روزنامه اعتماد
1396/10/14
احتمال دخالت «يك مسوول سابق»
سپاه آماده است تا به كمك دولت بشتابد و براي عملي كردن اقتصاد مقاومتي نيروهاي خود را متمركز كرده تا با كمك هم از اين بحران عبور كنيمكشته سازي يكي از برنامه‌هاي اصلي در اغتشاشات اخير بود و مي‌خواستند به صورت جدي و هدفمند جان مردم چه كودك و چه بزرگ را بگيرند و به گردن حكومت اسلامي بيندازند
تظاهرات خياباني از روز پنجشنبه آغاز شد. شهر مشهد نقطه شروع اين اعتراض‌ها بود اما به چند ساعت نرسيد كه خيابان‌ها و ميادين اصلي شهرهايي چون شاهرود، نيشابور، قوچان و كاشمر هم به محلي براي تجمعات اعتراضي مردم تبديل و به سرعت به كرمانشاه و غرب كشور كشيده شد. پس از آن بود كه در روزهاي جمعه و شنبه اين اعتراضات به شهرهاي مركزي ايران هم سرايت كرد. اعتراضاتي كه در ساعات و روزهاي اوليه بيش از هر چيز با محوريت مصايب اقتصادي و معيشتي مردم شكل گرفته‌بود اما رفته رفته رنگ و بويي ديگر گرفت. شمايل اعتراضات هر ساعت خشونت‌آميز‌تر از قبل مي‌شد و ناآرامي‌ها آرام نمي‌گرفت. حتي سخنان رييس‌جمهوري در هيات دولت، نمايندگان مجلس و سياستمداران چپ و راست هم براي دعوت به آرامش افاقه نكرد. شكستن شيشه بانك‌ها، آتش زدن سطل‌هاي زباله، به آتش كشيدن تاكسي در روزهاي آخر به كشته‌شدن برخي شهروندان هم رسيد. در همه اين 7 روز بحث بر سر تحليل اين اعتراض و خشونت‌هاي پسين آن داغ بود. مشهد، شهر شروع اعتراضات گرچه اين روزها به شهر سپرده‌گذاران بدون سود معروف شده اما حضور مخالفان سرسخت دولت در اين شهر شائبه‌اي به وجود مي‌آورد كه اين اعتراضات سازماند‌هي شده است. فراگير شدن اعتراضات و همچنين تاكيد مشابه اصلاح‌طلبان و اصولگرا بر برخورد مسالمت‌آميز و نفي خشونت در تظاهرات اما خط تحليل‌ها را تغيير داد. موضوعي كه از فرمانده سپاه تا دبير شوراي عالي امنيت ملي و حتي رييس‌جمهوري هم بر آن تاكيد داشتند. علاوه بر اين اغلب مسوولان فضاي مجازي را يكي از مهم‌ترين عواملي مي‌دانند كه باعث شعله‌ورتر شدن آتش شد. 6 روز پس از آغاز اين اعتراضات سرلشكر محمدعلي جعفري، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامي گفته وعده الهي است كه پس از هر فتنه و سختي آساني است. او بر اين باور است كه خط فتنه 96 شكست خورده، اوضاع در كنترل كامل و آرامش به شهرها بازگشته است. سرلشكر جعفري روز گذشته گفت كه امريكا، صهيونيست‌ها و آل‌سعود قسم‌خورده‌اند كه از ايران انتقام مي‌گيرند اما بايد به آنها گفت زهي خيال باطل. موضوع مورد اشاره فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامي روز دوشنبه، يازدهم دي نيز در گزارش روزنامه جوان مطرح شده بود. اين روزنامه در گزارشي با تيتر «سعودي‌ها ركورددار هشتگ‌سازي دعوت به آشوب در ايران» اعلام كرد كه آمار توييتر نشان مي‌دهد 74درصد هشتگ‌هاي «تظاهرات سراسري» در خارج از ايران و 35درصد آن هم به زبان عربي است. بر اساس آنچه روز چهارشنبه سپاه نيوز منتشر كرد، سرلشكر محمدعلي جعفري گفت كه امريكا، صهيونيست‌ها و آل سعود به داعش دستور ورود به ايران داده‌اند و برخي تيم‌هاي پيشروي آنها نيز وارد شده‌اند تا دست به انفجار و خرابكاري بزنند. با اين حال فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامي تاكيد كرد كه پيشروهاي اين گروه جنايتكار هم‌اكنون تحت كنترل هستند و نيروهاي ضعيف اين گروهك تروريستي هم اگر جرات دارند از مرزهاي ايران اسلامي عبور كنند.
