نادرمشایخی: موسیقی مقامی خراسان همچون گلی در دل کویر است

تولد در خانواده‌ای هنری، بهترین بستر بود برای آن که مسیر زندگی «نادر مشایخی» در کوچه پس کوچه‌های فرهنگ و هنر قرار گیرد.  
فرزند «جمشید مشایخی» که باشی، بی شک هنر در سرشت تو نیز راه می‌یابد و اگر کمی به آن پر و بال بدهی، این استعداد درونی تبلور می‌یابد و از تو هنرمندی می‌سازد نامدار که نه تنها ایران که جهان در برابر آن تعظیم خواهد کرد. «نادر مشایخی» متولد 1337 در تهران است و دوران کودکی و نوجوانی خود را در این شهر سپری کرده است. زندگی او با ورود به هنرستان عالی موسیقی وارد مرحله جدیدی شد و تداوم این تلاش هنری، به حضور در دانشگاه موسیقی وین در اتریش انجامید. استعدادهای او در این مسیر به خوبی تبلور یافت و از او آهنگ ساز و رهبر موسیقی ممتازی ساخت که نامش در تاریخ موسیقی ایران و جهان ماندگار شود. راه اندازی ارکستر ارتش و بر عهده گرفتن رهبری گروه‌های بزرگ موسیقی این کشور از جمله برگ‌های زرین کارنامه موسیقایی اوست. نادر مشایخی در سال 1383 به ایران بازگشت و یک سال بعد رهبری ارکستر سمفونیک تهران را بر عهده گرفت، اگرچه   همکاری او با این ارکستر بیش از 2 سال به طول نینجامید،   پس از این مسئولیت، رهبری ارکسترهای دیگری را بر عهده گرفت و تدریس آهنگ سازی در دانشگاه را هم بیش از گذشته دنبال کرد.
همچون گُل در دل کویر
سفر نادر مشایخی به مشهد که به دعوت انجمن موسیقی خراسان میسر شد، فرصتی هرچند کوتاه را فراهم کرد تا دقایقی با این هنرمند نامدار درباره فرهنگ و هنر خراسان سخن بگوییم، گنجینه‌ای ارزشمند که نادر مشایخی از آن توصیفی ناب و کم نظیر دارد: از نظر من موسیقی مقامی خراسان، یک فرهنگ و هنر بکر و عالی است و در بین سبک‌های موسیقی بی نظیر است، دوتار خراسان دنیای به خصوصی دارد، مثل این می‌ماند که شما در یک کویر بی آب و علف در حال حرکت هستی و در وسط کویر ناگهان یک گل زیبا را می‌بینی، تو را جذب می‌کند، این توصیف من از موسیقی مقامی خراسان است، هنری بکر که پیشینه‌ای غنی دارد.


مسئولان عمق هنر خراسان را درک نمی‌کنند
از فرهنگ و هنر خراسان که سخن می‌گوید، شوق افتخار به فرهنگ وطن در صدا و چشمانش موج می‌زند و البته افسوس و اندوه هم گاه در میان کلماتش آواز سر می‌دهد و گلایه‌ای بر زبان می‌آورد که درد دل بسیاری از هنرمندان است. نادر مشایخی می‌گوید: موسیقی خراسان در میان سبک‌های موسیقی بی نظیر است، اما آدم‌هایی که مسئول اند هنوز درک نمی‌کنند این فرهنگ چقدر مهم است، خیلی از آدم‌هایی که به دنبال کشف و پرورش فرهنگ هستند و تحقیقات بسیاری کرده اند، خوب می‌دانند که خراسان داشته‌های نهفته زیادی دارد، هنرمندان ارزشمندی در این جا بوده اند و هستند، این فرهنگ بسیار عمیق است، اما مسئولان آن را درک نمی‌کنند.
منشاء زبان فارسی
از جایگاه فرهنگ خراسان که می‌گوید، از یک نماد هویتی ایرانیان سخن به میان می‌آورد. از حکیم بزرگ توس که بنیان گذار زبان فارسی است و جهانیان از او به نیکی یاد می‌کنند. نادر مشایخی می‌گوید: درباره فرهنگ خراسان حرف بسیار است اما حداقل چیزی که درباره آن می‌توان گفت این است که در واقع منشا هنر ایران و شکل گیری زبان فارسی از این جا بوده است و این فرهنگ به سایر نقاط جهان هم انتقال یافته است. با وجود این مطمئن باشید آن چیزی که از فرهنگ و هنر خراسان دیده می‌شود و تاکنون معرفی شده است همه ماجرا نیست و واقعیت آن، خیلی عمیق تر و بیشتر است.
مردم کرواسی خود را خراسانی می‌دانند
او درباره گستردگی اثرگذاری فرهنگ ایران، به ویژه خراسان در دیگر کشورها می‌گوید: جالب است که بدانید، منشا هنر و فرهنگ کشور کرواسی از خراسان است و مردم این کشور خودشان را خراسانی می‌دانند. از هر یک از مردم کرواسی که بپرسی «شما اهل کدام قوم هستید؟»، می‌گویند ما از خراسان هستیم. اسم این کشور هم به همین دلیل کرواسی است. خودشان اسم کشورشان را می‌گویند «خورواسی»، جالب تر این که بسیاری از رویدادها و فعالیت‌های آن جا هم منشا خراسانی دارد. حالا بروید و ببینید که آن‌ها با فرهنگ خراسان به کجا رسیده اند....
  فرهنگ، ابزار هنر می‌خواهد
از او درباره شیوه حفظ این فرهنگ می‌پرسم و او چنین می‌گوید: فرهنگ چطور پیشرفت می‌کند، با ابزار فرهنگی و هنر هم مهم ترین ابزار فرهنگی است که باید از آن استفاده کرد تا فرهنگ خراسان حفظ و بیشتر معرفی شود. داشته‌های فرهنگی بسیار غنی است و مطمئن باشید آینده خوبی خواهد داشت....