روزنامه ابتکار
1396/10/14
رضا دهکی «امید» فقط یک کلمه نیست
«امید» در سالهای اخیر به یک کلیدواژه سیاسی تبدیل شده است. حسن روحانی در دوران انتخابات ریاست جمهوری یازدهم، دولتش را دولت «تدبیر و امید» نامید و این نام با ادامه حضور وی در پاستور پس از انتخابات اردیبهشت 96، بر دولت دوازدهم هم باقی ماند.مجلس دهم نیز با موفقیت نسبی لیستی به پیروزی رسید که نام «امید» بر خود داشت و اکنون نیز – منهای برخی اعضای پیروز آن لیست انتخاباتی – زیر سایه نام فراکسیون امید در مجلس فعالیت میکند. حتی نام فهرست جریان اصلاحطلبی و اعتدالی در انتخابات دوره پنجم شورای شهر و روستا که در بسیاری از حوزههای انتخابیه موفق بود، امید گذاشته شد. کسانی که تصمیم به این نامگذاری گرفتند، قطعا به اهمیت «امید» در جامعه و البته احساس فقدان آن میان مردم در سالهای پس از دوران دولتهای نهم و دهم آگاهی داشتند. در واقع در شرایطی که یک ویرانه عظیم در حوزههای مختلف سیاست داخلی و خارجی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی بر جای مانده بود و حتی از جادو هم حل یکباره مشکلات انتظار نمیرفت، تنها کلمهای که میتوانست صبر مردم را برای طی کردن روند بهبود اوضاع حفظ کند، امیدواری به این بود که از سوی جمعی برنامهای برای این روند وجود دارد و البته طی کردن این مسیر متوقف نخواهد شد و در مسیر درست ادامه خواهد یافت.
نمیتوان گفت که مجموعه «امید»یها در ریاست جمهوری و مجلس تا کنون دستاوردی نداشتهاند (برای قضاوت درباره عملکرد آنها در شورای شهر هنوز زود است). پاستورنشینان به طور خاص دستاوردهای قابل توجهی در زمینه سیاست خارجی و نیز کنترل شرایط اقتصادی بر جای گذاشتهاند. حل مساله هستهای با برجام – هر چند این روزها تحت فشار دونالد ترامپ، رئیس دولت آمریکا قرار گرفته است – و نیز تبدیل نرخ رشد منفی به رشد مثبت یا یک رقمی کردن نرخ تورم مواردی نیست که بتوان آنها را نادیده گرفت. در مجلس نیز در کنار بهبود هماهنگی و افزایش رابطه دولت و پارلمان، کمتر شاهد برخی حرکات عجیب و غریب هستیم و البته نمایندگان نیز به خواستههای مردم توجه بیشتری نشان میدهند. با این حال آن چه در آینه جامعه به نظر میرسد، نشان از آن دارد «امید»ی که باعث شده بود مردم به «امید»یها رای دادهاند، کمرنگتر از قبل شده است. این ناامیدی آثار و نتایج و البته نکات و حواشیای دارد که باید به آن توجه کرد.
این سوال وجود دارد که چرا علیرغم وجود حرکتهای مثبت قابل شمارش، امید جامعه به بهبود، به جای تقویت، تضعیف شده است؟ پاسخ این مساله را شاید بتوان از چند زاویه دید. به نظر میرسد زمان طولانی در کاهش امیدواری جامعه به تغییرات مثبت بی تاثیر نیست. هر چند حرکات مثبت دولت و مجلس در سالهای اخیر قابل شمارشند، اما از یک سو هنوز تا نقطه مطلوب حتی نسبی راه زیادی باقی است و از سوی دیگر آثار این قدمهای مثبت هنوز چنان که باید و شاید در زندگی مردم دیده نمیشود. چنان که مثلا مردم از بهبود نرخ رشد و کاهش تورم انتظار خروج از رکود را هم داشتند و این موضوع چنان کند پیش میرود که به سکون میماند. طولانی شدن این زمان باعث شده است که خستگی از سکون امید را تحلیل برد. علاوه بر این، پس از قدمهای بلندی همچون برجام که باعث انگیزه فراوانی در جامعه شد، مدتی طولانی است که مردم حرکتی با چنان توان انرژیزایی بالایی را ندیدهاند. به این موضوع میتوان وعدهها و سخنان حسن روحانی در انتخابات ریاست جمهوری دوازدهم را هم اضافه کرد؛ جایی که پس از حرفهای رک و بیپرده، سخنان پرهیجان، شعارهای جالب و وعدههای جذاب، پس از پیروزی به روند معتدل رفتاری و گفتاری خود بازگشت. روحانی و اطرافیانش هرچند توضیح دادند که رفتار و گفتار انتخاباتی در برابر رفتار و گفتار به عنوان یک مسئول تفاوتها و اقتضائات خاص خود را دارد، اما جامعه – آن هم در این شرایط خاص – احساس میکند بر شور و هیجان امید به تسریع تغییرات مثبتش، آب سرد سیاستورزی ریخته شده است و البته برخی اخبار درباره چهرههای نزدیک به دولت و حامیان دولت نیز به این موضوع دامن میزند.
