آمریکا تنها ماند

«جهان‌صنعت»- نشست فوری شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی ناآرامی‌های اخیر در ایران درحالی برگزار شد که مسوولان کشورمان تصور می‌کردند این جلسه به دلیل عدم حمایت برخی از اعضای این شورا برگزار نمی‌شود‌. با این حال چین و روسیه دو کشوری بوده‌اند که اعلام کردند برای تشکیل این نشست رای نداده‌اند. اگر این ادعا از سوی این دو کشور صحت داشته باشد برای برگزاری این نشست علاوه بر آمریکا، 8 عضو دیگر شورای امنیت امکان دادن رای برای تشکیل آن را داشته‌اند‌. با این حال این نشست برگزار شد و در نهایت دستاوردی برای آمریکایی‌ها نداشت چرا که اکثریت اعضای حاضر در این نشست، موضوع داخلی ایران را بی‌ارتباط با امنیت منطقه‌ای یا بین‌المللی دانستند و مخالفت خود را با آمریکا اعلام کردند‌. دولت آمریکا این نشست را برای بررسی ناآرامی‌ها در ایران و بیشتر با هدف حمایت از تظاهرکنندگان برگزار کرد تا بتواند همراهی خود را با معترضان نشان دهد‌. اگرچه به نظر می‌رسد این نشست فوری برای حمایت از معترضان طراحی شده است اما به گفته تحلیلگران سیاسی با وجود شکست آمریکا در آن، اینگونه حمایت‌ها منفعتی برای مقامات این کشور ندارد بلکه در حقیقت تلاشی است برای فشار بر دولت ایران تا بتواند زیرلوای آن اهداف ضد برجامی خود را پیاده کند‌. با این حال به گفته خبرگزاری رویترز این نشست به عرصه انتقادات علیه آمریکا بدل شد‌.
دولت آمریکا کنار تظاهرات‌کنندگان ایران است
خبرگزاری‌ها اعلام کردند پیش از برگزاری این نشست، روسیه درخواست کرد جلسه‌ای پشت درهای بسته به مدت نیم‌ساعت برگزار شود و بعد از این جلسه که خبری از آن به بیرون درز نکرد، جلسه شورای امنیت آغاز شد‌. این جلسه به ریاست نماینده قزاقستان که در حال حاضر به عنوان یک عضو غیردائم ریاست شورای امنیت سازمان ملل را برعهده دارد، آغاز شد‌. نماینده این کشور آسیایی در شورای امنیت تاکید کرد: از نظر دولت آستانه اعتراضات در ایران یک مساله داخلی است‌. او همچنین بر لزوم پایبندی ایران بر توافق هسته‌ای برجام تاکید کرد و از ایران خواست که به خواسته‌های گروه‌های سیاسی داخل ایران توجه کند‌. دستیار دبیرکل سازمان ملل متحد در آغاز این جلسه گفت: تظاهرات‌ها در ایران از مشهد آغاز شد و بعد از آن به برخی شهرهای دیگر سرایت کرد‌. برخی از تظاهرات‌ها به خشونت کشیده شد‌. گزارش‌ها نشان می‌دهند بیش از 20 نفر کشته شده‌اند‌. سازمان ملل متحد نمی‌تواند صحت تمامی فیلم‌ها و تصاویر منتشرشده درباره اعتراضات ایران را تایید یا رد کند‌.
نیکی هیلی، نماینده آمریکا در این نشست گفت: آنچه در هفته گذشته در ایران اتفاق افتاد، چیزی است که دنیا باید به آن توجه کند‌. دنیا باید شجاعت کسانی را که علیه حکومتشان تظاهرات کرده‌اند تحسین کند‌. تظاهرات‌کنندگان ایران خواستار آن شده‌اند که حکومت این کشور حمایت از تروریسم را متوقف کند‌. دولت آمریکا کنار تظاهرات‌کنندگان ایران است‌. ما ساکت نخواهیم بود‌. مردم ایران حقیقت را می‌دانند، ما هم حقیقت را می‌دانیم‌. هیلی با اشاره به وقایع پس از اتفاقات ریاست‌جمهوری ایران در سال 1388 گفت: در سال 2009، دنیا در حمایت از تظاهرات‌کنندگان ایران منفعل عمل کرد، این بار ساکت نخواهیم ماند‌.


