روزنامه ابتکار
1396/10/17
اسماعیل شفیعی، رئیس دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر: «تئاتر فاخر» کلاه‌برداری از مدیران بی‌اطلاع است
سعید طاهریموضوع تئاتر فاخر هم یکی از آن بحث‌هایی است که تمامی ندارد و به بهانه‌های مختلف دستمایه تئاتری‌ها قرار می‌گیرد. مانند زمانی که سیل سوپراستارها روانه سالن‌های نمایش شد و یا زمانی که رپرها، آهنگسازی نمایشی را برعهده گرفتند. جدای از آمار رو به بالای فروش نمایش‌ها با حضور چهره‌های شناخته‌شده و نگرانی مخالفان این جریان که فروش گیشه را بلای جان نمایش می‌دانند، سراغ اسماعیل شفیعی رفته‌ایم و از او درباره تئاتر فاخر پرسیده‌ایم...
اسماعیل شفیعی، رییس دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر، لیسانس کارگردانی خود را از دانشکده هنرهای زیبا می‌گیرد و در رشته ادبیات نمایشی و در مقطع کارشناسی ارشد از همین دانشکده فارغ‌التحصیل میشود. او سپس در مقطع دکتری تئاتر از آکادمی هنر تئاتر مسکو مشغول به تحصیل و موفق به دریافت مدرک از آنجا میشود.
شفیعی در مواجهه با «تئاتر فاخر» برخوردی رادیکال دارد و معتقد است: «استفاده از واژه تئاتر فاخر زمانی مطرح و مورد استفاده قرار گرفت که عده‌ای شیاد و کلاهبردار قصد داشتند سر مسئولان و مدیران بی‌اطلاع که کاملا اشتباهی در این جایگاه قرار گرفته‌اند، کلاه بگذارند و بودجه‌های کلان میلیونی و حتی میلیاردی دریافت کنند. این واژه ابداع شد تا مدیران بی‌اطلاع فریب کلاهبردارن این حوزه را بخورند و بودجه نمایش‌شان را پرداخت کنند. در غیر این صورت اصلا واژه تئاتر فاخر را نمی‌شناسم. این موضوع فقط مختص به ایران نیست و در هیچ‌کجای دنیا چنین چیزی وجود ندارد. تئاتر، هنر نخبگان جامعه است و جدای از جنبه سرگرم‌کننده بودن؛ تفکر برانگیز است.»
او معتقد است: «در دیگر کشورهای دنیا هم تئاتر در سه گروه دسته‌بندی میشود: دسته اول شامل نمایش‌هایی است که صد در صد با حمایت‌های دولتی برگزار میشود. دسته دوم نمایش‌هایی هستند که تمام هزینه‌های‌شان به عهده شهرداری‌ها است و در نهایت هم نمایش‌هایی هستند که به عنوان تئاتر آزاد شناخته می‌شوند و تنها هدف‌شان سرگرمی است و البته از حمایت‌های دولتی و بودجه فرهنگی هم برخوردار هستند.»
رییس دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر درمورد ورود سلبریتی‌ها به عرصه نمایش که یکی از دغدغه‌های برخی از تئاتری‌ها هم بدل شده است، می‌گوید: «سلبریتی‌ها که من برای‌شان از واژه لژیونر استفاده می‌کنم، افرادی هستند که از سینما سراریز شده و وارد تئاتر شده‌اند و یک خطر بزرگ را به وجود آورده‌اندو آن هم این که تئاتر را فاسد کرده‌اند. فساد نه به معنای اخلاقی و بلکه ورود مجموعه‌ای که بنیان‌های هنر نخبگان و فرهنیختگان جامعه را تحت تاثیر قرار می‌دهند و این تاثیر یقینا منفی است.»
شفیعی درمورد درآمدزایی حضور چهره‌های سینمایی در تئاتر و رونق گیشه می‌گوید: «مسلما حضور لژیونرها گیشه را داغ می کند و به آن رونق می‌دهد اما چرا در دنیا، هر دولت برای تئاتر کشورش هزینه می‌کند و بودجه اختصاص می‌دهد؟ چون دولت به تئاتر به عنوان کالایی فرهنگی نگاه می‌کند که هدفش ارتقای جایگاه انسان در جامعه است. این تئاتر با سرگرمی تفاوت دارد و نمی‌تواند مخاطب را برای سرگرمی جذب کند و به همین دلیل از دولت سوبسید دریافت می‌کند. بگذارید مثال دیگری بزنم: شهرداری درخت می‌کارد؛ کاری پرهزینه که برای جامعه نیاز است. اینجاست که اگر عنان تئاتر را به گیشه بدهیم، گیشه باید سلبریتی بیاورد و سلبریتی‌ها هم با خودشان مثل هر جای دیگر دنیا، تماشاگر می‌آورند. بی‌اهمیت‌ترین موضوع در این میان، محتوای نمایش است.»