روزنامه جوان همچنين در سرمقاله روز چهارشنبه به قلم عبدالله گنجي يكي از مهم‌ترين ويژگي‌هاي اعتراضات اخير را خط‌دهي خارجي خوانده و نوشت «اصلاح‌طلبان برخلاف 1378 و 1388 پشت اين اعتراضات نيستند، محدود بودن جمعيت حاضر در اغتشاشات خصوصا در تهران و بي‌سر بودن آن از اين زاويه قابل تامل است.» همچنين گنجي در اين سرمقاله تاكيد كرده كه در بررسي‌هاي انجام شده 60 درصد تهراني‌ها و 54 درصد شهرستاني‌هاي حاضر در تجمعات كانال‌هاي ضدانقلاب به خصوص آمدنيوز را منشأ و محرك خود دانسته‌اند؛ تحريك جمعي و دو طرفه بودن اين رسانه‌ها تجربه جديدي است كه در ادوار قبلي نبوده است. سردار سرلشكر محمدعلي جعفري، فرمانده كل سپاه پاسداران انقلاب اسلامي اعتراضات روزهاي اخير را به فتنه 96 تعبير و اعلام كرد خط فتنه 96 شكست خورده است. او در پاسخ به خشونت‌هاي اخير گفت: «خدا دشمنان ايران اسلامي را احمق آفريده است چرا كه با فرهنگ عاشورايي، استقلال‌طلبي و ظلم‌ستيري فرد فرد اين مرز و بوم آشنا نيستند و بيگانگان هرگاه بحراني ايجاد كردند، وحدت و همدلي مردم و مسوولان دوچندان شده است و اين انسجام و يكرنگي آسيب پذير نخواهد بود.»
بخشي از طبقه محروم وارد طبقه متوسط شده‌اند
سرلشكر جعفري در واكنش به اين ادعا كه اعتراضات مردم نسبت به معيشت و وضعيت اقتصادي رخ داده است، توضيح داد كه بر اساس آمار جهاني طبقه متوسط در كشور ما رشد قابل‌توجهي داشته است و بخشي از طبقه محروم وارد طبقه متوسط شده‌اند اما سبك توسعه و تبليغات و شيوه مصرف در كشور به سمتي است كه نگاه بيشتر مردم به قشر مرفه است و براي همين نيازها هيچگاه تمام شدني نيست. او البته در ادامه اشاره كرد كه سپاه آماده است تا به كمك دولت بشتابد و براي عملي كردن اقتصاد مقاومتي نيروهاي خود را متمركز كرده تا با كمك هم از اين بحران عبور كنيم. فرمانده سپاه پاسداران با تاكيد بر اينكه امروز دشمن شكست خورده و تنها به دنبال ايجاد ناامني در ايران اسلامي است خطاب به مردم گفت: «مردم و مسوولان ما بايد بدانند هزينه سازش كردن با بيگانه بسيار بيشتر از هزينه مقاومت است.»سرلشكر جعفري در تحليل اعتراضات و ناآرامي‌هاي چند روز اخير به مقوله «كشته‌سازي» اشاره كرد. جعفري تاكيد كرد كه كشته‌سازي يكي از برنامه‌هاي اصلي فتنه‌گران و اربابان آنها در اغتشاشات اخير بوده و مي‌خواستند به صورت جدي و هدفمند جان مردم چه كودك و چه بزرگ را بگيرند و به گردن حكومت اسلامي ايران بيندازند. او كشته شدن دو بسيجي با گلوله ساچمه‌اي و چاقو در قهدريجان و ايذه و نجف‌آباد را مثالي بر سخنان خود دانسته و گفت اين جنايات از لا‌به‌لاي