مرزشکنی رهبر جدید اروپا

در میانه بحران سیاسی در آلمان، هر روز که می‌گذرد فرانسه نقش خود را در جهان پررنگ‌تر می‌کند و ماکرون کم‌کم جا جای‌پای مرکل می‌گذارد و به اذعان بسیاری از تحلیلگران، ماکرون رهبر جدید اروپاست‌. رییس‌جمهور جوان فرانسه پس از فتح خاورمیانه، حالا به چین سفر کرده تا جا پای اقتصادی خود را محکم‌تر از قبل کند‌.
رییس‌جمهور فرانسه سفر سه‌روزه رسمی خود به چین را از دیروز با هدف گفت‌وگو درباره بسیاری از مسایل مهم دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی آغاز کرد‌.
به نظر می‌رسد برای هر دو کشور به‌خصوص پکن این سفر از جهات مختلف بسیار بااهمیت است، نباید فراموش کرد که ماکرون اولین رهبر غربی است که پس از انتخاب شی جین پینگ به عنوان دبیرکل حزب حاکم برای دومین بار در ماه اکتبر سال قبل، به چین سفر می‌کند‌. برای همین چین این سفر را بسیار مهم شمرده و از آن به گرمی استقبال کرده و قول داده همکاری‌هایش را با فرانسه تقویت کند‌.
رییس‌جمهور فرانسه در روز اول سفرش به چین خواستار ائتلاف بین فرانسه و چین به منظور آینده جهان به خصوص در زمینه محیط‌زیست و در عین حال خواهان مشارکت اروپا در پروژه راه ابریشم جدید چین شد‌.


هدف از سفر ماکرون به چین گفت‌وگو درباره طرح ابتکاری کمربند و جاده از سوی شی جین‌پینگ، رییس‌جمهور چین است که برای احیای جاده کهن ابریشم در نظر گرفته شده است‌. این پروژه یک تریلیون دلاری برای احیای جاده ابریشم قدیمی است که زمانی مسیر ارتباطی تجاری محسوب می‌شد که خاور و باختر و جنوب آسیا را به یکدیگر و شمال آفریقا و شرق اروپا را هم به یکدیگر پیوند می‌داد‌. سفر رسمی رییس‌جمهور فرانسه به آسیا، مرحله جدیدی برای دیپلماسی وی محسوب می‌شود چراکه وی پیشتر اعلام کرده بود به دنبال تمرکز بر روابط اروپا و آسیاست‌.
از سوی دیگر ماکرون قبل از این گفته است با آرمان‌های چین قرابت‌هایی دارد و همین موجب شده پکن احساس کند در دوره رهبری وی بر فرانسه، روابط دو طرف فرصت خوبی برای گسترش خواهد داشت‌. از سوی دیگر این احتمال می‌رود که طرفین در جریان گفت‌وگوهای خود درباره مسایل ذی‌ربط منطقه‌ای هم بحث و تبادل نظر کنند‌.
با توجه به اینکه چین عمدتا در این موارد روی بحث‌های اقتصادی متمرکز است این بار هم تجارت و اقتصاد در زمره مهم‌ترین محورهای گفت‌وگو قرار دارد‌. در کنار آن چون فرانسه میزبان اجلاس پاریس بود که در آن پیمان تحولات اقلیمی امضا شد از موضوعات دیگر مهم مورد گفت‌وگوی طرفین همین مساله خواهد بود‌.
چین و فرانسه قصد دارند با استفاده از این سفر درباره مساله مبارزه با تروریسم‌، همکاری در بحث کره‌شمالی و شبه‌جزیره کره و همچنین موضوع شکست گروه تروریستی داعش در سوریه و عراق نیز رایزنی کنند‌.
فرانسه از جمله کشورهایی است که بعضا تلاش کرده در بسیاری از سیاستگذاری‌ها از آمریکا فاصله بگیرد و به همین دلیل چین از مواضع ضدآمریکایی پاریس استقبال می‌کند. از طرف دیگر چین و فرانسه در زمان حاضر دارای چالش حادی در روابط نیستند و فرانسه و دیگر کشورهای اروپایی از جمله فروشندگان بزرگ هواپیما و بسیاری از فناوری‌های پیشرفته به چین هستند‌.
با این وصف فرانسه به تبعیت از دیگر کشورهای اروپایی مسلما از چین خواهد خواست درهای بازار خود را با سیاست‌های عادلانه تجاری به روی شرکت‌های فرانسوی و اروپایی باز کند‌. دو کشور در زمینه انرژی هسته‌ای و تحولات اقلیمی، تجارت، گردشگری و بسیاری مسایل دیگر بحث و تبادل نظر خواهند کرد‌. گفتنی است در این سفر هیاتی 50 نفره از تجار ماکرون را در این سفر همراهی می‌کنند‌.
آمارها نشان می‌دهد ارزش تبادلات تجاری چین و فرانسه اکنون بیش از 75 میلیارد دلار است و نزدیک به دو میلیون و 200 هزار نفر از چینی‌ها فقط در سال 2015 میلادی از فرانسه دیدن کرده‌اند‌.
چین نمی‌خواهد هیچ چالشی در روابط با فرانسه به وجود آید زیرا یکپارچگی کشورهای اروپایی ایجاب می‌کند تا چین هم با یک سیاست واحد به دنبال بهبود و گسترش روابط با منطقه یورو باشد و برای همین سفر ماکرون در شروع سال 2018 میلادی برای پکن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است‌.
