روزنامه جوان
1396/10/21
«برجام اروپایی» مثل آب‌تنی در سراب بیابان است
مهدی پورصفادلبستن به زیان اقتصادی خروج امریکا از برجام با کمک اروپا مثل دل‌بستن به سراب بیابان برای آب‌تنی و نجات از گرمای طاقت‌فرساست! اروپا در برجام هیچ کاره‌است. این را مذاکره‌کنندگان ما هم فهمیده‌اند. وقتی اشتون در گرماگرم مذاکرات برجام به آنها گفت بروید مشکلتان را با امریکا به تنهایی حل کنید اما حالا برای حفظ برجام که بر لبه پرتگاه، دست ترامپ دارد آن را به عمق دره می‌اندازد، ایده شکست‌خورده «برجام اروپایی» را مطرح می‌کنند. دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور امریكا در روزهای پیش رو باید چندین فرمان تعلیق تحریم‌های یكجانبه علیه ایران را تمدید كند. تحریم‌‌هایی که عمدتاً بر اساس قوانین كنگره ضد ایران وضع شده و بر اساس برجام فرمان تعلیق آن از سوی باراك اوباما رئیس‌جمهور امریكا صادر شده است. فرمان‌هایی كه باید به وسیله دونالد ترامپ تمدید شود، در حالی است که وی یك سال پیش و زمانی كه به عنوان رئیس‌جمهور ایالات متحده انتخاب شده از برجام به عنوان یكی از بد‌‌ترین توافق‌های تاریخ امریكا یاد كرده و بار‌‌ها بر ضرورت اصلاح و یا خروج امریكا از این فرمان تاكید كرده است. ترامپ در آبان ماه سال جاری یكبار از تأیید پایبندی ایران بر برجام خودداری كرده و با محول كردن تصمیم‌گیری درباره ادامه حیات برجام به كنگره تلاش كرد هزینه سیاسی هر اقدامی علیه برجام را از دوش خود بردارد. حالا و با عدم تصمیم‌گیری از سوی كنگره امریكا ترامپ باید در مورد تعلیق تحریم‌‌هایی كه موعد آنها در روزهای جاری به پایان می‌رسد، تصمیم‌گیری كند. تحریم‌‌هایی كه در صورت عدم تمدید آنها از سوی رئیس‌جمهور به صورت خودكار توسط وزارت خزانه‌داری امریكا اعمال خواهند شد. ترامپ باید تعلیق چه تحریم‌‌هایی را تمدید كند
نگاهی به تعلیق تحریم‌‌هایی كه توسط ترامپ باید تمدید شود، طیف وسیعی از تعهدات برجامی امریكا را در بر می‌گیرد. اولین مورد شامل تمدید تعلیق تحریم‌های تحمیل شده بر صنعت نفت ایران طبق قانون حفظ حقوق بشر و كاهش تهدید ایران و سوریه (Iran Threat Reduction and Syria Human Rights Act) در 20 دی ماه (10 ژانویه) است. تعلیق این تحریم‌‌ها هر 180 روز باید به وسیله ترامپ تمدید شود. عدم تعلیق این تحریم خریداران نفت و سرمایه‌گذاران در صنایع نفتی ایران را با تنبیهات سختی رو به رو می‌كند. دومین مورد تمدید 180 روزه تعلیق تحریم‌های اعمال شده امریکا طبق قانون آزادی ایران (Iran Freedom and Counter Proliferation Act) بر بخش‌های مالی، انرژی، کشتی‌سازی و کشتیرانی ایران است. این تعلیق باید در روز 20 ژانویه صورت پذیرد. همچنین 21 دی موعد تمدید 120 روزه تعلیق تحریم‌های مالی اعمال شده امریکا (National Defense Authorization Act for FY 2012) است. این قانون كه بر اساس تصمیم كنگره امریكا در لایحه دفاع ملی این كشور گنجانده شده سخت‌‌‌ترین تحریم‌‌ها بر ضد بانك مركزی ایران و همچنین مبادلات پولی را اعمال می‌كند. 27 دی ماه موعد تمدید 180 روزه تعلیق تحریم‌های اعمال شده امریکا (Iran Sanctions Act) بر صنعت نفت ایران است. نگاهی به تمام مفاد این تحریم‌‌ها به خوبی نشان می‌دهد كه خودداری ترامپ از تمدید هر كدام از این قوانین به معنای نقض فاحش برجام بوده و سبب فروپاشی برجام میشود. نكته اساسی تر در این باره این است كه این اقدام ترامپ در عدم تمدید تعلیق قوانین تحریمی فوق تحریم‌های ثانویه را فعال كرده و شركت‌های اروپایی و آسیایی را كه اصلی‌‌‌ترین طرف‌های تجاری ایران هستند با مشكل تنبیه‌های تحریمی امریكا روبه‌رو می‌كند. اینكه در نهایت تصمیم ترامپ چه می‌تواند باشد به روزهای آینده بستگی دارد. شاید تحرك جدی طرف‌های ایرانی و اروپایی و سفر ظریف به اروپا در همین راستا باشد. اما هر چه كه هست ریسك عدم تأیید برجام به اندازه‌ای است كه سبب شده طرف‌های ایرانی و اروپایی و همچنین روسی در حال رایزنی بر سر واكنش به تصمیم احتمالی ترامپ باشند. در این میان برخی از مقامات ارشد تیم مذاكره كننده هسته‌ای ایران در این باره اظهار نظر كرده‌اند. به عنوان مثال عباس عراقچی بحث خروج برجام از امریكا را احتمالی جدی خوانده بود. با این