عضو هیات انتخاب فیلم فجر از خودسانسوری انتقاد کرد؛

گروه فرهنگ- سید جمال ساداتیان یکی از اعضای هیات انتخاب بخش سودای سیمرغ سی‌و‌ششمین جشنواره فیلم فجر است. او می‌گوید اگرچه فیلم‌های این دوره نسبت به گذشته بهتر بودند اما در عین حال معتقد است ممیزی‌های وزارت ارشاد باعث ترس و خودسانسوری سینماگران شده. ساداتیان درباره گیشه سال آینده سینمای ایران هم ابراز امیدواری می‌کند و می‌گوید جامعه ما نیازمند فیلم‌های بیشتری با مضمون اجتماعی است و فیلم‌های اجتماعی این دوره همچون «جاده قدیم» به خوبی از پس موضوعی که دست مایه قرار داده، برآمده است.
در برنامه اینترنتی «سی و پنج»سید جمال‌ساداتیان درباره روند انتخاب فیلم‌های جشنواره فیلم فجر گفت: «حدود ۶۷ فیلم را در ۱۰ روز دیدیم. البته فیلم‌هایی که فرم پرکرده بودند بیشتر از این تعداد بودند اما چون در فرصت معین، کامل نشدند و امسال زمان مشخصی برای ارسال فیلم‌ها مشخص کرده بودند تا هیات انتخاب ببینند، ما هم ملزم بودیم که تا پایان روز نهم جمع‌بندی کرده باشیم و روز دهم نظرات‌مان را اعلام کنیم.»
او با اشاره به فضای کلی فیلم‌ها گفت: «انتظارمان این بود که در کارگردانی فیلم اولی‌ها اتفاقات بهتری را شاهد باشیم و نمی‌خواهم بگویم فیلم‌هایشان بد بود اما انتظار داشتیم ابتکارات بهتری را از این بچه‌ها ببینیم اما سر و شکل فیلم‌ها نسبت به سال قبل از نظر گیشه امیدوارکننده‌تر است و گیشه سال ۹۷ باید بهتر از سال ۹۶ باشد.» او ادامه داد: «ما معدلی از قصه، نوع روایت، شاکله، نوع جذب مخاطب، بازیگران و همه این موارد را مدنظر داشتیم. من به شخصه این موارد برایم جلب توجه کرد چون اگر فیلم‌ها خیلی خشک و تک‌بعدی باشند، شاید به اقتصاد سینما هم لطمه وارد کند. برخی فیلم‌ها ممکن است کارگردانی خوبی داشته باشند یا برخی فیلم‌ها روایت قصه‌شان یا هر کدام از موارد دیگر فیلم خوب باشد، اما من برای انتخاب فیلم‌ها، مدنظرم معدل همه موارد بود.»
تحت فشار نبودیم


این تهیه‌کننده با اشاره به افرادی که از شورای پروانه نمایش و ممیزی در هیات انتخاب حضور داشتند، گفت: «اصلا ما با این نظر‌ها کاری نداشتیم و برایمان کیفیت فیلم مهم بود. شاید نقطه نظراتی داشتند و نت هم برمی‌داشتند اما در هیات انتخاب هیچ بحثی در مورد ممیزی نداشتیم و نه کسی از ارشاد سفارشی کرد و نه تحت فشار بودیم.»
ساداتیان با اشاره به اینکه فیلم‌های امسال بهتر از سال قبل است، گفت: «فیلم‌های امسال ژانر دفاع مقدس را احیا خواهند کرد و برای من به شخصه فیلم‌های این حوزه بسیار جذاب بود و انصافا یک قدم جلو‌تر از خوب هم می‌توان در نظر گرفت. مطمئنم افرادی که چنین فیلم‌هایی را دوست دارند با رضایت سالن سینما را ترک خواهند کرد و این نویدبخش خوبی است.»
