روزنامه قانون
1396/10/19
اقلام اساسي درگير نوسان قيمت
اگرچه واردات مقطعي است اما بايد به توليدكنندگان كمك شودتصميماتي كه به يكباره گرفته مي‌شود صدمات زيادي را به بار مي‌آورد
صنعت تخم مرغ كشور صدمه سنگيني خورده و حدود 25 ميليون قطعه مرغ از بين رفته است
در تمامي ايام بايد پيش‌بيني‌هاي مناسب و دقيقي در حوزه تنظيم بازار صورت گيرد تا شاهد گراني نباشيم
طي هفته هاي گذشته، افزايش قيمت را در اقلام اساسي مشاهده كرده‌ايم كه بيشترين آن، مربوط به تخم مرغ مي‌شد. اين محصول اگرچه هفته‌هاي گذشته حتي تا شانه‌اي 20هزار تومان هم رسيد اما امروز با وارداتي كه صورت گرفته، قيمت تخم مرغ متعادل شده و به شانه‌اي 12 هزار تومان رسيده است و برخي ديگر از كالاها همچون گوشت، نسبت به هفته‌هاي گذشته كاهش داشته است. با‌اين وجود در ساير كالاها نيز اين افزايش قيمت محسوس بوده است. البته با گشت و گذاری در بازار هم مي‌توان به‌خوبي افزايش قيمت برخي كالاهاي اساسي را به صورت ملموسي مشاهده كرد. متاسفانه اقلام اساسی از ابتدای سال جاری تاکنون، به شدت گران شده و مقایسه با سال قبل هم اين موضوع را تاييد مي‌كنند. حالا مرکز آمار ایران در گزارش‌هاي خود به اين مساله اشاره كرده و می‌گوید افزایش قیمت در گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات که سهم عمده سبد مصرفی خانوارهای دهک پایین را به خود اختصاص داده، منجر به بروز فشار تورمی بیشتر در این دهک نسبت به دهک‌های بالاتر شده است؛ به طوری که تورم سالانه در دهک اول ۸.۸ درصد و در دهک دهم، ۷.۴ درصد برآورد میشود.
فشار روي دهك‌هاي پايين
با نگاهي به گزارش قيمت‌ها در ماه گذشته، مي‌بينيم كه آذر، گران‌ترين ماه سال بوده است؛ به طوري كه مركز آمار نيز نهم دي با ارائه گزارشي از اعلام متوسط قيمت برنج ايراني با قيمت 13 هزارو 400 تومان خبر داده است. به اين ترتيب برای اولین بار تورم دهک‌های درآمدی از سوی مرکز آمار ایران محاسبه شده و آمار حاکی از آن است که فشار تورمی بر دهک‌های پایین جامعه بیشتر شده است؛ درست برعکس آنچه ريیس دولت می‌گوید. مرکز آمار در روز چهارم دي سال جاري برای اولین بار، تورم دهک‌های درآمدی را اعلام کرد و بر مبنای آن، تورم سالانه برای دهک اول درآمدی ۸.۸ درصد و در دهک دهم ۷.۴ درصد است. اين اعداد و ارقام درست عکس آن چیزی را نشان می‌دهد که دولتمردان هميشه در صحبت‌هاي‌شان بر آن تاكيد دارند.
