روزنامه جهان صنعت
1396/10/09
نگاهی به استراتژی کشور در تجارت جهانی گاز؛
گروه انرژی- در طول دولت یازدهم 11 فاز استاندارد میدان گازی پارس‌جنوبی به بهره‌برداری رسیده که به معنای افزایش بیش از 2500 میلیون مترمکعبی تولید گاز کشور در سال‌های اخیر است. اما در حالی که ایران از لحاظ تولید گاز رتبه سوم جهان را در اختیار دارد، هنوز برنامه شفافی برای مازاد گاز تولیدی کشور تعیین نشده است به‌طوری‌که همچنان کشور در فصول گرم سال با مازاد عرضه مواجه است و در فصول سرد مازاد تقاضا دارد. هر چند طی مدت اخیر میزان گازرسانی شهری و روستایی کشور و همچنین تامین سوخت گازی نیروگاه‌ها و پتروشیمی‌ها رشد چشمگیری داشته است اما انتظار می‌رود وزارت نفت و در راس آن شرکت ملی گاز، استراتژی کارآمد و دقیق تری در راستای توسعه تجارت گازی ایران در منطقه ارائه دهد؛ چراکه ایران به‌طور طبیعی، از امتیاز بالایی در ارتباط با کشیدگی در طول و عرض‌های جغرافیایی بهره‌مند است که امکان صادرات به اقصی نقاط منطقه را تسهیل می‌کند. ایران هنوز در مسیر صادرات گاز در مراحل ابتدایی است و از چشم‌انداز خود نیز دور، اما رسیدن به چنین رشدی نشان‌دهنده حرکتی عظیم است که سر منشا آن را باید در جنوب کشور و در مجتمع گاز پارس‌جنوبی جست. در حال حاضر سهم ایران در تجارت جهانی گاز شامل صادرات، واردات، سوآپ، ترانزیت و مبادله با برق حدود 2 درصد است اما مطابق برنامه باید تا پایان سال 1404 سهم ایران از تجارت جهانی گاز طبیعی به 10 درصد افزایش یابد. سازمان‌ها و موسسات پژوهشی و تحقیقاتی بین‌المللی با توجه به وضعیت فعلی مصرف گاز طبیعی در جهان و پیش‌بینی آینده این انرژی حیاتی طی سال‌های آینده، جایگاه ویژه‌ای برای ایران در تامین نیازها و رفع تقاضای گاز به خصوص برای قاره اروپا پیش‌بینی کرده‌اند. در واقع ایران مستعدترین کشور منطقه برای صادرات گاز به اروپاست که ذخایر عظیم و نیز موقعیت استراتژیک آن فرصت مناسبی را برای این امر فراهم می‌آورد. در همین حال ایران در تلاش است تا بتواند راه خود را به بازار LNG باز کند. این در حالی است که طبق بررسی‌های مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، اولویت کشور در بخش تجارت گاز، پس از تامین نیاز داخل، صادرات نخست از طریق خط لوله و سپس به صورت LNG و البته با توجیه‌پذیری کامل است.به این ترتیب با شناسایی امتیازهای موجود برای تزریق سرمایه می‌توانیم سرمایه موجود اعم از داخلی یا خارجی را به سمتی راهنمایی کنیم که بیشترین بهره‌وری حاصل شود. این موضوع البته در حوزه صادرات گاز نیز، قابل اجراست به خصوص در مورد پروژه‌هایی از جمله صادرات گاز به پاکستان که سال‌هاست بی‌نتیجه مانده و در برهه‌های زمانی مختلف بین مسوولان پاسکاری میشود. همچنین اگر از اجرای صحیح قرارداد کرسنت هم بگذریم، به‌طور قطع نمی‌توان از صادرات گاز به کویت که فاصله چندانی هم با ایران ندارد، گذشت. البته برآیند فعالیت‌های دوره نخست دولت حسن روحانی در زمینه تامین نیاز داخل و همچنین صادرات گاز به عراق، کارنامه قابل قبولی است؛ هر چند انتقاداتی نیز وجود دارد. در همین حال