حداقل دستمزد براساس تورم دهکی

هادی حق‌شناس*- روز گذشته برای اولین‌بار محاسبه تورم بر اساس تورم دهک‌های درآمدی اعلام شد‌. تورم در واقع افزایش سطح عمومی قیمت کالاها و خدمات در طی یک سال است که معمولا 12 گروه در قالب حدود 160 قلم کالا با وزن‌های مختلف روی محاسبه نرخ تورم تاثیرگذار است‌. به عنوان مثال زمانی که نرخ تورم 9 درصدی اعلام می‌شود، این نرخ تورم برای دهک‌های کم‌درآمد جامعه ممکن است بیش از دو برابر و برای دهک‌های پردرآمد ممکن است کمتر از نصف یا یک‌سوم باشد‌. دلیل این موضوع آن است که برای دهک‌های کم‌درآمد جامعه، مهم‌ترین هزینه‌ها، هزینه اجاره مسکن، هزینه حمل‌ونقل، درمان، آموزش و مسایلی از این قبیل است، اما برای دهک‌های پردرآمد جامعه که صاحبان مسکن و خودرو و‌.‌.‌. هستند، حتی هزینه‌های درمان به دلیل پرداخت هزینه‌های پیشگیری کمتر است‌. بنابراین می‌توان همواره تورم را برای دهک‌های کم‌درآمد دردناک‌تر و برای دهک‌های پردرآمد کم‌اثرتر دانست‌.
از طرفی، جهش در درآمدهای دهک‌های مختلف جامعه نیز بسیار متفاوت است؛ به‌گونه‌ای که دهک‌های پردرآمد جامعه گاها درآمدهای چند 10 میلیون تومانی دارند و نسبت هزینه‌های آنها به درآمدشان ممکن است کمتر از 10 درصد باشد اما در دهک‌های پایین درآمدی، این نسبت می‌تواند بیش از 100 درصد باشد که در این صورت مابقی هزینه‌های دهک‌های پایین جامعه از طریق استقراض، عدم مصرف و یا به تعویق انداختن مصرف تامین می‌شود‌.
محاسبه تورم براساس تورم دهکی از سوی مرکز آمار را در واقع می‌توان گامی مثبت برای سیاستگذاران دانست که بتوانند برای تعیین حداقل دستمزد، آن را به‌گونه‌ای تعیین کنند که پاسخگوی حداقل هزینه‌ها باشد و حداقل هزینه خانوارها را پوشش دهد‌. برای محاسبه تورم دهکی و تغییر سال پایه نیز کاملا روشن است که هرچقدر سال پایه تعیین شده جدیدتر باشد، بیانگر این است که اعداد و ارقام محاسبه شده به واقعیت نزدیک‌تر است و لذا می‌توان اقدام مرکز آمار را در جهت تغییر سال پایه از سال 90 به سال 95 مثبت ارزیابی کرد‌.
*کارشناس اقتصادی