كاهش قدرت خريد مردم
از آنجايي كه یکی از برنامه‌های جدی روحاني کاهش فاصله طبقاتی و برچیده شدن فقر بوده و مدام در صحبت‌ها و نطق‌ها از افزایش قدرت خرید مردم نيز سخن به میان مي‌آيد، اما اکنون مرکز آمار ایران به عنوان یک مرکز کاملا کارشناسی و البته غیرسیاسی، به صراحت اعلام کرده که قدرت خرید دهک‌های پایین درآمدی، بسیار کمتر از دهک‌های بالای درآمدی است و تورمی که گروه کم‌درآمد متحمل می‌شوند، به مراتب بسیار بالاتر از اقشارپردرآمد و مستقر در دهک‌های بالای درآمدی است. بررسی نتایج شاخص قیمت مصرف کننده در گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات بر اساس دهک‌های هزینه‌ای، نشان دهنده آن است که بیشترین عدد شاخص این گروه در آذر ۱۳۹۶، عدد ۱۱۵.۳ متعلق به دهک دهم و کمترین آن، عدد ۱۱۳.۹ متعلق به دهک اول است؛ این در حالی بوده که بیشترین افزایش ماهانه شاخص این گروه معادل سه درصد متعلق به دهک اول و کمترین آن ، معادل ۲.۱ درصد بوده که متعلق به دهک دهم است.
آذر، ماه گراني
به گفته حسین زاده، تورم ماهانه در آذر برای دهک‌های پایین در گروه خوراکی‌ها، آشامیدنی‌ها و دخانیات بیشترین مقدار را به خود اختصاص داده و در مقایسه با تورم ماهانه کل خانوارها در آذر، ۰.۶ درصد واحد بالاتر است. اين درحالي است که داده‌های مرکز آمار حکایت از آن دارد که شاخص قیمت مصرف کننده در دهک‌های هزینه‌ای برای گروه کالاهای غیرخوراکی و خدمات مصرفی خانوارهای کشور نمایانگر آن است که بیشترین مقدار شاخص در این گروه عدد ۱۰۹.۷ برای دهک اول و کمترین مقدار شاخص در این گروه، عدد ۱۰۸.۵ متعلق به دهک دهم که باز هم نشان می دهد که بیشترین افزایش ماهانه این شاخص، معادل ۰.۲ درصد متعلق به دهک دهم است و برای دهک اول، این شاخص نسبت به ماه گذشته تغییری نداشته است. بنابراين مسئولان مرکز آمار ایران معتقدندکه تورم ماهانه آذر در گروه غیرخوراکی‌ها و خدمات برای دهک‌های بالا، بیشتر بوده و در مقایسه با تورم ماهانه کل خانوارها در آذر، ۰.۱ واحد درصد بالاتر است.
گزارش اواخر آذر
بر اساس اعلام بانک مرکزی، در هفته منتهی به یکم دی، متوسط قیمت متوسط خرده فروشی لبنیات ۴.۳ درصد، تخم مرغ ۵۳.۷ درصد، برنج ۲.۲ درصد، حبوب ۳.۲ درصد، میوه‌های تازه ۲۴.۳ درصد، سبزی‌های تازه ۴۲ درصد، گوشت قرمز ۱۴.۴ درصد، گوشت مرغ ۷.۵ درصد، چای ۱۹.۵ درصد و روغن نباتی ۲.۲ درصد نسبت به هفته مشابه سال گذشته افزایش داشته است؛ ضمن اینکه متوسط قیمت قند و شکر ۱۲.۷ درصد در دوره زمانی یاد شده کاهش را نشان می دهد.علاوه بر این، متوسط قیمت خرده‌فروشی گروه‌های تخم مرغ ۹ درصد، برنج ۰.۲ درصد، میوه‌های تازه ۲.۲ درصد، سبزی‌های تازه ۰.۵ درصد و گوشت مرغ ۰.۹ درصد در هفته منتهی به یکم دی نسبت به هفته قبل از آن افزایش داشته است. همچنین قیمت خرده‌فروشی گروه‌های لبنیات، حبوب، گوشت قرمز، قند و شکر، چای و روغن نباتی ثابت ماند.