مخالفت کشورهای عضو این شورا با آمریکا
فرانسه، روسیه، چین، سوئد و لهستان و‌‌.‌.‌. از جمله کشورهایی بودند که در این نشست به مخالفت با آمریکا و حمایت از ایران پرداختند‌. از آنجایی که یکی از اهداف دولت آمریکا و ترامپ در اعمال این فشارها، خدشه وارد کردن به برجام است کشورهایی مثل فرانسه، سوئد و انگلیس از توافق بین‌المللی دفاع کردند، هرچند که نماینده انگلستان مساله حقوق بشر ایران را هم به سخنرانی خود ضمیمه کرد‌. نماینده فرانسه با وجود بیان اینکه «حوادث اخیر در ایران نگران‌کننده هستند» گفت: این حوادث به‌خودی خود، تهدیدی علیه صلح و امنیت بین‌الملل نیستند‌. فرانسوا دلاتره بخش دیگری از اظهارات خود را به حمایت کشورش از توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 اختصاص داد و این توافق را یکی از محورهای ثبات در خاورمیانه خواند‌. او گفت: بایستی کاملا به تعهدات‌مان در این توافق پایبند بمانیم‌. دلاتره هر گونه دخالت در امور داخلی ایران را مضر خواند‌. ماتیو رایکرافت، نماینده انگلیس گفت از حکومت ایران می‌خواهد به تعهدات حقوق بشری خود عمل کند‌. او با بیان ادعاهای اثبات‌نشده گفت: نگرانی‌های حقوق بشری انگلیس درباره ایران از حوادث و اعتراضات اخیر فراتر می‌روند‌. تداوم استفاده از مجازات اعدام از جمله برای نوجوانان، حاکمیت ضعیف قانون و محدود کردن آزادی بیان همگی به‌شدت نگران‌کننده هستند‌. رایکرافت گفت لندن از ایران می‌خواهد به گزارشگر ویژه سازمان ملل متحد اجازه دسترسی به این کشور برای ارزیابی وضعیت حقوق بشر را بدهد‌. وی گفت برای بررسی مطالبات تظاهرات‌کنندگان در ایران نیاز به انجام گفت‌وگوهای واقعی وجود دارد‌. نماینده انگلیس در ادامه مدعی شد برنامه‌های امنیتی ایران گاهی به‌نحوی دنبال می‌شوند که دیگران را تهدید می‌کند‌. او مدعی شد ایران از تروریسم حمایت می‌کند‌. وی در پایان نطق خود تعهد انگلیس بر پایبندی به برجام را اعلام و از پایبندی ایران به این توافق استقبال کرد‌. نماینده سوئد گفت‌وگو با ایران را حائز بیشترین اهمیت دانست و گفت مسایل مربوط به حقوق بشر را باید از اجرای توافق هسته‌ای برجام جدا کرد‌. نماینده هلند هم در اظهارات خود تاکید کرد که اوضاع در ایران اکنون آرام شده است‌. او ابراز امیدواری کرد ثبات بیشتری حاکم شود‌. نماینده چین هم خواستار احترام به تمامیت ارضی و حق حاکمیت کشورها شد و گفت شورای امنیت نباید درباره مسایل داخلی کشورهای دیگر گفت‌وگو کند‌.
