سازندگی عراق بهترین امتیاز برای صنعت سیمان ایران؛

گروه صنعت- عراق امسال را سال سازندگی برای کشورش نامگذاری کرده است. افزایش قیمت نفت و رشد بودجه عراق از یک طرف و تلاش برای سازندگی این کشور از طرف دیگر، زمینه مناسبی را برای صادرات سیمان ایران به عراق فراهم کرده که مسوولان کشور ما نیز باید برای برخورداری تولیدکنندگان ایرانی از این ظرفیت، رایزنی لازم را با مسوولان عراقی انجام دهند.
اما ظاهرا تنها چیزی که همواره از سوی ما ایرانی‌ها نادیده گرفته می‌شود از دست دادن فرصت‌ها و سپس افسوس خوردن برای نادیده گرفتن آن است.
بیش از یک‌سال از ممنوعیت صادرات سیمان به عراق می‌گذرد و در این مدت برخی راهکارهایی که صادرکنندگان ایرانی برای صادرات سیمان به عراق به کار گرفته بودند نیز دچار مشکل شده است. بحث بروز مشکل در صادرات سیمان به عراق از حدود یک سال و نیم قبل آغاز شده و در این مدت واردات سیمان به عراق ممنوع بود‌ چرا‌که تولیدکنندگان سیمان در عراق و شرکت ‌فرانسوی لافارژ که برای تولید سیمان در این کشور سرمایه‌گذاری کرده، نسبت به واردات سیمان انتقادات متعددی داشتند.
ممنوعیت صادرات ایران از سوی عراقی‌ها


با توجه به اینکه قیمت سیمان ایرانی حدود نصف قیمت تمام‌شده سیمان در عراق محسوب می‌شد، در سال گذشته صادرات سیمان به عراق ممنوع شد. با وجود اینکه تعرفه‌های ١٠٠ درصدی برای این بخش در نظر گرفته شده بود، صادرات سیمان به طور کل ممنوع شد.
سیمان به عنوان یکی از محصولات مهم صادراتی در بخش صنایع معدنی است و عراق هم اولین مشتری خارجی آن بود اما مدتی است که عراق با توجه به راه‌اندازی کارخانه‌های داخلی، واردات این محصول را به کشورش ممنوع کرده‌ است
به گفته رییس میز عراق در سازمان توسعه تجارت، در این مدت تجار ایرانی با بهره‌گیری از برخی راهکارها صادرات خود را دنبال می‌کردند‌ اما اکنون مدتی است راهکارهای جایگزین نیز با مشکلاتی مواجه شده و دیگر امکان صادرات سیمان به عراق مانند گذشته مهیا نیست.
چندی پیش ابراهیم رضازاده در پاسخ به اظهاراتی مبنی بر مشکل‌تراشی عراقی‌ها برای حضور ایرانیانی که در مناقصه شرکت سیمان‌سازی عراق برنده شده بودند، اظهار کرده بود‌: در این زمینه اطلاعاتی به دست ما نرسیده و تنها در این حد اطلاع داریم که یکی از شرکت‌های ایرانی که زیرمجموعه بنیاد مستضعفان هم بود، برای حضور در این مناقصه اعلام آمادگی کرده بود اما در‌باره وضعیت پس از مناقصه شکایتی به ما نشده است.
وی درباره حجم صادرات سیمان به عراق گفت: در سال گذشته ۱۸۰ میلیون دلار سیمان به عراق صادر شده است که این رقم در شش ماهه اول سال‌جاری به رقمی معادل ۵۵ میلیون دلار رسیده است. البته با توجه به موانعی که سر راه صادرات رسمی سیمان به عراق وجود دارد، اعلام آمارهای رسمی گاه با مشکلاتی همراه است.
انرژی‌مان را مصرف می‌کنیم تا عراق آباد شودمرتضی لطفی عضو هیات نمایندگان اتاق تهران نیز چندی پیش در خصوص صادرات سیمان به کشور عراق گفت: نزدیک به یک سال است که صادرات سیمان جز به مناطق شمال این کشور (که در دوره برگزاری انتخابات در اقلیم کردستان به مشکل خورده بود) ممنوع شده است. اکنون عراق از ایران تنها کلینکر وارد می‌کند و در اصل، ما انرژی‌مان را مصرف می‌کنیم تا عراق آباد شود. صادرات کلینکر به عراق بارها از سوی اعضای انجمن سیمان مورد اعتراض قرار گرفته است اما بعضی معتقدند به‌هرحال اگر عراق از ایران کلینکر دریافت نکند از جای دیگر می‌برد اما از نظر من با توجه به قیمت سیمان، اگر صادرات کلینکر به عراق را ممنوع کنیم، به‌طور حتم این کشور مشتری سیمان ایران خواهد شد و البته در این شرایط، با برقراری تعرفه‌های خاص و دامن زدن به رقابت، واردات از ایران را محدود می‌کند.