او درمورد نیاز مخاطبان و شکل‌گیری سلیقه آنها و امکان تغییر دادن ذائقه و استفاده از این پتانسیل برای ساخته شدن نمایش‌های جدی می‌گوید: «موضوع اینجاست که مخاطب تعیین می‌کند که چه نمایشی را ببیند و چه نمایش‌هایی روی صحنه بروند. این نگاه دقیقا برعکس است و آنها تعیین می‌کنند که برای تماشای کارهای سرگرم‌کننده به سالن بروند. وقتی سلیقه شکل گرفت دیگر کسی برای تماشای ابوعلی سینا و مدینه فاضله پا به سالن نمی‌گذارد و هدف‌شان تنها تماشای دو ساعت نمایش سرگرم‌کننده است. باید حد و حدودی این وسط وجود داشته باشد و نمایش‌هایی که من به آنها لاله‌زاری می‌گویم هم ساخته شوند که کارکرد خود را دارند و رسالت‌شان مشخص است اما این به معنی تعطیل شدن نمایش‌های تفکر برانگیز نیست.»
شفیعی درمورد تفاوت بازیگران تئاتر و سینما هم می‌گوید: «لژیونرها با تئاتری‌ها متفاوت هستند؛ تئاتری‌ها برای یک نمایش 6 ماه تمرین می‌کنند اما لژیونرها 2 هفته تمرین می‌کنند و دستمزدشان را می‌گیرند و در نهایت یک ماه درگیر یک نمایش هستند. دلیلش این است که آنها به خوبی دریافته‌اند که عمر ستاره بودن بسیار کم است و بلافاصله پس از تولد سلبریتی خوش‌تیپ‌تر، عمر آنها تمام خواهد شد، پس زمانی زیادی برای یک نمایش نخواهند گذاشت.»
او درمورد مخاطبان نمایش که این روزها افزایش داشته و به تئاتر رونق داده‌اند، می‌گوید: «مخاطبان تئاتر طبقه متوسط رو به بالای جامعه هستند که توان پرداخت بلیت‌ها را دارند. آدم‌هایی که بیشتر از 30 درصد جامعه ما را تشکیل نمی‌دهند. در نتیجه 70 درصد باقی مانده از تماشای نمایش محروم هستند و ما به حال خود رهای‌شان کرده‌ایم. وضعیت طوری است که دیگر اساتید کهنه‌کار حاضر نیستند در این شرایط کار کنند و مدام تکرار می‌کنند که وضعیت تئاتر اصلا خوب نیست و این آمار فروش نمی‌تواند کمک چندانی به وضعیت نمایش جدی در کشورمان بکند.»
اسماعیل شفیعی نتیجه تئاتر را در چنین وضعیتی محکوم به سقوط می‌داند و می‌گوید: «این مسیر به سقوط تئاتر می‌انجامد. کار به جایی می‌رسد که متولیان در تئاتر درها را می‌بندند و بدون توجه به اشتباهات خودشان و این که تصمیمات اشتباه موجب این وضعیت شده است، تئاتری‌ها را مقصر می‌نامند. این مسیر غلط از دوران حمید شاه‌آبادی _ او معاون هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بود که سال 92 توسط علی جنتی به این سمت نائل شد _ آغاز و در دوران علی مرادخانی هم ادامه پیدا کرده است.»
او در آخر می‌گوید: « سال 1391 پرفروش‌ترین نمایش تئاتر شهر را در تالار سایه داشتم و قصدم از گفتن این موضوع شناخت مخاطب است. گلایه‌های من به این دلیل است که به این وضعیت به ضرر هویت و فرهنگ جامعه است و شعاری نیست. حرف‌های من دستورالعمل یا بحث سیاسی جناح چپ و راست یا نقطه نظرات حکومتی نیست. موضوع تئاتر و هنر فکربرانگیز است. اگر در جامعه تئاتر را حذف کنیم، بخشی از هویت‌مان را از دست می‌دهیم. همانطور که یکی از دلایل فاصله عمیق میان نسل دهه هفتاد و هشتاد با اندیشیدن و کاهش کتابخوانی تئاتر بوده است.»
سایر اخبار این روزنامه
جوانان برای چه به کافه‌ها می‌روند؟
آخرین پاتوق
«ابتکار» از وضعیت نرخ نفت در بودجه و آینده بازار جهانی انرژی گزارش می دهد
معمای نفت 97
به مناسبت سالمرگ غلامرضا تختی بازخوانی شد
همراه با آخرین ساعات جهان‌پهلوان
جهانبخش محبی نیا
ریشه نا امنی های متناوب در جامعه ایران چیست ؟
تاثیرات تفاوت روایت مسئولان از سرمنشا ناآرامی های اخیر بر جامعه بررسی شد
از سردرگمی افکار عمومی تا بی اعتمادی به مسئولان
«ابتکار» از ملاحظات و آثار تغییر در تعطیلی فصلی م درسه ها گزارش می‌دهد
پازل تعطیلات زمستانیِ مدارس
با تعیین سقف درآمد هدفمندی در کمیسیون تلفیق
بنزین گران نمی‌شود
نمایندگان مطرح کردند
نگرانی نسبت به صدور قرار تامین کیفری برای برخی دانشجویان بازداشتی
اسماعیل شفیعی، رئیس دانشکده سینما و تئاتر دانشگاه هنر:
«تئاتر فاخر» کلاه‌برداری از مدیران بی‌اطلاع است
«ابتکار» اهداف و انگیزه‌های نشست شورای امنیت سازمان ملل با موضوع ایران را بررسی می کند
رویترز:
کاخ سفید و سناتورهای آمریکا برای سخت‌تر کردن محدودیت‌های ایران دیدار کردند
