روزنامه تجارت
1396/10/06
حبابها در کمین اقتصاد جهان
گروه بين الملل - فاطمه مهتدي : براساس پيش بينيهاي مختلف که توسط سازمانها و موسسات مالي صورت گرفته است رويکرد اقتصاد جهاني در سال 2018 با يک خوشبيني جمعي همراه بوده است. اما درحاليکه بسياري معتقدند سال آينده ميلادي سالي پربار براي بازارهاي بورس کالا خواهد بود برخي چون بانک گلدمن ساشز نسبت به رويدادهاي مختلف از جمله سياستگذاريهاي مالي بسيار هوشيار هستند. به گزارش اينديپندنت ، يکي از خطرهاي ترکيدن حباب بازارها نشانههايي چون افزايش بيش از انتظار نرخ بهره است. سرعت بالا در افزايش نرخ بهره شرط کليدي در ترکيدن حباب اقتصادي شکل گرفته است. دلار يکي از مهمترين ارزهاست و بنابراين تصميم گيري فدرال رزرو آمريکا درباره نرخ بهره بيش از گذشته اهميت دارد. طرح کاهش ماليات که در آمريکا توسط دولت دونالد ترامپ ارائه شد يکي ديگر از خطرهاي حبابي است.اين امر مشخص نيست که اقتصاد آمريکا با اين طرح تقويت خواهد شد يا کاهش مالياتي تورم بالا را به همراه دارد.
حباب اقتصادي چيست؟
حبابهاي اقتصادي از اواخر قرن نوزدهم نمايان شدند. اما اقتصاددانان هنوز نميتوانند به توافق برسند که چه رويدادي حباب است. کارشناسان به طور کلي براين موضوع توافق دارند که يک حباب زماني شکل ميگيرد که هر نوع از داراييها با افزايش بيش از حد قيمت در مدت زمان کوتاه روبرو شود. يک حباب زماني شکل ميگيرد که قيمت داراييها از ارزش واقعي خود دور ميشوند. به طور مثال دسترسي راحت به اعتبار مالي از سوي بانکها باعث شکل گيري حبابها ميشود. به عقيده برخي حبابها بيشتر در پايان گسترش اقتصادي رخ خواهند داد زماني که مردم در يک دوره خوشبيني بازار پايدار زندگي ميکنند. داراييهاي حبابي در طول تاريخ رخ دادند. تب لاله در قرن شانزدهم هلند و رکود بزرگ اقتصادي دهه 20 ميلادي با افزايش قيمت بازارهاي بورس از اين نوع است. اما در نيمه قرن بيستم نوسان داراييها و تورم بالا و چرخه شکوفايي اقتصادي کنترل شدند در دهه 80 ميلادي ژاپن با يکي از بزرگترين حبابها در جهان روبرو شد وقتي اين حباب ترکيد قيمت مسکن 70 درصد سقوط کرد.حبابهاي مشابه در اوايل سال 2000 در بورس سهام نزدک و سهامهاي تکنولوژي آمريکا رخ داد و چندسال بعد بحران مالي جهان رخ داد که ناشي از ترکيدن حباب داراييها از جمله قيمت مسکن و بورس در آمريکا بود.
خطرهاي احتمالي در سال 2018
مطمئنا اقتصاد آمريکا پيشرفت خوبي داشته است و رشد اقتصادهاي نوظهور نيز شتاب گرفته است. اما قيمت داراييها در سطح جهان يک بار ديگر به سرعت در حال بالا رفتن فراتر از ارزش واقعي آنها و به بيان ديگر در حال حبابي شدن است. سکوت اقتصاددانان در خصوص خطري که تشکيل اين حبابها ميتواند در پي داشته باشد.اين سکوت زماني تعجب بانگيزتر به نظر ميرسد که ميزان اين حبابهاي تشکيل شده در بازار داراييهاي مختلف تا چه حد فراگيرتر از 10 سال گذشته يعني زمان بحران مالي سال 2008 است. اکنون حبابها تقريبا در هر گوشه از اقتصاد جهاني ديده ميشود.همانطور که آلن گرين اسپن، رئيس سابق فدرال رزرو آمريکا اخيرا هشدار داده، اتخاذ سياستهاي پولي اضطراري توسط بانکهاي مرکزي جهان در طي چند سال گذشته موجب ايجاد حباب در بخش اوراق قرضه دولتي شده و نرخهاي بهره بلندمدت به ارقام بسيار پاييني رسيده است.در عين حال، حبابهاي بخش مسکن نيز در کشورهايي نظير استراليا، انگليس، کانادا و چين کاملا مشهود است.يکي از دلايل ترس از ترکيدن قريب الوقوع اين حبابها اين است که اتخاذ سياست نرخهاي بهره پايين و خريد اوراق قرضه دولتي توسط بانکهاي مرکزي جهان در سالهاي متمادي که موجب توليد اين حبابها شده بود، اکنون به پايان راه خود رسيده است. در عين حال، روند رشد اقتصادي در اروپا و ژاپن نيز شتاب گرفته و اين امر سبب شده تا بانک مرکزي اروپا و بانک مرکزي ژاپن اعلام کنند که به زودي اقدام به افزايش نرخ بهره و انقباضي کردن سياستهاي پولي خود خواهند نمود.دليل ديگر براي نگراني از ترکيدن اين حبابها، وجود چرخههاي معيوب در برخي از اقتصادهاي مهم جهان است. ايتاليا هم از مشکل بدهيهاي عموميجدي و هم يک سيستم بانکي متزلزل رنج ميبرد. برزيل شاهد آشفتگي سياسي و در عين حال وضعيت ناپايدار منابع مالي است. چين از يک حباب عظيم در بخش مسکن و بازار اعتبارات خود رنج ميبرد که حباب بخش مسکن آمريکا که در اوايل قرن حاضر به وجود آمده بود کوچک جلوه ميکند. به علاوه بايد برگزاري انتخابات پارلماني رقابتي در برزيل و ايتاليا در سال آينده را به اين ريسکها افزود.هرچند براي خودداري از ايجاد اين حبابها ديگر دير شده است، اما سياست گذاران هنوز فرصت دارند براي نشان دادن واکنش مناسب در برابر اين حبابهاي ايجاد شده چاره جويي نمايند.
سایر اخبار این روزنامه
وزیر اطلاعات در مورد شنود پاسخ روشن بدهد
دیدار عمومی معاون مطبوعاتی با مدیران رسانه
بی عرضگی مسئولان ریشه مشکلات
«رفاه» زیرتیغ بودجه
تاثير افزايش قيمت بنزين بر سفره کارگران
غبار فراموشی بر تراژدی«بم»!
ايران بزرگترين صادرکننده فولاد منطقه
5000 ساختمان ناایمن دولتی در انتظار مقاوم سازی
حبابها در کمین اقتصاد جهان
آزمايشي بر شکوفايي جهاني در سال 2018