حال گزاره جدی كه در مورد ارتباط با برجام پس از خروج از این كشور به صورت جدی مطرح میشود، ادامه همكاری با اروپا و تداوم همكاری برجامی است. این مسئله به صورت جدی در سخنان مجید تخت‌روانچی معاون سیاسی دفتر رئیس‌جمهور و عضو تیم پیشین تیم مذاكره كننده مطرح شده است. تحت روانچی در خصوص همكاری اروپا پس از خروج امریكا از برجام می‌گوید: کسی که توافق را نقض کرده است مسئولیت رفتار خود را بپذیرد. ما بار‌‌ها گفته‌ایم اولین کشوری نخواهیم بود که از برجام خارج می‌شویم؛ با این حال تصمیم ما منوط به این است که از منافع برجام بهره‌مند شویم. اگر امریکا از برجام بیرون برود در صورتی که اروپاییها پای کار بایستند و ضررهای ناشی از تحریم‌های مجدد ما را جبران کنند در آن صورت ما وارد فضای جدیدی می‌شویم. می‌توان روی اروپاییها حساب باز كرد؟
اینكه فضای بین اروپا و ایران پس از خروج احتمالی ترامپ از برجام چه خواهد بود، موضوعی است كه روزهای آینده مشخص مي‌شود، اما واقعیت این است جبران لطمات ناشی از برقراری مجدد تحریم‌های امریكا موضوعی نیست كه بتوان به صورت جدی روي آن حساب باز كرد. واقعیت این است كه هر نهادی که به یک عضو لیست تحریمی امریکا خدمت مالی برساند از چرخه دلار قطع میشود و اگر بخواهد وصل شود ناچار از پذیرش جریمه سنگین است. این موضوع قبل و بعد از برجام بار‌‌ها تکرار شده است و دولت‌های اروپایی هرگز کوچک‌ترین دفاعی از بانک‌های موجود در خاکشان در مقابل این رویه نکرده‌اند. چون نمی‌توانند دفاعی بکنند. این موضوع نه فقط درباره اروپا بلکه درباره سایر دول هم صادق است. امریکا برای اعمال تحریم مالی جهانشمول علیه ایران هیچ نیازی به همراهی هیچ دولت دیگری ندارد. این حقیقت ناشی از نسبت عظیم تأمین مالی و انتقال جهان به دلار است که به مراتب بیش از نسبت اقتصاد امریکا به کل اقتصاد دنیاست. هیچ بانک معتبر یا نیمه معتبری بین دسترسی به بیش از ۸۰ درصد از تراکنش‌های سوئیفت و تجارت حداکثر ۶۰ میلیارد دلاری با ایران دومی را انتخاب نمی‌کند. خاصه آنکه امریکا بار‌‌ها با جریمه بانک‌های مختلف با اعداد بسیار بزرگ تلخی مجازات را در جان بانک‌‌‌ها میخکوب کرده است. در این مورد می‌توان به جریمه 10 میلیارد دلاری بانك پاریبای فرانسه از امریكا اشاره كرد كه در نهایت اروپاییها سر تسلیم در مورد آن فرود آوردند. حالا سوال اینجاست كه با چنین شرایطی می‌توان انتظار داشت كه اروپاییها بتوانند حتی در صورت خرید نفت بتوانند پول آن را بازگردانند. از این رو انتظار اینكه اروپاییها بتوانند ضررهای بازگشت تحریم‌های امریكا را جبران كنند، خیالی خام است. ضرورت اقدام جدی‌تر
به طور حتم تاكنون شورای عالی امنیت ملی و هیئت نظارت بر برجام پیش‌بینی‌های كافی را در خصوص نحوه مقابله با این اقدام امریكایی‌‌ها انجام داده اند، اما در صورتی كه امیدی به كاهش ضربه امریكایی‌‌ها به برجام از طریق همكاری اروپایی وجود دارد باید این گزینه از بین تدابیر پیشنهادی خارج شود. شاید در این میان بتوان بر حمایت سیاسی اروپاییها حسابی باز كرد، اما با دلایلی كه به تفصیل نوشته شد نمی‌توان به ادامه روند موجود و حتی عملی شدن سرمایه‌گذاری‌های موجود با فروپاشی برجام دل بست. شاید وقت آن باشد كه مسئولان ارشد دولت واكنش‌های جدی تری را در خصوص بدعهدی امریكایی‌‌ها پیش‌بینی كنند. سخنان سخنگوی سازمان انرژی اتمی شاید نشانه‌ای از پیش‌بینی همین اقدام جدی تر در مقابل امریكایی‌‌ها باشد.
پربازدیدترین‌های روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
توسل به امریکا با تعهدات مالایطاق جدید
توسل به امریکا با تعهدات مالایطاق جدید
منطقه در آستانه جهش راهبردی
انقلابي‌گري يعني كمك به مردم براي حل مشكلات مردم
پشت پرده ماجرای جهانگیری و صداوسیما چه بود؟
«روزي روزگاري» را با الهام از تعزيه ساختم
پاسخ معاونت علمی ریاست جمهوری به گزارش «جوان»
هشدار اورانيومي ايران به خروج امريکا از برجام
مخالفت وزارت نفت با همه دستاوردهای کارت سوخت
حجاريان گفت هاشمي را از ليست برنداريد همه شما را غرق مي‌كنيم!
اينستاگرام شبكه جاسوسي غيرقابل كنترل است
مطرح كردن تحريم صداوسيما وظيفه رسانه ملي را سنگين‌تر مي‌كند
«برجام اروپایی» مثل آب‌تنی در سراب بیابان است
