادشان از بیداد بی پولی درآمده است. بحران نظام بانکی با افزایش معوقات بانکی و تعیین تکلیف جدید برای اجرای پروژه‌های مالی حالا بانک‌ها را در وضعیتی آشفته قرار داده است. آمار بانک مرکزی نیز نشان می‌دهد که تا ابتدای ماه آبان امسال بدهی دولت به بانک ها برابر 245هزار و 600 میلیارد تومان بوده است. حالا با چنین فضایی به ‌نظر می‌رسد که تحقق ارائه تسهیلات ازدواج 10 میلیون تومانی تا رسیدن به 15 میلیون تومان، باید مسیری طولانی و پیچیده را طی کند.
بانک‌ها راهکار می‌خواهند
اما و اگرهای افزایش 50 درصدی وام ازدواج تمامی ندارد. از یک طرف بانک‌ها از کمبود منابع و اعتبارات لازم برای افزایش رقم تسهیلات خبر می‌دهند و از طرفی نیز از بهارستانی‌ها برای چگونگی اجرای این مصوبه راهکار می‌خواهند. بانک‌ها می‌گویند مشکلی برای افزایش تسهیلات ازدواج ندارند. دولت و مجلس باید بدانند منابع مورد‌نیاز را چگونه تامین کنند بهارستانی‌ها نیز در پاسخ به این سوال بانکی‌ها جواب مشخصی ندارند و معتقدند که این افزایش از طرف دولت بوده و با توجه به بحرانی که در بانک‌ها وجود دارد نمی‌توانند راهکاری را به بانک‌ها بدهند. در این‌باره جهانبخش محبی‌نیا، عضو کمیسیون برنامه و بودجه، به «همدلی»، می‌گوید: «تکلیفی که بر عهده بانک‌ها گذاشته شده از سوی دولت بوده و بنا بر خواسته هیئت دولت بحث افزایش تسهیلات بانکی به 15 میلیون تومان اعلام شده است.» او ادامه می‌دهد: «این طرحی بودکه که قبلا توسط دولت مطرح شده و به‌نظر می‌رسد که دولت حتما منابعی برای این طرح دیده که از مجلس خواسته تا آن را به تصویب برساند.» به گفته محبی‌نیا: «باید دولت جلسه‌ای را با بانک مرکزی داشته باشد و درخصوص محل این بودجه رایزنی کند؛ وظیفه ما این است که پیشنهادات دولت را بررسی کنیم، ما تامین کننده منابع نیستیم.»
کاظم دوست‌حسینی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در گفت و گو با «همدلی»، راهکارهای لازم برای چگونگی تامین منابع بانک‌ها برای افزایش تسهیلات بانکی را این‌طور توضیح می‌دهد: «بانک‌ها از محل منابع قرض‌الحسنه منجاز هستند تا تسهیلات بدوون بهره را به افراد متقاضی ارائه دهند. اما به دلیل محدود بودن سپرده‌‎های قرض‌الحسنه‌ای که در اختیار بانک‌ها است، این ارقام جوابگوی تعداد زیاد متقاضیان نیست.» او ادامه می‌دهد: «این مشکل همیشه در سال‌های قبل نیز وجود داشته است و بانک‌ها از منابع محدودی برای پرداخت تسهیلات به زوجین برخوردار بودند. اما با تصمیم دولت و مجموعه دستگاه‌های فعال دولتی، وام‌های ازدواج فعال روی کار آمدند و بودجه‌ای هم از طریق بانک مرکزی برای این کار در نظر گرفته شد و به‌نظر می‌رسد که بانک‌ها نباید در حال حاضر مشکل بودجه داشته باشند.»


