روزنامه آفتاب یزد
1396/10/21
واشنگتن به بیراهه می‌رود؟
آفتاب‌یزد- گروه سیاسی: از همان دوران کارزار انتخابات سرناسازگاری با برجام داشت، دقیق اگر بگوییم دونالد ترامپ با وعده به چالش‌کشیدن تمام دستاوردهای باراک اوباما به کاخ‌سفید رسید. 10 روز دیگر حضور او در راس قدرت ایالات متحده یک‌ساله میشود، اما در همین مدت کم آنقدر تصمیم ضد و نقیض گرفته که امروز هیچ‌کس نمی‌تواند پیش‌بینی کند او در آینده چه کار خواهد کرد! خروج از توافق محیط‌زیستی پاریس، اعلام بیت‌المقدس به‌عنوان پایتخت اسرائیل و امثالهم دونالد ترامپ را به پدیده سیاست در یک سال گذشته تبدیل کرده است. هرچند برای آمریکا که بعد از جنگ جهانی دوم ابرقدرت جهان است تصمیمات او منجر به تضعیف وجهه واشنگتن شده است. در آخرین تصمیم مهمش جزایر ذره‌بینی همچون مارشال، میکرونزی و... در کنار ایالات متحده بودند، وقتی می‌خواست از پایتختی بیت‌المقدس برای اسرائیل در مجمع عمومی سازمان ملل دفاع می‌کرد. آمریکایی که همیشه عادت داشته در کنار خود بریتانیا، فرانسه و آلمان را ببیند فعلا یکی بعد از دیگری در موضوعات مختلف از متحدانش فاصله می‌گیرد. حالا خبرهای ضدونقیض از تصمیم رئیس‌جمهور آمریکا به خروج از برجام شنیده میشود. اینجا هم در کنار خود تنها خط افراطی عربستان-اسرائیل را می‌بیند. در تمام مدتی که برجام به سرانجام رسیده کشورهای مختلفی بارها به صف شدند تا از مهم‌ترین دستاورد دیپلماتیک بعد از جنگ جهانی دوم دفاع کنند. آمریکا اما حالا ساز ناکوک می‌زند. اروپا از همان سال 2003 میلادی به‌دنبال حل اختلافات در برنامه هسته‌ای ایران بود. سد جورج بوش موجب شد مناقشه هسته‌ای ایران و غرب به چالشی 12 ساله تبدیل شود و در این میان دولت محمود احمدی‌نژاد هم روزبه‌روز بر گره‌های این موضوع افزود.اوضاع فرق کرده
اما خروج احتمالی برجام چه تاثیری بر ادامه حیات این توافق و روابط ایران با سایر قطب‌های قدرت خواهد داشت. باید کمی به عقب بازگشت. موضوع هسته‌ای ایران از سال 84 و با ریاست‌جمهوری احمدی‌نژاد کم‌کم بالا گرفت، زمانی که هنوز خبری از تحریم‌ها نبود. اما دولت وقت مسیر یک‌جانبه را پیش گرفت و مذاکرات با طرف‌های خارجی را اینگونه پیش برد که نتیجه هر نشست مشخص‌شدن مکان مذاکرات بعدی بود و لاغیر! از آلماتی 1 و 2 تا ژنو، از استانبول تا بغداد هر بار ایران و طرف‌های مقابل دور یک میز می‌نشستند، اما در نهایت تنها قطورشدن تحریم‌ها علیه ایران برایمان ماند! سرانجام انتخابات خرداد 92 شبیه به یک رفراندوم هسته‌ای شد زمانی که میان مسیر سعید جلیلی و حسن روحانی، مردم اعتدال در مذاکرات را انتخاب کردند. در کمتر از دو سال برجام به فرجام رسید. بازی با حاصل جمع مضاعف امروز در صحنه آنارشیک بین‌الملل در بسیاری از موارد جایگزین بازی با حاصل جمع صفر شده است. این یعنی قرار نیست در یک توافق یک طرف برنده و دیگری بازنده باشد. برجام همین مسیر را پیش رفت و به همین دلیل آنهایی که به‌دنبال برد مطلق بودند در آمریکا و ایران از توافق هسته‌ای ناراضی هستند. دونالد ترامپ حالا همان تفکر را در کاخ‌سفید نمایندگی می‌کند. جان مرشایمر، دانشمند علوم سیاسی از دانشگاه شیکاگو آمریکا چندی پیش در دانشگاه تهران گفت:«ما آمریکایی‌ها نیز نمی‌دانیم تصمیمات ترامپ در هر موضوعی چه خواهد بود. او غیرقابل پیش‌بینی است.» اما او هر تصمیمی که بگیرد به‌سادگی نمی‌تواند ایران را به سال‌های 90 تا 92 برگرداند. زمانی که اجماع جهانی شکل گرفته بود و ایران در گوشه رینگ قرارگرفته بود. حالا این واشنگتن است که هر روز سیگنال‌هایی صریح از اقصی‌نقاط جهان را دریافت می‌کند که برجام باید بماند.