خبرگزاری بلومبرگ خبری منتشر کرد مبنی بر اینکه شرکت پترولیوم کویت، قراردادی را با شرکت رویال داچ‌شل برای واردات گاز LNG به مدت ۱۵ سال امضا کرده است که هدف از امضای این قرارداد، کمک به تامین گاز LNG به دنبال افزایش تقاضای انرژی داخلی در کویت است. این قرارداد در حالی منعقد میشود که فاصله ایران از شهر اهواز تا این کشور تقریبا ۳۳۰ کیلومتر است. حال به صرفه بودن نرخ گاز صادراتی ایران ضمن تامین پایدار بلندمدت آن را نیز باید به این نزدیکی فاصله اضافه کرد. کویت در حالی برای واردات LNG قرارداد ۱۵ ساله با شل امضا کرده است که ایران می‌توانست پیش از آن، بازار گازی کویت را از طریق خط لوله در دست گیرد.راهکار کشورهای مختلف برای تامین گاز
در این راستا علی حسینی، کارشناس حوزه تجارت گاز در گفت‌وگو با مهر با بیان اینکه اولویت همه کشورها در تامین گاز مورد نیاز، اول تامین از تولید داخل بعد خط لوله و بعد LNG است، گفت: به‌طور مثال تنها گزینه برای واردات گاز از طریق خط لوله برای امارات و عمان، قطر بوده که خط لوله دلفین را احداث کرده و از طریق آن، سالانه ۲۰ میلیارد مترمکعب گاز وارد می‌کنند. سپس برای تامین بیشتر و تنوع‌بخشی به مبادی وارداتی خود وارد مذاکره با ایران شدند و قرارداد کرسنت شکل گرفت که متاسفانه ابتر ماند.
وی ادامه داد: وزیر نفت کویت چندی پیش اعلام کرد که مذاکره با عراق بر سر تعیین قیمت گاز صادراتی از این کشور، در مراحل پایانی است. هر چند کویت این میزان گاز را در قبال جبران خسارت صدام به این کشور طلب کرده است اما همین موضوع، نشان از نیاز کویت به گاز دارد؛ فرصتی که می‌تواند برای ایران نیز مغتنم شمرده شود.
این کارشناس گازی با اشاره به اینکه آمریکا نیز نخست از طریق خط لوله به کانادا و مکزیک تبادل گاز داشت، سپس وارد بازار LNG شد، افزود: ایران همچنان ظرفیت‌های خالی قابل توجهی برای صادرات گاز از طریق خط لوله دارد در حالی که طی یک اقدام ناگهانی، اقدام به فروش گاز به شرکتی نروژی کرد که البته نمی‌توان آن را حتی به منزله ورود کشور به بازار LNG قلمداد کرد.
طبق گفته حسینی، اروپا ظرفیت زیادی برای خرید LNG دارد اما همچنان از طریق روسیه گاز را از طریق خط لوله وارد می‌کند. درباره چین نیز وضعیت به همین نحو است.
چین سه خط لوله از ترکمنستان به طول پنج هزار کیلومتر احداث و سپس اقدام به واردات گاز به شکل LNG کرد.
سایر اخبار این روزنامه
ربیعی:
ضمانتی وجود ندارد که اگر به هر شکل عمل کنیم، انقلاب باقی بماند
سرمایه کشور به جیب چین سرازیر می شود
پکن تاوان می‌دهد
۳ هزار میلیارد تومان به سپرده‌‌گذاران موسسه کاسپین پرداخت شد
بوئینگ تاکید کرد:
نگاهی به استراتژی کشور در تجارت جهانی گاز؛
به بهانه پیروزی ژرژ وه‌آ در انتخابات ریاست‌جمهوری لیبریا؛
حمله شهاب سنگی!
جعبه سیاه
آسیب‌شناسی اجتماعی اعتراض‌های اقتصادی؛
فصل تازه شفافیت در بورس
مسوولیت مشکلات را بپذیرید
اقتصاد بازهم ضرر می‌کند
مسوولیت مشکلات را بپذیرید
بازداشت موقت تعدادی از تجمع‌کنندگان
خود را به خواب نزنید
فرمول مهار احمدی‌نژاد
فرمول مهار احمدی‌نژاد
فرمول مهار احمدی‌نژاد
