فرصت‌هایی که با فیلتر می‌سوزند




حسن فرامرزی - حمیرا علایی


همچنان که انتظار می‌رفت، فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی موضوع داغ هفته گذشته بود. گرچه تعداد منتقدان فیلترینگ اپلیکیشن‌های پیام‌رسان به موافقان می‌چربیدند اما اقلیت موافقی هم در کار بودند از موافقانی که مثل صدا و سیما مدعی بودند مردم بعد از بستن تلگرام و اینستاگرام، آنقدر کیفور و سرحال شده‌اند که بانی فیلترینگ را شب و روز دعا می‌کنند که آنها را از شر اعتیادی خانمانسوز نجات داده است تا موافقانی که با پیش کشیدن امنیت ملی، استدلال می‌کردند چرا ایرانی‌ها باید در شبکه‌های پیام‌رسانی حاضر باشند که سِرورهای آن در یک کشور بیگانه قرار دارد آن هم وقتی که نمونه‌های ایرانی این اپلیکیشن‌ها کنار گوش ما وجود دارد. اما مخاطبان «ایران» نیز در هفته‌ای که گذشت، دیدگاه‌های خود را در این باره با ما در میان گذاشتند. خوشبختانه نظرات متنوع مخاطبان ما ماکتی واضح از آن چیزی است که این روزها ایرانی‌ها در نشست و برخاست‌ها و بحث‌های شفاهی و مکتوب خود دنبال می‌کنند.

محدودیت دسترسی به اینترنت عجیب نیست
صادق بابایی - کانال تلگرام روزنامه ایران: در تمام دنیا حوزه دیتا و اطلاعات موضوع امنیت ملی تلقی می‌شود به طوری که دولت‌ها برای این حوزه برنامه‌های خاص و استراتژیک دارند و هیچ کشوری نیست که دیتای کشورش را به غیر بسپارد چرا که این موضوع امنیت ملی است. از جمله کشورهای ابرقدرتی که در این زمینه وجود دارد، می‌توان به امریکا و روسیه اشاره کرد. همان طور که در آشوب‌های داخلی در امریکا این حوزه بشدت مورد تعقیب قرار گرفت و نتیجه‌اش اتمام آشوب‌ها بود یا در موارد دیگری در ترکیه و یونان و اسپانیا که همه درگیر کندی اینترنت شدند. پس می‌بینیم که حوزه زیرساخت در همه کشورها دست مدیران همان کشور است و در مواقعی که امنیت ملی آن کشور به زعم سران آن مملکت در خطر باشد، حتماً به سراغش می‌روند و به عنوان ابزار تهدید با آن مقابله می‌کنند. ایران هم در این موضوع از دیگر کشورها مستثنی نیست اما متأسفانه دشمنان خارجی همیشه ایران را از دیگران جدا می‌بینند و برای همین هر عملکردی در ایران با بازخوردهای عجیب و غریب مواجه می‌شود این در حالی است که محدودیت دسترسی به اینترنت در تمام دنیا اجرا می‌شود و چیز عجیبی نیست در نتیجه من موافق استفاده از شبکه‌های اینترنت داخلی هستم. با این روش همه کسب و کارها هم به کارشان می‌رسند و کسی متضرر نمی‌شود. مگر کسب و کارها غیر از پول به چیز دیگری می‌اندیشند و مگر غیر از این است که اکثر آنها برای بازار داخلی برنامه دارند؟ پس می‌توانند همان پول را در بستر شبکه ملی به دست بیاورند و به بدنه اشتغال هم ضربه‌ای نخورد.
با فیلتر، کار پسرم به مشکل خورده است
سپیده مرکبی- تماس تلفنی: پسر من یه کانال 20 هزار نفری در حوزه لباس داشت و از این طریق کسب درآمد می‌کرد، حالا با این اوضاع کسب وکار عده زیادی به خاطر همین فیلتر کردن تلگرام و شبکه‌های مجازی خوابیده همین جوری اقتصاد خوبی داشتیم که این فیلترم بهش دامن زده. البته همین الان داره مثل همه مردم با فیلترشکن کار می‌کنه اما آخه این چه کاریه فقط یه پول اضافه‌ای باید بابت فیلترشکن بدیم. کار رو باید از اساس درست کنن و به وضع مردم برسن نه اینکه صورت‌مسأله رو پاک کنن.