استفاده نادرست آمریکایی‌ها از صحن شورای امنیت
وظیفه اصلی شورای امنیت سازمان ملل متحد یکی از مهم‌ترین مسایلی بود که روسیه در این نشست مطرح کرد‌. براساس منشور سازمان ملل متحد وظیفه این شورا بررسی موضوعاتی است که صلح و امنیت بین‌المللی را تهدید می‌کند، درحالی که موضوع ایران در این جلسه با وظایف ذاتی این شورا سازگاری نداشت‌. همچنین روسیه پیش از این اعلام کرده بود مسکو به آمریکا اجازه مداخله در امور ایران از طریق مصوبه شورای امنیت را نخواهد داد‌که در این نشست بر قول خود پایبند ماند. با این حال واسیلی نبنزیا، نماینده روسیه در این نشست گفت: برای همه مشخص است برنامه‌ای که در دستور کار شورای امنیت قرار گرفته، ارتباطی با وظایف این شورا ندارد‌. آمریکا نباید این شورا را تضعیف کند‌. در کمال تاسف امروز شاهد آن هستیم که ایالات متحده چطور از صحن شورای امنیت استفاده نادرست می‌کند‌. چرا ایالات متحده، به‌عنوان یکی از اعضای دائمی شورای امنیت و یکی از مولفان منشور سازمان ملل، صلاحیت این شورا را به‌عنوان اصلی‌ترین نهاد مسوول حفظ صلح و امنیت بین‌المللی تضعیف می‌کند؟ نبنزیا در ادامه گفت: برای همگان روشن است که کل موضوع این بحث ارتباطی با وظایف شورای امنیت ندارد‌. وی در ادامه خطاب به نماینده آمریکا گفت: شما به‌جای اینکه انرژی شورای امنیت را صرف مسایل افغانستان، سوریه و لیبی کنید، آن را برای مسایل داخلی کشورها صرف می‌کنید‌. دیپلمات روس اضافه کرد: چرا آمریکا حالا که اوضاع داخلی ایران نرمال شده بایستی این جلسه را برگزار کند؟ وی همچنین تصریح کرد: البته باید از آمریکا تشکر کنیم چون پیام‌هایی که این کشور برای ایرانی‌ها ارسال کرد باعث همبستگی مردم این کشور شد و آنها حول محور احساسات ضدآمریکایی متحد شدند‌. نماینده روسیه در ادامه تاکید کرد طبق منطق آمریکا شورای امنیت باید بعد از حوادث داخلی آمریکا هم تشکیل جلسه می‌داد‌. وی گفت:طبق این منطق، بایستی بعد از حوادث فرگوسن، میسوری یا بعد از تظاهرات‌های وال‌استریت، درخواست برگزاری نشست شورای امنیت می‌دادیم‌.
برگزاری این جلسات باعث بی‌اعتباری شورای امنیت است
غلامعلی خوشرو، نماینده دائم ایران هم در واکنش به اظهارنظر مقامات آمریکایی به عنوان آخرین سخنران در این نشست گفت: اقدام آمریکا در طرح موضوع اعتراضات تعدادی از شهروندان ما در ایران به‌دلیل برخی شکایات مشروع آنها، که بعضا به‌واسطه خودداری آمریکا از انجام تعهداتش تحت برجام تشدید شده است، سوءاستفاده یک عضو دائم شورا از اختیاراتش و نیز سوءاستفاده از خود شوراست‌. خوشرو اضافه کرد: باعث تاسف است که با وجود مقاومت برخی از اعضا، این شورا به خود اجازه داده است تا به‌وسیله هیات حاکمه فعلی آمریکا مورد سوءاستفاده قرار گیرد و جلسه‌ای را در مورد موضوعی تشکیل دهد که خارج از حیطه وظایف آن است و بدین ترتیب، ناتوانی خود در انجام وظیفه واقعی‌اش در حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را به منصه ظهور گذاشته است‌. خوشرو همچنین گفت: این باعث بی‌اعتباری شورای امنیت است که موضوعی را که ماهیتی کاملا داخلی دارد در دستور کار قرار می‌دهد اما درباره موضوعات واقعی از جمله اشغال طولانی‌مدت سرزمین فلسطین، که عنوان دستور کار شورا (وضعیت در خاورمیانه) در اصل به آن تعلق دارد یا در موضوع بمباران کور و بی‌هدف یمن در طول سه سال گذشته که تاکنون منجر به مرگ هزاران انسان شده و برای مردم یمن گرسنگی، بیماری و تخریب به‌همراه آورده است، با سرافکندگی از انجام کوچک‌ترین کاری عاجز است‌. فهرست این قبیل شکست‌های شورا که در تمامی موارد به رویکرد خرابکارانه هیات آمریکایی مرتبط است، بسیار طولانی است‌.
محمدجواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران نیز در واکنش به این نشست در حساب کاربری‌ خود در توئیتر نوشت: شورای امنیت سازمان ملل با تلاش عریان آمریکا برای سرقت ماموریت این شورا مخالفت کردند‌. اکثر اعضا بر اجرای کامل برجام و پرهیز از مداخله در امور داخلی ایران تاکید کردند، شکست دیگری برای سیاست خارجی دولت ترامپ‌.
غفلت رسانه ملی برای پوشش نشست شورای امنیت
اما همه رسانه‌های جهان، جلسه شورای امنیت درباره ایران را پوشش دادند، غافل از آنکه رسانه ملی مردم را از این رویداد خبری بی‌اطلاع گذاشت‌. علیرضا رحیمی، نماینده مردم تهران در کانال تلگرامی خود به عدم پوشش زنده خبری این جلسه واکنش نشان داد و گفت: متاسفانه هیچ شبکه‌ای از سیما اقدام به پوشش زنده نداشت و این وجهی از اهانت به مردم و نشناختن ضرورت‌های جامعه بود‌. وی تاکید کرد: فهرست بلندی از وحدت‌شکنی و تفرقه‌آفرینی در بخش‌های سیاسی و اجتماعی جامعه، در نتیجه عملکرد و برنامه‌های صداوسیما وجود دارد که عدم رسیدگی جدی به این فهرست تاکنون چیزی از مسوولیت و پاسخگویی مسوولان ارشد و شبکه‌های صداوسیما را کم نخواهد کرد‌. رحیمی صریح کرد: از آنجا که رییس صداوسیما منصوب رهبری است، جا دارد در این شرایط حساس (تا قبل از تعیین تکلیف طرح مجلس) تحولی فوری و ملموس در شورای نظارت بر صداوسیما به لحاظ کیفی و محتوایی انجام شود تا بیشتر شاهد خسارت‌های معنوی و فرهنگی به جامعه ایرانی و تشدید نارضایتی‌های اجتماعی و سیاسی نباشیم‌. نهایتا جلسه اضطراری شورای امنیت ملل متحد درباره بررسی وقایع اخیر در ایران، با وجود آنکه انتظاری به تشکیل آن نمی‌رفت اما با پیشنهاد و پیگیری دولت ایالات متحده آمریکا تشکیل شد البته نتیجه‌ای جز یک ساعت و نیم بحث درباره وقایع اخیر در ایران نداشت‌. به هر حال آمریکا بارها ثابت کرد که ادعایش برای حقوق بشر در ایران براساس واقعیت نیست و اینگونه اقدامش هم نفعی برای مخالفان ندارد‌. البته آمریکا نیز به دنبال براندازی نظام جمهوری اسلامی نیست بلکه به بهانه حقوق بشر به دنبال گرفتن امتیاز بیشتر علیه جمهوری اسلامی است‌. با اینکه آمریکا پیشنهاد برگزاری این جلسه را داده بود اما نتیجه حاصل از آن نشان می‌دهد که دیگر حضور ترامپ نمی‌تواند همچون گذشته جامعه بین‌المللی را برای رسیدن به اهدافش بسیج کند چون این بار نیز خواسته‌های آمریکا مطابق با موازین بین‌المللی نبوده و اعضای شورای امنیت نیز به این موضوع صحه گذاشتند‌‌. به هر حال تا چند روز دیگر ترامپ باید در مورد لغو یا ادامه برجام تصمیم‌گیری کند هر چند او گفته که برجام را امضا نمی‌کند اما جلسه شورای امنیت و هشدار و تاکید کشورهایی همچون روسیه و چین شاید او را نسبت به احتمال لغو برجام مردد کند‌.