او با اشاره به فیلم‌های اجتماعی جشنواره امسال گفت: «سینمای اجتماعی ما الهام‌گرفته از وضعیت عمومی جامعه است و نویسندگان تحت تاثیر حوادث پیرامونی خودشان هستند. بحث اعتیاد در کشور ما به نظرم در مرحله زنگ خطر است و به راحتی دیده می‌شود بنابراین این موضوع حاصل تلنگرهایی است که جامعه در ذهن فیلمسازان ایجاد می‌کند. به همین دلیل بیشتر به مباحث مربوط به اعتیاد پرداخته می‌شود. در حالی که سال‌ها قبل سعی می‌کردند این موضوع را مخفی کنند، الان حتی در داروخانه‌ها مواد مخدر مثل تریاک توزیع می‌شود تا به سراغ مواد صنعتی نروند. این موضوع حاکی از آن است که این پدیده شوم توسعه پیدا کرده است. در آثار حوزه اجتماعی با این پدیده به وفور مواجه هستیم و آثار تخریبی و تاثیرات اجتماعی این موضوع را در فیلم‌ها شاهد بودیم.»
به گزارش ایلنا، ساداتیان ادامه داد: «مشکلات اساسی ما این است که همه چیز شاخص پیدا کرده و ضریب اعتماد اجتماعی به شدت پایین آمده است. وجدان اجتماعی، دروغ در جامعه و امثالهم ازجمله موضوعاتی است که در فیلم‌ها به آن پرداخته شده است. البته نقطه نظرهایی که توسط سینمایی‌ها مطرح می‌شود با نقطه نظر‌هایی که توسط مسوولان وزارت ارشاد ارائه می‌شود، تعارض دارد. مثل اینکه فردی برای چکاپ ساده دکتر می‌رود و ناگهان دکتر سرطان را کشف می‌کند. حال این دکتر وظیفه‌اش در قبال بیمار چیست؟ اگر بحران را مهار کند بیمار به جای اینکه شش ماه زنده بماند عمرش زیاد می‌شود.
این دکتر اخلاقا باید چه کند؟ آیا باید بیماری را کالبدشکافی کند یا اینکه باید قرص مسکن به بیمار دهد؟ نکته در سینما هم اینجاست؛ باید یک معضل اجتماعی توسط هنرمند کالبدشکافی شود تا عریان شود و وقتی موضوعی عریان شود همه به صرافت حل و فصل آن می‌افتند. از ظن من سینمایی هم وقتی به یک معضل اجتماعی می‌رسم علاقه‌مند به کار کردن در آن مورد هستم تا جلب توجه کند. وقتی به موضوعی خوب توجه شود می‌تواند افکار عمومی و مسوولان را جلب کند تا به صرافت حل آن بیفتند.»
ممیزی‌های ارشاد سینماگران را به خودسانسوری انداخته
او با اشاره به نقش وزارت ارشاد گفت: «سینمای ما به خاطر ممیزی‌های تحمیلی وزارت ارشاد و شورای پروانه ساخت، ترسیده و در ‌‌نهایت ناخواسته به خودسانسوری افتاده است. این ترس چندین سال است که حاکم شده در حالی که باید جسارت در سینمای ما مشهود باشد. نمی‌خواهم بگویم همه سینمای ما باید اجتماعی باشد و فیلم‌های خیلی سخیف هم نداشته باشد ولی می‌تواند روی پا باشد و چندین درصد آن باید مسایل اجتماعی را درست بپردازد. مسوولان هم باید کمی پیرامون این موضوعات سعه صدر داشته باشند و دائم انگ سیاه‌نمایی به این فیلم‌ها نزنند.»
نظر ساداتیان درباره فیلم های این دوره
ساداتیان با اشاره به فیلم‌های انتخاب‌شده نظر خود را درباره هر فیلم به شکل زیر اعلام کرد.