ثبات قیمت گوشت گوسفندی در بازار
در هفته مورد گزارش، قیمت گوشت گوسفند معادل ۰.۶ درصد و گوشت تازه گاو و گوساله ۰.۴ درصـد کاهش ولی بهای گوشت مرغ ۱.۱ درصد افزایش داشت. علی‌اصغر ملکی، ريیس اتحادیه گوشت گوسفندی روز گذشته از ثبات قیمت این نوع گوشت در بازار خبر داده و گفته است: هم اکنون قیمت هرکیلوگرم شقه بدون دنبه عرضه به مغازه دار، بین ٣٥ هزار و ٥٠٠ تومان تا ٣٦ هزار و ٥٠٠ تومان و عرضه به مشتری بین ٣٩ تا ٤٠ هزار تومان است. همچنین قیمت گوشت‌های وارداتی که در چرخه بازار حضور دارند ٣٣ هزار تومان است. هم اکنون رکود خاصی بر بازار گوشت حاکم است؛ هیچ کمبودی وجود ندارد و با مشکلی در این زمینه مواجه نیستیم. در این هفته قیمت قند، شکر، چای خارجی و روغن نباتی مایع نيز بدون تغییر بود اما بهای روغن نباتی جامد معادل ۰.۸ درصد افزایش یافت.
تغییرات سالانه
در یک سال منتهی به هفته پانزدهم دی، 10 نوع كالاي اساسي با چالش گراني دست وپنجه نرم كردند. اين كالاها شامل لبنيات، تخم مرغ،حبوبات، برنج، ميوه، سبزي، گوشت قرمز، گوشت مرغ، چاي و روغن مي‌شود. نرخ لبنیات ۸.۱ درصد، تخم مرغ ۴۵.۸ درصد، برنج ۰.۸ درصد، حبوب ۲.۶ درصد، میوه‌های تازه ۳۶ درصد، سبزی تازه ۴۷.۹ درصد، گوشت قرمز ۶.۵ درصد، گوشت مرغ ۹.۶ درصد، چای ۱۹.۵ درصد و روغن ۲.۵ درصد رشد کرده است. همچنین قیمت قند و شکر، ۱۰.۵ درصد کاهش نشان می‌دهد.
نقش اصلي و مهم تنظيم بازار
جمشيد عدالتيان/ عضو اتاق بازرگاني ايران
افزايش قيمت كالاها بر اساس آمار رسمي كشور حكايت از 10 درصد تورم دارد. در اين ميان افزايش قيمت اگر نسبت به ماه گذشته تا 1 درصد باشد، عادي است، اما در رابطه با نوسانات شديد قيمتي گفتني است برخي مواقع قيمت كالاها به شدت افزايش يا كاهش داشته باشد مانند بورس يا همچون قيمت تخم مرغ كه در روزهاي گذشته به يكباره افزايش داشته و ناگهان با كاهش رو به رو شد و تشنج در بازار و ميان مردم را رقم زد. در اين ميان عدم تطبيق عرضه و تقاضا تحت تاثير اين نوسانات شديد شكل مي‌گيرد و سازمان تنظيم بازار كه اتاق بازارگاني وزارت صنايع و كشاورزي در آن عضو هستند بايد با پيش‌بيني‌هاي مناسب در اين زمينه را بر اساس وضعيت موجود انجام دهد و از اتفاقاتي كه در آينده رقم مي‌خورد، اطلاع داشته باشد از طرق مختلف براي ثبات قيمت‌ها اقدام كند، تا اين نوسانات شديد به وجود نيايد. مدت‌ها بود كه اين نوسانات شديد را در بازار نداشتيم اما در حوزه تخم مرغ، آنفلونزاي پرندگان باعث از بين رفتن بخش عظيمي از مرغ هاي تخم‌گذار شد. در حالت كلي اكنون برخي اقلام در ثبات قيمتي قرار دارند و انتظار نمي رود كه در ماه آينده در راستاي نوسانات تورمي، نوسان شديدي داشته باشيم. البته به جز ايام عيدكه سازمان تنظيم بازار وارد عمل مي شود تا نرخ‌ها به يكباره افزايش پيدا نكند. برخي معتقدند كه اين سازمان ضعيف عمل ميكند اما بايد گفت