وی ادامه داد: نکته اما این است که عراق واردات سیمان را به‌طور کامل تعطیل کرده است اما برخی هلدینگ‌های ایرانی با توجه به ممنوعیت ورود سیمان به عراق، در عراق آسیاب ایجاد کردند و قرار است کلینکر را در این کشور و با نام کارخانه‌های عراقی به فروش برسانند. اولین واحد از این طرح که منجر به ایجاد ارزش‌افزوده خواهد شد‌ تا پایان امسال با ظرفیت 600 هزار تن به بهره‌برداری می‌رسد.
به گزارش اتاق تهران لطفی اضافه کرد: باوجود تمام مشکلات مربوط به قوانین داخلی عراق در زمینه کاهش واردات سیمان این کشور از ایران، همچنان معتقدم دیپلماسی تجاری ما لنگ می‌زند و باوجود خدمات جدی‌ای که به عراق و دیگر کشورهای همسایه ارائه می‌کنیم، سهمی از تجارت با آنها نداریم یا این سهم اندک است. قرار است در ماه جاری نمایشگاهی در عراق برگزار شود که در حاشیه آن، فعالان این صنعت هم با وزیر صنایع عراق گفت‌وگو کنند. از سوی دیگر سفیر ایران در عراق تغییر کرده و فعالانه‌تر نسبت به سفیر قبلی عمل می‌کند. وابسته بازرگانی هم در سفارت کشورمان در عراق مستقر شده اما همچنان توفیقی در روند صادرات سیمان به این کشور حاصل نشده است. واحدهای تولید سیمان امروز با 70 درصد ظرفیت کار می‌کنند و 30 درصد از ظرفیت آنها خالی است.
وی افزود: نکته دیگر اینکه در ظاهر موانع صادرات به عراق ازجمله در مورد تعرفه‌ها برای تمام کشورها یکسان است اما در مورد سیمان، مساله اصلی ما ممنوعیت است نه محدودیت تعرفه‌ای. با این‌ وجود فکر می‌کنم با توجه به حل موضوع داعش و آغاز بازسازی و نوسازی عراق، ممنوعیت واردات سیمان در این کشور لغو شود. عراق تنها 13 میلیون تن سیمان تولید می‌کند درحالی‌که پیش از ممنوعیت واردات سیمان، 18 میلیون تن از ایران سیمان می‌خرید؛ میزانی که اکنون به 12 میلیون رسیده است.
جلسه ۲ ماه پیش سیمانی‌ها با وزیر صنعت به نتیجه نرسید
در عین حال یک کارشناس صنعت سیمان با اشاره به گذشت دو ماه از برگزاری جلسه تولیدکنندگان سیمان با وزیر صنعت، گفت: قرار بود مشکلات این صنعت بررسی و راهکارهایی برای حل آن ارائه شود‌ ولی تاکنون اتفاقی در این زمینه نیفتاده است.
علی‌محمد بُد در گفت‌‌وگو با فارس با اشاره به برگزاری جلسه تولیدکنندگان سیمان با شریعتمداری وزیر صنعت در آبان امسال، اظهار داشت: بعد از این جلسه، نشستی با حضور تولیدکنندگان سیمان در ستاد تنظیم بازار نیز برگزار شد تا مشکلات این صنعت بررسی و برای حل آن راهکار ارائه شود اما تا‌کنون اتفاقی در این زمینه نیفتاده است.
وی ادامه داد: در جلسه با وزیر صنعت و همچنین ستاد تنظیم بازار قرار شد دلایل اصلی ضعف صنعت سیمان بررسی شود و برای رفع بیماری این صنعت راهکارهای عملی تدوین و اجرایی شود ولی تا‌کنون هیچ اطلاعی در این زمینه از تولیدکنندگان سیمان درخواست نشده است.
بُد در ادامه با اشاره به برخی مشکلات موجود در صادرات سیمان، گفت: هم‌اکنون حمل‌و‌نقل سیمان بیشتر به صورت جاده‌ای انجام می‌شود در حالی که در دنیا این صادرات بیشتر از طریق خطوط ریل صورت می‌گیرد.‌ اگر در ایران نیز تمهیداتی برای صادرات و حمل‌و‌نقل سیمان به صورت ریلی اندیشیده شود شاهد افزایش یک میلیون تنی صادرات این محصول خواهیم بود.
