روزنامه جهان صنعت
1396/10/21
ریاکاری به سبک واشنگتن
گروه سیاسی- از زمان روی کارآمدن دونالد ترامپ به عنوان رییس‌جمهور آمریکا همه کارشناسان سیاسی، رفتارهای او را عجیب و غیرقابل پیش‌بینی می‌دانند اما به نظر می‌رسد که ترامپ در اجرای سیاست‌های بی‌منطق خود در این کشور تنها نیست و اعضای کنگره و سنا را در کنار خود دارد. جدیدترین قطعنامه صادر شده از سوی کنگره آمریکا در حمایت از ناآرامی‌های اخیر در ایران نشان می‌دهد که مقامات آمریکایی هیچ شناخت منطقی و درستی از شرایط ایران ندارند و با این کار نه تنها حمایتی از معترضان در ایران نمی‌کنند که با قطعنامه‌ای که در کنگره وضع کرده‌اند قصد دارند به دولت و مردم ایران فشار بیاورند. از زمان آغاز ناآرامی‌های اخیر در ایران دونالد ترامپ تلاش کرد خود را حامی مردم ایران نشان دهد. او در زمان اعتراضات مردمی در توئیتی از مردم حمایت کرد و با انتشار بیانیه کاخ سفید در صفحه توئیتری خود نوشت: گزارشات زیادی از تظاهرات‌های مسالمت‌آمیز شهروندان ایران که از فساد رژیم و هدر دادن ثروت این کشور برای تامین منابع مالی تروریسم در خارج این کشور خسته شده‌اند، وجود دارد. ترامپ در ادامه نوشته بود: دولت ایران باید به حقوق مردم خود از جمله حق ابراز عقایدشان احترام بگذارد، جهان نظاره‌گر است. البته سایر مقامات آمریکایی هم در این زمینه سکوت نکردند، همان زمان، پل رایان رییس مجلس نمایندگان آمریکا در توئیتر خود نوشت: مهم است که ما از معترضان غیرخشن در ایران حمایت کنیم. این، نتیجه اقدامات رژیمی است که تمرکزش بیشتر معطوف حمایت از سازمان‌های تروریستی بوده تا گرفتاری‌های شهروندان خودش.در ادامه این رفتارها، آمریکا برای نمایش حمایت خود از مردم ایران در روز جمعه جلسه فوق‌العاده‌ای در شورای امنیت سازمان ملل متحد تشکیل داد تا به این ترتیب بتواند مصوبه‌ای را علیه ایران در این شورا تصویب کند که در نهایت نیز با مخالف اکثریت کشورهای حاضر در این نشست مواجه شد و این جلسه بی‌نتیجه پایان یافت چراکه بسیاری از کشورها در این شورا ناآرامی‌های اخیر ایران را موضوع داخلی ایران و مغایر با وظایف شورای امنیت سازمان ملل دانستند. در همان زمان بسیاری این حرکت مقامات آمریکایی را تلاش برای زیرسوال بردن برجام دانستند تا بتوانند با استفاده از این ناآرامی‌ها سیاست‌های ضدبرجامی خود را پیش ببرند.
با این حال اعضای مجلس نمایندگان آمریکا در یک حرکت خصمانه روز سه‌شنبه با صدور قطعنامه‌ای از ناآرامی‌های اخیر در ایران حمایت کرده و ایران را به نقض حقوق بشر متهم کرده‌اند. مجلس نمایندگان آمریکا این قطعنامه را به بهانه حمایت از آزادی بیان مردم ایران، محکومیت سرکوب اعتراضات مشروع و دسترسی به فناوری‌های ارتباطی تدوین و با 415 رای مثبت در صحن کنگره مورد تصویب قرار گرفته است. در این رای‌گیری ۲۳۲ عضو جمهوری‌خواه و ۱۸۲ عضو دموکرات مجلس نمایندگان رای مثبت دادند و تنها دو نفر در رای‌گیری مخالف کرده‌اند. این قطعنامه از سوی دو جمهوری‌خواه ارشد مجلس؛ اد رویس رییس کمیته روابط خارجی و کوین مک‌کارتی رهبر اکثریت جمهوری‌خواهان مجلس پیشنهاد شد که برای اقدام به کمیته روابط خارجی مجلس ارجاع شده بود. این قطعنامه نقض حقوق بشر توسط رژیم ایران، فساد عمیق و فعالیت‌های بی‌ثبات‌سازی آن را در خارج از جمله حمایت از گروه‌های تروریستی مانند حزب‌الله و حمایت از رژیم اسد توسط تهران را محکوم می‌کند.