هیچ کسب و کاری مستقیماً
بر پایه تلگرام نیست
331...0936: هیچ کسب و کاری مستقیماً بر پایه تلگرام نیست. فقط وابستگی کسب و کار‌ها به تلگرام هست. کسب و کاری که بخواد رو کسب و کار دیگه سوار شه، همون بهتر که نباشه.
بیایید جوگیر نباشیم
بدون نام - کانال تلگرام روزنامه ایران: مگر ما در اینترنت چه کار می‌کنیم که بخواهیم از پیام‌رسان‌های داخلی استفاده نکنیم. متأسفانه مردم آنقدر جوگیر شده‌اند که انگار همه‌شان تحت تعقیب سازمان‌های اطلاعات و امنیت هستند و اگر از شبکه‌های ملی استفاده کنند، تمام اطلاعات‌شان لو می‌رود والا چند تا کانال جوک و اخبار و آشپزی و بادی بیلدینگ و سه چهارتا گروه فامیلی و عکس و تولد که این حرف‌ها رو نداره.
تلگرام بی جهت بزرگ شده بود
نام محفوظ – تماس تلفنی: به نظر من به تلگرام خیلی بها داده شده بود. وقتی مشتری‌اش فقط ایرانه، باید به موضوع شک کرد. تلگرام واقعاً هیچ مزیتی نسبت به بقیه پیام‌رسان‌ها نداشت که اینقدر بزرگ شد. یک شبه اومد و احتمالاً یک شبه هم بره. مطمئناً یک سیبیلی یه جایی چرب شد که بعد وایبر، تلگرام فیلتر نشد. وایبر باج نداد همکاری نکرد‎. وابستگی بیش از حد به یک شبکه اجتماعی خطرآفرین است،  مثل وابستگی به تک محصولی بودن. شما در هیچ کشوری تجمیع همه افراد در یک پیام رسان را نمی بینی، چون دسترس پذیری مطابق الگو، سلیقه یا چیز‌های دیگه توزیع میشه. وقتی مملکتی همه شبکه‌ها رو فیلتر میکنه یکی رو باز می‌گذاره باید پیش‌بینی بکنه که ملت چه استفاده‌هایی از یک پیام رسانی که آنقدرها هم امکانات نداره می‌کنن‎. شما تو کجای دنیا دیدی یک سازمان وابسته به دولت راه ارتباطی یک شبکه ارتباطی مثل تلگرام یا واتس آپ را معرفی کند. یا ایمیل میدن
یا هر ارگانی خودش برنامه خودش رو داره. وقتی فلان وزارتخونه‌مون کانال تلگرام داره معلومه که فرهنگ استفاده از فضای مجازی غلط برداشت می‌شه. خبر وزارت خونه ات بره رو سرور روسیه آن وقت انتظار امنیت داری‎؟
همه الان با فیلتر شکن
دارن از تلگرام استفاده می‌کنن
557...0913: کی رو گول می‌زنیم؟ همه الان با فیلتر شکن دارن از تلگرام استفاده می‌کنن. فلان سازمان، فلان برنامه رو فیلتر می‌کنه که به فلان ارگان یا دولت بگه آهان دیدی می‌شه جلوشو گرفت. بعد میره با فیلتر شکن وصل می‌شه توئیتر. ملتم چون فقط دولت رو جلوی چشمش می‌بینه به دولت فحش میدن‎.
صدا و سیما مردم را احمق فرض نکند
نازنین محرابی - تماس تلفنی: من با اینکه تلگرام، فیس‌بوک، توئیتر یا بقیه شبکه‌های اجتماعی فیلتر هست مشکلی ندارم اما مشکلم اونجاست که اولاً هیچ شبکه خوب جایگزینی وجود نداره و همیشه مردم از یک شبکه خارجی به شبکه دیگه کوچ می‌کنن و این قضیه هر دو سال یه‌بار اتفاق می‌افته. مشکل بعدی هم اینه که چرا مسئولین مخصوصاً صدا‌وسیما ملت رو جاهل فرض می‌کنه چرا اصل قضیه رو زیر سؤال می‌بره و با پخش برنامه‌های مضحک، شعور مخاطب رو مسخره می‌کنه. بخش خبر شبکه سه یه گزارش از مردم پخش کرد که دارند می‌گن از وقتی تلگرام قطع شده، زندگی ما بهتر شده، به همدیگه سر می‌زنیم، وقتمون تلف نمی‌شه. آخرش هم یک پارک نشون داد که بچه‌ها دارن توش بازی می‌کنن.... آخه این حجم از تناقض و زودباور پنداشتن مخاطب آدمو عصبی می‌کنه.
