فقط قیمت خودروی خارجی بالا می‌رود

تعرفه جدید واردات خودرو اعلام شد و به عبارتی این تعرفه افزایش پیدا کرد. حالا مزایا و معایب این اتفاق به بوته نقد گذاشته شده است. اینکه این اقدام چقدر می‌تواند به نفع تولیدکننده باشد یا نباشد، مساله‌ای است که ذهن بسیاری از صاحب‌نظران را به خود مشغول کرده و در این بین عده‌ای با صراحت عنوان می‌کنند، این تصمیمات دارای هیچ تاثیر مثبتی بر صنعت خودروی داخلی نخواهد بود، بلکه کیفیت خودروهای داخلی به علت نداشتن رقیب وارداتی بدتر خواهد شد. نمی‌دانیم این تحلیل‌ها تا چه حد درست یا غلط است. این مساله بهانه‌ای شد تا سراغ محمدرضا نجفی‌منش، دبیر انجمن تولید‌کنندگان قطعات خودرو رفته و با وی به گفت‌وگو بپردازیم. نجفی‌منش در این گفت‌وگو به «فرهیختگان» می‌گوید: «دولت نباید نه در صنعت خودروسازی و نه در هیچ صنعت دیگری دخالت کند. دولت باید سیاستگذار و نظاره‌گر باشد و این مساله در اصل 44 قانون اساسی که مورد تاکید مقام معظم رهبری است نیز بیان شده است.» متن کامل این گفت‌وگو در ذیل می‌آید.

همان‌طور که می‌دانید، به تازگی مجددا تعرفه واردات خودرو افزایش یافته است. می‌خواستم نظرتان را درباره تاثیرات این تصمیم بر میزان واردات خودرو بدانم. تعرفه واردات افزایش چشمگیری نداشته است؛ یعنی قبل از این، تعرفه‌ها 95 درصد بود و در حال حاضر فقط برای خودروهایی با حجم موتور ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ سی‌سی که پیش از این 55 درصد بوده، ۹۵ درصد اعلام شده و برای خودروهای ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ سی‌سی که 40 درصد بوده، ۵۵ درصد اعلام شده است. تعرفه واردات خودروها با حجم موتور ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰ سی‌سی که 55 درصد بوده، ۷۵ درصد افزایش تعرفه داشتیم. پس همان‌طور که می‌بینید افزایش زیادی نداشته و ما هنوز به تعرفه قبلی نرسیده‌ایم، اما می‌توانیم بگوییم این اقدام یک قدم رو به جلو است و مقداری از هزینه‌های دولت را که از کمبود واردات ناشی می‌شود، تا حدودی پوشش می‌دهد. نکته دیگری که وجود دارد این است که واردات خودروها با حجم بیش از 2000 سی‌سی به بالا هنوز ممنوع است. همچنین خودروهای گران‌قیمت 40 هزار دلار به بالا هم ممنوع است و اینها مواردی است که جدید اضافه شده است. اما به‌هرحال بنده باز هم اعتقاد دارم که اگر کار بخواهد به درستی انجام شود، باید سهمیه‌بندی و محدودیتی وجود داشته باشد. به‌عنوان مثال، عنوان کنند که سالی 20 هزار تا 30 هزار خودرو حق ورود به کشور را دارند، یعنی این‌گونه نباشد که اعداد و ارقام بدون محدودیت و زیاد باشد. بر این اساس باید با مجوز این کار را انجام داده و عمدتا سراغ خودروهایی رفت که ساخت داخل ندارند و خودروسازهایی نیز به این سمت بروند که خودشان در داخل خودرو تولید می‌کنند؛ یعنی حالت بازار در مقابل بازار اتفاق بیفتد و در واقع کسانی که تولید می‌کنند، این امکان را داشته باشند که در داخل کشور این کار را انجام بدهند.



خب به نظرتان تعرفه‌هایی که اعلام شده است می‌تواند تا حد زیادی جلوی واردات را بگیرد؟ طبیعتا این کار یعنی افزایش تعرفه خودرو مقداری قیمت‌ها را افزایش می‌دهد، اما این اعداد شاید برای خودروهای گران‌قیمت که قیمت بالایی دارند چندان تاثیر‌گذار نبوده و به قول معروف خریداران را چندان قلقلک ندهد، بنابراین اگر ما به سمتی برویم که اینها را سهمیه‌بندی کنیم، شاید معقول‌تر و بهتر باشد.