مایک پنس، معاون رییس‌جمهور آمریکا پس از آنکه مجلس نمایندگان این کشور قطعنامه‌ای را در حمایت از اعتراضات اخیر در ایران تصویب کرد، با اد رویس و الیوت انجل دو قانونگذار تاثیرگذار در این روند دیدار و از این اقدام مجلس نمایندگان تشکر کرد. وی گفت: مجلس نمایندگان آمریکا گامی مهم در حمایت از معترضان ایرانی که برای آزادی جان خود را به خطر می‌اندازند، برداشت. مردم آمریکا در کنار آنها هستند. معاون رییس‌جمهور آمریکا در گفت‌وگو با شبکه صدای آمریکا نیز گفت که این رییس‌جمهور و این دولت به طور کامل متعهد به ادامه تحمیل تحریم‌های اقتصادی روی دوش ایران است.
در حالی مقامات آمریکایی دم از حمایت از مردم ایران می‌زنند که در این قطعنامه از دولت آمریکا خواسته‌اند با اعمال تحریم‌های هدفمند، نقض مداوم حقوق بشر از سوی تهران را پاسخ دهد. همچنین دولت آمریکا برای برگزاری جلسات اضطراری شورای امنیت سازمان ملل و شورای حقوق بشر سازمان ملل برای محکوم کردن نقض مداوم حقوق بشر توسط رژیم ایران و ایجاد سازوکاری که براساس آن شورای امنیت بتواند این موارد نقض را رصد کند، تلاش کند. این قطعنامه همچنین از دولت آمریکا خواسته با تسریع صدور مجوزهای لازم، امکان استفاده از فناوری‌های ارتباطی در داخل ایران را فراهم کند. از شرکت‌های ارتباطی هم خواسته شده درخواست‌های دولت ایران برای محدود شدن دسترسی به برخی نرم‌افزارهای پیام‌رسان را نپذیرند.
اگرچه این قطعنامه‌های صادره ماهیت اعلام موضع و توصیه‌ای دارند و فاقد اثر اجرایی هستند اما مقامات آمریکایی می‌دانند با افزایش تحریم‌ها علیه ایران، فشار اقتصادی بر زندگی مردم بیشتر خواهد شد. نمایندگان کنگره با این قطعنامه و با مفادی که در آن لحاظ کرده‌اند نشان داده‌اند نه تنها قصد حمایت از مردم ایران را ندارد بلکه تنها می‌خواهند از آب گل‌آلود ماهی بگیرند و خود را کارگردان نمایش دموکراسی در جهان نشان دهند. با این حال بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به تصویب قطعنامه مداخله‌جویانه مجلس نمایندگان آمریکا گفت: مصوبه مداخله‌جویانه کنگره آمریکا موضوعی مردود، امری کاملا مذموم و غیرقابل پذیرش است.