مخالفت از خاک ایالات‌متحده دست راست و چپ رئیس‌جمهور آمریکا هم با او همراه نیستند. رکس تیلرسون وزیر خارجه، جیمز متیس وزیر دفاع و حتی مک مستر مشاور امنیت ملی او می‌گویند برجام بماند. مک مستر و متیس که عمری را در سیاست گذرانده‌اند به‌خوبی می‌دانند اجماع علیه ایران دشوار خواهد بود و چه بسا با دیپلماسی روحانی ناممکن. رئیس کمیته روابط خارجی مجلس سنای آمریکا با بیان اینکه خروج از برجام حل مسئله کره‌شمالی را سخت‌تر می‌کند، گفت:
«با دموکرات‌ها و متحدان اروپایی برای دستیابی به قانونی برای رسیدگی به توافق هسته‌ای به نقطه خوبی رسیده‌ایم.» باب کورکر، سناتور جمهوری‌خواه و رئیس کمیته روابط خارجی سنای آمریکا هشدار داد خروج از توافق هسته‌ای پیامدهایی برای بحران کنونی با کره‌شمالی خواهد داشت.
ارنست مونیز، وزیر انرژی پیشین آمریکا با انتشار پیامی در صفحه توئیتر خود، نوشت: «اگر ما از توافق هسته‌ای با ایران خارج شویم، کاری که انجام می‌دهیم این است که یک هدیه به این کشور تقدیم می‌کنیم.» از بریتانیا یعنی مهم‌ترین متحد آمریکا نیز صدای همراهی با ترامپ بلند نمی‌شود. سفیر انگلیس در تهران در خصوص احتمال خروج آمریکا از برجام، گفت:«انگلستان به‌شدت در حال رایزنی برای حفظ برجام بوده و لندن به این توافق پایبند است.» نیکولاس تصریح کرد: «امیدواریم رئیس‌جمهور آمریکا تصمیم درستی بگیرد، زیرا انگلستان برای حفظ برجام به سختی کار می‌کند.» سفیر بریتانیا در تهران تاکید کرد: «انگلستان به‌طور کلی به برجام متعهد است، زیرا برجام بهترین توافق و مبنایی بود که می‌توانست بین تمام طرف‌ها به‌خصوص با آمریکا منعقد شود.»
سفیر ایتالیا در تهران با تاکید بر پایبندی ایتالیا به برجام هم گفت:«ما با ایران سیاست برجام را داریم که از موسسات اروپایی آغاز شد و هدف این گفتگوها و مذاکرات نزدیک‌کردن کشورهاست. برجام نقطه آغازی بود که ما توانستیم فعالیت‌های خود را از طریق آن انجام دهیم.»
حنای آنها رنگی نداردتهران اما برای هر سناریویی آماده است. وزیر خارجه دیروز به روسیه رفت و امروز در بروکسل مقر اتحادیه اروپا دیدار خواهد داشت. پیامی روشن برای کاخ‌سفید، بالاترین مقامات دیپلماتیک متحد آمریکا در کنار ایران قرار می‌گیرند تا یادآوری کنند آمریکا اگر برجام را هدف قراردهد خبری از همراهی دیگران نخواهد بود. ظریف در بدو ورود به مسکو در جمع خبرنگاران درباره پیش‌بینی‌اش از تصمیم ترامپ درباره برجام گفت که بعید می‌دانم خود آقای ترامپ هم هنوز اطلاع داشته باشد که در ارتباط با برجام چه‌کار کند.
او در دیدار با همتای روس خود نیز تصریح کرد:«برجام از معدود دستاوردهای جامعه بین‌الملل در سال‌های گذشته است و همانطور که شما گفتید آژانس بارها تعهد ایران به برجام را تایید کرده است، ولی متاسفانه یکی از اعضای برجام نه تنها تاکنون تعهدات خود را بر اساس برجام کامل اجرا نکرده، بلکه سیاست‌های مخربی را در پیش گرفته است. از این رو ما و شما و سایر اعضای برجام نیاز داریم از نزدیک هماهنگی کنیم که این دستاورد با جدیت پیگیری شود.» ظریف درباره مواضع این روزهای مقام‌های آمریکایی نسبت به ایران، تصریح کرد:«حنای این ادعاها برای هیچ‌کس به‌خصوص ملت ایران رنگی ندارد.»
شمارش معکوس
چشم‌ها به صفحات تلویزیون جمعه شب و بامداد شنبه دوخته خواهد شد. دونالد ترامپ چه خواهد کرد؟ هیچ‌کس نمی‌داند شاید به قول محمدجواد ظریف خود رئیس‌جمهور آمریکا هم نمی‌داند چه‌کار می‌خواهد بکند.
اما همه می‌دانند او تنها یک بخش از ماجرای برجام است حتی اگر یک بخش مهم هم که باشد تمام ماجرا نیست. آمریکا می‌تواند راه خودش را برود راهی که نسبت به متحدانش او را به بیراهه می‌برد. فدریکا موگرینی همین چند ماه پیش گفته بود رئیس‌جمهور آمریکا قدرت بسیار زیادی دارد، اما قدرت برهم زدن یک توافق بین‌المللی را ندارد.
سایر اخبار این روزنامه
آزمون تلگرامی روحانی
سید علیرضا کریمی سردبیر
جعفر قادری = اقتصاددان
مجید ابهری = رفتارشناس
آزمون تلگرامی روحانی
مجید ابهری = رفتارشناس
جعفر قادری = اقتصاددان
حسین قاسمی نژاد=کارشناس ارشد راه و ترابری
کشف فساد مالی در شرکت نفت
دستور مهم حسن روحانی به وزیر کشور
حداکثر تحمل را در اتفاقات اخیر علیه اغتشاشگران داشتیم
واشنگتن به بیراهه می‌رود؟
شکاف اقتصادی اروپا و آمریکا فرصتی برای ایران است
کنگره آیت‌الله بدون یک ریال هزینه از بیت‌المال برگزار شد
چینی‌ها برای مهار آتش ریسک نمی‌کنند
