سرنوشت مبهم

«جهان صنعت»- «به وزیر علوم گفته‌ام نباید دانشجوی ستاره‌دار داشته باشیم‌. » این جمله این روزها بیش از گذشته در میان مردم و خانواده دانشجویانی که طی روزهای گذشته دستگیر شده‌اند چرخ می‌زند و باز هم تکراری بر این جمله است که حسن روحانی این بار هم همچون گذشته نتوانسته به وعده‌های انتخاباتی خود وفادار بماند‌. دستگیری‌های گسترده در میان دانشجویان در پی ناآرامی‌های اخیر در کشور نشان از آن دارد که حضور روحانی و دولت او هم با وجود همه وعده‌های شیرین نتوانسته فضای بسته جامعه را تغییر دهد‌. با این حال اخبار ضد و نقیضی درباره دانشجویانی که دستگیر شده‌اند شنیده می‌شود‌. حتی مسوولان خود وزارت علوم هم از تعداد بازداشتی‌های اخیر بی‌اطلاع هستند‌. از آنجایی که این دستگیری‌ها از سوی وزارت اطلاعات دولت روحانی انجام شده عجیب‌ترین مساله آن است که وزارت علوم تاکنون نتوانسته یا شاید هم نخواسته آماری از دستگیری دانشجویان از وزارت اطلاعات به دست آورد، آماری هم که اکنون وجود دارد دقیق و نادرست است و راست‌آزمایی نشده است‌. غلامرضا غفاری، معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم در گفت‌و‌گو با ایلنا، به ناآرامی‌های روزهای گذشته در خیابان‌های انقلاب و ولیعصر و همچنین روبه‌روی دانشگاه تهران اشاره کرده و گفته است که دانشگاه تهران دیگر التهاب خاصی ندارد و فضا آرام است‌. تعداد زیادی از دانشجویانی هم که در روزهای اول ناآرامی‌ها بازداشت شده بودند، آزاد شدند‌ و آزادی تعداد باقیمانده از دانشجویان نیز در حال پیگیری است‌. معاون فرهنگی و اجتماعی وزیر علوم با بیان اینکه آماری از تعداد دانشجویان بازداشتی نداریم، افزوده که آنهایی که دوستان‌شان اطلاع دادند که بازداشت شدند ما پیگیری کردیم و بیشترشان آزاد شدند‌. غفاری اضافه کرده است مردم از بیرون به داخل دانشگاه هجوم برده بودند و در داخل دانشگاه چیز خاصی به آن صورت رخ نداده بود‌. وی درباره اینکه اطلاعی از سلامت دانشجویان دارید و اینکه آیا دانشجویان آسیب دیده‌اند یا خیر؟ گفت: در این رابطه گزارشی دریافت نکردیم و آماری از تفکیک دانشجویان بازداشتی و اینکه چه تعداد دختر یا پسر هستند، نداریم‌. غفاری با اشاره به اینکه از طریق مجموعه‌های مختلف و حراست دانشگاه تهران و حراست وزارت علوم پیگیر وضعیت دانشجویان بازداشتی هستیم، گفت: ممکن است دانشجویان بازداشتی، صرفا در اطراف یا داخل دانشگاه بازداشت نشده باشند و در بیرون این اقدام صورت گرفته باشد‌.
اخبار نشان می‌دهد که کانون دستگیری‌ها فقط مربوط به دانشگاه تهران نیست و دانشجویان دانشگاه‌های مختلف کشور از جمله اصفهان، همدان، کرمانشاه، اراک، خرم‌آباد، بندرعباس، قزوین و‌.‌.‌. دیگر شهرها نیز بازداشت شده‌اند‌. این درحالی است که غفاری سه‌شنبه گذشته است در مصاحبه با رسانه‌ها گفته بود در اعتراضات اخیر فقط دانشگاه تهران درگیر یکسری اعتراضات از سوی دانشجویان شد و دانشجویان در تجمعات خود مطالباتی داشتند و نکاتی را مطرح کردند؛ اما در داخل دانشگاه حادثه یا مورد خاصی برای دانشجویان اتفاق نیفتاد‌.
