افزایش تبعیض در ایران با رتبه 140 از 144 کشور؛

بار دیگر رتبه‌بندی شاخص شکاف جنسیتی در دنیا و وضعیت ایران به لحاظ مشارکت‌های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی عنوان شده است‌. رتبه‌ای پایین‌تر از سال قبل دستاورد جدید ایران در این شاخص ارزیابی است!
مدیرکل بین‌الملل معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری با اشاره به رتبه ۱۴۰ ایران در شاخص شکاف جنسیتی در میان ۱۴۴ کشور گفت: به کارگیری زنان در سطوح مدیریتی میانی در آینده نزدیک فرصت را برای حضور زنان در مناصب بالاتر همچون موقعیت وزارتی و مجلس که نقش مهمی در ارتقای شاخص مشارکت سیاسی زنان دارد، فراهم خواهد کرد‌.
لیلا فلاحتی در گفت‌وگو با ایسنا، با اشاره به دلایل اهمیت شاخص‌های توسعه ایران، ترکیه و عربستان در جامعه بین‌الملل گفت: در جامعه جهانی این سه کشور در خاورمیانه تعین‌کننده هستند. همچنین موضوع فرهنگ اسلامی در همه سیاستگذاری‌های آنها محوریت دارد. به همین دلیل بیش از سایر کشورهای غرب آسیا و خاورمیانه مورد توجه جامعه جهانی قرار می‌گیرند‌.
وی در ادامه با بیان اینکه تغییر و تحولات اخیر عربستان «تحولاتی اجتماعی» بودند و تغییر چندانی در شاخص شکاف جنسیتی به شکل مشهود ایجاد نکردند، اظهار کرد: با این وجود چنین تحولاتی در شاخص‌های بین‌المللی دیگر مشهود خواهند بود‌. همچنین شاخص دیگری به نام SIGI (تحولات اجتماعی) مربوط به قوانین است‌. به عبارت دیگر وقتی قوانین در کشوری بهبود پیدا می‌کند، این شاخص آن را می‌سنجد‌.


رتبه ۱۴۰ «شکاف جنسیتی» ایران در میان ۱۴۴ کشور نکته بارز این ارزیابی بین‌المللی است که حرف‌های زیادی برای گفتن دارد‌. چاد‌، سوریه‌، پاکستان و یمن کشورهایی هستند که در رتبه پایین‌تری نسبت به ایران قرار دارند‌.
با این وجود عربستان در این شاخص رتبه ۱۳۸ را کسب کرده که عمدتا به دلیل «نرخ مشارکت اقتصادی» 5/22 درصدی زنان عربستانی نسبت به مشارکت ۱۷ درصدی زنان ایرانی است. «نرخ مشارکت زنان در مجلس» عربستان نیز حدود ۲۰ درصد است که این نرخ در ایران حدود ۷ درصد است‌.
فلاحتی با اشاره به شاخص‌های مربوط به توسعه انسانی و جنسیتی بین‌المللی گفت: شاخص‌هایی که تحت تاثیر گزارش‌های توسعه انسانی قرار دارند به دلیل آنکه مجموع شاخص‌های توسعه کشور را با نسبت کلی زنان و مردان نسبت به توسعه محاسبه می‌کنند، معمولا وضعیت کشور را بهتر نشان می‌دهند‌. به همین دلیل محاسبه این شاخص‌ها به شکل جداگانه در مورد زنان میزان پایین‌تری را نشان می‌دهد‌.
به گفته این مقام مسوول در حوزه زنان، از سال ۲۰۰۶ شاخص تخصصی دیگری برای سنجش میزان فاصله «توسعه بر اساس جنسیت» ایجاد شده است‌. در واقع شاخص شکاف جنسیتی به فاصله زنان و مردان در دسترسی به شاخص‌های توسعه می‌پردازد و چهار سازه اصلی دارد که شامل آموزش، بهداشت، مشارکت اقتصادی و سیاسی است‌.
مدیرکل بین‌الملل معاونت امور زنان و خانواده ریاست جمهوری همچنین با اشاره به رتبه ۱۳۶ ایران در «مشارکت سیاسی» زنان نسبت به رتبه ۱۲۴ عربستان اظهار کرد: در عربستان به دلیل سهمیه‌بندی مشخصی که برای کرسی‌های زنان مجلس وجود دارد به طور اتوماتیک ۲۰ درصد از زنان صندلی‌های مجلس را تصاحب می‌کنند‌.