منابعی که در بودجه تسهیلات لحاظ می‌شود، هزینه نیست
حاشیه‌های افزایش تسهیلات بانکی و تکلیف جدید دولت به بانک‌ها در حالی مطرح است که بانک‌ها همچنان موافق اجرای این مصوبه هستند، اما نیاز به راهکارهای کارشناسانه برای جلوگیری از طویلتر شدن صف‌های انتظار دارند. به گفته دوست حسینی: «منابعی که در بودجه لحاظ می‌شود، هزینه نیست زیرا تسهیلات بانکی به مرور زمان به بودجه بازگشت داده می‌شود.» این کارشناس مسائل بانکی با یادآوری مشکلات بانکها در سال‌های گذشته در خصوص افزایش وام از سه میلیون تومان به 10 میلیون تومان نیز می‌گوید: «سال گذشته مشکلاتی در زمینه پرداخت وام 10 میلیون تومانی به زوجین وجود داشت اما از انجایی که همه بانک‌ها در اجرای پرداخت تسهیلات ازدواج همکاری کردند، بنابراین مشکلات تا حدودی رفع شد.» نگاهی به کارنامه بانک‌ها در سال‌های قبل به خوبی نشان می‌دهد هر بار که تکلیف جدیدی از سوی دولت بر عهده بانک‌ها گذاشته شده است، صدای انتقادها از طولانی شدن صف‌های دریافت وام نیز بلندتر از قبل شده است. حالا با چنین اوضاعی در لایحه بودجه سال آینده نیز این نگرانی‌ها وجود دارد و به‌نظر می‌رسد که افزایش رقم تسهیلات تا 15 میلیون تومان از توان بانک‌ها خارج است و طرحی است که تا اجرایی شدن فرسنگ‌ها فاصله دارد. این در حالی است که خود بانک‌ها به متقاضیان می‌گویند :«هیچ‌گاه در زمینه تسهیلات ازدواج کوتاهی نکرده‌اند» یا«اگر ضامن داشته باشید، حتما دو هفته بعد از ثبت نام در بخش تسهیلات ازدواج سایت بانک مرکزی، می‌توانید وام بگیرید»، «ردیف بودجه برای افزایش تسهیلات ازدواج بانک‌ها توسط بانک مرکزی در نظر گرفته شده است» و ...، با این همه به نظر می‌رسد که آمار بالای مردم در صف انتظار دریافت وام واقعیتی است که خود بانک‌ها آن را انکار می‌کنند. به گفته دوست‌حسینی: «باید دید چه تعداد افراد در صف دریافت وام 15 میلیون تومانی قرار می‌گیرند و هنوز قضاوت درباره موفقیت این طرح خیلی زود است.» او ادامه می‌دهد: «باید بانک مرکزی، صندوق توسعه ملی به بانک‌ها منابعی را تزریق کنند و سپرده‌های قرض‌الحسنه در اختیار بانک‌ها قرار دهند. با همکاری بانک مرکزی و صندوق توسعه ملی، در کنار سپرده‌ یا قرض‌الحسنه و اعتباری که در بودجه سال 97 در نظر گرفته شده است، می‌توان به بانک‌ها در اجرای این طرح کمک کرد.» به گفته این کارشناس، دولت نیز باید منابعی را در بخشی از بودجه سال آینده در نظر بگیرد. زیرا این منابع اگر از ابتدای سال در اختیار بانک‌ها قرار بگیرند، می‌توان به اجرای موفق افزایش تسهیلات ازدواج امیدوار بود.‌
از رئیس‌جمهور بپرسید