اگر همه چیز اصلاح شود فیلترینگ نیاز نیست
ناصر حکامی -  اهواز  - تماس تلفنی: ما سال‌هاست دنبال اصلاحات هستیم و حتی حزب‌های زیادی با این اسم داریم اما کشورهای همسایه ما یه شبه اصلاحات انجام دادن و ما رو حسرت به دل گذاشتن. واقعاً اگر عزم و اراده قوی برای اصلاح امور وجود داشته باشه، شاهد این همه شلوغی و بلبشو و هرج و مرج و فیلتر نمی‌شیم.
شبکه‌های اجتماعی را
خرج اعتراضات درست بکنیم
125...0914: ای کاش از شبکه‌های اجتماعی استفاده می‌شد برای اعتراض به آلودگی هوا، به بی شهامتی مسئولین برای حل و فصل سریع آلودگی هوا و قحطی آب، به ارائه 50میلیارد دلار یارانه انرژی- ماهانه نفری 200 هزار تومان- که عامل اصلی کم بارشی و آلودگی هوا است، به سهم گورخواب‌ها و ثروتمندان از این یارانه! ای کاش اعتراضات به این مسائل بود که در این صورت حتی اگر شبکه ملی اینترنت بود، هم فرقی نداشت.
ما نسخه‌های مشابه داخلی تلگرام را داریم
تینا زاکری – 518...0912: به نظر من هدف فیلترینگ فقط تلگرام بود چرا که ما نسخه‌های مشابه تلگرام را در داخل داریم مثل موبوگرام و... که انصافاً شبکه‌های خوبی هم هستند اما نسخه مشابه اینستاگرام رو نداریم وگرنه اگر به اغتشاشگری و اینا باشه وضعیت اینستاگرام به مراتب بدتر از تلگرامه.
فیلترینگ نقض حقوق شهروندی است
علی محمودپور - کانال تلگرام روزنامه ایران: فیلترینگ نقض حقوق شهروندی است چون مردم حق دارند که آزادانه به شبکه‌های اجتماعی دسترسی داشته باشن اما در ایران رسانه‌هامون که از حقوق مردم دفاع نمی‌کنن پس مردم باید خودشون از حقوق خودشون دفاع کنن و شبکه‌های اجتماعی این ابزار رو بهمون می‌داد اما با فیلترینگ همین یه حق هم ازمون سلب شده. مسئولین رو هم که نمی‌شه هیچ جا پیدا کرد پس لطفاً بفرمایید ما برای اعتراض به وضعیت خودمون باید چه کنیم؟
صدا و سیما فضا را باز کند
774...0919: جای فیلتر،  صدا و سیما به نهادهای مخالف و مردمی فرصت بده با مناظره‌های سیاسی،  دینی و عقیدتی و... که تیپ‌های مختلفی در اون شرکت داشته باشن، گامی هرچند کوچک به سوی اعتمادسازی برداریم وگرنه هرچه بی‌اعتمادی عمیق‌تر بشه در اون صورت دشمن بیشترین بهره رو می‌بره.
فیلتر شبکه‌های محبوب
  سطح افسردگی و ناامیدی را  بالا می‌برد
شکوفه – کانال تلگرام ایران: به نظر من فیلتر کردن شبکه‌های مجازی پر بازدید که نشان از پر طرفدار بودن و مورد علاقه‌مندی مردم است کار درست و اصولی محسوب نمی‌شود.  این شیوه رفتاری بیشتر خشم افراد جامعه را دامن می‌زند و سطح افسردگی و ناامیدی را بیشتر بالا می‌برد. از طرفی نارضایتی عمومی نسبت به مسئولان و عملکرد آنها را هم به نسبت قابل ملاحظه‌ای بالا می‌برد. این روش مانند آن می‌ماند که مثلاً برای تنبیه کودکی بهترین عروسکش که بسیار آن را دوست دارد و وابسته او شده را گرفته و در کمدی بیندازید و درش را هم قفل کنید ضربه‌ای که به روح و روان او وارد می‌شود بسیار زیاد است اگر قرار باشد جامعه‌ای را به راه درست هدایت کنیم، باید از شیوه‌های عاقلانه‌تری استفاده کرد.
با فیلتر چی درست می‌شه؟
562...0912: با فیلتر چی رو می‌شه درست کرد. بر فرضم فیلترو برداشتن خب بعدش مشکل بیکاری چی؟ فقر و کم آبی چی؟ پلاسکو چی؟ دزدی و خیلی چیزای دیگه. اگه یه نفر یه سیب بدزده پدرشو در میارن چرا اونی که میلیاردها می‌دزده کاریش ندارن.
