از مرکل تا ماکرون

آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان عادت کرده است که به عنوان چهره هدایت‌کننده اروپا شناخته شود اما اکنون امانوئل ماکرون، رییس‌جمهور جدید فرانسه به تدریج نقش وی را برعهده گرفته است. البته هنوز این دو فرد به یکدیگر نیاز دارند.
در طول سالیان گذشته حاکمیت آنگلا مرکل بر اروپا چالش‌برانگیز نبود. پس از اینکه دونالد ترامپ به عنوان رییس‌جمهور آمریکا انتخاب شد برخی از روزنامه‌های انگلیسی‌زبان حتی صدراعظم آلمان را به عنوان «رهبر جهان آزاد» اعلام کردند.
اما در چند ماه اخیر تحولاتی رخ داده است: حزب آنگلا مرکل در انتخابات سراسری ماه سپتامبر نتایج خوبی به دست نیاورد و او هنوز نتوانسته یک دولت جدید تاسیس کند. مرکل تا زمان دستیابی به دولت جدید در یک دوران گذار قرار گرفته است. این مساله وضعیت او را به عنوان چهره هدایت‌کننده اروپا مخدوش کرده است.
در مقابل امانوئل ماکرون توانسته به یک ستاره سیاسی تبدیل شود. این سیاستمدار کاریزماتیک و جوان توانست پیروز انتخابات ریاست‌جمهوری فرانسه شود و مارین لوپن، کاندیدای راست افراطی را پشت سر بگذارد. همچنین او در اصلاح بازار کارگری فرانسه موفق شده است که این اقدام بسیار تاثیرگذار بوده است. آمار جدید اقتصادی او را جسورتر کرده است. آمارها نشان می‌دهند ماکرون دوباره توانسته حمایت عمومی را به دست آورد. در دسامبر گذشته زمانی که ماکرون 40 ساله شد بسیاری از شهروندان فرانسه او را به عنوان یک رییس‌جمهور خوب اعلام کردند.


ماکرون حتی خود را به عنوان یک رهبر مطمئن هنگام مواجهه با مسایل جهانی معرفی کرده است. او اجازه نداده مسایل داخلی توجه او را از مسایل بین‌المللی منحرف کند. او دونالد ترامپ را به یک ضیافت شام فریبنده در بالای برج ایفل دعوت کرد. ولادیمیر پوتین، رییس‌جمهور روسیه را در کاخ ورسای پذیرفت. میزبان کنفرانس بین‌المللی تغییرات آب‌وهوایی در پاریس بوده و به ابتکارات سیاسی در قاره آفریقا دست زده است. او میزبان رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه در پایتخت فرانسه بوده است.
استفان زیدندورف، معاون موسسه فرانکو‌- جرمن می‌گوید: سیاست خارجی ماکرون قویا یاد‌آور دیپلماسی سنتی فرانسه بوده که عمیقا جهانی بود. اما وی ادامه می‌دهد: ماکرون هوشیار است که قدرتش وابسته به نقشش به عنوان یک کشور اروپایی است. ماکرون در برخی مواقع اختلاف‌نظرهای آشکاری با آنگلا مرکل، شریک اروپایی‌اش داشته است. به طور مثال در مورد رجب طیب اردوغان، رییس‌جمهور ترکیه.
چندی قبل ماکرون از آنکارا به عنوان یک شریک حیاتی نام برد در حالی که مرکل در دوران کمپین انتخاباتی‌اش در ماه سپتامبر درخواست کرد روند مذاکرات عضویت ترکیه در اتحادیه اروپا به دلیل نقض اصول حقوق بشر در این کشور به حالت تعلیق درآید. در حال حاضر سفر اردوغان به آلمان عملا غیرقابل تصور است.
دویچه‌وله در ادامه می‌افزاید: ماکرون و مرکل همچنین رویکردهای متفاوتی را در مواجهه با رهبران سرسخت سیاسی اتخاذ می‌کنند. مرکل گفت‌وگوهای خود را با ترامپ، پوتین و اردوغان حفظ کرده است اما همواره براساس یک رویکرد معقول و منطقی تصمیم گرفته است اما در مقابل ماکرون تلاش کرده با اقدامات‌ و رفتارهایی رهبران را تحت تاثیر خود قرار دهد. دست دادن ماکرون با ترامپ برای مدت طولانی مورد بحث قرار گرفت و خبرساز شد. همچنین ماکرون در اظهاراتی از ترامپ خواست «کره زمین را بار دیگر بزرگ کند». این اظهارات در واقع کنایه‌ای به شعار معروف ترامپ مبنی بر «بزرگ کردن دوباره آمریکا» بود.چندی قبل نشریه آمریکایی تایم‌ مرکل را به عنوان «بانوی اروپا» معرفی کرد و اکنون این نشریه ماکرون را به عنوان «رهبر جدید اروپا» معرفی کرده است. زیدندورف در این‌باره هشدار می‌دهد‌ نباید یک سیاستمدار یا تنها یک کشور رهبری اروپا را برعهده گیرد. زمانی که یک کشور بخواهد به تنهایی رهبری اروپا را برعهده گیرد، خطرناک است زیرا دیگر کشورها این رهبری را رد خواهند کرد. در این صورت کشورها به سمت منافع ملی و ناسیونالیستی خود سوق خواهند یافت. بر همین اساس ماکرون و مرکل باید به طور مشترک امور اروپا را
در دست گیرند.
در همین راستا ماکرون اعلام کرده نمی‌خواهد به طور گسترده نقش رهبری در اروپا را داشته باشد و به جای آن خواهان اصلاح اتحادیه اروپا به همراه آلمان است. هنوز او منتظر بازتاب‌ها درباره ایده‌هایش برای تغییر است. ماکرون پیشنهاد معرفی یک وزیر دارایی اتحادیه اروپا و تشکیل بودجه منطقه یورو را داده است.در مقابل مرکل اگرچه محافظه‌کار بوده اما نشان داده نسبت به ایده‌های جدید رویکرد باز داشته است. با این حال حزب ائتلافی دولت مرکل با این اصلاحات مخالف است. در همین راستا یکی از چهره‌های شاخص حزب اتحاد سوسیال‌مسیحی با رد پیشنهادات ماکرون اعلام کرده است: «مخالف تقسیم وام و بدهی‌های کشورهای دیگر هستیم. این مساله را به پرداخت‌کنندگان مالیات خود مدیون و بدهکار هستیم.»
همچنین یک کارشناس مسایل فرانسه در شورای روابط خارجی آلمان اعلام کرد: نه‌تنها حزب کوچک اتحاد سوسیال‌مسیحی بلکه حزب دموکراتیک آزاد و بخش اعظمی از آلمانی‌ها بر این نظر موافق هستند.
با این حال فرانسه امیدوار است آلمان در رفع بدهی‌ها کمک کند. در این باره دست‌کم باید منتظر ماند که مرکل بالاخره بتواند یک دولت تشکیل دهد. پس از آن وی می‌تواند در سیاستگذاری‌ها با ماکرون
همکاری کند.