به اعتقاد شما دخالت دولت در صنعت خودروسازی اتفاق خوشایندی است یا نه؟ ضمن اینکه به نظرتان دولت برای ساماندهی وضعیت بازار خودرو باید چه اقدامات سازنده دیگری را در دستور کار قرار دهد؟ اصولا دولت نباید نه در صنعت خودروسازی و نه در هیچ صنعت دیگری دخالت کند. دولت باید سیاستگذار و نظاره‌گر باشد و این مساله در اصل 44 قانون اساسی که مورد تاکید مقام معظم رهبری نیز هست، آمده است. بر این اساس دولت نباید خودش به‌شخصه وارد عملیات کار و تولید شود و باید این مسائل را به بازار بسپارد تا بازار خودش براساس مکانیسم بازار، کار خودش را انجام دهد. علاوه‌بر موضوع تولید، دولت برای ساماندهی بازار خودرو نیز باید کاری به کار این بازار نداشته باشد و بگذارد این بازار کار خودش را انجام دهد.

خب سوال اینجاست که چرا اصلا دولت برای دخالت در عرصه صنعت، به‌ویژه صنعت خودروسازی تمایل دارد؟ ممکن است دل کندن از صنایع برای دولت سخت باشد یا حتی شاید شرایط این کار هنوز فراهم نشده است. اما هم رئیس‌جمهور و هم وزیر مربوطه اعلام کردند که می‌خواهند این کار را انجام دهند. طبیعتا در چنین شرایطی ما هم باید کمک کنیم تا این کار انجام شود.

به نظر می‌رسد افزایش تعرفه واردات خودرو با هدف محدود کردن واردات و کمک به تولیدکنندگان داخلی صورت گرفته است. به نظرتان این اتفاق به نفع تولید‌کننده تمام می‌شود یا به ضررش؟ چون برخی کارشناسان به این تعرفه گذاری‌ها اعتقادی نداشته و آن را نوعی آسیب برای هر صنعتی می‌دانند. اگر محدودیتی گذاشته شده و براساس آن تعداد خودروهای وارداتی مشخص شود، بهتر است، اما به هر حال اکنون حجم خودروهای داخلی بالا می‌رود و این محدودیت‌ها می‌تواند به خودروساز داخلی کمک کند. ضمن اینکه ما باید به جای واردات خودرو، خود آن خودروساز را به کشور بیاوریم. ببینید، یعنی به جای اینکه ما خودروی حاضر و آماده را به کشور بیاوریم، خودروسازهایی مانند رنو، پژوسیتروئن و فولکس واگن را بیاوریم و بگوییم در داخل کشور تولید کنید. با این روند بخشی از عملیات تولید خودرو، داخلی‌سازی و بخش دیگر مربوط به قطعاتی است که وارد می‌شود که این باعث می‌شود هم مردم خودروهای گران‌قیمت داشته باشند و هم تولید و مونتاژ این خودروها در داخل انجام شود.
 
به نظر شما این اقدام یعنی افزایش تعرفه خودروهای خارجی، چقدر روی قیمت سایر خودروها به‌ویژه خودروهای داخلی تاثیر دارد؟ اینها هیچ ارتباطی به هم ندارند. قیمت‌های داخلی براساس نهاده‌های داخلی نظیر مواد اولیه و دستمزدها تعیین می‌شود، اینها تا حد خوبی تولید می‌شود، لذا اگر به یک میلیون و 600 هزار خودرو هم برسیم، روی قضیه‌ای که شما می‌فرمایید تاثیری ندارد.

در شرایط فعلی وضعیت خودروهای داخلی ایران را چطور ارزیابی می‌کنید؟ در حال حاضر خودروهای ما ماهیانه ارزیابی می‌شوند و خودروهای یک‌ستاره، دوستاره، سه‌ستاره و چهارستاره داریم. آنهایی هم که خودروهای یک‌ستاره هستند، تلاش می‌کنند خودشان را به دوستاره و بالاتر برسانند، چون امروز دیگر بازار هوشمند است و مردم هوشیارند و به سمت خودروهایی که تعداد ستاره‌هایشان بالاتر باشد می‌روند تا خودروهایشان دارای کیفیت بهتری باشد.