سیدناصر موسوی‌لارگانی- بانک‌ها همیشه به دنبال سود بالاتر هستند. در واقع، اگر دولت به بانک‌ها این اختیار را دهد که خودشان برای تعیین میزان تسهیلات تصمیم‌گیری کنند، حتما در این زمینه تخلف خواهند کرد زیرا بانک‌ها همیشه به دنبال منفعت خود هستند. به عبارتی باید گفت که بانک‌ها همیشه به دنبال سود بیشتر از تسهیلاتی هستند که به مردم می‌دهند، و تنها زمانی تکالیفی را که دولت بر عهده آن‌ها گذاشته اجرا می‌کنند، که سود بالایی در کار باشد. این در حالی است که با توجه به پایین بودن میزان سود تسهیلات ازدواج، بانک‌ها همیشه از ناتوانی خود برای پرداخت این رقم حکایت می‌کنند. بانک‌ها با توجه به این‌که با سودهای ناچیز تسهیلات ازدواج نمی‌توانند در بهترین نقاط شهر برج بسازند یا وارد کار ساخت و ساز شوند، از افزایش میزان تسهیلات ازدواج گله می‌کنند و مدعی هستند که منابع لازم برای پرداخت افزایش تسهیلات ازدواج را ندارند. در واقع با توجه به این که درآمد بانک‌ها از محل پرداخت تسهیلات به زوجین پایین است و تامین کننده هزینه‌های لازم برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های سودآور اقتصادی نیست، بنابراین هر گونه افزایشی در میزان تسهیلات با سود پایین برای آن‌ها به صرفه نیست و طبیعی به نظر می‌رسد که از انجام آن امتناع خواهند کرد. این در حالی است که اگر در مجلس مصوب شود که تسهیلات ازدواج با سود بالای 40 درصدی است، حتما بانک‌ها برای پرداخت این تسهیلات تشویق خواهند شد. در حال حاضر بانک‌ها تنها از طریق سپرده‌های مردم در حساب‌های جاری است که به متقاضیان وام ازدواج می‌دهند. اما همانطور که گفته شد بانک‌ها به دلیل سود پایین تسهیلات ازدواج عملکرد مناسبی را نداشته‌اند. حتی زمانی که میزان تسهیلات ازدواج سه میلیون تومان بود نیز گزارشاتی درباره صف طولانی متقاضیان دریافت تسهیلات ازدواج به گوش می‌رسد و به نظر می‌رسد مشکل بانک‌ها برای پرداخت این وام نبود منابع کافی نیست و بحث سود پایین در کار است. به نظر می‌رسد در حال حاضر راهکار خاصی نمی‌توان برای بانک‌ها داد تا بتوانند مبلغ وام را از 10 میلیون تومان به 15 میلیون تومان برسانند. باید راهکار را از خود رئیس جمهوری پرسید. وقتی حسن روحانی به مردم قول داد تا میزان وام ازدواج را به 15 میلیون برساند، حتما بودجه‌ای هم برای آن در نظر گرفته است و به نظر می‌رسد نگرانی خاصی در این زمینه وجود ندارد.
سایر اخبار این روزنامه
محمدرضا تابش از لزوم رایزنی‌های سه جانبه برای بازدید نمایندگان مجلس از زندان‌ها خبر داد سانچی از شایعه تا واقعیت رو در رو با حسام الدین سراج از اوضاع موسیقی در ایران تا حضور در فجر؛ اجرا در افغانستان بهتر از اینجاست بررسی «همدلی» از عملکرد شهرداری تهران در دوران تصدی اصول‌گرایان، بعد از افشاگری نجفی گزارش «همدلی» از دلایل بانک‌ها درخصوص عدم تسهیلات‌دهی مناسب به‌مردم پول نداریم در چند دوره اخیر جشنواره تئاتر فجر، پوسترها از تئاترها خبرسازترند شوکه کننده‌تر از برق سه فاز! روایتی از آخرین روزهای حضور پهلوی دوم در ایران بر اساس خاطرات سالیوان آخرین سفیر‌ ایالات متحده در تهران وقتی مدرسه رسانه ملی دیر می‌شود اطلاعیه دفتر رئیس‌جمهور انتساب جمله «امام زمان(عج) هم قابل نقد است» به رئیس‌جمهور، کذب محض است جهانگیری: راهکار، راه اندازی گفت‌وگوی ملی است مدیرکل سابق مشارکت مردمی سازمان حفاظت از محیط زیست: انتقال پایتخت سیاسی بحران آب را برطرف می کند