سلطه بر اقتصاد جهان

آمارهای وزارت بازرگانی چین نشان می‌دهد رشد تجارت خارجی این کشور در سال 2017 میلادی از پیش‌بینی‌ها فراتر رفته و سرعت رشد تجارت کالاها نیز به رکورد جدیدی در شش سال گذشته رسیده، عاملی که نوید‌بخش رشد اقتصادی مناسب این کشور در سال 2018 در بخش‌های صنعت و تجارت است.
سرعت صادرات و تجارت خدمات چین همچنین در سال 2017 میلادی برای نخستین بار در هفت سال گذشته، سریع‌تر از واردات شده و تا سال 2050 میلادی، هدف ایجاد کشور تجاری نیرومند کاملا تحقق خواهد یافت. وزیر بازرگانی چین معتقد است در آینده، چین تدابیر جدیدی در زمینه‌های مصرفی، تجاری و سرمایه‌گذاری در پیش خواهد گرفت اکنون چین از لحاظ میزان مصرف داخلی، تجارت خارجی و سرمایه‌گذاری داخلی و خارجی در جهان پیشرو است.
به گفته جونگ شان، این کشور اساسا به کشور بزرگ تجاری و بازرگانی تبدیل شده است در عصر جدید، هدف چین، تحکیم جایگاه کشور بزرگ تجاری تا سال 2020، ایجاد اولیه کشور تجاری نیرومند تا سال 2035 و تکمیل هدف کشور تجاری نیرومند تا سال 2050 است.
اگرچه با اجرای سیاست اصلاحات و درهای باز در چین، تجارت خارجی چین توسعه تاریخی و جهشی یافته، اما تجارت خارجی چین با مشکلاتی مانند پایین بودن توان نوآوری و کیفیت پایین صادرات مواجه شده است. رییس اداره تجارت خارجی وزارت بازرگانی چین در این باره می‌گوید: چین در آینده در زمینه‌های بازار بین‌المللی، بازار داخلی، ساختار فرآورده‌ها، صاحبان مدیریت و روش تجاری، توان رقابتی را تقویت می‌کند. وی گفت: پیشبرد تغییر صدور فرآورده‌ها به جای خدمات، فناوری و اموال، تغییر برتری قیمت به برتری فنی معیار رسانی، کیفیت و خدمات، پیشبرد نیروی رشد نوآوری و تغییر نقش چین در مدیریت جهانی از رعایت به شرکت در تنظیم قواعد تجارت بین‌المللی از جمله برنامه‌های چین برای تحقق این مهم است.


بر اساس آمار، در 11 ماه اول سال 2017 میلادی، ارزش کل تجارت کالاهای چین به 25 هزار میلیارد یوان رسید که در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته 6/15 درصد افزایش یافت و سرعت رشد نیز به رکورد جدید در شش سال گذشته رسید. در 10 ماهه اول 2017، ارزش تجارت خدمات به چهار هزار میلیارد یوان رسید که در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته 9/9 درصد افزایش داشت و سرعت صادرات اولین بار در هفت سال گذشته بیشتر از واردات شد.
اما آیا تجارت خارچی چین در 2018 می‌تواند به این روند خوب ادامه دهد یا نه، رییس اداره تجارت خارجی وزارت بازرگانی چین می‌گوید: عوامل بی‌ثباتی و ابهام در محیط تجارت جهانی زیاد است برای نمونه، دونالد ترامپ جایگاه اقتصاد بازاری چین را به رسمیت نمی‌شناسد این در حالی است که حمایت‌گرایی تجاری و ضد‌جهانی شدن نیز تاثیر بزرگی بر محیط تجاری ما می‌گذارد علاوه بر آمریکا و عوامل دیگری مانند سیاست جغرافیایی و مسایل هسته‌ای نیز تاثیر بر تجارت خارجی دارد.
