روزنامه ابتکار
1396/10/03
«ابتکار» هفتمین روز اعتراضات کردستان عراق را بررسی می‌کند مشکلات ساختاری در پیوند با انگیزه‌های سیاسی
محمدرضا ستاریبا ادامه ناآرامی‌های در سلیمانیه عراق، روند اعتراضات مردمی نسبت به اوضاع اقتصادی و معیشتی وارد هفتمین روز خود شد. به گفته منابع خبری روز شنبه نیز این اعتراضات ادامه داشته و معترضین با تظاهرات در شهرهای مختلف استان سلیمانیه شعارهایی مبنی بر سرنگونی حکومت اقلیم کردستان و لزوم برکناری برخی مقامات را سر دادند.
برخی شاهدان عینی گزارش می‌دهند که علیرغم مسدود شدن برخی راه‌های ارتباطی مهم در سلیمانیه توسط معترضان، نیروهای امنیتی نیز مانع از حضور مردم در خیابان‌ها و خروج و تجمع آنها در معابر اصلی شده‌اند. این ناآرامی‌ها که تاکنون چندین کشته و زخمی بر جا گذاشته است، قرار بود که روز گذشته نیز پیگیری شود. در همین رابطه برخی از سران معترض در سلیمانیه معتقدند که مردم از سیاست‌های اشتباه تشکیلات اقلیم کردستان ناراضی هستند و به جای پاسخگویی به مردم، آنها را وابسته به عوامل خارجی می‌دانند.
بحران‌هایی که اقلیم کردستان درگیر آن است
در خصوص مسائل اقلیم کردستان باید خاطرنشان کرد که این اقلیم پس از سقوط صدام یک روند رو به رشد و شکوفایی را در بازه زمانی 2003 تا 2014 پشت سر گذاشت. با ظهور داعش در سال 2014 اقلیم کردستان عراق نزدیک به سه سال درگیر مقابله با این گروه بود و پس از تضعیف داعش و همزمان با برگزاری همه‌پرسی در مهر ماه گذشته، روند تحولات این اقلیم به صورت فزاینده‌ای درگیر چالش و مشکلات روز افزون شد. در همین رابطه و به منظور بررسی تازه‌ترین تحولات صورت گرفته در اقلیم کردستان و یک‌هفته تظاهرات اعتراض آمیز در سلیمانیه، دکتر اردشیر پشنگ، پژوهشگر ارشد مسائل خاورمیانه در گفت و گویی با « ابتکار» با اشاره به اعتراضات مردمی نسبت به بحران اقتصادی و عدم دریافت به موقع یا کافی حقوق‌های ماهانه، اظهار داشت: وضعیت اقتصادی اقلیم کردستان از سال 2013 به بعد به دلیل قطع بودجه دولتی، عدم توانایی در فروش نفت به قیمت مناسب و همچنین ساختارهای معیوب مالی، اقتصادی و روابط ناسالم اداری به سمت وخامت پیش رفت. در این میان ظهور داعش نیز علاوه بر دامن زدن به بحران امنیتی در اقلیم کردستان، سبب شد تا بخش عمده‌ای در آمدهای تروریستی و جذب سرمایه گذاری خارجی نیز مختل شود. البته هجوم بیش از یک و نیم میلیون آواره و پناهجو از مناطق تحت درگیری با داعش نیز به این وضعیت آشفته اقتصادی به میزان زیادی دامن زد.
نکاتی در مورد حامیان اعتراضات مردمی
پشنگ در ادامه خاطرنشان کرد: فارغ از مشکلات ریشه‌ای در ساختار اداری و اقتصادی اقلیم کردستان، معتقدم که برخی از گروه‌های مخالف که در مناطق ناآرام دست برتر را دارند، با انگیزه‌های سیاسی نسبت به این مساله اقداماتی را صورت می‌دهند. به عنوان مثال گروه جبهه نو به رهبری شاسوار عبدالواحد، بخشی از اعضای امنیتی و پرنفوذ اتحادیه میهنی و تا حدی حزب تازه تاسیس برهم صالح به عنوان حامیان این اعتراضات شناخته می‌شوند. در این رابطه واکنش جریان 16 اکتبر در قبال این اعتراضات سوالاتی را ایجاد می‌کند. این جریان در حالی از معترضین حمایت می‌کنند که دقیقا دو روز پس از اتفاقات کرکوک در جریان همه‌پرسی اقلیم کردستان مانع از حضور مردم در خیابان‌ها شده و حتی در رسانه‌های خود تهدید کرده بودند که با معترضین برخورد خواهند کرد.