وی با بیان اینکه فاصله کارخانه‌های سیمان از بنادر کشور زیاد است و همین مساله، هزینه حمل‌و‌نقل بالایی را برای تولیدکنندگان به همراه دارد،‌ اظهار داشت: حمل‌و‌نقل در تناژ بالا و در اندازه‌های یک میلیون تنی از طریق ناوگان کامیون امکان‌پذیر نیست در حالی که اگر صنعت سیمان از خط ریل استفاده کند می‌تواند حمل‌و‌نقل و صادرات مقرون به صرفه و مناسبی داشته باشد.
کارشناس صنعت سیمان با بیان اینکه در این مورد با مسوولان شرکت راه‌آهن صحبت‌هایی داشته‌ایم، گفت: آنها به ما می‌گویند برای صادرات و حمل‌و‌نقل ریلی ابتدا 30 درصد بالاتر از هزینه حمل با کامیون را بپردازید و در صورتی که این صادرات به 500 هزار تن رسید، به شما در حمل ریلی تخفیف خواهیم داد. این در حالی است که صنعت سیمان برای افزایش صادرات نیازمند حمایت است نه اینکه هزینه بالاتری را برای حمل پرداخت کند.
وی با تاکید بر لزوم ایجاد هماهنگی بین وزارت صنعت و وزارت راه برای توسعه حمل‌و‌نقل ریلی سیمان، پیشنهاد کرد دولت به جای پرداخت مشوق‌های صادراتی که البته با تاخیر زیادی صورت می‌گیرد، در هزینه‌های حمل ریلی تخفیف‌هایی را برای تولیدکنندگان سیمان اعمال کند.
این کارشناس صنعت سیمان در ادامه با اشاره به نامگذاری سال جدید میلادی با عنوان سال سازندگی در عراق،‌ گفت: افزایش قیمت نفت و رشد بودجه عراق از یک طرف و تلاش برای سازندگی این کشور از طرف دیگر، زمینه مناسبی را برای صادرات سیمان به عراق فراهم کرده است که مسوولان کشور ما نیز باید برای برخورداری تولیدکنندگان ایرانی از این ظرفیت، رایزنی لازم را با مسوولان عراقی انجام دهند.
وی با بیان اینکه در حال حاضر تعرفه صادرات سیمان به عراق رقم بالایی است و مجوز واردات سیمان فقط برای تناژهای محدود صادر می‌شود، گفت: در صورت رایزنی مسوولان کشور با طرف عراقی می‌توانیم دو تا سه میلیون تن سیمان به این کشور صادر کنیم.
صادرات ایران به 34 کشور جهان
ایران به ۳۴ کشور جهان سیمان صادر می‌کند که مجموع صادرات سیمان در هفت ماهه سال‌جاری به ۲۳۳ میلیون دلار می‌رسد.
بر اساس تازه‌ترین آمار گمرک جمهوری اسلامی ایران از تجارت خارجی هفت ماهه‌ سال‌جاری، در این مدت هفت میلیون و ۱۰۰ هزار تن انواع سیمان به ارزش بیش از ۲۳۳ میلیون دلار از ایران صادر شده است.
در این میان بیشترین صادرات انجام‌شده مربوط به سیمان‌های سفید پرتلند به جز رنگ شده به صورت مصنوعی بوده که بیش از ۱۰۵ میلیون دلار از صادرات سیمان کشور را به خود اختصاص داده است.
پس از آن، سیمان‌های پودرنشده یا همان کلینکر بیشترین صادرات را داشته‌اند که رقم آن به ۹۵ میلیون دلار می‌رسد.
سیمان پوزولانی و سیمان‌های سفید رنگ‌شده به صورت مصنوعی نیز در میان سیمان‌های صادرشده در رتبه‌های بعدی قرار می‌گیرند که به ترتیب ۱۶ و ۱۴ میلیون دلار از این سیمان‌ها به کشورهای مقصد صادر شده است.
سیمان ایران به بیش از ۳۴ کشور جهان صادر می‌شود که در میان این کشورها نام ایالات متحده آمریکا نیز به چشم می‌خورد که در هفت ماهه سال‌جاری به مبلغ پنج هزار دلار سیمان سفید پرتلند جز رنگ شده به صورت مصنوعی به این کشور صادر شده است.
بیشترین صادرات سیمان از ایران به ترتیب به کشورهای عراق با ۶۴ میلیون دلار، افغانستان با ۴۶ میلیون دلار و کویت با ۲۳ میلیون دلار بوده است.
سایر اخبار این روزنامه