سوی دیگر ماجرا به منتقدان دولت و رقیبان انتخاباتی جریان حاکم بر دولت و مجلس باز میگردد. در شرایطی که این جریان اغلب در حالت کلی و به ویژه شرایط کامیابی در کسب جایگاههای قدرت و مسئولیت، ادعای توجه به مصالح ملی و حاکمیت جمهوری اسلامی را دارد، اما عملکرد آنها نشان داده است که در تقابل با جریان رقیب خود در جریان رقابت انتخاباتی یا پس از شکست در انتخابات، حتی از هجمههایی که مصالح ملی را نشانه رود و جایگاه نظام جمهوری اسلامی – که خود را اصلح در رعایت آرمانها و حفظ آن میدادند – را خدشهدار کند، خودداری نمیکنند. به طور قطع این هجمهها در ایجاد ناامیدی در جامعه بیتاثیر نیست، اما هر چند نیت منتقدان «امید»، ناامید کردن جامعه از جریان حاکم بر دولت و مجلس است، اما این نکته فراموش میشود که «امید» با طرح «اعتدال» در تقابل با راه و روش کسانی روی کار آمد که اکنون یا در زمره منتقدان قرار دارند و یا پیشتر از این جمع حمایت و دفاع میکردند. در واقع منتقدان در هجمههای خود این موضوع را در نظر نمیگیرند که مردم در صورت ناامیدی از «امید» به سوی آنها بر نمیگردند و وقتی به «اعتدال» هم امیدی نباشد، آثار مخرب آن به گونهای دیگر جلوه میکند که دودش به چشم همه خواهد رفت. هر چند شاید این جریان، باز هم فراتر از همه مصالح، باز هم سود خود را در نظر میگیرد و امید دارد با ناامیدی جامعه و سرد شدن فضای سیاسی، بار دیگر با حمایت حامیان خود – که اغلب در هر شرایطی در میدان حاضر میشوند – به قدرت باز گردند. با این حال در آن صورت هم میراث نامطلوبی را برای خود بر داشتهاند.
روزهای ناآرام اخیر حاصل ناامیدی است؛ ناامیدی از تغییرات مثبت و ناامیدی از شنیده شدن درددلها، گلایهها و اعتراضهای آرام. وقتی سوز دل شعله بکشد، قطعا برخی هم هستند که بر آن نفت و بنزین میریزند و زیر آتش هیزم میگذارند. این روزها مسئولان از رسانهها – اعم از مجازی و رسمی – میخواهند به ناامیدی مردم دامن نزنند و از امید بنویسند، دنبال مقصر و متهم نباشند، تصویر مثبتی از وحدت و انسجام مسئولان به دست مردم دهند و سیاهنمایی نکنند. شاید در شرایط بحران رعایت این نکات آبی موقت بر آتش باشد، اما مسئولان باید بدانند که پیش و بیش از هر چیز نیاز است که خودشان و عملکردشان امیدواری را به جامعه تزریق کنند و راهی برای تداوم امید باز کنند. در غیر این صورت بدون توجه به مقصر، آسیب متوجه همه جامعه میشود.
پربازدیدترینهای روزنامه ها
سایر اخبار این روزنامه
روحانی در تماس تلفنی رئیس جمهوری ترکیه:
به امنیت و ثبات ایران اطمینان کامل داریم
«ابتکار» سناریوهای مختلف پس از شکست سلفی ها در عراق و سوریه را بررسی میکند
داعش به دنبال سرزمین
فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از شکست آشوب ها خبر داد
انگشت اتهام به سوی رئیس جمهوری سابق
رضا دهکی
«امید» فقط یک کلمه نیست
نیازها و چالش های تغییر در قانون اساسی بررسی شد
بازنگری در قانون اساسی از حرف تا عمل
«ابتکار» تبعات گرمای هوای نیمه دوم سال بر اقتصاد کشور را بررسی می کند
انجماد بازارها در زمستان گرم
روزنامههای تازه تاسیس باید چه سیاستهایی را برای تداوم انتشار خود در پیش بگیرند؟
چگونه می توان آثار نارضایتی های اخیر مردم بر انتخابات آتی را کاهش داد؟
جای خالی درمان درد به جای مُسکن های موقتی
تبلیغات و بازاریابی صنایع و مشاغل سبز حلقه مفقوده محیط زیست ایران
چه کسی محصولات سبز را میشناسد؟
«ابتکار» از مخاطرات وجود 200 گود رها شده در تهران گزارش میدهد
چاله های بزرگ زیر پای پایتخت
انتقاد رئیس پیشین سیا از رویکرد ترامپ در قبال ایران
فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی از شکست آشوب ها خبر داد
انگشت اتهام به سوی رئیس جمهوری سابق