امانوئل ماکرون نخستین سفر خود را به چین پس از به قدرت رسیدن، از شهر شیان در شمال این کشور آغاز کرد‌. سخنرانی در خصوص چشم‌انداز روابط دو کشور فرانسه و چین در برنامه کاری ماکرون قرار دارد‌. وی همچنین از اماکن باستانی شیان بازدید کرد‌. این شهر محل بقایای تاریخی لشکر سفالین است‌. این مجسمه‌های سفالین در مقبره اولین امپراتور چین در نزدیکی شهر شیان پیدا شده‌اند‌. ماکرون در آخرین لحظه تصمیم گرفت از پاگودای غاز وحشی در شیان هم دیدن کند‌. این مکان برجسته در میان غربی‌ها کمتر شناخته شده اما مردم چین آن را مکانی تاریخی برای بودایی‌ها می‌دانند‌.
انتظار می‌رود پس از دیدار ماکرون با شی جین‌پینگ، دو طرف افتتاح یک صندوق مالی سرمایه‌گذاری مشترک را به ارزش یک میلیارد دلار اعلام کنند‌. فرانسه دارای کسری تجاری زیادی با چین است و رییس‌جمهور فرانسه امیدوار است بتواند به بازارهای چین دسترسی پیدا کند‌.
ماکرون در این دیدار تاکید کرده که جاده ابریشم جدید یا طرح کمربند و جاده ارائه‌شده از سوی چین، جاده‌ای دوطرفه است و به گفته وی اروپا و چین باید درخصوص آن با یکدیگر همکاری کنند‌. ماکرون در سخنانی در شهر شیان تاکید کرده است که راه قدیمی و تاریخی ابریشم هیچ‌گاه فقط متعلق به چین نبوده است‌.
رییس‌جمهور چین با الهام‌‌گیری از راه ابریشم باستانی جاده ابریشم جدید یا طرح کمربند و جاده را در سال ۲۰۱۳ ارائه کرد‌. طرح جدید با هزینه ۱۳۰۰ میلیارد دلاری چین برای ساخت هزارها کیلومتر جاده، راه‌آهن و مسیرهای آبی و هوایی در نظر گرفته شده است‌. این شبکه عظیم ۶۵ کشور را در آسیا، اروپا و آفریقا به هم وصل خواهد کرد و بر شکل‌دهی تجارت جهانی اثر خواهد گذاشت‌. منتقدان این نگرانی را مطرح کرده‌اند که این طرح اقتصادی در کنار قدرت نظامی چین، هژمونی چین را به ویژه در شرق در پی خواهد داشت‌.
هدیه عجیب ماکرون به رییس‌جمهور چین
رییس‌جمهور فرانسه برای جلب توجه همتای چینی‌اش از روشی غیرمتداول استفاده کرد‌. ماکرون در نخستین روز از سفرش به چین، یک اسب از گارد جمهوریخواه فرانسه به شی جین پینگ هدیه داد‌.
ماکرون که متخصص دیپلماسی نرم و نمادهاست، یک اسب هشت ساله قهوه‌ای را به نام «Vesuvius» از سپاه سواره‌نظام ریاست‌جمهوری انتخاب کرد و پس از گذراندن مراحل قرنطینه به شی جین پینگ اهدا کرد‌. به گفته رییس‌جمهور فرانسه این اقدام دیپلماتیک بی‌سابقه پس از اینکه رییس‌جمهور چین گفت در سفرش به پاریس در سال 2014 شیفته 104 سواره‌نظامی شده که او را همراهی می‌کردند، صورت گرفت‌.
این نخستین‌باری است که فرانسه یکی از اسب‌های سواره‌نظام را هدیه می‌دهد و در پاسخ دیپلماسی پاندای چین انجام شد‌. پیش از این همسر ماکرون، مادرخوانده پاندایی شد که پکن به باغ‌وحشی نزدیک پاریس هدیه داده بود‌.
یکی از مقامات کاخ الیزه در این باره گفت: با اینکه وارد کردن این اسب به چین به دلیل مسایل بهداشتی خیلی سخت و پیچیده بود این موضوع برای رییس‌جمهور خیلی مهم بود‌. این نماد برتری فرانسوی است‌. ماکرون که جوان‌ترین رییس‌جمهور فرانسه از زمان ناپلئون است از ماه می که به ریاست‌جمهوری رسید تمایلش را به استفاده از نمادها و تاریخ برای برقراری ارتباط حسنه با همتایانش نشان داده است‌.
او در ماه می هم با ولادیمیر پوتین دیدار کرد، ماکرون محل ملاقات را کاخ مجلل و عظیم ورسای انتخاب کرد که در دوره لویی چهاردهم ساخته شد و نماد قدرت مطلق است‌. رییس‌جمهور فرانسه همچنین ژوئیه گذشته در روز جشن ملی فرانسه با دونالد ترامپ دیدار کرد و او را به تماشای رژه نظامی در بزرگ‌ترین خیابان پاریس دعوت کرد تا در جشن صدمین سالگرد ورود آمریکا به جنگ جهانی اول شرکت کند‌. ترامپ این کار ماکرون را فوق‌العاده توصیف کرد‌.