جمعيت هدايت مي‌شده است. فرمانده سپاه پاسداران اعلام كرد اگر در اين شرايط آمادگي امنيتي نبود شدت اين فتنه بسيار گسترده‌تر از اين مي‌شد. او درباره فضاي مجازي نيز صحبت كرد «شرايط فضاي مجازي هم به هيچ‌وجه مناسب نبوده و برخي به علت مصالح يا بي‌توجهي به هشدارها كنترل اين فضا را از دست دادند.» به نظر مي‌رسد اشاره فرمانده سپاه به دولت است كه در مدت اخير تحت فشار‌هاي مختلف حاضر به فيلترينگ نرم‌افزارهاي فضاي مجازي نشد، موضوعي كه برخي از مقامات امنيتي و نظامي معتقدند دامن‌زدن به اعتراضات مردمي را در پي داشته است. علاوه بر سرلشكر جعفري، علي شمخاني، دبير شوراي عالي امنيت ملي نيز اعلام كرده بود عربستان در فضاي اينترنت جنگ نيابتي عليه ايران به راه انداخته است. تحقق وضعيتي مشابه با مصر، ليبي، تونس توصيف سرلشكر جعفري از حوادث روزهاي اخير بود كه اگر آمادگي امنيتي نيروهاي نظام و بصيرت مردم وجود نداشت جمهوري اسلامي ايران هم ضرر جبران‌ناپذيري همچون كشورهاي ياد شده تجربه مي‌كرد. جعفري حوادث بعد از انتخابات 1388 را فتنه خواند اما ميان آن حوادث آنچه در يك هفته گذشته اتفاق افتاده است تمايز قائل شد: «حجم تخريب‌ها و گستردگي فتنه در سال 88 بسيار بيشتر از فتنه 96 بود، آن فتنه، فتنه‌اي سياسي بود اما فتنه اخير پراكندگي بيشتري داشت.»درحالي كه پيش از اين اعلام شده بود براي آرام شدن فضاي شهرها نيازي به كمك سپاه پاسداران انقلاب اسلامي احساس نشده است اما روز گذشته سرلشكر جعفري خبر داد كه در جريان اتفاقات اخير سپاه در سه استان اصفهان، لرستان و همدان به طور محدود وارد عمل شده و همچنين اعلام كرد كه در تظاهرات اخير بيشترين اجتماع شهري و در اوج آن به 1500 نفر و در كل كشور به 15 هزار نفر رسيده است.
اغتشاش‌گران آموزش‌ديده بودند
فرمانده سپاه پاسداران همچنين در بخشي از توضيحات خود به نيروهاي آموزش ديده در ميان تجمع‌ها اشاره كرد و گفت: علاوه بر 5 هزار نيرويي كه كلينتون اعلام كرد براي ايجاد آشوب و فتنه و ناامني در ايران آموزش داده‌اند، تعداد قابل‌توجهي ديگر از عوامل ضدانقلاب، سلطنت‌طلب و منافقين داخلي ماموريت يافتند، اغتشاش و فتنه را گسترش دهند. او همچنين توضيح داده كه همزمان در فضاي مجازي با 3هزار نيروي جديد شبكه‌سازي را آغاز كردند و آستانه سالگرد 9 دي، مشكلات اقتصادي را بهترين بهانه براي آشوب كشور دانستند. البته جعفري اشاره كرد كه عدم كنترل فضاي مجازي كه مديريت آن در خارج از كشور است و كوتاهي مسوولان در كنترل اين فضا به اغتشاشات شدت داد اما زماني كه فضاي مجازي كنترل شد شاهد كاهش فتنه‌گري‌ها بوديم.