ترامپ چه تصمیمی خواهد گرفت
به نظر می‌رسد این هفته برای ترامپ هفته دشواری برای تصمیم‌گیری درباره برجام بوده است. نظر به اینکه موعد 60 روزه تعیین شده برای کنگره آمریکا درخصوص تعیین تکلیف ماندن یا خارج شدن آمریکا از توافق هسته‌ای به پایان خود رسیده است و اعضای کنگره هنوز نتوانسته‌اند برای اصلاح مفاد برجام تصمیم‌گیری کنند از این رو تصمیم‌گیری درباره تداوم لغو تحریم‌های ثانویه مجددا به دونالد ترامپ سپرده میشود. ترامپ باید به کنگره آمریکا اعلام کند که آیا ایران به تعهدات خودش در چارچوب برجام عمل کرده است یا نه.در کنار آن 22 دی‌ماه موعد تمدید تعلیق تحریم‌ها از سوی دولت آمریکا فرا می‌رسد و به نظر می‌رسد از آنجایی که دولت ترامپ و نمایندگان کنگره نتوانسته‌اند تاکنون خدشه‌ای به برجام وارد کنند و در دوره‌های گذشته مجبور به تمدید تعلیق تحریم‌ها بوده‌اند قصد دارند این بار نیز با ایجاد سروصدایی همیشگی اقدامات خود را زیر لوای آن پنهان کنند. این رفتاری است که در دوره‌های گذشته هم از ترامپ و همراهان او در کاخ سفیده دیده‌ایم.
از سوی دیگر، کورکر به همراه دولت آمریکا در حال کار روی لایحه‌ای در پاسخ به درخواست ترامپ مبنی بر اصلاح توافق هسته‌ای ایران بدون نقض ماهیت آن است؛ لایحه‌ای که تاکنون با پیشرفت‌هایی همراه بوده است. پیش از این هم رکس تیلرسون وزیر خارجه آمریکا اعلام کرده بود که قانون ویژه آمریکا برای اصلاح شروط توافق هسته‌ای با ایران به زودی تصویب خواهد شد. وی در گفت‌وگو با خبرگزاری آسوشیتدپرس، از احتمال تصویب‌شدن قانون ویژه برای اصلاح شروط برجام طی هفته جاری خبر داده است. تیلرسون گفته بود: دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا اعلام کرده است که این توافق را یا اصلاح می‌کند یا از آن خارج خواهد شد. ما اکنون در فرآیند تحقق وعده (ترامپ) درخصوص اصلاح این توافق هستیم. همچنین شواهدی نشان می‌دهد که ترامپ تعلیق تحریم‌ها را مجددا تمدید خواهد کرد چراکه اگر ترامپ این تعلیق‌ها را دوباره تمدید نکند آمریکا را در موضع نقض توافق هسته‌ای بین‌المللی قرار می‌دهد. پیش از این نیز در همان جلسه فوری شورای امنیت سازمان ملل درروز جمعه به دلیل مخالفت اکثریت کشورها با این مساله، تلاش آمریکا بی‌نتیجه ماند و این کشور را در انزوا قرار داد. از آنجایی که مقامات آمریکایی بر این مساله به خوبی واقف هستند بنابراین خود در این شرایط قرار نخواهند گرفت. یک مقام کنگره آمریکا درباره توافق هسته‌ای ایران در این باره گفت: اگر ترامپ این کار را انجام ندهد، این پایان برجام حداقل برای نقش آمریکا در آن خواهد بود. همچنین پیش از این نتانیاهو نخست‌وزیر اسراییل در دیدار با سفرای اروپایی گفته بود که اگر آنها به «اصلاح» توافق هسته‌ای کمک نکنند، ممکن است ترامپ از این توافق خارج شود. بنابراین این مساله نشان می‌دهد که ترامپ با کمک هم‌پیمان اسراییلی خود به دنبال آن است که توپ برجام را به زمین اروپایی‌ها بیندازد وکاری از پیش نخواهد برد.