در حالت عادي كه اين سازمان فعاليت خود را انجام مي‌دهد كسي متوجه وجود ثبات در بازار نميشود اما زماني كه به بحران برمي‌خورد خيلي‌ها مي‌گويند چرا منظم عمل نكرده است. در هر صورت در بسياري بازارها اين سازمان كار خود را انجام مي‌دهد و از نوسانات شديد جلوگيري ميكند. موارد استثنايي به هر حال پيش مي‌آيد و نمي‌توان به يكباره اين سازمان را به ناكارآمدي متهم كرد. با اين وجود در رابطه با كالاهاي اساسي مردم انتظار دارند كه شاهد گراني‌هاي يكباره و بيش از اندازه نباشند. مواردي داشتيم مانند محصولات سيب‌زميني و پياز كه به دليل كمبود توليد و يا افزايش آن از بين رفتند. در برخي از كشورها اين موضوع عادي است. در اروپا زماني كه محصول لبني مانند شير توليد مي‌شود و آنها مجبورند كه آن را از بين ببرند يا قيمتش را كاهش دهند. در حوزه تنظيم بازار زماني كه نياز به كالايي در داخل بيشتر باشد صادرات آن كاهش پيدا ميكند. اما تصميماتي كه به يكباره گرفته مي‌شود صدمات زيادي را به بار مي‌آرود. يا در اين زمينه توليد صدمه مي‌بيند ويا تجار. به همين خاطر مهم‌ترين اقدامامي كه سازمان تنظيم بازار بايد انجام دهد، پيش بيني خوب و دقيق از بازارها باشد. براي مثال اگر ما دو ماه پيش مي‌دانستيم كه به دليل آنفلونزا پرندگان بايد تنظيم و وارد مي‌كرديم و اجازه نمي دادند به اينجا كشيده شود. شايد براي مردم ساده باشد كه بگويند چرا برنامه‌ريزي صورت نمي‌گيرد بايد حالا تخم مرغ وارد كنند. در اين خصوص بايد توجه داشت صنعت تخم مرغ كشور چه صدمه سنگيني خورده و حدود 25 ميليون قطعه مرغ از بين رفته است. اين يعني بخش عظيمي از سرمايه دامداران به دليل يك بلاي طبيعي از بين رفته است. اگر تخم مرغ گران مي‌ماند شايد كمكي به مرغ داران مي‌شد تا صنعت خود را به حالت عادي بازگرداند. صنعتي كه به اين ميزان سرمايه را از دست داده بايد كمك شود. بايد از يك سو به توليد كمك كنند و از سوي ديگر وارد كنندو اين تصميمات به سادگي رقم نمي‌خورد. اگرچه واردات مقطعي است اما بايد به توليدكنندگان كمك شود. به مردم در رابطه با مشكلات مرغداران اطلاع رساني نشد و گرنه آنها كمك مي‌كردند و تشنجي ايجاد نمي‌شد. تمام اين موارد به دست هم مي دهد تا نوسان در بازار رقم بخورد. اميدواريم در آينده شاهد اين گونه نوسانات شديد نباشد. در حالي تنظيم بازار در ماه رمضان و عيد درست عمل ميكند اما اكنون نمي‌دانيم اينجا چرا اين برنامه‌ريزي صورت نگرفته است.
سایر اخبار این روزنامه
پرونده مفتوح
عبور مبارزه با پولشويي از خوان اول
رويارويي قوا از ترس اعتراض مردم
اقلام اساسي درگير نوسان قيمت
نمایش هاي کلیشه ای
شناسنامه‌هاي خاص براي كودكان بدون هويت
بخشش جان در ایستگاه آخر زندگی
خيريت يك جدايي
نمايش حمايت از گردشگـري
كاهش بودجه يا پايان رانت‌خواري
نیاز دولت به هوشیاری ، سرعت و استحکام
دار لرزان معیشت قالیبافان