با این اظهارنظرها این سوال مهم مطرح می‌شود که چرا در شرایطی که دانشجویان هیچ اقدامی انجام نداده‌اند باید دستگیر و بازداشت شوند و در این شرایط سرنوشت برخی از آنها هم نامعلوم باقی بماند‌. این در حالی است که براساس گفته فعالان دانشجویی برخی از دانشجویان در محیط دانشگاه و برخی دیگر در منازل خود بازداشته شده‌اند‌. البته در این میان دستگیری‌ها همچنان ادامه دارد و عده‌ای از دانشجویان هم نگران دستگیری‌ها در روزهای آینده هستند‌. یکی از فعالان دانشجویی دانشگاه تهران که در گفت‌وگو با روزنامه «جهان‌صنعت» نخواست نامش فاش شود اعلام کرد که به صورت مشخص نمی‌توان آمار درستی از دستگیری‌های اخیر داد چرا که افرادی که از دستگیرشدگان خبر داشتند خودشان هم بازداشت شدند‌. اما به گفته او بیش از صد نفر در روزهای اخیر دستگیر شده‌اند که برخی از آنها آزاد شدند و بسیاری از آنها هنوز در بازداشت به‌سر می‌برند‌. این دستگیری‌های از شنبه گذشته آغاز شده و تاکنون همه ادامه داشته است‌.
نکته قابل تامل در سخنان این فعال دانشجویی آن است که به نظر می‌رسد این رفتارها بیشتر یک تسویه‌حساب با برخی از گروه‌های کشور است چرا که افرادی که در این اعتراضات بازداشت شده‌اند جزو افراد محافظه‌کار اصلاح‌طلب بوده‌اند و لزوما اقدامات ویژه‌ای هم در این ناآرامی‌ها انجام نداده‌اند‌. مساله‌ای که به زعم برخی از افراد «کودتا علیه دانشجویان» نامیده می‌شود‌. از سوی دیگر حراست دانشگاه‌ها در روزهای اخیر در دستگیری دانشجویان، فعال عمل کرده است و مسوولان حراست برخی از دانشگاه‌ها دانشجویان را از خوابگاه به نیروی انتظامی و وزارت اطلاعات تحویل داده‌اند که نشان می‌دهد حراست می‌داند پشت این قضایا چه مسایلی می‌گذرد‌.


گفته می‌شود اگرچه مسوولان وزارت علوم در پیگیری وضعیت دانشجویان اقدامات مختلفی انجام داده‌اند اما این پیگیری‌ها آنقدر جدی و از سر دلسوزی نبوده است تا برخی از دانشجویان بتوانند زودتر از حد معمول از بازداشت آزاد شوند‌. براساس گفته این فعال دانشجویی شنیده‌ها حاکی از آن است که نقش وزارت اطلاعات در این دستگیرها غیرقابل انکار است‌. به طور دقیق مشخص نیست چرا فضا تا به این حد امنیتی است و چرا با جنبش‌های دانشجویی که براساس قوانین حق اعتراض دارند اینچنین برخورد شده است‌. براساس اخبار رسیده برای برخی از دانشجویان قرار بازداشت یک ماهه صادر شده است درحالی اکنون فصل امتحان دانشجویان است و عملا افرادی که در بازداشت به‌سر می‌برند از شرکت در جلسه امتحان محروم می‌شوند و یک ترم تحصیلی خود را از دست می‌دهند‌.