تلاش تیلرسون در حفظ برجام
حسن هانی‌زاده*- آقای دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا تصمیم نهایی خود را روزهای آتی در مورد برجام اتخاذ خواهد کرد. به نظر می‌رسد که تصمیم نهایی ترامپ خروج از برجام است اما طبق گزارش‌هایی که اخیرا رسیده تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا رییس‌جمهور این کشور را نصیحت کرده که از برجام خارج نشود زیرا این به نفع ایران خواهد بود و اگر دونالد ترامپ از برجام خارج شود جایگاه آمریکا در میان کشورها و همپیمانانش تنزل پیدا خواهد کرد موضوعی که به نفع آمریکا نیست. لذا دونالد ترامپ هنوز تصمیم قاطع خود را اتخاذ نکرده ولی به نظر می‌رسد که او اصرار بر این دارد که از برجام خارج شود ولی وزیر خارجه کاملا نظر مخالف دونالد ترامپ دارد و سعی می‌کند برجام را حفظ کند به همین دلیل تا فردا تصمیم نهایی از سوی آمریکا و وزیر خارجه اتخاذ میشود ولی بیشتر گمانه‌زنی‌ها این است که آمریکا از برجام خارج میشود. ایران هم طبیعتا سازوکارهای خود را تعریف کرده و می‌تواند در مقابل آمریکا و خروج آمریکا از برجام تصمیم خود را اتخاذ کند و آن بازگشت به فعالیت غنی‌سازی با درجه بالاتر است و این نشان می‌دهد که برجام میان ایران و آمریکا به پایان رسیده است اما تعامل ایران با سایر کشورهای امضاکننده برجام مثل فرانسه، انگلیس، روسیه، چین و آلمان ادامه پیدا خواهد کرد و این نشان می‌دهد که آمریکا به تعهدات خود در قبال توافقنامه‌های بین‌المللی پایبند نیست. شکی نیست که دونالد ترامپ در هفته‌ها و ماه‌های آینده تحریم‌های بیشتری علیه ایران اعمال کند به همین دلیل وزیر خارجه سعی می‌کند گزینه عدم خروج از برجام، فشار به ایران و افزایش تحریم‌ها علیه شرکت‌ها و شخصیت‌های ایرانی اتخاذ کند که این گزینه محتمل‌تر به نظر می‌رسد چون اگر دونالد ترامپ از برجام خارج شود شکاف میان آمریکا و همپیمانانش افزایش پیدا می‌کند. موضوع دیگر قطعنامه‌ای است که مجلس نمایندگان آمریکا در حمایت از اعتراضات در ایران صادر کرده و این نیز دخالت در تصمیمات داخلی ایران است دستگاه دیپلماسی نیز باید قویا ورود پیدا کند و از طریق شکایت در سازمان ملل و نهادهای بین‌المللی دخالت‌های آمریکا را در مسایل داخلی ایران گزارش دهد. البته تصمیم کنگره آمریکا خیلی تاثیرگذار نیست اما می‌تواند نوعی دخالت در مسایل داخلی ایران تلقی شود لذا ایران نیز باید واکنش تندی از خود نشان دهد و موضع‌گیری محکمی داشته باشد این مساله نشان می‌دهد که آمریکا سعی دارد همچنان به آشوب‌ها در ایران دامن بزند.
کارشناس مسایل بین‌الملل*
سایر اخبار این روزنامه
رسانه ملی از نشر شایعات، تخریب و سیاه‌نمایی خودداری کند
ترامپ هم نمی‌داند درباره برجام چه کار کند
پکن عملیات اطفای حریق نفتکش ایرانی را متوقف کرد؛
پایان کار شاهزاده تاریکی
واریز سود مردگان سهام عدالت
دیوان عدالت اداری رای به خروج از آثار ملی داد؛
گزارش ساختگی رسانه ملی درباره تلگرام دردسر‌ساز شد؛
مصطفی اقلیما، آسیب‌شناس در خصوص تجمعات اعتراضی اخیر عنوان کرد:
صداوسیمای مظلوم!
داستان‌های من و ارشاد!
«جهان‌صنعت» مشکلات کارفرما و کارگر را در صنعت ایران بررسی می‌کند؛
موضع گیری رییس کل بانک مرکزی در مقابل افزایش نرخ ارز؛
ریاکاری به سبک واشنگتن
تعلل شورای اقتصاد در اعلام نرخ خرید تضمینی محصولات کشاورزی؛
پیامد تصمیم برجامی ترامپ برای محور آمریکا-اروپا
در اولویت توسعه سیاسی
پیامد تصمیم برجامی ترامپ برای محور آمریکا-اروپا
تقابل ترکیه با ایران و روسیه بر سر حمله به «مناطق امن» در سوریه
برانکو پس از تمدید 2 ساله با پرسپولیس:
بحران جدی در انتظار اقتصاد کشور