فرمانده سپاه از ارتباط كدام مسوول سابق با ناآرامي‌ها سخن مي‌گويد؟
«فضاي مجازي» عبارتي است كه در جريان اعتراض‌هاي اخير بسيار مورد‌استفاده مسوولان قرار گرفته است. اغلب بر اين باورند كه روزهاي پرالتهاب اخير ايران حاصل برنامه‌ريزي‌هاي عناصر ضدانقلاب است و فضاي مجازي محملي براي تحريك مردم. گرچه آنها تاكيد دارند بايد صف مردمان معترض از عده‌اي كه دست به تخريب اموال عمومي زده‌اند جدا باشد با اين حال در لا‌به‌لاي اظهارنظرها مشهود است كه فضاي مجازي در خشونت‌آميز‌شدن فضا تاثير بسزايي داشته؛ موضوعي كه روز گذشته سرلشكر جعفري، فرمانده سپاه پاسداران هم به آن اشاره كرد. اما نكته قابل توجهي كه فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامي ديروز مطرح كرد ادعاي برخي مسوولان استان خراسان‌رضوي است. بر اساس آنچه سرلشكر جعفري بيان كرده مسوولان اين استان اعلام كرده‌اند برخي جريان‌هاي منسوب به يكي از مسوولان سابق در آغاز اين تجمع و اعتراض‌ها در مشهد و مناطق ديگر كه در ادامه از دست رها شد و به اغتشاش رسيد دخالت داشته‌اند. سرلشكر جعفري براي توضيح بيشتر تنها به اين جمله اكتفا كرده كه «اين موضوع با فراخوان يكي از سايت‌هايي صورت گرفت كه وابسته به شخصي است كه اين روزها زبان به مخالف‌خواني نسبت به اصل و ارزش‌هاي نظام گشوده است. نيروهاي امنيتي درحال بررسي اين مساله هستند و اگر به دخالت اين مسوول سابق برسند قطعا متناسب با وضعيت و درخواست ناجا با او برخورد خواهند كرد.»گرچه فرمانده سپاه پاسداران مشخصا از كسي نام نبرده و تلويحا سخن گفته است اما با توجه به توصيف تكميلي او از مسوولان سابق به نظر نمي‌رسد پيدا كردن نام فرد مورد نظر كار سختي باشد. با اين حال مراكز اطلاع‌رساني جرياني كه از سخنان فرمانده سپاه به ذهن متبادر مي‌شود در جريان حوادث اخير موضع «سكوت» پيش گرفتند و فراخواني براي حضور در اعتراضات از سوي آنها مشاهده نشد. البته نه‌تنها رسانه‌هاي اين جريان بلكه ليدرهاي آنان، هم نسبت به حوادث روزهاي اخير موضع مشخصي نداشتند و ترجيح دادند سكوت پيشه كنند، از سويي تنها كانال تلگرامي كه بسياري از مقامات امنيتي و انتظامي در مورد عملكرد روزهاي اخير آن احساس نگراني مي‌كردند آمدنيوز بود؛ كانالي كه حتي باعث شد وزير ارتباطات و فناوري اطلاعات در توييتي مدير تلگرام را خطاب قرار داده و از او درخواست كند جلوي ادامه فعاليت اين كانال را بگيرد. پس از نامه‌نگاري‌هايي هم دولت ايران موفق شد مديران تلگرام را قانع كند اين كانال را به دليل آموزش‌هاي ساخت سلاح‌هاي آشوب خياباني مسدود كند. حال اين سوال مطرح است كه آيا مي‌توان از سخنان فرمانده سپاه پاسداران به ارتباط جريان آن مسوول سابق با شبكه‌اي همچون آمدنيوز رسيد؟