همچنین در ترکیه نیز سهمیه‌ای بین ۲۰ تا ۲۵ درصد برای احزاب در خصوص انتخاب نمایندگان زن وجود دارد‌. در این کشور انتخاب زنان مانند عربستان به شکل فرمایشی نیست اما اختصاص سهمیه احزاب نیز باعث افزایش مشارکت سیاسی آنان شده ‌است‌.
این‌طور عنوان شده که مشارکت اقتصادی زنان ایرانی در سطح بالایی قرار دارد اما به دلیل اینکه مشارکت آنان در بخش غیررسمی اقتصاد صورت می‌گیرد، در شاخص‌های توسعه محاسبه نمی‌شود‌. ساختارها و فرآیندهای پیچیده‌ قانونی باعث می‌شود زنان فعال در بخش غیررسمی تمایلی به ثبت اقتصادی و حضور در بازار رسمی نداشته باشند‌. علاوه بر این از نظر فرهنگی زنان با وجود مشارکت اقتصادی و درآمدزایی عمدتا خود را خانه‌دار معرفی می‌کنند و از نظر آنان اشتغال، شغلی رسمی و با حضور در محل کار ثابت و با حقوق ثابت معنی شده است.
این تفاوت رویکرد باعث شده زنانی که حتی درآمد دارند در فرآیند ثبت آمار و سرشماری‌ها خود را «خانه‌دار» معرفی کنند‌.
وجود مشوق‌هایی که باعث می‌شود زنان فعال اقتصادی خودشان را به شکل رسمی ثبت کنند به حدی اهمیت دارند که ثبت شدن این فعالیت‌ها باعث می‌شود شاخص مشارکت اقتصادی ما تا ۳۰ درصد افزایش یابد‌. علاوه بر این زنان روستایی در ایران، درصد مشارکت اقتصادی بالایی دارند و به شکل پیوسته مشغول فعالیت‌های کشاورزی‌، تولید صنایع دستی، بافت فرش و‌.‌.‌. هستند، اما همچنان در فرآیند سرشماری خود را خانه‌دار معرفی می‌کنند‌.
مدیرکل بین‌الملل معاونت امور زنان و خانواده ریاست‌جمهوری با تاکید بر ساختارها و موانعی که باعث می‌شود زنان به دلیل ترس از پرداخت مالیات و نبود مشوق‌هایی نظیر معافیت مالیاتی، فعالیت اقتصادی‌شان را اعلام نکنند، گفت: دولت به همراه مجلس باید در یک فرآیند تعاملی و هم‌اندیشی تلاش کند و از طریق اختصاص مصوبه‌های اثربخش، نرخ واقعی مشارکت اقتصادی زنان ایرانی را محاسبه و در آمارهای رسمی وارد کند‌.
این اظهارات اما عنوان نمی‌کند سال گذشته زنان در شاخص‌های برابری با مردان در مسایل توسعه اقتصادی و سیاسی و اجتماعی رتبه 139 را در اختیار داشته و امسال یک رتبه هم در سطح دنیا تنزل کرده و چهار کشور به آخرین رتبه‌های دنیا مانده است‌. زنانی که به صورت شهودی در این سرزمین با همه محدودیت‌هایش شاید به اندازه زنان بسیاری از کشورهای در حال توسعه دنیا کار می‌کنند و زحمت می‌کشند، اما حقوقی برای آنها یا وضعیت‌شان در شاخص‌های اجتماعی و اقتصادی ثبت نمی‌شود‌.
حالا ایران در برخی شاخص‌ها از عربستان هم عقب افتاده است و روزبه‌روز به دلیل برابر نبودن وضعیت حقوقی چه در اقتصاد، چه در حقوق قضایی و چه در اجتماع و حضور زنان در صحنه‌های سیاسی، رتبه آن نیز در دنیا پایین می‌آید‌.
رتبه‌بندی شاخص‌های جدید در دنیا نشان می‌دهد وضعیت ایران به مراتب بدتر از سال‌های قبل شده و این تبعیض علیه زنان ایرانی را بیش از قبل در دنیا نشان می‌دهد‌.