علی اکبر معین‌فر درگذشت

با درگذشت مهندس علی اکبر معین فر عضو شورای انقلاب در سال‌های 57 و 58 و نخستین وزیر نفت ایران، بر شمار اعضای فقید شورای انقلاب یک چهره دیگر افزوده شد. شورای انقلاب اسلامی که در اوج تحولات انقلاب در سال 1357 تشکیل شد 8 عضو روحانی داشت شامل آیت ا... طالقانی و آیت ا... مطهری و آیت ا... مهدوی کنی به اضافه 5 روحانی که حزب جمهوری اسلامی را پایه گذاشتند. از این جمع اخیر دو تن سال قبل - در سال 1395 - از دنیا رفتند ( آیت ا... هاشمی رفسنجانی و موسوی اردبیلی). عصرایران نوشت؛ در شورای انقلاب 7 نفر هم غیر روحانی بودند: ابوالحسن بنی صدر، مهدی بازرگان، عزت ا... سحابی، حسن ابراهیم حبیبی، عباس شیبانی، صادق قطب‌زاده و علی اکبر معین فر. حال از این جمع نیز با درگذشت مهندس معین فر تنها دکتر شیبانی و بنی صدر باقی مانده‌اند. اولی در تهران زندگی می‌کند و دومی در پاریس. نام معین فر اما جز به عنوان عضو شورای انقلاب به عنوان اولین وزیر نفت ایران هم ثبت شده است. وزارت نفت بعد از انقلاب تأسیس شد چرا که پیش از آن عالی ترین مقام نفت، مدیر عامل شرکت ملی نفت ایران بود و در اجلاس اوپک در سطح وزیران وزیر دارایی شرکت می‌کرد و مشهورتر از همه جمشید آموزگار بود خاصه به خاطر اتفاقی که در اجلاس اوپک رخ داد. نخستین رئیس شرکت ملی نفت ایران بعد از انقلاب، حقوق‌دانی به نام حسن نزیه بود که بیشتر به عنوان وکیل دادگستری شهرت داشت و در بهار 1358 به خاطر اظهار نظری درباره یکی از احکام اسلامی آماج انتقاد روحانیون بلند مرتبه قرار گرفت و از این سمت کنار رفت و در پی آن وزارت نفت تشکیل و معین فر وزیر نفت شد. علی اکبر معین فر در سال ۱۳۰۷ در تهران به دنیا آمد. در سال ۱۳۲۶ در آزمون ورودی دانشکده فنی ثبت نام و از سال دوم ادامه تحصیل در رشته راه و ساختمان را انتخاب کرد. این روزها که بحث زلزله دوباره داغ شده جا دارد به یکی از وجوه تخصصی و اشتهارفراسیاسی مهندس معین فر اشاره شود که همانا موضوع مهندسی زلزله و اساساً طراحی ساختمان‌ها در برابر زلزله است و اغراق یا به خاطر درگذشت این چهره سرشناس مهندسی و سیاسی نیست اگر گفته شود مهندسی زلزله در ایران با نام علی اکبرمعین فر پیوند خورده و اساساً به همین دلیل به درخواست دکتر ابوالحسن بهنیا – رئیس وقت دفتر فنی سازمان برنامه و بودجه - به این سازمان دعوت شد. معین فر در سال 1358 و به عنوان نماینده تهران به مجلس شورای ملی که بعدتر به مجلس شورای اسلامی تغییر نام داد انتخاب شد و در فراکسیون ملی مذهبی‌ها یا همفکران بازرگان نقش مؤثری ایفا کرد. مشهور ترین اتفاق مربوط به دوره نمایندگی او صحنه برخورد فیزیکی است که روایت‌های متفاوتی درباره آن وجود دارد. با اتمام نمایندگی مهندس معین فر او عملا از حاکمیت خارج شد و در کنار بازرگان، سحابی‌ها و دکتر یزدی موضع انتقادی اتخاذ می‌کرد و خصوصا بیانیه‌های مخالفت با ادامه جنگ پس از بازپس گیری بندر خرمشهر را امضا می‌کرد. با این حال در چند نوبت که چهره‌های ملی مذهبی با دستگیری و دشواری‌هایی رو به رو شدند مهندس معین فر مانند آنان به زندان نیفتاد. جدای شخصیت علمی و تخصصی دلیلی که به صورت غیر رسمی ذکر می‌شد این بود که مصوبه دولت موقت برای پی گیری انحلال مجلس خبرگان قانون اساسی به پیشنهاد امیر انتظام در سال 58 را مانند دکتر یزدی امضا نکرد. هر چند علی اکبر معین فر به عنوان یک مهندس برجسته و صاحب نظر و یک سیاستمدار صریح اللهجه شهرت داشت و با اصرار بر بستن کراوات و طرح پاره ای نظرات به عنوان شخصیت مذهبی شناخته نمی‌شد اما آن‌ها که او را از نزدیک می‌شناسند شهادت می‌دهند در تمام عمر فردی بسیار مقید و معتقد و از این حیث تنها با مرحوم مهندس بازرگان قابل قیاس بود خاصه در انس با قرآن. معین فر در عین حال‌زاده و بالیده یکی از قدیمی ترین خانواده‌های تهران بود و برخی از ریشه دارترین خانواده‌های تهران با او نسبت داشتند. او عاشق ایران بود و از سفر به خارج از کشور برای درمان اجتناب کرد زیرا دوست داشت در این خاک چشم از جهان فروبندد و به این آرزوی خود رسید.