این مقام نیز بر تسریع احیای اقتصاد جهان، ارتقای توان نوآوری شرکت‌های تجارت خارجی و تدابیر دولت چین برای پیشبرد توسعه تجارت خارجی تاکید کرد و گفت: نسبت به توسعه تجارت خارجی در سال آینده اطمینان کامل دارد. رییس اداره خدمات تجاری از وزارت بازرگانی چین نیز می‌گوید: اصلاح نظام تجارت خدمات و بهبود محیط سرمایه‌گذاری در این زمینه را تسریع می‌کنیم ما در زمینه تجارت خدمات تجربه چندانی نداریم باید از قانونگذاری، سیاست‌ها، آمار و نظارت، به نظام تجارت خدمات بهبود بخشیم. او ادامه داد: ما نظام تجارت کالای کاملی داریم، اما نظام تجارت خدمات‌مان بسیار ضعیف است، چین تلاش می‌کند با ایجاد مرکز خدمات مصرفی در واحدهای مسکونی، اشکال جدید مصرف فناوری دیجیتال و نظم و ترتیب در زمینه تجارت خدمات را بیش از پیش معیاری کند.
اما در چند سال گذشته نسبت سهم پیشرفت فناوری در رشد اقتصاد چین افزایش چشمگیری داشته و به 5/57 درصد رسیده است. معاون وزیر علوم و فنون چین می‌گوید: سال 2017 نسبت سهم پیشرفت فناوری به رشد اقتصاد کشور احتمالا به 5/57 درصد می‌رسد چین در آینده ضمن تسریع روند ساخت کشور نوآور، به توسعه با کیفیت بالای اقتصاد کمک خواهد کرد.
در سال‌های اخیر، چین به نوآوری علمی و فنی اهمیت داده و در ابعاد نوآوری منابع، نوآوری آفرینش دانش و نوآوری موسسات به دستاوردهای چشمگیری نائل آمده است اکنون، چین به دومین کشور بزرگ جهان از لحاظ مبلغ پرداخت در زمینه پژوهش تبدیل شده و تاثیر جهانی آن به طور چشمگیری افزایش یافته است.
وانگ جی گانگ در نشست سالانه اقتصاد چین که چندی پیش برگزار شد گفت: تسریع ساخت کشور نوآور، تدبیر مهم راهبردی چین در عصر نو است. وی افزود: نوآوری به تقویت تاثیر جهانی کشور کمک می‌کند. توسعه فناوری عوامل کلیدی برای تبدیل چین به کشوری نیرومند و مدرن محسوب می‌شود.
به هر حال در عصر جدید توسعه اقتصاد دیجیتال چین مورد توجه سراسر جهان قرار گرفته است استفاده و نوآوری در زمینه‌های اینترنت همراه، داده‌های بزرگ، ابررایانه و اینترنت اشیا به طور روز‌افزون فعال‌تر می‌شود. این کشور در ادامه تقویت و توسعه فعالیت‌های اقتصادی خود در 2017 با 24 کشور و منطقه توافقنامه‌های تجارت آزاد امضا کرده است. این گزارش حاکی است در سال 2018 میلادی چین شاهد رونق چشمگیری در این زمینه خواهد بود و پیش‌بینی می‌شود بسیاری از این مناطق فعال شوند.
از سوی دیگر چین رایزنی‌های گسترده‌ای را با کشورهای مختلف شروع کرده تا توافقنامه‌های تجارت آزاد بیشتری امضا کند و همزمان تعدادی منطقه آزاد در این کشور در سال 2017 میلادی راه‌اندازی شده است. چین همچنین از برگزاری دور تازه‌ای از گفت‌و‌گوها در سال جدید میلادی برای امضای توافقنامه تجارت آسیا و اقیانوس آرام خبر داده و پیشبرد برنامه راه ابریشم را با وسعت جهانی آن بسیار مهم دانسته است. چین از سال 2012 میلادی مذاکراتی را هم برای توافق راهبردی اقتصاد‌ مشارکتی منطقه‌ای موسوم به «آر‌سی‌‌ای‌پی» آغاز کرده و تاکنون 20 دور از گفت‌و‌گوها برگزار شده و پکن آن را بسیار سازنده توصیف کرده است. مرکز پژوهش‌های اقتصادی و بازرگانی لندن به تازگی پیش‌بینی کرده چین تا سال 2032 میلادی با پشت سر گذاشتن آمریکا نخستین قدرت اقتصادی دنیا می‌شود. پیشتر و در ابتدای سال جاری میلادی یک موسسه مالی آمریکایی پیش‌بینی کرده بود چین در سال 2050 بر اقتصاد جهان سلطه پیدا خواهد کرد.
