گفت‌و‌گو به ناتوان‌سازی تفکرات افراطی می‌انجامد


وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی سیطره سایه سنگین رفتار و افکار افراطی و خشونت طلبانه در مناطق مختلف جهان را ناشی از فقدان روح گفت‌و‌گو و تعامل فرهنگی میان نخبگان خواند و مهم‌ترین راه برای حرکت دوباره به سوی صلح و ثبات را تعامل فرهنگی، علمی و دینی عنوان کرد.
به گزارش ایرنا سیدعباس صالحی در آیین افتتاحیه نخستین اجلاس گفت‌و‌گوهای فرهنگی آسیایی با اشاره به اینکه غایت ارتباط فرهنگی، اعتماد‌سازی و شکل‌گیری فهم مشترک است گفت:«تجربه‌های تاریخی در روابط بین‌الملل نشان می‌دهد که هر گاه ارتباط میان ملت‌ها در بستری فرهنگی سامان یابد، پایدار، صلح‌آمیز و منشأ توسعه بوده چراکه غایت ارتباط فرهنگی، اعتمادسازی و شکل‌گیری فهم مشترک است.» وزیر ارشاد با اشاره به اینکه فرهنگ به‌عنوان اصلی‌ترین کالا و سرمایه از آسیا به سایر نقاط جهان عرضه شده ادامه داد:«مفتخر هستیم که فرهنگ و تمدن ایرانی اسلامی در کنار سایر فرهنگ‌ها و تمدن‌های بزرگ آسیا در طول تاریخ منادی گفت‌و‌گو، صلح، دوستی و تعامل با دیگر ملت‌ها بوده و قاره آسیا در خود فرزانگانی همچون سعدی، حافظ، رودکی، مولانا، فردوسی، گاندی، نهرو و اقبال پرورش داده است که همانند خورشیدی تابان در آسمان شعر و ادب و نیز صلح و دوستی پرتوافشانی می‌کنند.»
به گفته صالحی رویکرد دولت دوازدهم در عرصه مناسبات با دولت‌ها و ملت‌ها بر پایه گفت‌و‌گو شکل گرفته است، او در همین رابطه گفت:«این رویه هم در تعاملات سیاسی که شاهد اخیر آن موضوع برجام است و هم در ارتباطات و تعاملات فرهنگی با سایر جوامع بویژه آسیا که از اولویت‌های اساسی در مناسبات جمهوری اسلامی ایران به شمار می‌رود، دنبال می‌شود؛هرگونه تعامل و همکاری فرهنگی بویژه میان نخبگان و اندیشمندان ایرانی و آسیایی مورد استقبال ما بوده و آن را حرکتی سازنده در مسیر بالندگی و رشد فرهنگ و تمدن آسیایی می‌دانیم.»


صالحی درباره پیام برگزاری نخستین اجلاس گفت‌و‌گوهای فرهنگی آسیایی برای مبارزه با داعش و گروه‌های تکفیری افزود: «پارادایم گروه‌های تکفیری و افراطی، کینه و نفرت و دور شدن انسان‌ها از همدیگر و توسعه گفتمان افراطی تکفیری و خشونت است. گفتمان گفت‌و‌گو، گفتمان نفرت، کینه و خشونت را در بستر اجتماعی و فرهنگی ناکارآمد می‌کند. گفت‌و‌گو می‌تواند به ناتوان‌سازی بنیادین تفکر افراطی و تفکرهای خشونت بینجامد.»