اتاق تاریک: به نظرم برای کارگردانش نسبت به کارهای قبلی، پیشرفت محسوب می‌شود و از پسِ روایت و ساختار خوب برآمده است./ امپراتور جهنم: آنقدر پیچیده موضوع را مطرح کرده است که شاید برای مخاطب عام خیلی قابل درک نباشد./ امیر: کارگردان فیلم‌اولی است که فیلمش را خوب روایت و سعی کرده موضوع را شریف مطرح کند. مساله استیصال یک فرد را خوب روایت کرده بود که آیا با او صادقانه برخورد می‌شود یا از او سوء‌استفاده می‌کند./ بمب: فیلم دفاع‌مقدسی است و فرازی به بحران‌های موشک‌باران را به تصویر کشیده است. به نظرم آقای معادی نسبت به فیلم قبلی‌اش که با من کار کرده بود، به لحاظ کارگردانی پیشرفت داشت و قصه فیلم را خوب روایت کرده است و شرایط را خوب به تصویر کشیده چراکه برای افرادی که آن شرایط تلخ را دیدند این فیلم می‌تواند نوستالژیک باشد./ به وقت شام: فیلم قابل قبول و خوبی است و برای تولیدش زحمت کشیدند ولی به سلیقه من شاید قصه‌اش می‌توانست طور دیگری روایت شود اما سلیقه نویسنده و کارگردان این بوده است. تنها فیلمی است که به موضوع داعش پرداخته و عملکرد داعش را روایت کرده است. دیدن فیلم مستند «زنانی با گوشواره‌های باروتی» نشان می‌دهد که داعش با مردم چه کرده است و این دوربین مستند خیلی روایت روشنی از وضعیت دارد. فیلم آقای حاتمی‌کیا نیز بخشی از گروه‌های تکفیری سوریه و داعش را به تصویر کشیده است و قابل قبول بود./ تنگه ابوغریب: به نظرم پدیده جدیدی در سینمای ایران و ژانر دفاع‌مقدس است. این فیلم ژانر دفاع مقدس را احیا می‌کند./ جاده قدیم: موضوع اجتماعی است و کارگردان از پسِ موضوعی که دستمایه قرار داده، برآمده است./ جشن دلتنگی: شبکه‌های اجتماعی را دستمایه قرار داده که هم نکات مثبت و هم منفی دارد و کارگردان از پسِ کار برآمده است./ چهارراه استانبول: داستان حادثه پلاسکو را دستمایه قرار داده و در کنار آن قصه‌ای را روایت می‌کند و قصه بدی نیست و قابل قبول است. / خجالت نکش: طنز خیلی بامزه‌ای دارد و به نظرم خیلی نو بود و تکه‌های سیاسی داشت و با رییس جمهور قبلی مزاح کرده بود. طنز ملیح خوبی از آب درآمده است. / دارکوب: یک موضوع اجتماعی با پس‌زمینه‌های اعتیاد را به تصویر کشیده که مادری به خاطر عشق رسیدن به فرزندش، اعتیادش را ترک می‌کند و عشق مادر و فرزندی خیلی خوب تصویر شده است. / سرو زیر آب: این فیلم هم یکی از فیلم‌های خوبی است که دینش را به دفاع مقدس خوب ادا کرده است./ سوءتفاهم: فیلم بدی نیست، بر اساس ذهنیت خودش یک موضوع را روایت می‌کند که معلوم نیست خواب است یا واقعیت. / شعله‌ور: از آقای نعمت‌الله انتظار بیشتری داشتیم چون سروشکل فیلم‌های قبلی‌اش بهتر بود و روان‌تر روایت می‌کرد. نمی‌گویم فیلم بدی است اما سلیس بودن فیلم‌های قبلی‌اش را ندارد. / عرق سرد: یک موضوع اجتماعی است که در طرح موضوعش خوب بود و از پسِ آن برآمده است. / فیلشاه: در حوزه انیمیشن پدیده محسوب می‌شود و استاندارد انیمیشن کشور را بهبود می‌دهد و خوشحال شدم که در این حوزه توانسته‌ایم پیشرفت کنیم و به همین دلیل مستقل وارد بخش مسابقه شد. از بین انیمیشن‌هایی که دیدیم فیلشاه بیشتر جلب توجه کرد. / کار کثیف: موضوعی اجتماعی دارد و برای تولیدش خیلی زحمت کشیده بودند و به نظرم کار خوبی بود که خیلی مورد توجه هیات قرار گرفت. / کامیون: به داعش پرداخته و یک موضوع اجتماعی را دستمایه قرار داده است و کار قابل قبولی است. / لاتاری: پیرنگ فیلم به شدت اجتماعی و موضوع فقر است و کار خوبی است. / مصادره: به عنوان یک فیلم‌اولی به خوبی از پسِ روایت برآمده است. / مغزهای کوچک زنگ‌زده: یک معضل اجتماعی را دستمایه قرار داده؛ وقتی فقر از جایی وارد شود دین از طرف دیگر خارج می‌شود. ریشه بسیاری از بدی‌ها را فقر می‌داند و تاثیرات تخریبی فقر را می‌توان دید. /‌هایلایت: در حوزه اجتماعی است و خیلی قابل قبول است و مورد توجه بخش اعظمی از هیات قرار گرفت و به راحتی رای آورد