یکی دیگر از مسوولان انجمن صنفی دانشگاه علامه طباطبایی هم درباره بازداشت‌های اخیر در مصاحبه با جماران گفت بعد از این که یکی از دانشجویان دانشگاه علامه طباطبایی بازداشت می‌شود 20 نفر از فعالان دانشجویی روز برای رایزنی در مورد آزادی این دانشجو با حسین سلیمی رییس دانشگاه جلسه‌ای برگزار می‌کنند‌. بعد از اتمام جلسه هنگام خروج از دانشگاه همه این 20 نفر بازداشت می‌شوند که از این 20 نفر حدود 15 نفر همان شب ساعت 3 بامداد آزاد می‌شوند چهار یا پنج نفر دیگر در بازداشت می‌مانند‌. وی افزوده است ما در حال حاضر در مورد انتقال این دانشجو به زندان اوین مطمئن هستیم اما از وضعیت چهار نفر دیگر اطلاع دقیقی نداریم‌. تنها شنیده‌ایم که این دانشجویان توسط وزارت اطلاعات بازداشت شده‌اند‌.
یکی دیگر ازفعالان دانشگاهی نیز در گفت‌وگو با روزنامه «جهان‌صنعت» گفت که بعد از تجمعات و دستگیری پیگیری ما برای بررسی وضعیت همکلاسی‌هایمان بی‌نتیجه ماند و مسوولان دانشگاه خطاب به ما گفتند به شما ربطی ندارد که این موضوع را پیگیری کنید‌. پرونده آنها روی میز ماست‌.
مساله‌ای که نگرانی‌های بیشتری را برای فعال دانشجویی همراه داشته انتشار اسامی برخی از دانشجویان بازداشتی در رسانه‌های مختلف به ویژه رسانه‌های منتسب به ضدانقلاب بوده است‌. گفته می‌شود این مساله روند آزادی دانشجویان را کند و سخت کرده است‌.
با این حال نگرانی فعالان دانشجویی از حجم و میزان دستگیرشده‌ها به نمایندگان مجلس هم سرایت پیدا کرده است‌. فاطمه سعیدی عضو هیات‌رییسه فراکسیون امید مجلس با اشاره به بازداشت تعدادی از دانشجویان طی اعتراضات اخیر گفت: اخبار بازداشت دانشجویان در پی ناآرامی‌های اخیر با توجه به این‌که مراجع رسمی هنوز موضع‌گیری خاصی نداشته‌اند نگران‌کننده است‌.
وی در گفت‌وگو با ایسنا اظهار کرده است که طی روزهای گذشته گزارش‌ها و پیام‌های متعددی در این زمینه داشته‌ام که باعث شده موضوع را به اتفاق تعدادی از نمایندگان در مجلس به‌طور جدی پیگیری کنیم‌. وی درباره اینکه وزارت علوم تاکنون چه اقدامی انجام داده است، گفت: امروز نیز با وزیر علوم تماس داشتم و ایشان از آزادی تعدادی از دانشجویان خبر دادند اما اذعان داشتند که تعدادی هنوز در بازداشت به سر می‌برند‌.
سعیدی با ارائه دو پیشنهاد در وضعیت فعلی، بیان کرد: پیشنهاد بنده جلسه فوق‌العاده هیات‌رییسه فراکسیون امید است که امیدوارم ظرف امروز و فردا بتوانیم این جلسه را برگزار کنیم‌. همچنین پیشنهاد تشکیل کمیته پیگیری وضعیت دانشجویان و دانش‌آموزان بازداشتی را داشتم که این کمیته باید از تمامی فراکسیون‌های سیاسی مجلس نماینده‌ای داشته باشد‌.
این عضو هیات رییسه فراکسیون امید مجلس افزود: فارغ از میزان تقصیر بازداشت‌شدگان، وظیفه ما به عنوان نماینده مجلس پیگیری وضعیت آنها و اطمینان از احقاق حقوق‌شان به عنوان متهم و‌.‌.‌. است‌. وی در پایان گفت: تلاش می‌کنیم با برقراری تماس با نیروهای امنیتی و انتظامی، جزییات بیشتری از وضعیت به وجود آمده به دست آوریم‌.