کنایه خوب مجری تلویزیون
به صدا و سیما
محمدحسین دیزجی – 882...0914: یکی از مجری‌های تلویزیون روی آنتن زنده تلویزیون حرف خوبی زده
و در کنایه به اون گزارش پر از تظاهر صدا و سیما گفته از وقتی تلگرام فیلتر شده بچه‌ها بیشتر به مادرشان سر می‌زنند چون باید هر روز بروند برایش فیلترشکن جدید نصب کنند.‌ای کاش مدیران کشور سعی نمی‌کردند که واقعیت‌ها را وارونه نشان بدهند چون با وارونه نشون دادن واقعیت‌ها شما نمی‌تونید افکارعمومی رو مدیریت کنید و بالاخره دیر یا زود دم خروس بیرون می‌زنه.
نمی‌شود گفت این همه معترض آدم‌فضایی بوده‌اند
احسان دیناروند – تماس تلفنی: ایراد مدیران کشور ما این است که به جای اینکه به مظروف‌ها توجه کنند و مظروف‌ها را درست کنند ظرف‌ها را می‌شکنند در صورتی که با شکستن ظرف‌ها نمی‌توانید آن مظروف را از بین ببرید. تلگرام یا هر شبکه اجتماعی دیگر ظرفی بیش نیست و اگر مدیران جامعه ما می‌خواهند این ظرف را بشکنند متوجه باشند که مظروف این ظرف که درد دل‌ها و اعتراض‌ها و نقدهای ایرانی‌هاست از بین نخواهد رفت. به جای این کارها بروند ببینند که حرف حساب مردم چیست و آنها به چه چیزهایی اعتراض می‌کنند و همان‌ها را رفع و رجوع کنند تا این قدر در توصیف ملت به تکلف نیفتند چون به هر حال نمی‌شود گفت این همه معترض آدم فضایی بوده‌اند و ایرانی نبوده‌اند.

زاویه دید
آزادی باشد نیازی به سانسور و فیلتر نیست
محمد فرد – شیراز – ایمیل: برای من به شخصه تلگرام تنها شبکه اجتماعی است که استفاده می‌کنم به‌منظور ارتباط با دوستانم، استفاده از مطالب آموزشی موجود در کانال‌هایی که مرتبط با حوزه کاری‌ام هست، خرید و اطلاع از اخبار. تنها ضرر احتمالی تلگرام برای سیاستمداران، اطلاع مردم از اخبار سیاسی است. خب خیلی از ما عضو کانال‌های اخبار داخلی و روزنامه‌های داخلی هستیم؛ اما اینکه چه باعث می‌شود کانال‌های دیگر را ترجیح دهیم، این است که احساس می‌کنیم تمام اخبار را از کانال‌های داخلی نمی‌توانیم بشنویم یا دست کم دارای نواقصی است. اگر دولت تمام اخبار و وقایع کشور و ضعف‌ها و قوت‌ها را چه در عرصه داخلی و بین‌المللی صریح و شفاف برای مردم بازگو کند چه لزومی دارد افراد به سمت رسانه‌های خارجی کشیده شوند؟
متأسفانه ما افرادی هستیم که تمام کاستی‌های‌مان یا مشکلاتی که در کشور رخ می‌دهد- از قبیل راهپیمایی اخیر- را به نیروهای خارجی نسبت می‌دهیم و راجع به توانمندی‌هایمان اغراق می‌کنیم.نه مسئولان به ما مردم اعتماد دارند نه مردم به مسئولان. آزادی ابراز نظر مخالف اگر وجود داشته باشد نیازی به پنهانکاری و سانسور نیست. فیلتر تلگرام آیا موفق بوده؟ به نظرم خیر. فقط زحمت نصب فیلترشکن‌های مختلف به افراد تحمیل شده. خیلی از مطالب آموزشی و مفید هم از مردم دریغ شده، چرا فقط به نکات منفی تلگرام می‌پردازند؟! چون فقط دید سیاسی نسبت به شبکه‌های اجتماعی دارند و کانال‌ها را مایه دروغ پراکنی در جامعه می‌دانند در زمینه کسب و کار تلگرام عرصه مناسبی برای افراد بوده که کارشان با فیلتر مختل شده و زمان گرفتن سفارش و تحویل به مشتری با تأخیر مواجه شده که ممکن است خیلی از مشتریان خود را از دست دهند و افراد زیادی نان‌شان این روزها آجر شده.