تعزیه خوانی واشنگتن ادامه دارد

علی خرم*- موضوع تشکیل جلسه شورای امنیت از چند بعد قابل بررسی است بعد اول این است که آمریکا تمام انرژی خود را برای برگزاری یک جلسه شورای امنیت به کار گرفت و تلاش کرد که در آن جلسه رای محکومیت ایران را بگیرد اما در این کار موفق نشد‌. بعد دیگر این است که تلاش ترامپ نه برای اینکه به اعتراض‌های مردم ایران پاسخ داده باشد یا حمایتی از معترضان کرده باشد بلکه به دنبال قولی است که در زمان مبارزات انتخاباتی داده بود و آن اینکه برجام را پاره کند او بدون مطالعه‌، تجربه و بدون تسلط به موضوع این شعار را داده بود و بعدا در زمین ماند پس ترامپ و تیم اطرافش شدیدا دنبال این هستند که بعضی از شعارهایی که داده شده عملی کنند به‌ویژه در مورد توافق هسته‌ای با ایران که از دید گروه ترامپ آسیب‌پذیرترین شعار است یعنی اینکه بقیه شعارهایش به جایی برمی‌خورد اما در دشمنی با ایران برداشت آنان این است که اگر اینکار انجام شود به هیچ جا برنمی‌خورد و حتما به نتیجه می‌رسد‌. می‌توان گفت که موضوع بردن اعتراض‌های مردمی به شورای امنیت تلاش واقعی ترامپ و تیم‌ا‌ش بود و مقصود این بود که در شورای امنیت محکومیتی و قطعنامه‌ای علیه ایران بگیرد و در استناد آن تحریم‌های هسته‌ای را برقرار کنند اما به دو دلیل موفق نشد یک دلیل این بود که موضوعی که مطرح کرده بود از موضوعاتی نبود که شورای امنیت به خاطرش تشکیل جلسه دهد یعنی اینکه شورای امنیت برای کارهایی که درگیری و سروصدایی در کشوری به وجود آید نیست و این کار اختلال در سطح بین‌الملل محسوب نمی‌شود این دلیل اولی بود که دیگر کشورها استقبال نکردند‌. اما دلیل دیگر نیز این بود که همه کشورها می‌دانند که همین آمریکا می‌تواند همین بازی را سر کشورهای دیگر دربیاورد‌‌. روسیه، چین حتی کشورهای اروپایی و جهان سوم که عضو غیردائم شورای امنیت هستند می‌دانند که اگر ترامپ این ساطور را بردارد می‌تواند گردن بقیه را هم بزند‌. اما دلیل سوم برای مخالفت کشورها این بود که همه می‌دانستند که ترامپ قصدش سوراخ کردن توافق هسته‌ای است و چون همه از توافق هسته‌ای حمایت می‌کنند و یک اجماع جهانی پشت سر توافق هسته‌ای وجود دارد‌. لذا کشورها نیت واقعی آمریکا را می‌دانستند و با آن همراهی نکردند‌. این عدم همراهی باعث تقویت و نگه داشتن توافق هسته‌ای شده است‌‌. قبلا نیز همین تعزیه روی یمن و موشک‌های یمنی و قبل‌تر از آن درباره موضوعات موشکی ایران و خود توافق هسته‌ای بود‌‌. در آن موقع تندرو کنگره بلافاصله چیزی علیه ایران تصویب می‌کند و ترامپ روی موج آنها سوار می‌شود ولی دو ماه این پرونده به کنگره می‌رود و در آنجا هیچ تصمیمی که مخل توافق هسته‌ای باشد گرفته نمی‌شود و دوباره ترامپ دید که توپی که به دروازه مقابل شلیک کرده بود برگشت‌. می‌خواهم بگویم آمریکا مدام به دنبال این است که راهی را انتخاب کند اما کاری که ما باید انجام دهیم این است که نباید داستان را مثل همیشه فراموش کنیم و کنار بگذاریم بلکه باید بدانیم که ترامپ به دنبال بهانه است اولین کار ما باید این باشد که بهانه دستش ندهیم و دوم اینکه کسانی که دیروز با آمریکا همراهی نکردند آنها را جذب کنیم که به اصطلاح همراه ما باقی بمانند و آمریکا نتواند یک اجماع پشت سر خود حتی در بحث حقوق بشر علیه ایران به وجود آورد آن ملاحظاتی که اروپایی‌ها نسبت به وضعیت اعتراض‌ها در ایران دارند باید به طریق مناسب پاسخ دهیم اگر این پاسخ داده نشود باعث می‌شود که اگر آمریکا به یک دلیل دیگر این جلسه را تشکیل دهد تعداد بیشتری به سمتش بروند و این برای ایران بد است آنوقت در جهان نیز صدای محکومیت ایران هم بلند می‌شود‌.
به هر حال طرح موضوع وقایع اخیر در ایران در شورای امنیت برای مخالفان یک دستاویز است تا بگویند که جهان به این موضوع رسیدگی کرده و اگر سه رای دیگر داده می‌شد ایران محکوم می‌شد در این قسمت نیز باز ایران است که باید خودش مراقب باشد و به اینکه این قطعنامه تصویب‌نشده دلخوش نباشد بلکه ایران باید کاری کند که اصولا محلی برای طرح این بحث‌ها در شورای امنیت سازمان مللل و صحنه بین‌الملل وجود نداشته باشد؛ همان حرفی که رییس‌جمهور زد دال بر اینکه طبق قانون همه حق اعتراض دارند و اعتراض آزاد است منتها کارهای اغتشاش و آشوبگری نباید باشد لذا بهترین دوا برای این درد همین است که همه از آن حمایت کنند و ببینند درد معترضان چیست‌. این افراد فرهیخته یا حزبی نبودند بلکه مردم تنگدستی بودند که مشکل مالی و اجتماعی پیدا کردند لذا اگر ایران به این موضوعات رسیدگی کند کشورهای دیگر نیز پشت آمریکا نمی‌ایستند‌‌.
* کارشناس بین‌الملل