هر چند نمی‌توان گفت که اعتراضات موجود یک سناریوی فرمایشی و از پیش تعیین شده است، اما در این مورد نکاتی در خصوص گروه 16 اکتبر قابل تامل است. هر چند احزاب اصلی حاکم در اقلیم کردستان مانند حزب دموکرات با رهبری مسعود بارزانی و بخش عمده‌ای از اتحادیه میهنی در مقابل این اعتراضات با محافظه‌کاری برخورد کرده و از معترضین خواسته‌اند که از حمله به دفاتر و امکان دولتی و حزبی خودداری کنند، اما در مقابل مشخص است که گروه 16 اکتبر در حال برنامه‌ریزی دقیق برای استفاده از شرایط موجود در راستای اهداف خود است. آنها با این کار تا حدی می‌توانند ضمن حمایت از معترضین، فشار سنگین افکار عمومی را از روی خود بکاهند. این جریان نشان داد در حالی که رقبا در حزب اتحادیه میهنی و حزب رقیب هنوز در شوک رخدادهای کرکوک و فشارهای زاید الوصف دولت عراق هستند، با قابلیت بازی سیاسی بهتری نسبت به رقبا در حال برنامه‌ریزی برای راهبردهای خود در اقلیم کردستان هستند.
برنده اصلی ماجرا کیست؟
در جریان اعتراضات مشخص است که خط سخنرانی‌های رهبران و چهره‌های جدیدی همچون شاسوار عبدالواحد، انگشت اتهام را به سوی رهبران سیاسی اقلیم نشانه رفته و در این راستا علاوه بر مسعود بارزانی، حتی جلال طالبانی رهبر فقید اتحادیه میهنی را نیز متهم می‌کنند. در این میان مسعود بارزانی و کوسرت رسول، نجم‌الدین کریم و ... با توجه به ابزارهای مختلفی که در اختیار دارند، هنوز برنامه خاصی برای مقابله با جریان 16 اکتبر ارائه نکرده‌اند. بارزانی و یارانش نه از جریان رفراندوم، بلکه از پاشنه آشیل کم اهمیت دانستن جریان مخالف و موازی در حزب اتحادیه میهنی تحت رهبری معنوی هیرو ابراهیم احمد (همسر طالبانی) در حال ضربه خوردن هستند.
لذا در پایان می بایست مجددا اشاره کرد که طبیعتاً شرایط بغرنج اقتصادی در اقلیم کردستان، ضعف عملکرد دولت مستقر و فساد گسترده مالی باعث شده است تا بخشی از مردم بطور طبیعی به شیوه اعتراض روی آورند اما در این بین برخی از احزاب و جریان های خواهان تغییر در اقلیم کردستان از جمله جریان 16 اکتبر، احزاب اوپوزیسیون و گروه های تازه تاسیس ائتلاف برای دموکراسی و عدالت (به رهبری برهم صالح) و نسل نو (به رهبری شاسوار عبدالواحد) سعی می کنند از آن در راستای اهداف سیاسی خود بهره بگیرند. موضوعی که بی شک برنده اصلی آن نه سلیمانه و جریان های رقیب آن و نه اربیل و ... می باشد؛ بلکه دولت مرکزی عراق است، که طی ماهها و هفته های اخیر بطور جدی به دنبال پروژه تضعیف تدریجی و یا حتی اضمحلال واقعیتی سیاسی و حقوقی بنام حکومت اقلیم کردستان است.
سایر اخبار این روزنامه
آیت الله یزدی:
به جوانان حوزه می‌گویم، شورای نگهبان و قوه قضائیه در اختیار شماست
«ابتکار» به بهانه شفاف سازی اخیر موسسه نشر آثار امام خمینی(ره) بررسی کرد
بودجه ها در مسیر اتاق شیشه ای
نجفی مصوبات جلسه فوق‌العاده مدیریت بحران تهران را تشریح کرد
رونمایی از نقشه تخلیه امن اضطراری
جهانبخش محبی نیا
آزادی
میراث استان اصفهان می‌گوید شاهکار معماری ایران نشست نکرده و ترک‌ها قدیمی است
ترک بر پیکر سی و سه پل
«ابتکار» از تحقیق و تفحص‌های مجلس شورای اسلامی گزارش می دهد
تفحص‌های بی‌نتیجه
«ابتکار» وضعیت کارآفرینی از گذشته تا امروز را بررسی کرد:
پیوندهای کارآفرینی از دامادی تا سرمایه گذاری
«ابتکار» هفتمین روز اعتراضات کردستان عراق را بررسی می‌کند
مشکلات ساختاری در پیوند با انگیزه‌های سیاسی
پدر زلزله‌شناسی ایران:
هر روز زلزله‌های کوچکی از گسل‌های شمال تهران ثبت میشود
«ابتکار» ماجرای «دانشجویان ستاره‌دار» را بررسی کرد
ابهام در بازگشت ستاره‌دارها به تحصیل