درک خاستگاه فکری و نگرانی‌های طرف مقابل با گفت‌وگوی فرهنگی
 در این مراسم همچنین محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه کشورمان در سخنانی آسیا را خاستگاه تفکر و فلسفه، گفت‌و‌گو و درک مشترک عنوان کرد و در عین حال از این‌که همین قاره کهن محل بحران‌ها، درگیری‌ها، کشمکش‌ها و کشتارهای فراوانی است و با مبانی فرهنگی و اعتقادی و دیدگاه‌های مختلف در آسیا فاصله پیدا کرده است، اظهار تأسف کرد.
او با تأکید بر این‌که ما نیازمند گفت‌و‌گوی فرهنگی هستیم، منظور خود را از گفت‌و‌گو چنین بیان کرد: پارادایم گفت‌وگو مبتنی بر فراگیری شاملیت و حضور همگان برای رفع مشکلات مشترک جهانی است. به گفته وزیر امور خارجه، در گفت‌و‌گو بر مبنای آنچه فرهنگ‌های آسیایی و فرهنگ اسلامی حکم می‌کند ما بیشتر به دنبال فهم و درک و شنیدن و یادگیری هستیم. وزیر امور خارجه بیان کرد: ما قبل از آن که در گفت‌و‌گو به دنبال تحمیل عقاید و یا حتی اقناع طرف مقابل باشیم به دنبال درک خاستگاه فکری و نگرانی‌های طرف مقابل هستیم. در چنین گفت‌و‌گویی است که ما قبل از هر چیز دریافت می‌کنیم که طرف مقابل جز خود ما نیست و او هم نگرانی‌ها، آرزوها، خواست‌ها و امیدهای مشابهی با ما دارد.ظریف در ادامه بر نقش فرهنگ به‌عنوان یک عامل امنیت‌زا تأکید کرد و گفت: مهم‌تر از مقابله نظامی و پایدارتر و اصیل‌تر از چنین رویکردی، مقابله با فرهنگی است که بر مبنای نفرت و ایجاد وحشت از دیگران تلاش می‌کند به باطل خود را حفظ کند. او در بخش دیگری از صحبت‌های خود با اشاره به اهانت رئیس جمهوری امریکا به برخی از ملت‌های جهان افزود: همه ما که به دنبال ساخت جهانی بهتر هستیم نیاز داریم با چنین نگرشی از مبانی فکری و فرهنگی آن که مبتنی بر خود برتربینی است مقابله کنیم. وزیر امور خارجه تصریح کرد: راهی جز شروع گفت‌و‌گو بر مبنای احترام متقابل و تلاش برای فهم مشترک وجود ندارد.

گفت‌وگوهای فرهنگی راهی برای از میان برداشتن جهل و جنگ
منصور غلامی وزیر علوم، تحقیقات و فناوری در بخشی از صحبت‌های خود در این اجلاس به توجه بر خرده‌فرهنگ‌ها تأکید کرد و افزود: بدون احترام به فرهنگ‌های متفاوت و بخصوص خرده‌فرهنگ‌ها چه در درون مرزها و چه در خارج از مرزهای خودمان، نمی‌توانیم در حرکت‌های فرهنگی توفیق داشته باشیم.
او گفت: فرهنگ‌های مختلف با گفت‌و‌گو، همفکری و گسترش همکاری‌ها موجب از میان برداشتن جهل و جدایی و جنگ خواهند شد. ابوذر ابراهیمی‌ترکمان رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی نیز در صحبت‌هایی فرهنگ را مؤثرترین و قوی‌ترین عنصر برای هماهنگی و همگرایی عنوان کرد و افزود: در روزگاری که جامعه جهانی با چالش‌ها و منازعات مختلفی مواجه است، اجتماع فرهیختگان و اندیشمندان آسیایی در این اجلاس تأکیدی بر نقش و اهمیت گفت‌وگوهای فرهنگی به عنوان راهکاری مؤثر برای فائق ‌آمدن بر چالش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی است.
در نخستین اجلاس گفت‌و‌گوهای فرهنگی آسیایی که صبح روز گذشته با حضور 70 شخصیت فرهنگی علمی از 20 کشور آسیایی در حسینیه الزهرا(س) سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی افتتاح شد  مصطفی آیدین، رئیس هیأت امنای دانشگاه استانبول، محمود نیلی، رئیس دانشگاه تهران، محمد مشکات‌الدین، رئیس دانشگاه شرق داکا و دین شمس‌الدین، مشاور رئیس جمهوری اندونزی از دیگر شخصیت‌هایی بودند که  سخنرانی کردند.