بلومبرگ به ترامپ هشدار داد؛
گسترش نفوذ چین در آمریکای لاتین
دونالد ترامپ رییس‌جمهور‌ آمریکا باید نگران تقویت روابط چین با کشورهای آمریکای لاتین باشد. خبرگزاری بلومبرگ دیروز در گزارشی نوشت: ظهور چین به عنوان یک رقیب اقتصادی برای آمریکا شاید بیشتر از هر جایی در منطقه آمریکای لاتین آشکارتر باشد. واشنگتن در سال‌های اخیر جایگاه خود را به عنوان بزرگ‌ترین شریک تجاری با شماری از کشورهای این منطقه از دست داده و چین این جایگاه را به دست آورده است. اکنون همه شک و تردیدها به طرح‌ها و سیاست‌های دونالد ترامپ در قبال آمریکای لاتین- از ساخت دیوار مرزی با مکزیک گرفته تا اعمال سیاست‌هایی که منجر به تیره و تار شدن روابط با کوبا شده است- برمی‌گردد. این سیاست‌های ترامپ گشایشی برای چین در گسترش نفوذ و جایگاهش در آمریکای لاتین است.
دولت چین نیز آماده گسترش تسلط و نفوذ خود در آمریکای لاتین است. چین در سال 2009 جایگاه آمریکا را به عنوان بزرگ‌ترین کشور صادرکننده به برزیل (بزرگ‌ترین اقتصاد آمریکای لاتین) گرفت. چین در سال 2010 به بزرگ‌ترین شریک تجاری آمریکای لاتین تبدیل شد. یک تحلیلگر مسایل منطقه آمریکای لاتین تصریح کرد: چین در زمان نسبتا کوتاهی با موفقیت توانسته حضور اقتصادی واقعا چشمگیری را در آمریکای لاتین داشته باشد. در این شرایط و با وجود برخی سیاست‌های ترامپ در قبال مکزیک، همچنان نگاه‌های این کشور آمریکای لاتین در بحث تجارت به لطف تدابیر منطقه آزاد تجاری در آمریکای شمالی و بدون تعرفه به آمریکاست. صادرات مکزیک به آمریکا در سال 2016 به 303 میلیارد دلار رسید که این رقم در مقایسه با صادرات به چین بسیار چشمگیر بود. اما اگر رییس‌جمهور‌ آمریکا تهدیدات در مورد خروج از توافقنامه تجارت آزاد در آمریکای شمالی را عملی کند، نفوذ چین در این منطقه می‌تواند سرعت بیشتری بگیرد.
از بین رفتن توافقنامه تجارت آزاد آمریکای شمالی (نفتا) می‌تواند خلایی برای مکزیک ایجاد کند که در نتیجه چین تلاش خواهد کرد بخشی از این خلا را پر کند. ایوان الیس استاد دانشگاه مطالعات آمریکای لاتین در کالج نظامی آمریکا تصریح کرد: اگر پیمان نفتا منحل شود، مکزیک به همکاری بیشتر با چین و دیگر کشورها تمایل خواهد داشت. همکاری‌های مکزیک با آمریکا واقعا می‌تواند سد دفاعی در برابر پیشرفت‌های چین در منطقه باشد.